November 2008

Update november 2008

Is het alweer november? Wat vliegt de tijd…….zelfs in Ghana! We beginnen al een beetje te wennen aan ons nieuwe onderkomen en het huis voelt al wat minder groot, nu we het met onze eigen vertrouwdheid kunnen gaan vullen. Iedere ochtend worden we wakker 'gezongen' door de krekels. Omstreeks 6.00 uur begint onze dag……

3 november:Onze werkvergunning/verblijfsvergunning moet alweer verlengd worden. We gaan dan ook naar de Immigratiedienst in Tamale om het te regelen. Er zit een nieuwe regional commander (zijn voornaam is 'divine'!!!!) De procedure wordt uitgelegd: Formulieren invullen; pasfoto's inleveren; per persoon 200 GHc betalen en de organisatie (lees: Musah van NorGhaVo Ghana) moet een copie van de 'workpermit' en andere documenten overleggen.

4 november:Musah verschijnt niet op de gemaakte afspraak bij de Immigration Office. Telefonisch wordt hij door de commander op een niet mis te verstane wijze verzocht zich met spoed te melden.Verder moet hij relevante stukken met betrekking tot onze workpermit overleggen en dat ontlokt de commander de uitspraak dat we toch weer naar Accra moeten afreizen om onze workpermit cq verblijfsvergunning te verlengen. Nee toch, gaat de geschiedenis zich herhalen?

4 november:Reizen per auto wordt problematisch. Alle benzinepompen staan droog! Later bleek dat er simpelweg geen benzine werd verkocht. Enkele dagen geleden is een prijsdaling van de benzine vastgesteld en de pomphouders hebben massaal besloten voorlopig de destijds nog duur ingekochte benzine niet te verkopen tegen een lagere prijs. Onze jeep staat (bijna) droog! En zoals gebruikelijk bij schaarste……ja. ja de zwarte handel laat van zich spreken. Leuke zinspeling overigens: Zwarten die zwarte handel drijven!!!

5 november:Vandaag een afspraak met Musah van NorGhaVo, i.v.m. de werkvergunning cq verblijfsvergunning. Eerst heb je een werkvergunning nodig en dan wordt de verblijfsvergunning afgegeven. Onze werkvergunning was afgegeven voor de periode van december 2007 tot december 2008 en was dus aan verlenging toe. De werkvergunning moet nu worden verstrekt door de Immigration Office in Accra en de verblijfsvergunning kan nadien worden afgegeven door de commander in Tamale. Musah zal voor ons afreizen naar Accra. Wij van onze kant hebben deze energie niet meer…….Het (problematische) afhalen van de eerste verblijfsvergunning in Accra in juni j.l. is ons niet in de koude kleren gaan zitten.. Musah probeert telefonisch bij headquarters in Acrra te traceren welke documenten overlegd moeten worden. Volgens Musah worden er vaak onjuiste en tegenstrijdige inlichtingen verstrekt. Overigens is Musah erg verbolgen over het feit dat hij twee dagen geleden op het matje werd geroepen door de commander van de Immigration Office hier in Tamale. Hij was op dat moment in het ziekenhuis vanwege een opname van zijn zus en was de afspraak bij de commander niet nagekomen. Zowel de commander als wij konden dit niet waarderen. Zeggen we in Nederland: 'Het werk gaat voor het meisje'; hier lijkt de familie altijd voor het werk te gaan. Cultuurverschil? Of gewoon weer een excuus om je niet aan afspraken te houden. Er ontspon zich een discussie tussen Musah en ons, waarbij voorbeelden van irritaties de revue passeerden. Wij zullen ongetwijfeld te resultaat-gericht zijn, maar al bijna anderhalf jaar wachten op een MOU lijkt ons in ieder geval niet normaal. En wat te denken van de terugbetalingen van de NFD-meiden? Wanneer gaat NorGhaVo nu ook eens de communities in om de centjes op te halen? Zolang dat niet gebeurt, zullen wij niet starten met het schilderen van de shops en/of het bouwen van veranda's. En waarom kijkt er niemand om naar Kukuomarket? Waarom wordt het trainingscentrum niet gebruikt voor kansarme meisjes? Hoewel wij zelf op zoek gaan naar een andere baan, vinden we dat NorGhaVo ook wel een aktieve houding mag laten zien.

