Monks, mosquitoes, markets and more......

Monniken, muskieten, markten en meer……Vanaf 6 juni 2023

6 juni: Krak….zonnebril gebroken. Even een nieuw exemplaar scoren, want een zonnebril is een ‘must’ in deze hitte. Per Tuktuk door miljoenenstad Phnom Penh crossen…Ook op naar het Pasteur Instituut om te laten prikken op PSA. Prima uitslag! Bloeddruk meten is daar niet mogelijk, dus togen we naar een public hospital, zijnde Preah Ang Duong Hospital. Kunnen we ook weer afvinken tot de volgende maand. Het was zo’n dagje met van alles en nog wat….

En op 7 juni hadden we gepland om nog eens een droge Khmer massage te nemen. Nu zijn daar veel mogelijkheden voor, maar wij kozen voor een sociaal project, te weten een plek waar blinden deze massage uitvoeren. De naam luidde: ‘Seeing hands massage and Wellness Center’. Mooi bedacht: De mensen ‘zien’ middels hun handen. Grappig detail: Op de voorgevel van het gebouw stond vermeld: Seeing hends in plaats van hands….Wel even op wijzen dus….

In ieder geval vonden wij het heel bijzonder om mee te maken, hoewel het niet echt ontspannend was: Met 6 mensen in een ruimte en de blinde dames deden ongetwijfeld hun best, maar Ben vond de massage te soft en ik (Dees) vond het er juist behoorlijk hardhandig aan toegaan, maar goed….In de aanloop naar deze massage, aanschouwden we voor de tweede keer in korte tijd weer een vijftal apen die over elektriciteitsdraden liepen en wel bij Wat Phnom, zijnde een tempel in het centrum van de stad.

Oh, wat is het toch heerlijk om les te mogen geven op de boeddhistische universiteit. Op 8 juni werd van de studenten verwacht dat zij in het Engels een zelf gekozen foto zouden beschrijven. Dit maakte veel los. Een ieder had z’n eigen verhaal en dit werd voor de klas gepresenteerd. Het valt ons dan op dat de studenten altijd beginnen met het begroeten van de leraren en de mede-cursisten, onder vermelding van: ‘Good afternoon teachers en good afternoon classmates’. Zij zijn niet alleen erg beleefd, maar ook bescheiden en nederig.

Eén student (Chanthea Poun) beschreef een foto van de natuur en eindigde met de conclusie: ‘We can not live without nature, but nature can live without us’ (omdat de mensheid de natuur vernietigt). Toen kwam cursiste Soliny Chea die een foto liet zien van haar zelf in 2016 en zij woog destijds maar liefst 125 kilo. Nu weegt zij nog maar 50 kg. Onvoorstelbaar dat zij geheel op eigen kracht 75 kg. is afgevallen. Toen zij haar verhaal vertelde werd zij overmand door emoties. Of de studente filosofie, Sivan Vat geheten, die liet weten kind van gescheiden ouders te zijn en die een foto van haar moeder liet zien die zij zeer bewonderde. Ma-lief had in haar eentje gezorgd voor 5 kinderen en had er altijd op toegezien dat haar kroost zou studeren. Het zijn zomaar enkele voorbeelden van persoonlijke verhalen. Plotseling kregen wij de vraag van een student of er een mogelijkheid voor hem was om zijn ‘master degree’ in ‘environmental studies’ in Nederland te kunnen realiseren. Wij hebben hem handvaten aangereikt. Ons publiek blijft ons verrassen: Zomaar out of the blue kregen we een prachtig boek aangeboden met de titel: ‘Cambodia my homeland’…....Zó lief!

De temperatuur is inmiddels gedaald met enkele graden. Was het recentelijk nog 38 graden, nu is het tussen 31 en 36 graden. Dit vanwege de moesson (het regenseizoen).

12 juni: Regelmatig bij aanvang of einde van de les doen we als warming-up of als afsluiter ‘an English learning game’, of we geven interessante sites of een mooie spreuk. En dan…Even inventariseren in de klas hoeveel cursisten zelf al lesgeven en aan welke doelgroep: Primary school? Secondary school? Andere instituten? Ik (Dees) ben namelijk wel bereid om - bij interesse - leerstrategieën aan te bieden. Welnu, zelfs degenen die geen lesgeven hadden hier belangstelling voor. Dat gaan we dus een keertje regelen.

