Nieuw huis en nieuwe baan in Tamale

Een nieuw huis en een nieuwe baan in Tamale………………

In april een punt gezet achter onze baan in Tamale als contactpersonen voor Nederlandse en Belgische vrijwilligers; in mei de hele maand gewerkt in Takoradi op de internationale school en dan is het juni en wordt begonnen aan onze nieuwe job in Tamale, die in het teken zal staan van jeugd-en vrouwenontwikkeling in rurale gebieden.

Op 2 juni werd de reis Takoradi-Tamale afgelegd. Eerst gingen we van Takoradi naar Accra per bus (drie en een half uur) en na enkele uren gewacht te hebben op het vliegveld, hadden we om 16.15 uur de vlucht naar Tamale (één uur). Echter: Aangezien de vliegtuigmaatschappij Starbow problemen had, werd ons geadviseerd om onze tickets om te boeken naar Antrak Air. Aldus geschiedde. Airport taxidriver Kwaku haalde ons op van het vliegveld in Tamale en bracht ons naar ons nieuwe onderkomen in Katariga, (dat we slechts 1x eerder hadden gezien). Aldaar stond een medewerker van het project CPYWD ons op te wachten. Deze medewerker heet Osman en o.a. met hem zullen we gaan samenwerken in onze nieuwe baan.

Katariga ligt in het noorden van Tamale en is wat je noemt ‘a remote area’; ‘a real village’ ; afgelegen dus, maar het is een oase van rust en ruimte en dat is erg fijn. We moeten 20 minuten over een zandweg (a dirt road) lopen alvorens aan de ‘road side’ te geraken. Daar kunnen we een ‘shared taxi’ nemen naar bijvoorbeeld ‘town’. De rit in de taxi duurt dan ook nog zo’n 20 minuten. Aangezien we dus ver verwijderd zijn van de stad, zullen we daar - als het mogelijk is - maar 1x per week komen om boodschappen te doen. Gelukkig staat in onze community een container (buurtwinkeltje), met daarin de meest elementaire levensmiddelen.

Ons huis is net opgeleverd en wij zijn de eerste bewoners. Het bestaat uit 4 woningen, waarvan wij er 1 gebruiken. De kleuren aan de buitenkant zijn geel, groen en roze. In principe was toilet en douche ‘shared’, maar op ons verzoek heeft men in ons huis een toilet en douche indoors gemaakt; self contained dus. Ons huis wordt gehuurd door het project CPYWD.

De eerste dagen werden benut om ons huis te veranderen in een thuis, (uiteraard voor zover mogelijk). Osman was ons aanspreekpunt en op hem konden we dan ook een beroep doen, maar ja…..this is Ghana, dus alles gaat slow, slow en ‘there is always a problem’. Bovendien is er geen gebrek aan beloftes en excuses, met andere woorden: Het schoot gewoon niet op en na 3 dagen was er nog steeds geen kookplaat aangesloten. Ons huis is heel erg basaal ingericht. Verder werden er nog enkele huishoudelijke spulletjes aangeschaft door CPYWD en door ons zelf.

De kookplaat werd uiteindelijk dan toch aangesloten. Het is een 2-pits gasbrander op LPG. (Is hier normaal). Deze kookplaat staat op een extra tafel in de veranda. Deze veranda (een soort voortent) is dus eigenlijk onze ‘keuken’. Aangezien er geen aanrecht is en ook geen gootsteen, werken we met plastic bakken en we kunnen het afvalwater gewoon naar buiten gooien. Onze voorraad levensmiddelen werd eerst bewaard in plastic zakken. Tsja…..de zwarte ‘rubber bags’ deden dus dienst als keukenkastje; later werden de plastic zakken ingeruild voor een ‘multi purpose’ plastic box. Ach….het heeft wel iets……kamperen is in ieder geval luxer. Toen we vroegen waar we onze vuilnis moesten laten, kregen we te horen van onze buren: ‘Oh, you can put it outside and then we will burn it for you’…….Bush-fires dus…..hoezo pollution?

Die eerste dagen kwam Osman dus geregeld binnenlopen en vaak werd hij vergezeld door iemand anders: Een timmerman, een andere klusjesman en natuurlijk mister Jacob, de direkteur van het CPYWD-project.

Aangezien we bijvoorbeeld geen kast hebben voor kleding en we geen zin meer hebben om uit een koffer te leven, besloten we om onze vriend Salis te raadplegen. Hij is meubelmaker. Wellicht kon hij een ‘coat rack’ realiseren en eventueel nog wat extra meubilair.

Een bezoekje aan Salis stond sowieso op de rol, omdat onze vriend en voormalige compound-boy Hudu niet langer werkzaam was bij Salis. Wij hadden de werkloze Hudu aan een baantje geholpen bij Salis, maar Hudu kon zijn draai niet vinden in het vak houtbewerking. Hij wilde graag ‘fitter’ worden, maar hij had geen geld om gereedschap te kopen. Wij hadden Hudu geadviseerd om slechts werkervaring op te doen bij Salis, in afwachting van het realiseren van zijn droom, te weten: Automonteur worden. Tijdens onze maand Takoradi hadden we Hudu eens aan de telefoon en liet hij weten dat hij een creatieve oplossing had bedacht. Bij ‘one of his brothers’ had hij op het land gewerkt en met het geld dat hij daarmee had verdiend, had hij ‘tools’ gekocht, zodat hij aan de slag kon als automonteur. Daarop had hij meteen Salis ingelicht dat hij niet meer zou komen. This is Ghana………Wij vonden het in ieder geval gepast om Salis even te bezoeken en terug te komen op het hoofdstuk Hudu. Salis reageerde heel wijs: ‘You can force a cow to go to the river, but you can’t force it to drink!’ En hij voegde er nog aan toe: ‘ You did your best; you have done your part!’

En verder was Salis bereid om ons te helpen aan wat extra meubilair. Opgelost dus! Salis liet weten: ‘I will send some of my boys to your house on the Motorking’ (een soort bakfiets met hulpmotor). Toen de jongens kwamen, was het echter al donker en ons huis is moeilijk te vinden. Gelukkig had Salis ons telefoonnummer aan de jongens gegeven, zodat wij de boys telefonisch de weg konden uitleggen. Erg handig dat 1 van de 3 knapen een beetje Engels sprak, maar dan nog was het begripsvermogen niet al te optimaal: Op de aanwijzing van Ben ‘ you go straight’, liet de jongen weten: ‘I turn to the left?’ Nogmaals liet Ben weten dat hij rechtdoor moest gaan. Daarop luidde de reactie: ‘ So, I have to go to the right?’ Tsja……het werd dus tijd om zelf naar buiten te gaan. Gewapend met zaklamp, ging Ben het drietal tegemoet en eindelijk arriveerden zij dan toch bij ons huis.