Inmiddels is Paul al 2 maanden bezig met zijn management-opleiding. Geregeld vertelt hij ons over zijn bevindingen: Veel werk; erg interessant; gedetailleerd analyseren; research e.d. Nadat hij les heeft gegeven op zijn school, gaat hij naar de bibliotheek om daar in alle rust enkele uren te kunnen studeren. Ook komt het voor dat hij 's nachts nog met zijn neus in de boeken zit (bij kaarslicht, want er is geen elektriciteit in het huis van Paul). Aangezien de omstandigheden thuis dus verre van optimaal zijn, gaat hij 's avonds ook wel eens naar een school waar hij tot in de late uurtjes rustig kan studeren. Hij heeft daar in ieder geval licht. Aangezien het 'distance learning' is, moet hij zijn antwoorden op de vraagstukken verzenden naar Parijs, Accra en Tamale. Het typewerk besteedt hij uit. Ook moet er een deadline gehaald worden. Een voorbeeld van een vraag is: 'Maak een analyse van een SWOT-organisatie (Strength Weakness Opportunities Threat). De duur van de cursus is 9 maanden; elke 3 maanden heeft hij een examen (december-maart-juni). Het publiek bestaat uit: managers, bankdirekteuren en accountants. Er zijn slechts 6 teachers. Paul is er dan ook apetrots op dat hij één van de zes is!!! Toen we Paul een keertje thuis bezochten, troffen we hem echter een beetje down aan. We krijgen de indruk dat hij zijn handen vol heeft aan de studie, maar dat hij dit niet tegen ons durft te vertellen. Hij heeft een hoog verantwoordelijkheidsbesef en gaat heel serieus om met de kans die hij heeft gekregen. Hij is het gewoon aan zijn sponsors verplicht om hard te studeren.

6 november:Vergadering met NorGhaVo, Paul en Ishmel over de terugbetalingen van de leningen. Zolang de meiden niet terugbetalen, zullen wij geen schilderwerk noch een veranda voor de eigen shop realiseren. Vandaag laat NorGhaVo officieel weten de supervisie te gaan voeren over de terugbetalingen. Paul en Ishmel zullen dan onder de 'NorGhaVo-vlag' gaan opereren. Wij (Ben en Dees) coachen nog slechts vanaf de zijlijn. Ishmel, Paul en NorGhaVo zullen de gesprekspartners worden, zullen vergaderingen bijwonen en zullen de community ingaan om de centen op te halen. Hé hé….eindelijk……!!!

Geweven hoesjes voor mobiele telefoons: In het verleden heeft één van onze NFD-weefmeisjes (Hadidja) een hoesje gemaakt voor onze mobiele telefoon in de kleuren van de Ghanese vlag (rood-geel-groen). Toen een vriend van ons dit tijdens onze verlofperiode in Nederland zag, stelde hij voor om een 'order' te plaatsen. Hij was bereid om 100 geweven hoesjes voor mobiele telefoons af te nemen. Voor onze weef-meiden Salamatu en Asia een bijzondere opdracht en een hele ervaring. Zij moesten nadenken over de prijs, de materiaalkosten, het arbeidsloon, de winst, de kleuren, de afmeting e.d.. Onze opdrachtgever had twee doelen: 'Ze moeten er iets van leren en ze moeten er iets op verdienen'. Nou……aan de slag dus! De twee weaving dames vroegen in eerste instantie voor één hoesje 6 GHc (4 Euro). Hiermee gingen wij niet accoord. (3 GHc zou namelijk 'dik betaald zijn'). Ach…….ze proberen het gewoon en geef ze eens ongelijk? De kosten bestaan uit: materiaal, arbeidsloon van het weven zelf (is hun winst volgens de dames), plus het in elkaar zetten van het hoesje. Voor deze laatste klus zouden ze iemand kunnen 'regelen', maar daar hadden wij absoluut geen vertrouwen in. Het knippen en naaien is een vak apart! Destijds is ons hoesje door één van onze eigen sewing NFD-meiden op een vreselijke manier in elkaar gezet en heeft onze supervisor Taiba (professionele naaister) achteraf het nodige herstelwerk moeten doen. Het zou gewoon jammer zijn als de geschiedenis zich herhaalde en het zou doodzonde zijn als het geweven materiaal verprutst zou worden. Toen we de meiden vroegen om een prijsopgave te doen exclusief het sewing-gedeelte, kwam er voor één hoesje 0,60 Pesewas uitrollen (dit is 40 eurocent). Ja, ja,.........het is dus echt geen overbodige luxe om de meiden nog voorlopig te blijven sturen!!!!!! Als alternatief kozen we dan ook voor de volgende optie: Desgevraagd gaven de meiden aan dat het weven van de benodigde materialen 26 GHc zou gaan kosten. Dit is dan de lap waaruit ongeveer 50 hoesjes geknipt zouden kunnen worden. Voor arbeidsloon werd 4 GHc gevraagd. Wij vonden dit laatste aan de magere kant en wilden het arbeidsloon dan ook verdubbelen. (Ze moeten er ook iets aan overhouden). Materiaalkosten plus arbeidsloon werden dan ook 26 plus 8 bedraagt 34 GHc. Bij 100 exemplaren betekent dit dat we moesten uitgaan van 2 maal 34 GHc bedraagt 68 GHc. Het in elkaar zetten zal Taiba - onze eerder genoemde supervisor - voor haar rekening nemen. Ook zij zal betaald moeten worden. Ze moet knippen, naaien en een drukknoopje kopen. In eerste instantie gingen we uit van 0,5 GHc. Dit bleek echter te weinig te zijn. Hierna liet Taiba weten dat één telefoonhoesje 2 GHc zou moeten gaan kosten. Uiteindelijk had ze na enig speurwerk deze 2 GHc weer terug weten te brengen tot 1,5 GHc. De totale kosten van 100 telefoonhoesjes werden uiteindelijk 68 GHc plus 150 GHc, bedraagt 218 GHc (ongeveer 153 Euro). Dit is exclusief verzendkosten. De afmeting van de hoesjes (50 standaard exemplaren, 20 smalle exemplaren en 30 tussenmaten)) kwam aan de orde toen naaister Taiba ging knippen. Als het gaat om de kleuren: Op basis van de voorkeur van de opdrachtgever voor vrolijke kleuren, hebben zij gekozen voor: blauw, paars, groen, oranje, (okergeel). Dit zijn de hoofdkleuren. Verder zit er nog een streepje wit en zwart doorheen. Volgens de meiden moet het lukken om voor Kerst te kunnen leveren. En de doelen: 'Ze moeten er iets van leren en ze moeten er iets aan verdienen' werden dus gehaald!