Echter: Het accent ligt natuurlijk op spreekvaardigheid en dus passeerden er weer mooie onderwerpen de revue. Enkele voorbeelden: Do you believe that success equals happiness? Do you think even if we are successful we can be sad as well?

What caracteristics does someone require for financial success? Why? Do you consider yourself successful? If yes, how would your life be different if you were unsuccessful?

Een humoristische monnik (Sinin Kong) liet op de laatste vraag weten: ‘Who knows, I might have become a gangster instead of a monk!’…..hahaha! Een andere monnik (Ra Run) vertelde dat hij bezig was om zijn bachelor in Engels te halen. De opleiding duurt vier jaar en de eerste twee jaren had hij achter de rug. Hij zat nu in het eerste tremester van het derde jaar en hoewel het voor hem niet gemakkelijk was, liet hij glimlachend weten: ‘I am half way the river’. Plotseling kregen we een compliment van iemand anders. Hij vertelde ons dat hij zich veilig voelde in onze klas en durfde te praten. Normaal gesproken als hij bijvoorbeeld door een ‘witte’ op straat wordt aangesproken die de weg vraagt in het Engels, dan klapt hij helemaal dicht en durft niets te zeggen, bang om fouten te maken. Onvoorstelbaar!

Regelmatig komt het voor dat wij verbaasd opkijken van vragen, door onze studenten gesteld. Zomaar enkele voorbeelden: Als er wordt gebrainstormd over succesvol zijn (wat dit ook moge betekenen) en er wordt gesproken over benodigde eigenschappen, zoals o.a.: You have to be smart, you have to work hard, you have to be creative, you must have self-confidence, you have to be flexible, open-minded, innovative, not having a 9 to 5 mentality etc., dan denken wij dat we wel genoeg voorbeelden hebben gegeven en dat het duidelijk is. Nee dus…..Een monnik vroeg dus: ‘What is creative?’ Hij dacht bij creatief waarschijnlijk dan ook aan iets in de trant van pottenbakken, schilderen of iets dergelijks. Voor hem was creatief zijn in je hoofd volslagen nieuw. Opnieuw reikten we hem tools aan in de zin van: You have to be curious, always eager to learn, open-minded, discovery learning etc. Hoewel het kwartje uiteindelijk wel viel, staan wij iedere keer weer perplex en schrijven het maar weer toe aan het onderwijssysteem in ontwikkelingslanden, waar het vaak niet gaat over brainstormen, meningen formuleren, hypotheses stellen, groepswerk, projectonderwijs e.d. maar veel meer over frontal teaching, memory power, opdreunen, uit het hoofd leren e.d.

Ander voorbeeld: Ik (Dees) had enkele websites op het bord geschreven die voor de cursisten interessant zouden kunnen zijn en deze hadden te maken met diverse onderwerpen: Een site om te kunnen fungeren als host; een site om het wereldnieuws op verschillende niveaus (qua Engels) te lezen; manieren om Engels te leren, te verbeteren, te onderwijzen enz. Nadat de mogelijkheden waren uitgelegd en we weer verder gingen met de les en we dus dachten dat dit ter kennisgeving was aangenomen, bleek niets minder waar te zijn. In de pauze kwam er een cursist naar ons toe die zich afvroeg wat www. betekende. Worldwideweb?.....Nooit van gehoord!…..Dit geloof je toch niet? Als we echter www. hadden weggelaten (wat normaal gesproken ook geschiedt), dan had hij dus wel begrepen dat het om websites ging. Ja, ja, je kunt niet duidelijk genoeg zijn. Dingen die voor ons zo normaal zijn, blijken voor onze cursisten vaak totaal nieuw te zijn.

In appartementencomplex Nine East heeft het meisje achter de receptie versterking gekregen van een nieuwe ster. Beiden spreken gebrekkig Engels. Het Engels van de nieuweling, Sok Piksa geheten, is zelfs nog slechter dan van haar collega, die luistert naar de naam Bopha (flower). Toch toonde de nieuweling initiatief, stapte op ons af en vroeg ons om zoveel mogelijk Engels met haar te praten. Dit oefenen zal gewoon in de wandelgangen geschieden. En natuurlijk kan zij op ons rekenen.