Op 3 juni moesten wij eerst geintroduceerd worden in de community. Collega Peter vergezelde ons op ons rondje voorstellen door de ‘village’: Eerst moesten we naar het schoolhoofd van de Katariga-school (Kindergarten en Primary school) en maakten we dus kennis met headmaster Hassan. Daarna togen we naar de chairman, om vervolgens neer te strijken bij de chief. Nu hebben wij in onze Ghana-jaren vele chiefs meegemaakt, maar dit was de eerste keer dat we te maken kregen met een vrouwelijke chief, die als aanspreektitel ‘queen’ had. De scene echter was precies hetzelfde: Een lemen hut, iederen zit op de grond en de chief wordt omringd door dorpsoudsten. Voordat je naar binnen gaat, moet je je slippers uitdoen en verder word je geacht om kola-nuts mee te brengen. In plaats van kola-nuts, kun je ook geld geven. In ons geval betekende het dat we 5 Cedis moesten betalen. Ook deze chief was niet in staat om Engels te spreken, dus alles werd vertaald door onze collega Peter. Van ons werd verwacht dat wij onszelf voorstelden, onze Ghana experiences lanceerden, onze eerdere en huidige werkervaringen deelden enz. enz.

Onze eerste dag stond eigenlijk helemaal in het teken van kennismaking. Nadat het formele gedeelte in de community was afgerond, werd de setting informeler. Vele mensen kwamen binnenlopen ‘just to say hello; just to greet; to say welcome’ enz. Tsja….dat is de Ghanese hartelijkheid……en het begroeten van 2 witten hoort daar nu eenmaal bij. In ieder geval hebben we al een paar mensen leren kennen: Abbas met zijn zoontjes Solomon en Samuel en verder onze buren Augustin en Reina met zoon Justin. Ook landlady madam Paulina kwam zichzelf voorstellen. Zij liet weten dat het huis zou worden ingezegend door een priester en jawel hoor…..binnen een mum van tijd stond er een ‘reverend father’ op de stoep die de ‘blessing of the house’ voor zijn rekening nam. Ook werd er gezamenlijk gebeden, gezongen en moesten we in een kring gaan staan en elkaars hand vasthouden. Ter afsluiting werd het lied ‘showers of blessing’ gezongen (Nederlandse variant: ‘stromen van zegen’).

Was mijn Ghanese naam in het zuiden Abena, in het noorden heet ik Talatha (in beide gevallen: een vrouw geboren op dinsdag). En het woord voor ‘white men’ is sinds onze terugkeer van Takoradi naar Tamale, weer veranderd van Obruni naar Siliminga. Wat verder opvalt is dat wij beiden heel veel moeten hoesten sinds wij terug zijn in the North.

In april j.l. hadden we onze voormalige meiden in hun shops bezocht, althans de meesten. Kapster Adam Rafia kregen we echter niet te pakken……she travelled to Accra……she lost her phone……she lost one of her sisters…….she is going to Yendi now…….blablabla. Een familielid liet ons echter weten dat we elkaar ongetwijfeld dit jaar in Tamale nog zouden ontmoeten!

En hoe is het gesteld met ‘lights off’ in Katariga? Nou, in ieder geval minder frequent en als de stroom uitvalt, is dat ook van kortere duur. Een heel verschil dus met onze vorige plek in Waterworks!!

Op 8 juni zouden we samen met de ‘sewing-girls’ van ons voormalige needy-girls project (ons trainingscentrum dat nu in handen is van mister Halilahi), naar de watervallen in Kintampo gaan. Dit in het kader van team-building; to keep up the good spirit…..Echter: 2 dagen voor vertrek belde mister Halilahi ons op dat hij de excursie moest cancelen, aangezien te weinig meisjes een eigen bijdrage van 17 Cedis hadden betaald, om het busje (een 22 seater) te bekostigen.

Echter: Een week later hadden de dames wel betaald en dus konden we op 15 juni alsnog afreizen naar Kintampo. Concreet vertrokken we om 8.00 uur en na drie en een half uur gereden te hebben, arriveerden we om 11.30 uur in Kintampo. Onderweg in de bus werd gezongen, gelachen en er werd veel gesproken over de cultuurverschillen tussen Ghana en Nederland. Nadat er bij de ingang nog volop werd gediscussieerd over de toegangsprijs, gingen we met de hele groep naar binnen (ongeveer 22 personen). Kintampo Waterfalls bestaat uit 3 gedeelten, die we uiteraard alle drie bezochten. Het eerste en tweede deel waren weinig spectaculair. Hierna werd er samen gegeten. Onderdeel 3 was leuker. Je moest zo’n 150 treden afdalen om bij de grootste waterval te geraken. Het is toegestaan om aldaar onder de watervallen te gaan staan. Vanzelfsprekend maakten de meiden van deze gelegenheid gebruik en er werd volop gespetterd tot grote hilariteit van de omstanders. Ook mister Halilahi zelf besloot om een nat pak te wagen en ook hij werd ondergedompeld in het waterballet. Er werden vele foto’s gemaakt. Op de terugweg werd nog even gestopt in ‘town’ om wat fruit te kopen en omstreeks 15.15 uur werd de terugreis aanvaard. Tegen 19.00 uur waren we weer in Tamale en om19.30 uur waren wij weer in Katariga, thuis dus.

Uiteraard kregen we weer vele vrienden en bekenden uit ons oude netwerk op ons bezoek: Mister Halilahi van het trainingscentrum in Lamashegu; kapster Azara met een vriendinnetje; Job en Steven (de broers van mister Jacob); onze collega Osman; landlady madam Paulina; onze vriend en voormalig microfinancierings-deskundige Ishmel (die zomaar vriend Brahu meebracht) e.d.

Het leek ons een goed idee om ook onze buren Augustin en Reina een keertje uit te nodigen. Zeker hier in de ‘middle of nowhere’ is het verstandig om een goed contact met hen te hebben en te behouden. Zij vonden het leuk om te komen, maar aangezien het een zondag was, lieten zij weten: ‘After church, we will come’.....en jawel omstreeks 15.00 uur kwamen zij dan. De zoon van Reina was ook aanwezig, Justin genaamd en hij zit in de 2e klas van de middelbare school.

Uit preventief oogpunt hebben we weer coils geplaatst. Dit zijn muskieten-verdrijvers, want we hebben weinig zin in veelvuldige malaria. Prevention is better than cure! Bovendien zitten we in het regenseizoen en dan zijn er altijd meer muskieten dan in het droge seizoen.

En dan vernemen we van de Nederlandse Ambassade in Accra dat buitenlanders die in Ghana verblijven een Non-Citizen Ghana Card moeten aanschaffen. Het betreft ‘Foreigners Identification Management System’ (FIMS). De berichtgeving op diverse sites is echter zeer tegenstrijdig. Er wordt melding gemaakt van het feit dat dit geldt voor mensen die permanent in Ghana verblijven (wij niet); die een verblijfsvergunning hebben (wij nu niet meer, in het verleden wel gehad); of die tenminste 3 maanden (90 achtereenvolgende dagen) in Ghana zijn (wij wel). Echter: De termijn van 3 maanden wordt tegensproken. We horen ook de termijn van 12 maanden vallen. In dat laatste geval zouden we geluk hebben, want wij keren in januari /begin februari 2014 terug en blijven dan nog net binnen het jaar. We lezen dat deze nieuwe registratie verplicht is, want……no registration - no services……….Dit zou in de praktijk kunnen betekenen dat men je visum niet meer verlengt. We mailen naar de Ambassade, we bellen naar ‘help lines’ en we informeren binnen ons netwerk. Via onze vrienden vernemen we dat het niet zo’n vaart zal lopen. De Immigratiedienst is weliswaar op de hoogte van het feit dat deze Non-Citizen Ghana Card binnenkort wordt ingevoerd, maar het is nog steeds ‘in the process’, met andere woorden: Het is nog allemaal onduidelijk; het zal nog veel tijd in beslag nemen; dus waarschijnlijk zal het ons niet treffen.