Bovenstaand: Order uit Nederland voor 2 Ghanese weefmeisjes: 100 geweven hoesjes voor mobiele telefoons.Weefmeisje Salamatu bij haar weefgetouw.Bovenstaand: In de community bij weefmeisje Asia (met witte hoofddoek). Tussen Asia en Dees zit naaister Taiba (die uiteindelijk de hoesjes in elkaar gaat zetten).Bovenstaand: Hier is Asia bezig met de voorbereidende werkzaamheden (voordat het daadwerkelijke weven kan beginnen). Je ziet de zogenaamde 'warping mill' en de 'spinnerstands' met de verschillende kleuren garen. Dees legt de bedoeling van de opdrachtgever in Nederland uit aan Asia.Bovenstaand: Ben in de community bij weefmeisje Asia.Bovenstaand: Weefmeisje Salamatu heeft haar 'cloth' al klaar.Bovenstaand: Ook weefmeisje Asia is begonnen met het daadwerkelijke weven. Haar kleine zusje kijkt toe. (De naam van de kleine meid is niet uit te spreken, maar het klinkt als: Sjabedabiedoe).Bovenstaand: Naaister Taiba aan het werk.Bovenstaand: Het eindresultaat. Het eerste gedeelte is klaar.

En dan onze nieuwe baan: Ben zal in februari supervisie gaan geven aan een Nederlandse studente van de opleiding Maatschappelijk Werk/SPH in Haarlem. Dit meisje zal stage gaan lopen in Ghana en zal op het project van mister Jacco (onze oude huisbaas) worden geplaatst. Bekend terrein voor Ben. Hij heeft er erg veel zin in! Maar het oriënteren gaat verder…………. Dees denkt aan iets educatiefs of cultureels. De woorden education, cultural promotion, library, zijn o.a. gevallen. Ook teaching topics doet mee (workshops geven op scholen). Wat te denken van remedial teaching of naschoolse opvang? Of toch Frans geven? Misschien vertaalwerk? We informeren, mailen, bezoeken projecten, sturen cv's op enz. enz. Het varieert van de Alliance Française tot de Ghana Institute of Languages; van ITCF (mango's) tot CID (te vergelijken met NorGhaVo); van Care International tot Bagabaga Training College en van Tamale Secondary School tot een International School, een privéschool, een overheidsschool en van de Polytechnic tot de University of Developmental Studies. De Internationale School vroeg ons of we het leuk zouden vinden om docenten te trainen en workshops op te zetten in een dorpje bij Savelugu. Dit is ongeveer 45 km. verwijderd van Tamale. We denken er nog over na. Op dit moment coachen we onze 13 NFD-meiden en zijn op afroep beschikbaar voor NorGhaVo.

Klusjes Tahiru: Aan insekten en ander ongedierte is helaas geen gebrek. Als Dees overal uitslag krijgt, is de maat vol. We zien geen andere mogelijkheid meer dan een rigoureuze aanpak, namelijk chemicaliën sprayen. Tahiru was niet alleen doende om chemicaliën te sprayen, ook werden onze hangmatten bevestigd (onder de mangoboom!) Verder werd het muskietennet gewassen en opnieuw geïmpregneerd en werd links en rechts buiten nog een likje verf aangebracht.

Bovenstaand: Klusjesman Tahiru sprayt chemicalien tegen het ongedierte.

En dan is de watertank leeg. Zelfs onze leverancier kan moeilijk aan water komen. Bovendien heeft hij geen vervoer (auto ter reparatie in garage). Niet alleen de leverancier kampt met waterproblemen; ook de hele stad Tamale worstelt hiermee. Aangezien er geen werk meer is voor enkele mensen bij Bi Water Company (zorgt voor nieuw waterleidingennet), zijn deze mensen ontslagen. Uit wraak hebben zij hun oude baas bestolen van leidingen e.d. En wat te denken van de overige werknemers? Zij vertikken het gewoon om hun normale werk te verrichten. Resultaat: De nodige onrust in de tent…… Toch was er ook goed nieuws te melden: De aanleg van een belangrijke waterleiding zou voltooid zijn, zodat de hele stad van water zou kunnen worden voorzien. Echter….het feest ging vooralsnog niet door…. na een dagje proef-draaien werd deze leiding weer gesloten, omdat de president van Ghana deze zelf officieel wilde openen. Via de radio werd de bevolking opgeroepen om toch vooral geduld op te brengen……

9 november:De Nederlandse Carina (oud NorGhaVo-vrijwilligster, die regelmatig richting Ghana komt), kwam bij ons op bezoek. Voor haar opleiding SPH sprak zij met Ben over de vele competenties die zij voor de opleiding op papier moet zetten.