Jeuk, hittebultjes, muskieten, huiduitslag, schimmelinfectie….dit alles vanwege de extreme vochtige warmte in het regenseizoen. Had ik (Dees) al allerlei huismiddeltjes geprobeerd, zoals voeten onderdompelen in een bak lauw water met witte azijn/appelazijn of …ja zelfs met havermout….uiteindelijk werkte antischimmelcrème weliswaar het beste, doch helaas toch ook maar voor korte duur.

De luchtvochtigheid ligt ongeveer tussen de 65 en de 80%.

Met het oog op de 71^e verjaardag van Ben op 29 juni, werd hij op 14 juni alvast verrast met de aankoop van een nieuwe laptopkoffer.

Soms moeten wij onszelf in de arm knijpen: Geven wij echt les op een boeddhistische universiteit in Cambodja? Tegelijkertijd voelt het eigenlijk heel normaal…..

In onze les van 15 juni werden niet alleen enkele handvaten aangereikt voor cursisten die zelf lesgeven, (circle story, story ending), maar tevens werd gesproken over ‘environment and farmers in The Netherlands’.

Als wij - op de vraag van een cursist - antwoorden dat Nederland vier seizoenen heeft, laat een andere, humoristische cursiste weten: ‘We have 2 seasons, a hot season and a very hot season’.

Onze contactpersoon, de boeddhistische monnik Vutha, heeft een vreemd trekje. Telkens als hij Ben ziet strijkt hij Ben over de rug. Dat is toch wel erg apart. Even in de gaten houden……Dit geschiedt dan onder het mom van: ‘You are my daddy and mummy’…..Ben krijgt altijd een hand, ik (Dees) nooit, want een hand geven aan een vrouw is ‘not done’ in deze scene van boeddhistische monniken.

En dan krijgen we bericht dat een 96-jarige tante van Ben op 8 juni is overleden (3 maanden voor haar 97^e verjaardag). Via een livestream konden we de uitvaartdienst op 15 juni bijwonen. Van appartementencomplex Nine East kregen we een extender om het Wifi signaal te versterken. En het lukte prima.

Migraine voor Dees op 16 juni.

18 juni: Verjaardag van koningin Monineath van Cambodja wordt gevierd.

De topics op 19 juni waren: Would you consider your childhood a good one? Yes/No/Why? Would you want to journey back in time and experience childhood again? Yes/No/Why? Are you a busy person? Are you a friendly person? Are you an ambitious person? Why do/don’t you think so? Rate your life on a scale from one to ten. Ten is the highest rating and means your life is perfect. One is the lowest rating and means that your life is terrible. Now answer this question: Why did you give this rating to your life?

Van te voren konden wij niet vermoeden dat dit heel veel los zou maken bij onze cursisten. Het bleek dat de meesten geen fijne jeugd hadden gehad en dus absoluut niet terug wilden naar hun kindertijd. Begrijpelijk…..Velen komen uit zeer arme gezinnen en moesten als kind helpen in the forest, in the village or at the farm. Wij kregen dan ook te horen: ‘I was a buffalo boy’; of ‘I was a cow girl’. Ook vertelde iemand dat hij zijn hele jeugd in angst had geleefd (Vietnamoorlog, Rode Khmer in Cambodja) en dat zijn vader in 1979 was vermoord door de Rode Khmer onder leiding van Pol Pot. Sommigen waren al 8 jaar oud voordat zij naar school konden gaan; één cursist ging pas op zijn 11^e naar school. En dan het verhaal van een 31-jarige cursiste, ook afkomstig uit een erg arm gezin, doch alle vier de kinderen hebben ‘a master degree’ gehaald op de universiteit. Ook vertelde iemand dat hij op een ‘floating school’ les had gekregen. Toen gingen mijn (Dees) gedachten terug naar 2015 toen wij in Cambodja (Siem Reap) een keer een boottochtje hadden gemaakt over de Tonlé Sap rivier (die het Tonlé Sapmeer met de Mekong bij Phnom Penh verbindt). Ik vertelde de cursist dat ik destijds langs de ‘floating villages’ had gevaren, waarop hij reageerde met: ‘Then you have passed maybe my village’. Een andere cursist liet weten dat hij - vanwege armoede - naar een kindertehuis was gestuurd (hoewel zijn ouders leefden) en uiteindelijk werd hij naar een pagode gebracht. De boeddhistische tempel bleek voor velen de springplank naar een iets beter leven. Oh, oh, wat mogen we toch blij zijn dat we in West-Europa/Nederland zijn opgegroeid…..het is een open deur….maar het scheelt wel waar je wiegje heeft gestaan……..