Ons ‘to do’ lijstje m.b.t. ons huis wordt steeds langer……………Het werd dus tijd om onze landlady madam Paulina te raadplegen. Samen met buurvrouw Reina bespraken we verschillende items: De aansluiting van de elektriciteit was niet optimaal gerealiseerd; er was een lekkage op het toilet; waar konden we onze was drogen?; waar moesten we ons afval laten? enz. enz. Er werd beloofd om een elektriciën en een loodgieter te arrangeren. Het afvoeren van afval is uiteraard voor rekening van de huurder. Het is weliswaar mogelijk om tegen betaling een soort van vuilnisophaaldienst in te schakelen (Zoomlion), maar we vroegen ons af of deze ophaaldienst wel in ons afgelegen gebied zou komen. Daarom kozen we maar voor een locale oplossing: Gat in de grond graven; vuilnis erin gooien en verbranden.
Sorry Nederland, het milieu heeft even geen prioriteit! Voor onze buurvrouw is vuilnis verbranden heel gewoon, maar wij vonden dat vuur vlakbij ons huis geen prettig idee. Inmiddels heeft het schoolhoofd van het dorpsschooltje voorgesteld om onze vuilnis naar school te brengen en dit in een daarvoor bestemd gat in de grond te deponeren. Er wordt zorg gedragen voor verbranding. Ons afval wordt dan dus samen met het schoolafval verbrand. En waslijnen? We spannen maar een touwtje……wellicht heeft iemand nog een paar houten palen liggen…….ijzeren palen bevestigen voor een relatief korte periode is natuurlijk overbodig.

Op 10 juni begonnen we op ons werk. Onze collega’s zijn: Jacob, Peter en Osman. Op dat moment waren er nog 2 Nederlandse vrijwilligers/stagiaires aanwezig, namelijk Jorik en Daniël. Via laatstgenoemden vernamen wij dat op 30 mei Pater Martien Balemans was overleden. Deze 81-jarige Nederlandse pater was al sinds 1959 missionaris in Tamale/Ghana en de meeste Nederlandse vrijwilligers kenden hem wel, al was het maar vanwege het feit dat hij jaarlijks voor de Nederlanders een bijeenkomst organiseerde tijdens Koninginnedag of met Kerstmis. Pater Balemans werd op 30 mei aangereden in Tamale terwijl hij de straat overstak. Verongelukt dus in de stad waar hij zo’n 54 jaar had gewerkt, voornamelijk voor de ‘disabled people’.

Het project CPYWD (Community Partnership for Youth and Women Development) is opgericht door mister Jacob, de huidige direkteur. Toen wij in 2006 naar Ghana vertrokken, was hij onze eerste huisbaas in Gurugu. Wij hebben de ontwikkeling meegemaakt dat hij begon met zijn kantoor in Gurugu. Na enkele jaren verhuisde de ‘office’ dus naar Katariga. Het kantoor ligt in een groene omgeving. Wij kunnen veel vertellen over CPYWD, maar de website geeft een goed beeld. Kijk dus maar eens op: www.partnershipghana.com

Vanuit Nederland werkt de Stichting Partnership Ghana (Foundation Partnership Ghana) samen met CPYWD in Tamale. (Dit onder voorzitterschap van Maartje, een oud vrijwilligster die wij al jaren kennen).

Eigenlijk bestaat CPYWD uit 3 onderdelen: Discovery Center, After School Programs (ASP) en beekeeping.

Voor wat betreft het After School Program, zijn er verschillende communities/bushdorpjes waar dit wordt aangeboden. In al die communities zijn lokale facilitators aanwezig, maar ook buitenlandse vrijwilligers/stagiaires, die de aktiviteiten monitoren.

De eerste community heet Kpulinyin. In deze community staat een school (Nursery-Primary-JSS). Na school organiseert CPYWD hier een after school program.
De tweede community heet Bogupalgu. In deze community staat weliswaar een school, maar dat is alleen maar een Primary school. Na school organiseert CPYWD hier een after school program.
De derde community heet Dinyokpalgu. In deze community staat in plaats van een school, een learning center, dat gebouwd is door een oud CPYWD vrijwilligster. Hierin is een Nursery gevestigd. Na school organiseert CPYWD hier een after school program.
De vierde community heet Timonaayili. In deze community staat helemaal geen school, maar de kinderen uit deze community kunnen gebruik maken van het learning center uit de derde community of de school van de eerste community. Na school organiseert CPYWD hier een after school program.

Behalve deze 4 communities, werkt CPYWD ook nog voor de Katariga en Gurugu community. Aangezien er echter geen facilitators waren voor het after school program in deze communities, stelden wij voor om dit op te starten. Samen werd besloten om vooralsnog te kiezen voor de Katariga community en de Gurugu community nog even te laten rusten.

Een praktisch bijkomend voordeel van werken in de Katariga community is dat we alles te voet kunnen afleggen. Voor de vier bovengenoemde communities moeten we namelijk op een motorbike klimmen en dat is iets dat wij absoluut niet willen. Frequent gebruik maken van de auto van het project (onze eigen auto die we destijds hebben verkocht aan mister Jacob van CPYWD) is te kostbaar. Het project heeft namelijk geen budget voor fuel. Toch zullen we misschien wel eens met de auto naar de bovenstaande 4 communities gaan, maar het accent zal dus komen te liggen op de Katariga community.

Wij wonen en werken dus in Katariga en kunnen voor onze aktiviteiten gebruik maken van het CPYWD-kantoor als ook van de Katariga-school.

Kantooruren CPYWD: 9.30-12.30 uur; 13.30-16.30 uur; pauze: 12.30-13.30 uur.
Schooluren Katariga-school (staatsschool, dus over het algemeen…..slecht): 8.00-13.00; pauze: 10.00-10-30 uur.

Een schets van de eerste dagen op CPYWD: Allereerst kregen we een ‘orientation’ die uitgevoerd werd door Peter met hulp van Osman. We kregen een rondleiding door het kantoor en er werd gebrainstormd over onze toekomstige taken. We zagen de common room/meeting room; games and material room (met leuk spelmateriaal); library (met relatief veel boeken)/conference room; director’s office; common desk; de After School Program boxen (gevuld met materiaal) etc. Ook spraken we lang met de Nederlandse vrijwilligers/stagiaires Jorik en Daniel. Al hun en onze Ghanese ervaringen kwamen natuurlijk aan de orde en het was een heel leuk gesprek. Daarna volgde een gesprek met mister Jacob, waar ook Peter en Osman bij betrokken werden. Alle huis-en baan-issues passeerden de revue. Inmiddels hadden we al zoveel suggesties gelanceerd over de invulling van ons werk, dat het tijd werd om het hoofd van de Katariga-school ook op de hoogte te stellen van onze plannen. Deze Katariga-school werkt namelijk nauw samen met het CPYWD-project.

Hierbij een beeld van de ideeën:
’s Morgens een ‘indoor program’ aanbieden op CPYWD voor de klassen P4-P5-P6, waarbij het accent gelegd zou kunnen worden op ‘basic story/storytelling/reading’ etc. Maar ook andere aktiviteiten kunnen uitgevoerd worden. Zolang het past in de filosofie van CPYWD is het prima. De sleutelwoorden van die filosofie zijn: Learning by doing; learning by playing; child centered approaches; why approach; exploring the mind of the children etc. etc.