10 november:In de aanloop naar de verkiezingen (7 december) is het regelmatig ietwat onrustig in de stad. In onze buurt vindt zelfs een politiek debat plaats. De 2 belangrijkste partijen zijn de NPP en de NDC. De dag voordat het debat met de politieke kopstukken plaatsvindt, verwelkomen de uitgelaten supporters hun idolen op een uitbundige, doch gevaarlijke wijze. Toeterende auto's die afgeladen vol zijn, rijden met extreem hoge snelheid massaal door de stad. Uitzinnige motorrijders op één wiel scheuren als gekken, zigzaggend over de weg. Officieel heet een dergelijke manifestatie een rally. Het is levensgevaarlijk. Er gebeuren dan ook veel ongevallen en soms met dodelijke afloop. Maar ja, als er doden vallen is steevast de reactie: 'God heeft het zo gewild……'!!!! Wij waren op weg naar de stad Tamale en zaten midden in het gekkenhuis op wielen. We waren dan ook blij toen we weer heelhuids thuis waren.

12 november:Een heel speciaal cadeautje uit Nederland………….We mogen terugkomen als vakantie-oppassers in het huis in Zeist. De hele maand augustus zijn we welkom! Blijkbaar naar volle tevredenheid gefungeerd! Hoewel we nog lang niet bezig zijn met ons verlof en een terugvlucht nog niet is geboekt, hebben we in principe wel 'ja' gezegd tegen zo'n mooi aanbod.

13 november:Zoals bekend is milieu hier een 'ver van mijn bed show' verhaal; totaal niet aan de orde dus! Grote afvalbergen, plastic e.d. zien we dagelijks langs de kant van de weg. Alles wordt gewoon opgestookt! Het moge duidelijk zijn dat wij anders omgaan met afval. Wij gingen dan ook naar een vuilnisophaaldienst in Tamale (Zoomlion) en bespraken de mogelijkheden. Je kunt een grote of een kleine container aanschaffen en deze wordt dan door Zoomlion geledigd. Hiervoor betaal je een vast bedrag per maand. Ook kun je zelf je afval wegbrengen naar een 'public container' die op verschillende plekken in Tamale zijn geplaatst. Dit alles in het kader van: 'Keep Ghana clean'. Dus er wordt wel gewerkt aan bewustwording. Er gloort hoop….Vooralsnog besluiten we om gebruik te maken van de 'public container'. Mocht dit niet bevallen, dan kunnen we altijd nog overgaan tot de aanschaf van een kleine container. Toen we dit lieten weten aan onze 'landlord', keek hij ons verbaasd aan. We wisten toch wel dat we in een 'high residential area' woonden, waar iedereen een eigen container heeft.?! Bovendien zijn we ook nog 'white men'……Mensen van ons kaliber gaan toch niet naar een 'public container'……!!! O,o, wat een giller…..altijd weer die vorm en die buitenkant!

Een groot huis en geen personeel……hahaha!!!!: Met 16 vertrekken in ons huis (10 in het hoofdgebouw en 6 in de dienstwoning) hoeven we ons niet te vervelen als het gaat om het onderhoud. Ook de was doen op de Afrikaanse manier vergt veel tijd. Tsja…….3 teilen………..weken-wassen-spoelen………… Toch zijn we blij dat we hebben gekozen om alle huishoudelijke klussen zelf te doen. Je bent niet meer afhankelijk van anderen; je hebt meer privacy en je kunt het werk indelen op je eigen manier.

Bovenstaand: Wassen op de Afrikaanse wijze.......3 teilen......weken, wassen, spoelen.... Hoe zag een wasmachine er ook alweer uit?

Suhayini terug naar stagebegeleider mister Halilahi: Suhayini (één van onze sewing-girls) heeft gevraagd terug te mogen keren naar de stageplek van mister Halilahi. Zij wil nog meer leren van haar 'master'. Haar vader heeft de 'fees'betaald. Suhayini is serieus en het is goed om in haar te investeren. Ze kan 6 maanden blijven op dit naai-atelier (van maandag t/m. vrijdag). Zaterdags zal ze dan teruggaan naar haar eigen shop. Een 'sister' zal gedurende de week op de winkel van Suhayini letten. Suhayini is echt het 'paradepaardje' onder de sewing-girls. De andere 3 (Fozia, Hawa, Feruza) zijn niet serieus. Ook Fozia hadden we de kans gegeven om nog een tijdje terug te gaan naar de stageplek, maar ook daar heeft ze het voor gezien gehouden. Mister Halilahi ging op hutjesbezoek en kreeg te horen dat de vader van Fozia ziek was. De moeder van Fozia zou voor haar man moeten zorgen en Fozia moest thuis helpen. Tsja……hier is niet tegenop te boksen. De ouders denken alleen maar aan zichzelf door de kinderen thuis te houden. In de shop werken is er ook niet meer bij….de sleutel van de kiosk zou zoek zijn………..Het slot openbreken en een nieuw slot aanschaffen is blijkbaar teveel gevraagd…………..