Ons publiek komt steeds meer los en deelt ook steeds meer met ons. Enkele voorbeelden: Eén cursist was in therapie gegaan, omdat zijn ‘stresslevel’ veel te hoog was….Zijn conclusie was: ’I have to learn to relax’. Of een cursist die getuige was geweest van een leraar die een heart attack kreeg in de klas. Samen met anderen had hij de beste man naar het ziekenhuis gebracht. Onze cursist was behoorlijk ontdaan: ’The doctor in the hospital refused to give my teacher oxygen and so he died’….

Al met al was het een enerverende les die geheel in stijl werd afgesloten, d.w.z…..De regen kwam met bakken uit de lucht vallen….the rainy season….de moesson….het was niet normaal…..In de open Tuktuk kletterde de regen naar binnen, maar goed…..natter dan nat kun je niet worden…..De mensen van appartementencomplex Nine East stonden ons al op te wachten.

De dagen daarna togen we even naar de Central Market, een apotheek en een shopping center.

Soms bezoekt de Nederlandse Honorair Consul uit Siem Reap ook Nederlanders in Phnom Penh. Op 21 juni was dit een feit.

De Cambodjaanse keuken (of Khmer keuken genoemd) staat bekend om zijn versheid en eenvoud. Het is het meest vergelijkbaar met de Thaise keuken, maar dan met minder kruiden (minder pittig). Ook zijn er Vietnamese invloeden en zelfs de Franse keuken is hier niet onbekend. Hierdoor wordt er ook relatief veel brood gegeten. Uiteraard wordt er ook veel groente en vis gegeten en vind je in de grotere steden ook Chinese gerechten. Veel gerechten worden geserveerd met rijst of noedels. Zomaar even enkele lokale gerechten benoemen: Lok lak is een roerbakgerecht van rundvlees met uien, komkommers, tomaten en sla, geserveerd met rijst en een gebakken ei. Om het nog lekkerder te maken dopen Cambodjanen het rundvlees in een saus van peper, zout en limoensap. Ook hebben we Lort Cha geproefd. Dit gerecht dankt zijn naam aan de korte dikke noedels die het belangrijkste kenmerk zijn. Deze worden geroerbakt met bijvoorbeeld rundvlees of kip, broccoli, taugé, kruiden enz. enz. Een gebakken ei wordt bovenop geplaatst en natuurlijk kan de zoete chilisaus ook niet ontbreken. Ook de Fish Amok is bekend. Het is het beroemdste gerecht van Cambodja en stamt nog uit de Khmer-periode. Het gerecht bestaat uit een milde iets zoetere curry met witte vis. Het wordt altijd geserveerd in een bananenblad en is over het hele land te vinden. De side-dishes bestaan vaak uit rijst en rode paprika. Ook de kipvariant is mogelijk; Chicken Amok dus.

Een cursiste van ons heeft er blijkbaar veel voor over om onze lessen bij te wonen. Zij moet maar liefst anderhalf uur (enkel) rijden op haar motorbike. Aangezien sommige cursisten van ons ook zelf les geven, hadden zij wel belangstelling om ‘learning strategys’ aangereikt te krijgen. Op 22 juni werd dan ook het grootste gedeelte van de les besteed aan: ‘Suggestions for learning a language’. Allerlei handvaten werden aangereikt: Suggesties om nieuw vocabulaire aan te leren; suggesties voor tekstbegrip; suggesties voor grammatica; suggesties voor luistervaardigheid, leesvaardigheid, spreekvaardigheid en schrijfvaardigheid. Zelfs de pauze moest er gedeeltelijk aan geloven. Daarna stond nog een interessante topic op de rol, zijnde: ‘Do schools kill creativity?’ Boeiend om de ervaringen van onze studenten te vernemen.