’s Middags een ‘after school program’ (ASP) aanbieden voor de kinderen uit de communities/bushdorpjes en de dorpsschool in Katariga. Dit kan plaatsvinden op CPYWD, maar ook op de Katariga school zelf (we kunnen dan gebruik maken van de klaslokalen). Wij hebben gekozen voor de lokatie CPYWD/Discovery Center. In principe staat dit naschoolse programma open voor alle kinderen van P1 t/m. P6, maar op advies van de ‘local people’ zou het slechts toegankelijk mogen zijn voor de ‘interested, motivated pupils’.

Andere mogelijkheden zijn: Computerles geven (ICT-training), beroepsvoorlichting geven (waarbij wij de mensen uit ons Ghanese netwerk kunnen inzetten), vrijwilligers begeleiden op het gebied van cultuurverschillen, ‘office work’, meetings, Human Resource werkzaamheden, bezoeken van de communities/bushdorpjes enz. enz.

Op onze weg terug naar huis, lopen er vaak schoolkindertjes mee. Toen ik (Dees) een keertje vroeg: ‘What did you learn today at school?’, luidde het antwoord: ABC and one, two, three…..Nou, dat is wel magertjes, nietwaar?

Onze eerste week op het project CPYWD stond dus voornamelijk in het teken van brainstormen over de invulling van ons werk, er waren meetings met direkteur Jacob, met onze collega’s Peter en Osman, met de Nederlandse stagiaires/vrijwilligers Daniel en Jorik en met de headmaster van de Katariga-school, mister Hassan. Eigenlijk hoorden we de hele week: ‘We sit and discuss’…..

Wij zagen bij Osman iets dat we al bij zovelen hadden gezien: De nagel van de duim van de linkerhand was behoorlijk lang. Wij waren benieuwd naar de reden van die ontzettend lange nagel. Osman verklaarde dat hij dit gewoon mooi vond, maar……uh….waarom nou die linkerduim en niet de rechterduim? Dat had een praktische reden: Je gebruikt nu eenmaal meer je rechterhand dan je linkerhand; met andere woorden: de linkerhand mag mooi zijn, maar de rechterhand moet functioneel zijn. Ook collega Peter heeft zo’n enorm lange nagel aan de duim van zijn linkerhand.

Het schoolhoofd had samen met de leerkrachten 6 uren per week ingeroosterd voor ons om deze in te vullen naar eigen goeddunken. Dit alles geconcentreerd op de ochtend, aangezien de school na 13.00 uur sluit. Zelf hebben wij P4, P5 en P6 onderverdeeld in een a en b groep. Dit om kleinere groepen te realiseren.

Concreet:
P4a en P4b: Woensdag van 9.00 tot 10.00 uur en vrijdag van 10.30 tot 11.30 uur. In P4 zitten 49 leerlingen.
P5a en P5b: Dinsdag van 9.00 tot 10.00 uur en vrijdag van 9.00 tot 10.00 uur. In P5 zitten 48 leerlingen.
P6a en P6b: Maandag van 10.30 tot 11.30 uur en dinsdag van 10.30 tot 11.30 uur. In P6 zitten 20 leerlingen.

De leerkrachten van de school hebben verklaard bereid te zijn om te helpen en op die manier ‘involved’ te worden in onze programma’s. Helaas komt daar in de praktijk niets tot weinig van terecht. Vrijwilligerswerk wordt namelijk nauwelijks verricht door Ghanezen. Iedereen verwacht toch een vergoeding. Het ontbreekt hen gewoon aan intrinsieke motivatie.

Daarnaast werd besloten om te starten met een After School Programma (ASP) in Katariga. Wij verzorgen op woensdag en donderdagmiddag van 14.00 tot 15.30 uur deze ASP voor de klassen P1 t/m. P6 van de dorpsschool. We praten dan al gauw over zo’n 150 leerlingen. Aangezien we die natuurlijk niet allemaal kunnen ‘behapstukken’, zullen we de grote aantallen gaan verdelen in groepen en wellicht per groep een ‘leader’ aanstellen. Bovendien kunnen we ook altijd een beroep doen op onze collega’s Peter en Osman. (Als zij niet naar een andere community moeten). Behalve de kinderen van de dorpsschool, zijn ook de kinderen uit de community welkom. In de praktijk kan het dan voorkomen dat er meer dan 200 kinderen deelnemen. Voor sommige kinderen is dit de enige vorm van onderwijs.

Uiteraard moet er ook een stukje verslaglegging plaatsvinden en daarvoor zijn formulieren in het leven geroepen.

Zowel ’s ochtends als ’s middags kunnen we gebruik maken van 3 verschillende lokaties: We kunnen lesgeven op het kantoor van CPYWD, d.w.z. de ruimte van de library/conference room is zeer geschikt als klaslokaal. Verder kunnen we buiten in een hut lesgeven. Op het terrein staan 2 hutten (een soort cottages) die zich ook uitstekend lenen voor training cq aktiviteiten en tenslotte staan de klaslokalen van de Katariga school tot onze beschikking. Ben is meestal te vinden in een hut op het terrein en Dees geeft les in de ‘conference room’. En dat alles geconcentreerd op 1 plek, op een paar minuten loopafstand van ons huis. Uit praktisch oogpunt is het dus heel fijn en verstandig dat we gekozen hebben voor de Katariga gemeenschap en niet voor de andere communities.

Aangezien de Nederlandse stagiaires/vrijwilligers Daniel en Jorik op punt van vertrek staan (zij hebben een kleine 6 maanden voor CPYWD gewerkt), leek het ons allen verstandig om een soort van overdracht te bewerkstelligen. De belangrijkste aandachtspunten die de beide jongens ons lieten weten, waren: Probeer ervoor te zorgen dat de locale facilitators in de communities met de facilitators op kantoor communiceren, als het gaat om het feit wie, wanneer en waar aanwezig is. (Een zogenaamde ‘spokesman’ realiseren dus!) In z’n algemeenheid zijn de keywords: Communiceren en motiveren!!!!! Maar ach…..dat geldt niet alleen voor het CPYWD-project. Het gebrek aan communicatie en motivatie zijn we ook op al onze voorgaande projecten tegengekomen. Dat lijkt inherent te zijn aan Ghana! Aangezien Daniel en Jorik met de motorbike naar 4 communities gingen en wij dit niet gaan overnemen, waren zij een beetje bang dat de Ghanese Peter en Osman het wellicht zouden kunnen laten afweten. Hun verzoek aan ons was dan ook: ‘ Blijf Osman en Peter stimuleren om 3x per week (op dinsdag, donderdag en vrijdag) naar de communities te gaan voor de After School Programs! Zoals eerder gemeld gaan Ben en ik ons focussen op de Katariga community, omdat daar geen After School Programma meer was. Tot slot werd ons nog medegedeeld dat Peter soms nogal hardhandig met kinderen omgaat (‘losse handjes’) en dat Osman geregeld slaapt!!! Dit laatste hadden wij al ondervonden.
De Ghanese houding naar werk zal nooit wennen!!!