En de andere meiden………… Salamatu en Asia zijn druk aan het weven voor de opdrachtgever uit Nederland (een vriend die 100 geweven hoesjes voor mobiele telefoons afneemt). Met de ooms van beide dames hebben we contact. De oom van Asia gedraagt zich normaal, maar de oom van Salamatu is echt knettergek en niet te vertrouwen. Ben doet er dan meestal juist nog een schepje bovenop en de oom draait dan met z'n ogen, schatert het uit, slaat Ben op z'n handen en zegt: 'Oh mister Ben you are funny……..' Toen we een keer aan hem vroegen: 'How is life? How are you doing?', luidde zijn antwoord: 'Oh, we are fine with poverty!' Weefmeisje Rohana is liever lui dan moe en heeft dus ook niet mee mogen doen aan bovenstaande opdracht. En Hadidja zit nog steeds in Accra. (Volgens de familie om geweven spullen te verkopen, maar wij weten wel beter……Kayayoo-girl).

Dan onze kapsters Adam Rafia, Akiti, Rabbie, Azara 1 en Azara 3. Bij allemaal schort het aan klanten. Adam Rafia gedraagt zich erg hautain; Akiti is zwanger; Rabbie is een volgzaam type, Azara 1 is een echt straatkind en Azara 3 is een schat. Vooral Akiti en Azara 3 doen absoluut hun best. Hun shop is in ieder geval altijd open.

We zitten in de Harmattan en dat vinden wij de fijnste periode van het jaar. Het regenseizoen is voorbij en het droge seizoen is nog niet op z'n climax. Dat is pas omstreeks maart. Hoewel de Harmattan veel stof met zich meebrengt (binnenshuis zit alles onder de stof), brengt ie ook nog iets anders en dat is….af en toe een zuchtje wind……heerlijk even zo'n briesje! Als je Ghana wilt bezoeken, is november de beste maand.

Bush fire……… Overal zien we zwart geblakerde velden. Het hoge gras wordt gewoon platgebrand. Niet alleen hoog gras, ook bergen afval worden opgestookt. Roet, roet, roet…………… Vreselijk! Met een Nederlands milieu-hoofd is dit niet te bevatten.

Bovenstaand: Bush-fire....naast ons huis.... Hoog gras en/of afval wordt gewoon opgestookt. Het milieu-vraagstuk is hier ver te zoeken!

18 november:We krijgen bezoek uit Nederland. Voor het derde jaar op rij komt omstreeks deze tijd een groepje van 4 mensen van de 'Stichting Vrienden van Christopher' uit Sevenum richting Ghana (Dit keer: Peter, Mart, Gé en Tonny). Zij maken een rondreis en bezoeken o.a. ook Tamale. Het is inmiddels gewoon geworden om dan even te stoppen bij Ben en Dees. De chauffeur is zoals altijd Sadik (de compagnon van Jan Snel uit Sevenum). Wij werden verrast met Nederlandse lekkernijen, o.a. drop en kaas. Heerlijk! Behalve de 4 mensen uit Sevenum, waren ook Carina en Yahlove van de partij. Carina is een oud NorGhaVo-vrijwilligster, die nog geregeld terugkeert naar Ghana. Dit vanwege haar project dat zij samen met haar Ghanese vriend Yahlove heeft opgestart. Wij hadden een programma gemaakt voor onze gasten. Even leek het erop dat we dit gedeeltelijk zouden moeten aanpasssen, omdat de oud-president van Ghana (Rawlings) Tamale bezocht en het erg druk zou worden in de stad. Gelukkig hebben we er geen hinder van ondervonden. We begonnen ons programma in de stad, zodat we de verdere dag de communities in konden gaan. We bezochten de stageplek van het naai-atelier en de stageplek van hairdressing. Verder brachten we een bezoek aan de shop van Suhayini (naaister), de shop van Asia (weefster) en de shop van Azara 3 (kapster) en Akiti (kapster). Suhayini was extra voor het bezoek uit Nederland even naar haar shop gegaan (ze is namelijk tijdelijk weer terug op haar stageplek om nog meer te leren). Ze had speciaal voor de Nederlandse gasten placemats gemaakt en een portemonnee. Leuk voor Suhayini was dat ze laatstgenoemde artikel aan één van onze gasten kon verkopen. In de shop van Azara 3 lieten zowel Carina als Ben hun haren wassen.Azara 3 straalde….Washing 10.000…..!!! (In new currency 1 Ghanese cedi; oftewel 70 eurocent). De jongste spruit zong ook nog voor de Nederlanders…..de NFD-song kon natuurlijk niet uitblijven. De hele community was uitgelopen. Zoveel blanken tegelijkertijd zag men nooit! Er was een leuke interactie tussen de kinderen en onze gasten. Nederlandse liedjes werden geleerd. Toen Mart de kinderen 'Olleke bolleke' leerde, was het hek van de dam……In de shop van Akiti liet Ben zijn haren knippen en bond Tonny als een echte Afrikaanse vrouw een kind op haar rug. Kortom: Het was een bijzondere dag, waarvan iedereen heeft genoten! Een dag later werden we nog bedankt door Azara 3. Blijkbaar had het een enorme indruk gemaakt op de kleine meid. Al die witte mensen op bezoek in haar shop. Ze begon dan ook spontaan te zingen: 'Thank you thank you Dies and Ben'.