Een volgende les stond in het teken van diverse topics, zoals: Would you want to change your name? Would you want to change where and when you were born? Yes/No/Why? Do you think it’s fair that children usually take their father’s family name? What are your hobbies? Have these changed from time to time during your life? Everyone has a non time. What is your non time? In the morning, in the afternoon or in the evening? Welnu, over namen gesproken…..in Cambodja is het gebruikelijk dat je eerst je achternaam schrijft en daarna pas je voornaam. Concreet voorbeeld: Eén van onze cursisten heet Poun (achternaam) Chanthea (voornaam). Overigens: Poun spreek je uit als Poen en dus leek het ons wel grappig om de link te leggen naar money, geld, poen. Nou dat vond onze Poun helemaal geweldig….hahaha!

Door twee cursisten werden wij verrast met Num Ansorm: Dit is een street snack, zijnde Khmer sticky rice cake, verpakt in een bananenblad. Het is een traditionele snack die de Cambodjanen vaak bereiden tijdens celebrations, zoals Khmer New Year.

Handig is het dat wij zowel in ons appartementencomplex als ook op de universiteit kunnen kopiëren voor onze studenten. En iedereen is dan altijd onvoorstelbaar behulpzaam.

In onze klas zit een boeddhistische monnik die het zichzelf erg moeilijk maakt als het gaat om het leren van Engels. Na iedere les blijft hij om advies vragen. Natuurlijk is dat geen enkel probleem voor ons, maar wij hebben het idee dat het kwartje niet valt als het gaat om het verwerven van een taal. Telkens weer laat hij ons dikke boeken zien met allerlei grammaticaregels en moeilijk vocabulaire dat hij vervolgens allemaal gaat vertalen in het Khmer. Hij is behoorlijk radeloos en liet ons weten: ‘I try to memorize it, but I can not remember everything’. Tsjonge jonge…..Hoe is het mogelijk? Hij probeert alles in zijn hoofd te stampen. Voor de zoveelste keer proberen we hem aan het verstand te peuteren dat hij lol moet krijgen in het leren van Engels. Het moet ‘learning by doing’ worden, een soort van ‘discovery learning’. Allerlei handvaten worden aangereikt. Luisteren naar Engelstalige songs (met lyrics); short stories voor verschillende niveaus enz. enz. Je wordt dan glazig aangekeken en wordt getrakteerd op allerlei uitspraken van Boeddha, maar het blijft een hele struggle voor hem. Toch heeft hij op een ander vlak vooruitgang geboekt. Niet eerder durfde hij voor de klas een presentatie te geven, bang om fouten te maken. Telkens weer lieten wij weten dat ons Engels ook geen 100% is (wij zijn nu eenmaal geen native speakers), maar….as long as the message is clear, as long as we understand each other, then it is okay…..en hoera….zowaar kwam hij - onder luid applaus - naar voren.

Op een gegeven moment vroeg een boeddhistische monnik aan mij (Dees): ‘Teacher, how old are you?’ Toen ik liet weten dat ik 62 was, luidde zijn reactie: ‘Then you look very young’….hahaha!

Wij hebben de mogelijkheid om binnen appartementencomplex Nine East te verhuizen (van de tweede naar de eerste verdieping, van 2^E naar 1F). Daar hebben we echter niet voor gekozen, omdat wij het prima naar onze zin hebben op onze stek. Wel maakten wij even van de gelegenheid gebruik om terug te komen op het feit dat wij veel spullen zelf hadden moeten aanschaffen, omdat het appartement niet fully equipped was. Tot onze verbazing stond de daaropvolgende dag een strijkplank met daarop een strijkijzer voor onze deur…..hahaha! Op een gegeven moment werden ook lampen vervangen en de filters van de airco schoongemaakt alsmede werd aircogas bijgevuld. Men wil absoluut dat wij het naar onze zin hebben in Nine East.

Cultuurverschillen blijven machtig interessant. Zoals bekend wordt de Namasté groet dagelijks gebruikt. Het woord heeft zijn oorsprong in het Sanskriet en betekent: Ik buig voor jou. Het is een gebruikelijk gebaar (gevouwen handen) om te groeten en respect te tonen. Daarnaast valt op dat mensen altijd bukkend voorbij lopen als zij jou willen passeren en daardoor in jouw gezichtsveld komen. Zonder woorden vragen zij daar dan eigenlijk toestemming voor. Hoe het ook zij: Men blijft altijd lachen en men is ontzettend vriendelijk. (En zoals eerder gemeld: Verlegen, bescheiden en nederig).