Wij hebben de indruk dat Osman niet alleen niet al te slim is, hij is ook erg traag, stottert en slaapt dus veel. Als je hem vraagt hoe zijn baan bevalt op CPYWD, dan begint hij helemaal te stralen. Hij vindt het echt geweldig, maar dat heeft waarschijnlijk meer te maken met het feit dat hij een mooie tas heeft met daarin een laptop. ….iedere ochtend haalt hij vol ontzag die laptop tevoorschijn; typt vervolgens een paar woorden/zinnen, om daarna zijn hoofd op tafel te leggen en te gaan snurken! Echt onvoorstelbaar!

Peter daarentegen is erg gelovig en op kantoor tref je dan ook wel kleine boekjes aan met teksten in de trant van: ‘What Jesus did and said’ ……Ook haalt hij er vaak Bijbelse teksten bij. Maar ja…..de andere kant van het verhaal is dat Peter zowel als Osman lokale vrijwilligers zijn en met uitzondering van deze 2 mensen, hebben wij het in al onze Ghana jaren nog nooit meegemaakt dat een Ghanees gratis werkt. Dus mister Jacob zal blij zijn met deze 2 medewerkers, ook al is de productiviteit soms ver te zoeken.

Een discussie met Peter over ‘doing church’ in plaats van ‘praying church’ deed hem de opmerking plaatsen: ‘ You made me very happy by sharing experiences concerning the doing church’.

Onze taken waren dus min of meer duidelijk, toen de Nederlandse tak van CPYWD bij ons aan de bel trok met de verontrustende mededeling dat er een behoorlijke achterstand was in de rapportage richting sponsoren. Ghana werd dus op de vingers getikt en wij kregen het verzoek om de achterstallige rapportage prioriteit te geven boven onze andere werkzaamheden. Wij besloten om er een combinatie van te maken, dus: Rapportage-kwestie alsmede ‘indoor program’ en ‘after school program’ voor de kinderen van de Katariga-school cq Katariga gemeenschap.

Het is en blijft Ghana……kinderen gaan niet naar school of komen niet naar het After School Program als ze moeten helpen met ‘farming or harvest’.

14 juni was weer eens zo’n dag vol verrassingen……Allereerst liet iemand uit de buurt (Abbas) ons weten: ‘My wife delivered yesterday’ . Er was dus een baby geboren. Abbas was erg blij: Na 2 jongens (Solomon en Samuel), had hij dan nu een dochter gekregen…..a baby girl. Op zijn fiets toog hij naar het ziekenhuis om zijn vrouw te bezoeken; een fietstocht van enkel zeker anderhalf uur; een pannetje met eten had hij vastgemaakt op zijn bagagedrager. Familie moet namelijk zorgdragen voor het eten van een patiënt. Dit wordt namelijk meestal niet door het ziekenhuis gedaan. Ongeveer een week later zagen we hem weer en liet hij weten: ‘My wife is not feeling well; she is in the house now, but she had an operation’……Ook liet hij doorschemeren dat hij ons zou uitnodigen voor de ‘ adoration’ (de naamgeving) en vertelde hij tussen neus en lippen door dat dit niet zijn derde kind was, maar zijn vijfde kind! En zijn huidige vrouw had ook nog een kind uit een eerdere relatie. Dat bracht het totaal dus op 6. Zijn oudere kinderen woonden in Kumasi, maar…..Abbas liet ook weten dat het nu wel ‘finished’ was met de kindjes!!!

Op onze weg van huis naar werk, passeerden we dagelijks een koe die vastgebonden zat aan een boom. Op die bewuste 14 juni-dag echter, was de koe verdwenen en aanschouwden we nog slechts het karkas dat hoog in de boom was bevestigd. Ook in de week daarna herhaalde dit ritueel zich verschillende malen. Wellicht wonen we dus bij een openbare slachtplaats.

En toen kwam er noodweer…..hoosbuien werden voorafgegaan door zandstormen. De kinderen van het dorpsschooltje begonnen te gillen en onze collega’s van CPYWD liepen zenuwachtig heen en weer. Plotseling stoven wolken zand het kantoor binnen; tussen alle gaten en kieren kwam het zand dus op ons af. Wij kregen letterlijk het zand in ons gezicht en de laptop van kantoor moest het ook ontgelden. Bij thuiskomst was de ravage gelukkig beperkt gebleven tot de veranda……zand, water, modder…….

De Nederlandse tak van CPYWD wordt - zoals eerder gemeld - vertegenwoordigd door Maartje, die wij al sinds onze beginperiode kennen. Uiteraard hadden we mailcontact met elkaar. Zij vond het heel bijzonder dat wij nu voor ‘haar’ CPYWD werkten.

En nog steeds bleef Ghana verrassen, want wie stond daar plotseling voor de deur? Job, de broer van Jacob. (Jacob was onze eerste huisbaas in 2006 en is de direkteur van het project CPYWD). Job woonde destijds (2006-2008) in het huis van zijn broer Jacob en dat huis stond op dezelfde compound als ons huis. Job was degene die ons toen hielp met allerhande klussen. Inmiddels studeert Job in Winneba (zuid Ghana). Zijn opleiding (education/early childhood area) heeft hij inmiddels voor 50% afgerond. Het weerzien was heel erg leuk!

Hadden wij in onze andere woningen in Tamale vaak hinder van spinnen en lezards, in Katariga is dit gelukkig (nog) niet aan de orde. Daarentegen hebben we wel last van grote mieren (binnen) en sprinkhanen (buiten).

Op een zondagochtend werd er plotseling op ons kippengaasdeurtje geklopt en stond er een klein, schattig zwart meisje voor de deur, dat verlegen zei: ‘I come to play and I want to drink water’. Uiteraard kun je gemakkelijk aan beide verzoeken voldoen, maar als je daar aan begint……….dan staat morgen de hele community op de stoep. Ik loste het dan ook maar tactisch op en vroeg: ‘Are you from the Katariga-school?’ Toen ik hierop een bevestigend antwoord kreeg, liet ik weten: ‘ Well, then I see you tomorrow and then we can play’…..Lachend vertrok ze weer……….

Op 17 juni werd gestart met ons eerste ‘indoor program’ en op 19 juni vond ons eerste ‘after school program’ (ASP) plaats.

Zoals gemeld gaat het in ons werk om jeugd-en vrouwenontwikkeling in rurale gebieden, waarbij voor ons het accent ligt op de jeugd. Onze focus is gericht op de kinderen van de dorpsschool en de kinderen uit de bushdorpjes (communities).

In ons ochtendprogramma zijn ongeveer 120 kinderen van de dorpsschool betrokken. Deze kinderen zitten op een staatsschool en het niveau is bedroevend slecht.

Aan het middagprogramma nemen (op papier) zo’n 150 kinderen deel. In de praktijk kunnen dat er net zo goed 200 zijn, of nog meer. Deze kinderen komen voornamelijk uit de omliggende bushdorpjes. Velen van hen hebben niet de mogelijkheid om naar school te gaan. Het naschoolse programma dat wij aanbieden is dan vaak de enige vorm van onderwijs dat zij krijgen. Gelukkig kunnen we een beroep doen op onze Ghanese collega’s Peter en Osman, die geregeld als tolk moeten fungeren, omdat veel kinderen moeite hebben met de Engelse taal en slechts Dagbanli (de lokale taal) spreken.