Bovenstaand: 18 november: Bezoek uit Nederland. Mensen uit Sevenum van de Stichting 'Vrienden van Christopher' bezochten ons projekt in Tamale op doorreis naar Bolgatanga. Hier bij de shop van naaister Suhayini.Bovenstaand:Op de stageplek van'hairdressing'.Bovenstaand: Bij de shop van weefster Asia.

19 november:Op NorGhaVo-office bespraken we verschillende 'hot items'. Allereerst werd teruggeblikt op het bezoek van Paul, Ishmel en de NorGhaVo-mensen Peter en Alex aan de meiden op 15 november j.l. De dames weten dat als ze niet terugbetalen, wij overwegen om de kiosk in beslag te nemen. Op 25 november zal de hele delegatie wederom de communities ingaan om de eerste terugbetalingen te innen. De meiden weten ook dat Ben en Dees de shops zullen laten schilderen als ze wél terugbetalen. Het wordt overigens tijd om de shops te laten schilderen (behoud). Bovendien zitten we nu in het droge seizoen en dat is een goed moment voor schilderwerk. De meiden zijn ook op de hoogte van het feit dat slechts de meest serieuze dames een veranda zullen krijgen. Dat zijn dus de 'happy few'…… Verder bespraken we onze werkvergunning. Musah was weliswaar nog steeds in Accra, maar we vernamen dat de procedure nog ongeveer 3 weken in beslag zou nemen. Hoe het ook zij….vóór 27 december moet het verlengd zijn. Toen we de kwestie MOU ter sprake brachten (het document waar we al anderhalf jaar op wachten en waarin alles m.b.t. NFD-afspraken op papier wordt gezet), kregen we te horen: 'There is no fire in the market'!!!!.......Met andere woorden: Geen paniek…..Het is zo goed als klaar……(Maar dus nog steeds niet helemaal!!!!!) Toen we vertelden dat wij al naarstig op zoek waren naar een andere baan, keek men verbaasd op. 'We will look for a new job for you'…………Okay, maar als we daar op moeten wachten………. Ook bespraken we de leegstand op Kukuomarket en kwamen tot het volgende plan. Mister Halilahi van de stageplek naai-atelier en madam Mariam van de stageplek kappersvak zijn beiden erg klein behuisd. Mister Halilahi heeft bijna 50 leerlingen en madam Mariam zelfs meer dan 60!!! Wellicht willen zij onze mooie containers huren. Bovendien doet het ook recht aan de wens van de sponsoren: Een trainingscentrum voor kansarme meisjes. En de dames van bovengenoemde stageplekken zijn absoluut allemaal 'needy girls'. Je zou natuurlijk ook kunnen overwegen om geen huur te vragen, maar de conditie in te bouwen dat zowel mister Halilahi als madam Mariam toekomstige NFD-meisjes gratis opnemen als stagiaire. Inmiddels is duidelijk geworden dat zowel mister Halilahi als madam Mariam erg geïnteresseerd zijn in het idee. Het brainstormen ging echter nog verder. Aangezien 'onze' 13 meiden nog best wel enige 'business-handvaten kunnen gebruiken, werd het idee gelanceerd om counseling sessies te organiseren op Kukuomarket. Je zou hier eventueel een NorGhaVo-vrijwilligster op kunnen zetten. Bijvoorbeeld: Een teacher business skills. De NorGhaVo-staf gaf aan graag een keer met ons richting containers te gaan. Een goed teken! Voor ons verlof hadden wij de sleutels van de containers in beheer gegeven van NorGhaVo Ghana. Typisch Ghanees….zij vroegen ons om mee te gaan….op het moment dat zij de containers zouden openen waren wij getuigen. Op 26 november togen we dan ook richting Kukuomarket. Iedereen was het erover eens…..op deze plek moest weer bedrijvigheid komen! Mister Halilahi met zijn 'sewing-girls' en madam Mariam met haar 'hairdressing-girls zouden hier prima passen. Aangezien we geen echte huur zullen vragen, vinden we wel dat ze bijvoorbeeld 'fees for maintenance' kunnen betalen. Maar dat is een schijntje als je het relateert aan het moeten betalen van huur. Zij zullen dan ook erg blij zijn met ons voorstel. Ook Hawa moet blij zijn, aangezien de NFD-meisjes gratis mogen deelnemen aan de trainingen op Kukuomarket. De NFD-meisjes kunnen dan stage lopen op Kukuomarket en Hawa hoeft geen stageplaatsen te betalen. En wij zijn blij, omdat ons trainingscentrum voor kansarme meisjes weer optimaal wordt benut.