Al een behoorlijk lange tijd hebben wij beiden last van droge ogen (waarschijnlijk veroorzaakt door de airco).

Op 28 juni brachten wij een bezoek aan Kandal Market. (Phsar Kandal). Betekenis: ‘Market in the middle’. Het is de grootste ‘open-market’ in Phnom Penh. Een plek om jezelf onder te dompelen in het echte Cambodja. Minder leuk was het feit dat ik (Dees) bijna op een rat trapte…..brrr…….

Post van Cambodja naar Nederland: Op 10 mei een paar kaartjes gestuurd naar oudere mensen in ons netwerk die niet beschikken over app of mail en deze werden pas op 28 juni ontvangen. Dus: Maar liefst 7 weken onderweg…………

29 juni: Verjaardag Ben (71 jaar). Hoewel dit op een lesdag viel, hadden we besloten dat onze English conversation class gewoon door zou gaan. Wij hadden dus ook geen melding gemaakt van het feit dat Ben jarig was, aangezien wij niet wilden dat de cursisten dan met allerlei cadeautjes kwamen aanzetten. Uiteraard vierden wij voor en na de les zijn verjaardag ‘entre nous’ met etentjes aan de ‘riverside’.

Na koffie met gebak, op naar de lunch. Het werd raclette (de Zwitserse kaasfondue). Plotseling werd aan een tafeltje achter ons ‘happy birthday’ gezongen. Wat bleek?

Er werd een verjaardag gevierd. Ben besloot om de jarige job (een vrouw die 39 was geworden) te feliciteren, maar tegelijkertijd zijn eigen verjaardag te melden. (Meer het idee van: Een jarige feliciteert een andere jarige). In de consternatie liet Ben weten dat hij 70 was geworden in plaats van 71….hahaha! De betreffende vrouw wilde graag weten waar Ben vandaan kwam en wat hij in Phnom Penh deed. Toen het woord wereldwijde vrijwilliger viel, was het even stil. Nietsvermoedend ging Ben terug naar zijn eigen tafel en het gezelschap van de jarige vrouw vertrok, totdat……de 39-jarige feesteling terugkeerde en ons liet weten dat zij de lunch voor ons beiden had betaald. Wij waren met stomheid geslagen. Wat een lief gebaar; onvoorstelbaar! Of dat nog niet genoeg was, stond een volgende verrassing op stapel. Inmiddels was namelijk het bedienend personeel ook ter ore gekomen dat Ben jarig was. Wij kregen te horen dat we even moesten wachten. Zomaar ‘out of the blue’ klonk er muziek uit alle luidsprekers en galmde het ‘happy birthday’ voor de tweede keer door de ruimte. En jawel hoor….in optocht verscheen al het bedienend personeel en men begon te zingen. Ben kreeg een ‘birthday cake’ waarop een brandend kaarsje stond. Op het bord had men in chocoladeletters ‘happy birthday’ gespoten. Wat een attente geste!

Op school kregen de cursisten de tekst voorgeschoteld van Caroline de Bendern, te weten: The image that cost a fortune. Na deze leesvaardigheid, kwam er een nieuwe opdracht en wel luistervaardigheid in de vorm van: 10 things the Dutch do better than the Americans.

Een studente van onze English conversation club had een uitnodiging gekregen om met diverse andere mensen een bezoek te brengen aan de koningin van Cambodja, die onlangs haar verjaardag had gevierd. Vol trots liet zij een foto zien van haarzelf samen met de koningin en deze foto had zij op het bureaublad van haar laptop geplaatst. Zij had geluk gehad, omdat zij in de plaats van iemand anders mocht komen, die verhinderd was vanwege covid19.

Na de les werd de verjaardag van Ben afgerond in een Indisch restaurant (Kip Tandoori) alwaar we met de Indische eigenaar van gedachten wisselden. Hij kwam namelijk uit de buurt van Calicut (Kozhikode) in de staat Kerala en daar waren wij in 2005 geweest.