Ons ‘indoor program’ stond een week lang in het teken van introduktie en discussiëren over de cultuurverschillen tussen Ghana en Nederland. Aangezien we de kinderen van P4-P5-P6 allemaal 2x per week zien, had ik hen voor de tweede bijeenkomst de volgende opdracht meegegeven: ‘Denk thuis nog eens na over wat we beproken hebben, praat erover met je vrienden en zet zoveel mogelijk ‘Nederland-vragen’ op papier’. Welnu, dat was echt ‘een brug te ver’. Het niveau is bedroevend slecht en de meesten hebben maar een ‘klein lampje’……Niemand had dus iets voorbereid.

Terplekke verdeelde ik de groep dan ook maar in sub-groepjes en stimuleerde de kinderen om alsnog samen te brainstormen en enkele vragen op te schrijven. Na 10-15 minuten kwam iedereen weer terug in de grote groep en gaf ik de leider van ieder groepje het woord. Ik was benieuwd naar de resultaten! Het eerste groepje had slechts naar een blanco vel zitten staren; zero results dus…..het tweede groepje deed het fantastisch; het derde groepje was ook goed en het vierde groepje was redelijk. Er kwamen leuke vragen tevoorschijn, zoals: ‘Are there farmers in the Netherlands? Do you have a market in your country? How many wives a man can have? How many religions do you have in the Netherlands? Do you have a president?’ etc.

Een andere groep stelde vragen in de trant van: ‘What is your father’s name? What is the name of your baby? Wat is the National Anthem of your country? What is your age?’etc. etc. Toen ik de kinderen mijn leeftijd liet raden, zag je duidelijk dat zij geen enkele notie hebben van leeftijd……Ik was 16, of 18, of 25 of 40…..Mijn grapje: ‘I wish that was true’ werd ook niet begrepen. Tsja….’kleine lampjes’…….

Ons eerste After School Program werd bezocht door maar liefst 221 kinderen! Er waren twee activiteiten: Cultural dancing /drumming and drawing. Tijdens de culturele dansen werden wij welkom geheten. Ook werd er een welkomsliedje ten gehore gebracht. Hierna hadden we een tekenopdracht. Het thema was: ‘Draw what makes you happy, in relation to your future’. Vele kinderen tekenden een huis, een auto, een boom, dieren, een computer, maar ook beroepen werden getekend: een leerkracht, dokter, verpleegkundige, een soldaat, een politieman, een bankmanager , een ICT-teacher enz. enz. Toen we na afloop vroegen wat zij geleerd hadden van de beide aktiviteiten, liet een meisje weten: ‘Through dancing and drawing, my brains work fast’.

Een dag later stonden er 3 activiteiten op het programma gedurende het After School Programma: Voetbal, fototaal en zingen. Wederom leken de kinderen uit alle hoeken en gaten te komen! Een kleine 200 kinderen stoven het CPYWD-terrein op. In andere communities komen ongeveer 50 of 60 kinderen samen tijdens een ‘after school program’, maar de Katariga community zorgt dus voor het grootste aantal. Reden? Wellicht vanwege het feit dat de andere 4 communities nog meer afgelegen zijn dan de Katariga community. Wij brainstormden onderling over ‘ hoe om te gaan met deze grote aantallen kinderen’ ……..Na afloop van het programma wilden de kinders niet terugkeren naar huis, maar bleven bij ons zitten. Een extra informeel uurtje samenzijn plakten wij er dus nog maar even aan vast. We zaten gezellig met z’n allen in de hut en gaven de kinderen iets waaraan het hen heel vaak ontbreekt en dat is……oprechte aandacht.

Aangezien wij heel ver verwijderd wonen van de stad, moeten we een bezoekje aan ‘town’ echt plannen en proberen we om dan veel dingen te combineren. …..Even naar de stad…..nee, dat werkt hier niet……een paar printjes maken kost tijd, want…..’sorry, there is a problem’; pasfoto’s laten maken voor het visum: ‘It will take 25 minutes before the pictures are ready’, blablabla….You come and go enz. enz. Maar het is ook wel erg leuk, aangezien je om de haverklap bekenden tegenkomt, die dan enthousiast beginnen te zwaaien en te roepen: ‘Hé, it’s a long time…how are you?’ En dan nog even fried yam eten, zomaar in de buitenlucht en gezellig ‘socializen’ met deze of gene.

En dan…. toch laten prikken op malaria, aangezien er weer sprake is van hoofdpijn bij mij (Dees). Besloten werd om eens naar een ander lab te gaan en wel in de Rabito Clinic in de stad. Hier waren we nooit eerder geweest. Toen we arriveerden (’s ochtends), liet men weten: ‘The person will come this afternoon’ . Toen we ‘s middags terugkwamen, werd gezegd: ‘He is not yet in, but I will call him to find out what is happening’…..ach….het einde van het liedje was dat er nog steeds niemand aanwezig was die even kon checken op malaria. Op al onze vragen kregen we te horen: ‘For that I don’t know’ of ‘For that I can’t best tell’ …..Er hing een komische spreuk aan de muur: ‘ I medicate you and God cures you’….!!! In ieder geval: Ik had er geen behoefte aan om nog langer te wachten en dus vertrokken we weer.

21 juni: Meeting op CPYWD-office met de hele staff. Dit vanwege het feit dat er een achterstand is in rapportage richting Nederland. De belangrijkste issues waren: Operational Plan/Youth Program april 2012-maart 2013: Dit zal Jacob voor zijn rekening nemen. Het Multi Year Plan 2013-2014-2015 zullen wij op gaan pakken, samen met onze Ghanese collega’s Peter en Osman. (Peter had eerder op die dag een motorbike accident gehad…..was tegen een overstekend schaap opgebotst en daardoor ten val geraakt).

Het project is op zoek naar een goede administratieve kracht en heeft tot op heden pech gehad met de kandidaten. De ene was weliswaar geschoold in accountancy/business, maar kon niet uit de voeten met Excel; de andere was handig met de computer, maar miste de andere vaardigheden. En nummer drie had weliswaar alles in huis, maar vertrok richting Accra.

Wij hebben Jacob laten weten dat ook wij niet beschikken over de administratieve vaardigheden die het project nodig heeft. Daarom hebben we aangeboden om een lijntje uit te zetten bij de principal/direkteur van het Business College International aan de Bolgaroad. Deze man heeft ons in het verleden geholpen aan een microfinancierings-deskundige voor het project destijds. Enkele weken geleden hebben wij de man al ontmoet in de stad en hebben eigenlijk al een uitnodiging op zak om de nieuwe school te komen bezoeken, met andere woorden: De ingang voor ons zal niet al te moeilijk zijn. Wij zullen hem melden dat de administratieve kracht op de hoogte moet zijn van Excel en zelfstandig moet kunnen werken. Er moet geen supervisie van Jacob nodig zijn (anders schiet hij er nog niets mee op!) Jacob liet weten dat benzine wordt betaald en dat er gewerkt wordt op uurbasis, bijvoorbeeld 3 uur per dag, een paar dagen per week.

Op 22 juni werd op ons verzoek ons bed opgehoogd met ‘some wooden blocks’. Een zeer laag bed voor mensen met rugklachten is niet echt handig. Timmerman Salis had ons laten weten: ‘I will send some of my boys to lift the bed’. Het ging weliswaar met grof geschut, maar uiteindelijk lukte het dan toch en het belangrijkste….. het scheelt wel een beetje.