Op20 novemberwerd de baby van Akiti geboren…..a baby-boy! Verschillende keren hadden we gevraagd wanneer de baby werd verwacht, maar steevast luidde het antwoord: 'I don't know'…….Volgens de vader van Akiti zou het zelfs nog 2 of 3 maanden duren ………! Zo zie je maar weer………… Op 23 november gingen we de nieuwe kleine wereldburger bewonderen. Ben liet weten: 'Noem hem maar Benjamin'. Hilariteit alom! Op 29 november vond de 'adoration' plaats (de naamgeving). De kleine spruit zal door het leven moeten gaan met de naam Mandena. De betekenis hiervan is: 'I collect'.

Bovenstaand: Op kraamvisite bij Akiti. Op 20 november heeft hairdressing-girl Akiti een zoontje gekregen. Op 23 november gingen we de kleine nieuwe wereldburger bewonderen.Bovenstaand: De 'adoration' (naamgeving) vond plaats op 29 november. De baby-boy werd Mandena genoemd. (Betekenis: I collect).

Er zijn 'peace-walks' in de stad. Dit met het oog op de naderende verkiezingen. 'There should be no war during the elections' (om met de woorden van teacher Paul te spreken). Met zijn school neemt hij ook deel aan één van deze 'peace-walks'.

23 november:Al eerder gesproken over de bush-fires die hier schering en inslag zijn. Eén keer kwam het toch wel erg dichtbij. Toen we de vlammen op zo'n 100 meter van ons huis aanschouwden, belden we Hudu die vlakbij ons woont. Een nummer van de brandweer had hij niet, maar……don't worry; there is no problem…….Soms gaat het echter helemaal fout en dan moet de brandweer er toch aan te pas komen. In Tamale echter heeft de brandweer maar 1 tankwagen en als die op is, nou….dan heb je gewoon pech gehad.

24 november:Nog 2 weken te gaan voor de verkiezingen en het is een compleet gekkenhuis in de stad. Uitzinnige mensen, die de meest levensgevaarlijke capriolen uithalen in het verkeer. Zou de oud-president Rawlings in eerste instantie op18 november Tamale bezoeken, dit werd uitgesteld tot vandaag. De aanhangers van de NPP hebben als motto: 'Moving forward'; dit wordt uitgebeeld door met je handen een voorwaartse beweging te maken. De aanhangers van NDC hebben als motto: 'Change' en deze mensen zie je ronddraaiende bewegingen maken met hun handen.

Vanuit Nederland hadden wij een bril en losse glazen meegekregen om hiervoor in Ghana een goede bestemming te vinden. Nou, dat was niet moeilijk. Toen we de spullen afgaven in een kliniekje met een 'eye-department' werden we uitgebreid bedankt. De oogarts liet weten dat er vaak mensen kwamen die een bril nodig hadden, maar er geen konden betalen. En zoals een echte Ghanees betaamt, werd het bedankje gevolgd door de woorden: 'May God bless you!'

In november lieten wij allebei een keer prikken op malaria. Wat vage klachten, doch….niets aan de hand!

25 november:En daar was dan eindelijk de elektriciteitsmeter van de VRA (de elektriciteitsmaatschappij). Vanaf begin oktober tot nu hadden wij 'flat rate' en daar waren we niet zo blij mee. We hebben liever een meter voor de stroomvoorziening. In ons oude huis hadden we een meter waarvoor we 'units' moesten kopen; nu hebben we een normale meter waarbij iedere maand iemand langskomt om de stand op te nemen. Hierna wordt de rekening thuisbezorgd en word je geacht op het kantoor van de VRA te gaan betalen.

Voor de tweede keer deze maand ging er een hele delegatie (NorGhaVo-staf en Paul en Ishmel) richting communities van de meiden, i.v.m. de terugbetalingen van de leningen. Er was de vorige keer namelijk afgesproken dat op 25 november de eerste centen zouden worden opgehaald. Er werd de dames wederom op het hart gedrukt: Als je niet betaalt, wordt de kiosk in beslag genomen. Als je wel betaalt, wordt de kiosk geschilderd. Aangezien wij nog slechts monitoren vanaf de zijlijn, waren wij erg benieuwd naar de uitslag. En daar kwam het resultaat: 4 van de 13 meiden hadden een kleine bijdrage terugbetaald. De delegatie van vier personen zal blijven terugkeren naar de communities van de meiden. Qua schilderwerk zullen wij dan ook op zeer korte termijn starten met de shops van de 4 meisjes die als eerste 4 een klein beetje hebben terugbetaald. De meiden mogen zelf de kleuren kiezen. De meesten kiezen echter voor blauw/wit. Als je vraagt naar de reden krijg je geen duidelijk antwoord, maar als je om je heen kijkt zijn de meeste houten shops blauw/wit van kleur. Er zijn 3 meiden (van de 13), waarvan de 'caretakers' de shop al hebben geschilderd. Uiteraard krijgen zij het geld terug. Ben echter had een beter idee: De 45 GHc (zijnde de kosten voor de verf) niet teruggeven aan de 3 'parents', maar gebruiken voor de aflossing van de lening. Zowel NorGhaVo, als Ishmel als Paul vonden dit ook een 'excellent idea'. Dit uitleggen aan de ouders zal wel weer een 'zware bevalling' worden.

Op rustige momenten zitten wij op het dakterras of onder de mangoboom of dromen weg in onze hangmat. Jammer genoeg zijn er nog te weinig rustige momenten.

Bovenstaand: Na gedane arbeid is het goed rusten.........in de hangmat!Bovenstaand: Rustige momenten........Dees onder de mangoboom.Bovenstaand: Via de wenteltrap naar het dakterras.Bovenstaand: Op het dakterras. Dees in gepeins verzonken..........Bovenstaand: Uitzicht vanaf het dakterras.Bovenstaand: Uitzicht vanaf het dakterras.

26 november:En toen kwamen de centjes uit Nederland (verkregen middels fondsenwerving gedurende onze verlofperiode). Eindelijk konden we naaister Taiba blij maken met de financiën voor een eigen shop. Ook konden we microfinancierings-deskundige Ishmel blij maken met een geldelijke bijdrage (tegemoetkoming in brandstofkosten voor zijn motorbike als hij voor ons de communities ingaat om de centen van de microkredieten op te halen). Verder kreeg Steven eindelijk een financieel dank-je-wel voor 3 maanden trouwe dienst tijdens het bouwproces van de 13 shops. De rest is voor de meiden (schilderen kiosk en/of bouwen veranda).

Binnen 2 dagen kwam zowel de oud president Rawlings naar Tamale (24 november) als ook de huidige president Kufuor (26 november). Er gaan geruchten dat president Kufuor letterlijk de waterkraan gaat opendraaien. Zou iedereen in Tamale dan eindelijk water hebben? Niemand heeft er echter vertrouwen in. Het is al zó vaak beloofd. Eerst zien en dan geloven dus! En inderdaad……Kufuor kwam niet, maar don't worry…..hij zal 28 november komen….blablabla…..typisch Ghana!

28 november:Vandaag spraken we nog eens met onze oude huisbaas mister Jacco (de projectleider van het project Community Partnership for Women and Youth Development). Zoals bekend staat zijn kantoor naast ons voormalige huis. We waren dus weer even op vertrouw bekend terrein. Jacco werkt ook met vrijwilligers; óf van NorGhaVo óf direkt via Maartje (een oud NorGhaVo-vrijwilligster).We vertelden dat we bezig waren met de afronding van ons NFD-project (monitoren terugbetalingen leningen; schilderen shops; nieuwe invulling voor trainingscentrum op Kukuomarket; weeforder uit Nederland enz.). Plotseling liet hij doorschemeren dat hij ons ook wel kon gebruiken. Zijn vrijwilligers hadden vaak problemen, die terug te voeren waren op de cultuurverschillen. Hij zag ons dus als 'bruggenbouwers' tussen de Ghanese en de Nederlandse cultuur. En dat was nou precies wat wij voor NorGhaVo Ghana hadden willen gaan doen. Zo zie je maar weer…………

NorGhaVo Ghana blijft verbazen. Iedere keer weer staan wij opnieuw versteld….. Situatieschets: Wij hebben Ishmel (microfinancierings-deskundige) gevraagd om de communities in te gaan om de centen van de microkredieten op te halen. Hier hebben wij hem ook een financiële vergoeding voor gegeven. Hij moet tenslotte zijn motorbike onderhouden en benzine kopen. So far so good…..Echter: Niet alleen Ishmel gaat met zijn motorbike de community in; ook teacher Paul en de NorGhaVo-mensen gaan op pad. Ze gaan alle vier met een eigen motorbike. Natuurlijk is het best goed om de eerste paar keren met zo'n hele delegatie te verschijnen in de community (dat heeft een behoorlijke impact op de meiden), maar uiteindelijk is slechts Ishmel degene die de klus moet klaren. Dat je natuurlijk ook met 2 mensen op 1 motorbike kunt gaan, blijkt niet in de hoofden op te komen. Hoe het ook zij….NorGhaVo Ghana liet ons weten dat zij van ons geld willen hebben voor brandstof en onderhoud motorbike. Ze vroegen maar liefst 7 gallon per motorbike per maand. De prijs van 1 gallon is 5 GHc. Hier zijn natuurlijk geen woorden voor! Het is ronduit belachelijk! Ja, iedereen probeert het gewoon………NorGhaVo Ghana is daar helaas geen uitzondering op!

De laatste dagen van november kregen we hulp van een jongen uit onze straat, Hudu genaamd. Hij hielp ons bij het onderhouden van de tuin. Want........... zo liet hij weten….. 'The work is too much for you old people!.....If you need me you can call me!'....

Bovenstaand: Ben werkt in de tuin.Bovenstaand: Klusjesman Hudu helpt een handje mee.Bovenstaand: Klusjesman Hudu helpt een handje mee.