Ook kwam de landlady, madam Paulina, nog even langs. Zij moest in de buurt zijn vanwege het feit dat huurders van haar de gelukkige ouders waren geworden van een ‘baby girl’. Zij combineerde dit met een bezoekje aan ons en onze buren, just to greet us; just to say hello……Zij vroeg ons hoe het beviel in Katariga en toen wij haar lieten weten dat wij ons best thuis voelden op ons werk en in ons huis en dat we leuke buren hadden, liet ze weten dat ze blij was om dit te horen en ze voegde er nog aan toe: ‘ I have prayed to God that my tenants were Christians who should live in peace and unity together with each other’!

22 juni stond in het teken van klusjes. Bij de buren werd de hele dag getimmerd: Aan de buitenkant van het huis werden bevestigd: Spaanplaten, muskietengaas e.d. Het ziet er in ieder geval veel beter uit dan bij ons huis. Dit heeft te maken met het feit dat ons huis wordt gehuurd door het project en de centjes van het project moeten natuurlijk zorgvuldig en zuinig besteed worden. Voor ons is het geen probleem, aangezien het voor ons tijdelijke huisvesting betreft, gelet op de beperkte duur van ons verblijf in Ghana.

Als onze buren ons een dag niet hebben gezien, staan ze op de stoep en krijgen we te horen: ‘ We didn’t see you for the whole day; we come to greet you’. Tsja….dat is typisch de Ghanese cultuur. Er gaat heel wat tijd zitten in al dat ‘greeten’ .

En dan staat er plotseling een jong Ghanees stelletje aan de deur dat graag een kamer wilde huren in het huis naast ons. Wij verwezen hen naar onze landlady, madam Paulina.

24 juni…een nieuwe werkweek…….en deze week startte met regen en dat betekent dat ‘daily life’ plat ligt. Regen is en blijft een algemeen aanvaard excuus om niet te komen en zelfs in ons 6e Ghana-jaar blijven we daar moeite mee houden. Er waren slechts 2 mensen op tijd op het project……juist ja….die 2 witten……

’s Ochtends halen we de kinderen van P4-P5 en P6 uit hun klaslokaal om bij ons in het Discovery Center van CPYWD een ‘ indoor program’ te komen volgen. Deze kinderen van de Katariga school (een Staatsschool) zijn echte ‘zielepootjes’: Afkomstig van ‘poor families’en veroordeeld tot een govermental school waarvan het niveau bedroevend slecht is. Even ter vergelijking: Een kind uit KG1 (Kleuterklas) van de privéschool Tessark in Takoradi leest, schrijft, praat en begrijpt beter Engels dan de leerlingen hier uit P6 (groep 8). En zij gaan dan in september naar JSS (onderbouw middelbare school). Het is werkelijk huilen met de pet op! Ik heb echt met deze kinderen te doen……compleet kansloos! De moed zakt me soms in de schoenen, maar dit is wel het echte veldwerk en daarvoor zijn we hier!

Dan een mooi lichtpuntje….Op een gegeven moment maakten we kennis met een leerkracht, die een soort van gastdocent bleek te zijn. Deze jonge knaap studeerde aan de universiteit in Accra (Legon), maar had op dit moment vakantie en had besloten om die periode te gebruiken om de kinderen van de Katariga school te onderwijzen. Hij had namelijk als kind ook op deze school gezeten en was dus op de hoogte van de slechte resultaten. Bewonderenswaardig van deze jonge vent om zich in zijn vrije tijd hiervoor in te zetten! En natuurlijk ook bewonderenswaardig dat hij - gestart op deze kansarme school - het toch zover had geschopt.
In zijn tijd had hij niet de beschikking gehad over een bibliotheek van een Discovery Center van CYWD en bovendien was er destijds helemaal geen elektriciteit geweest. Wij lieten de kinderen dan ook weten dat zij hem als voorbeeld moesten nemen!

De laatste week van juni stond in het teken van verschillende aktiviteiten: Gedurende de ochtenduren bestond ons ‘indoor program’ uit: Fototaal en voornamelijk het lezen van Engelstalige kinderboekjes. (Storytelling). Het verhaal van ‘The magic Porridge Pot’ (Nederlandse variant: ‘Potje kook’) werd weliswaar begrepen, maar dat was dan ook het hoogst haalbare. Toen ik vroeg: ‘Did you like the story?’ zei iedereen ‘yes’, maar één manneke zei ‘no’ en naar dit ‘no’ was ik natuurlijk benieuwd. Het verhaal ging over het feit dat er geen honger meer was en dat een moeder en dochter konden beschikken over onbeperkt eten. De reden dat dit knaapje het verhaal niet mooi vond, was zeer begrijpelijk en tevens pijnlijk. Hij liet namelijk weten: ‘I didn’t like the story, because I am hungry’ …..…Tsja….hij kan nu eenmaal niet beschikken over ‘a magic Porridge Pot’.

Het is niet voor te stellen dat leerlingen van 12, 13, 14, 15,16,17 jaar nog niet of nauwelijks kunnen lezen!!!!! Ja, in P6 (groep 8) zitten dus echt niet alleen kinderen van ongeveer 12 jaar. Als je pas op latere leeftijd naar school hebt kunnen gaan, kan het dus voorkomen dat je al 17 jaar bent en nog steeds in P6 zit!

Het niveau is zó slecht dat je echt niet kunt vragen aan een kind: ‘Can you tell me in your own words what you have read?’ Dit is écht te hoog gegrepen. Zij zijn nog teveel bezig met het technisch lezen en komen helemaal niet toe aan begrijpend lezen. Met hun vinger gaan ze woord voor woord, letter voor letter af. Zij zijn echt aan het ‘struggelen’ en dat raakt me. Wat een arme stakkers! Zij zitten maar te zitten in hun kapotte bruin/oranje uniformen en er komt niets uit!

Een verhaaltje navertellen lukte dus niet. Toch bleef ik hen stimuleren, gaf voorbeelden en moedigde hen aan om iets te zeggen. Toen een kereltje zich dan ook meldde was ik hoopvol gestemd, totdat hij de mond opendeed: Hij zei een versje op dat niets maar dan ook helemaal niets met ons verhaal te maken had. Het was een versje dat ieder kind in Ghana op kan dreunen. (A lion has a tail; it has a big head and a very small waist). Op zo’n moment ben ik met stomheid geslagen, maar collega Peter interpreteerde het positief: ‘God had het ventje de moed gegeven om zich uit te spreken en ook al raakte het kant noch wal, hij had zich toch geuit. Pfff….ja, op die manier kun je alles wel uitleggen; het is zeer liefdevol bedacht, maar voor mij toch wel erg simpel….Ik merk dan ook aan mijzelf dat ik mijn engelengeduld een beetje begin te verliezen, omdat ik te weinig resultaat zie. Ervoor waken dus dat ik me niet ga ergeren! Want hoe was het ook alweer? De kunst is om je niet te ergeren, maar om je te laten verwonderen……toch?.......juist ja……….

Het after school program bestond uit: Sport (soccer en frisbees) en spel (Owari, memory, puzzels) en lezen/zingen/tekenen. Aangezien de aantallen kinderen - afkomstig van school en community - teveel zijn, hebben we voorgesteld aan de teachers en de headmaster van de Katarigaschool om de groepen te gaan verdelen; de ene keer bijvoorbeeld P1 t/m. P3 en de andere keer P4 t/m. P6. Ook hebben we gevraagd of enkele leerkrachten kunnen bijspringen. Op deze manier worden ze dan ook ‘involved’ in ons programma. Echter: De meeste leerkrachten van staatsscholen lopen niet over van een enthousiaste werkhouding en bovendien zullen zij niet bereid zijn om te komen helpen, zonder enige vergoeding.
Gelukkig hebben we wel een facilitator van 1 van de 4 communities bereid gevonden, om - als hij op tijd klaar is met zijn After School Programma in zijn community - ons een handje te komen helpen. Deze Ibrahim komt ons team dan op donderdagmiddag versterken.

Enkele spelletjes die we tegenkwamen waren: Scriptogram, Rummikub, Memory, Kleurentoren, Ik heb beet, puzzels, enz., maar ook de Ghanese spelletjes, zoals Owari en Lodu. Verder zijn er springtouwen, voetballen, frisbees enz. enz.

Het is mooi om te zien dat de grote aantallen kinderen - op de een of andere manier - genieten van het After School Programma. Deze kansarme kinderen moeten al zoveel ontberen! Aan alles zie je dat er sprake is van grote armoede…..kapotte kleding of zelfs bij de allerkleinsten helemaal geen kleding, alleen kleine zwarte blote billetjes…….Als je niets hebt, word je inventief….zo zag ik een meisje dat gekleed was in een rijstzak….van deze rijstzak was een jurkje gemaakt……..

Ons kwam ter ore dat er enkele speeltoestellen kapot waren. Men liet ons weten: ‘Our Mary goes round has been spoilt’. In bedekte termen vroeg men ons dus om de kosten van reparatie te betalen. Toen wij lieten weten dat we hier niet aan konden beginnen, omdat we zelf ‘volunteers’ waren, reageerde men laconiek met de woorden: ‘Then you can make a project of it’, d.w.z. start de ‘fundraising’ maar op in Nederland……..

Eind juni stond voor Jacob (direkteur CPYWD) o.a. in het teken van he afronden van een rapport, dat bestemd was voor sponsor Impulsis. Het betrof het Operational Plan/Youth Program 2012. Wij bogen ons - samen met onze Ghanese collega’s Peter en Osman - over de budgetten voor de komende jaren, het zogenaamde Multi Year Plan. Wij hadden van Jacob begrepen dat Peter en Osman hiervan op de hoogte waren, maar beiden lieten ons weten dat dit niet het geval was. Aangezien wij in een rijdende CPYWD-trein zijn gesprongen en veel achtergrondinformatie missen, in combinatie met geen ‘background in administration’ hebben wij het gevoel dat we op dit gebied van geen meerwaarde zijn. Dit hebben we dan ook laten weten aan CPYWD, alsmede aan de Nederlandse tak, zijnde Stichting Partnership Ghana. (Maartje/Ruben/Sanne).

Vanwege het feit dat CPYWD onze sympathie heeft, besloten we dan ook om ons Ghanese netwerk te gaan inzetten en op zoek te gaan naar een gedegen administratieve kracht voor CPYWD. Dit resulteerde in een bezoekje aan de direkteur van het Business College International, die ons in het verleden had geholpen aan een microfinancieringsdeskundige voor ons project van destijds. Het was een goed gesprek en de direkteur beloofde zijn best voor ons te gaan doen. Hij liet weten mister Jacob van CPYWD te kennen. Na afloop kregen we nog een rondleiding door zijn nieuwe school; een groot complex met meer dan 800 studenten en zo’n 40 leerkrachten. En het motto van de school: ‘From our collective weakness we derive our individual strength’……………!!!

En wat was er nog meer gaande eind juni? We zeiden Daniel en Jorik gedag, de 2 Nederlandse stagiaires/vrijwiligers die ruim 5 maanden hadden gewerkt op CPYWD; we vulden onze Visa-formulieren weer in om een verlenging van 3 maanden te realiseren; we kochten shea oil (via via kregen we een adresje) en verder zijn er enige lichamelijke ongemakken:
Ben hoest al weken en ik (Dees) slaap niet goed vanwege een slechte matras, waardoor ik overdag erg moe ben en toen ik steeds meer hoofdpijn begon te krijgen, liet ik toch maar eens prikken op malaria en ja hoor…..opnieuw malaria.

Aangezien wij heel ver van de stad wonen, besloten we om dichterbij te laten prikken op malaria en wel in een ziekenhuis waar wij nog nooit waren geweest. Dit Tizaa Royal Specialists Hospital is gesitueerd in Gurugu, op Kpaluu Junction waar wij de eerste 2 Ghana-jaren hebben gewoond (2006-2008). Ten tijde van ons verblijf in Gurugu was dit ziekenhuis er nog niet. Dat werd een tijdje later gebouwd toen wij al vertrokken waren van Kpaluu Junction. Nu besloten we om er heen te gaan; uit nieuwsgierigheid en uit praktisch oogpunt (dichterbij de plek waar we nu wonen). Bleek echter geen goede keuze te zijn: Lang wachten; prijzen onbekend; niemand kon rekeningen uitschrijven enz. enz.

Wij maken gebruik van ‘shared taxi’s’ . Om bij de Katariga-junction te komen, moeten we eerst 20 minuten over een’dirt road’ lopen. Als we bijvoorbeeld terugkeren van ‘town’ stopt de taxi weer op de junction en rijdt dus in principe niet de lange zandweg op, omdat veel taxichauffeurs de weg te slecht vinden. Soms echter hebben we geluk en dan is men bereid om ons helemaal naar huis te brengen. Het gebeurt ook wel eens dat een onbekende privépersoon ons een lift aanbiedt en dat schrijven we dan maar toe aan het feit dat wij gezien worden als oudere mensen (grandfather and grandmother) en in de Ghanese cultuur worden dezen met respect behandeld…….hahaha!

Deze toevallige ontmoetingen zijn heel erg leuk: Iemand die ons meenam naar het ziekenhuis; iemand die ons een lift aanbood naar Business College International; iemand die ons in zijn auto meenam naar een hotel waar wij gingen werken, omdat we thuis ‘lights off’ hadden. Voor je het weet ben je dan in eindeloze discussies beland over bijvoorbeeld het slechte onderwijs in Ghana of men laat weten je thuis te komen bezoeken of men vraagt om samen ergens naar toe te gaan of men laat je ongevraagd zijn huis zien of je vraagt aan een taxichauffeur om de muziek zachter te zetten, onder het voorwendsel: ‘because I have a terrible headache’, maar aangezien hij slechts Dagbanli spreekt draait hij de volumeknop juist op volle sterkte …….of……of….dat zijn weer van die momenten waarop je denkt: ‘Oh Ghana is funny’.

En dan is het 29 juni en viert Ben zijn 61e verjaardag in Ghana, in Tamale………….Dit betekende ‘lights off’, Dees malaria, maar toch saampjes nog gezellig een hapje gaan eten……..

Ter afsluiting nog een mooie gedachte:
We don’t need a perfect environment to perform, but we need more hope!!!!!!!!!!!

Alweer een maand voorbij………..
Bye for now!
Dees en Ben