De hitte-uitslag wordt steeds erger. Uit onze ervaring in Ghana hielp mentholpoeder destijds. Dan denk je dus: Even mentholpoeder halen. Nee dus…Of je dit nu in het Engels vraagt, of in het Khmer (via de Google translator), men kijkt je zeer vriendelijk aan en zegt alleen maar in hun 2 woorden Engels: ‘No have’. Dit heeft echt te maken met het feit dat je een Westerling bent. Men is bang om jou het verkeerde te verkopen, want die witte die zal het wel weten en wij Cambodjanen kunnen daar niet aan voldoen. Dit is echt heel irritant. Creatief denken en alternatieven aanreiken is écht een brug te ver. Dat zit niet in hun systeem. Als je dan gaat uitleggen (het is een soort talkpoeder en dit werkt verkoelend) dan maak je het eigenlijk alleen nog maar erger. Uitleggen is namelijk ook nooit aan de orde. Men gehoorzaamt alleen maar, men is onvoorstelbaar bescheiden en nederig. Heel lief, maar niet fijn. Op zulke momenten zou je willen dat men gewoon met je meedenkt en suggesties aan de hand doet. (Overigens: Uiteindelijk is het wel gelukt).

Een schooldag die niet verliep zoals verwacht…..Toen wij op 3 juli ons lokaal binnenstapten waren er slechts weinig studenten aanwezig. Het bleek dat er die ochtend een Boeddhaviering had plaatsgevonden op de Indische ambassade. Wellicht was dat een reden om ’s middags dan maar niet naar de les te komen. Zou kunnen…..Nauwelijks gestart of…pats…boem…..lights off. Er werd gewerkt aan de elektriciteit en wel op een plek waar precies ons lokaal zich bevond. De klus zou zeker 2 uur duren. Dit betekende dus lesgeven in een bloedheet klaslokaal. Niet te doen. Je werd onpasselijk van de hitte. Aangezien ik een zeer actieve filosofie studente al 3x had gemist, deed ik navraag en het bleek dat zij in Sri Lanka zat voor zo’n 10 dagen, in verband met een soort ‘Boeddha research’.

Hoe het ook zij: Met de aanwezige studenten maakten we er toch nog een leuke les van.

Op de vraag: What would you like to be/do in the future? kregen we bijzondere antwoorden te horen. Enkele voorbeelden: Teacher worden om de kinderen in de villages te onderwijzen; Auteur worden; Afstuderen in natuurkunde; Taaldocent worden (Engels, Pali en Sanskriet); Gaan fungeren als ‘foreign international coordinator’; Naast lesgeven allerlei baantjes aannemen om de familie financieel te ondersteunen om uiteindelijk in de countryside te kunnen gaan wonen enz.enz. Ook de vragen: Do you think that the best years are in the future? en…What is the best memory of your life? How about the worst? maakten veel los…..

Beste herinneringen: Geslaagd voor highschool; Master degree gehaald; De dag dat ik afgestudeerd was als docent; De dag dat ik een jeugdvriend terugvond enz. enz. En dan de slechtste herinneringen….Dit varieerde van o.a.: Bijna verdronken in een meer, doch gered door broer; De dood vanmoeders; Groepswerk op de middelbare school dat ik in m’n eentje moest volbrengen, omdat iedereen was afgehaakt, tot…..Een situatie waarin een student vertelde dat hij vroeger een buffalo-boy in the forest was geweest en terechtgekomen was tussen enerzijds de soldaten van de regering en anderzijds de soldaten van de Rode Khmer. Het is zeer bijzonder dat onze studenten zo veel met ons willen delen.

De laatste activiteit van deze les betrof het benoemen van positieve en negatieve aspecten van Cambodja. Als positieve punten van Cambodja werden vermeld: De rijke cultuur; De vrijgevigheid en de Boeddha scholen. Negatieve zaken waren: Geen vrijheid van meningsuiting (noch in woord noch in geschrift); Geen geweldig onderwijs; Slecht gezondheidssysteem. Aan het einde van de les verscheen onze contactpersoon Vutha in de klas en keerde de stroom ook weer terug.

Plotseling viel de regen met bakken uit de lucht. Wij zitten midden in de moesson. Wij zaten gevangen. Niemand kon het lokaal verlaten. Met de studenten en met Vutha schuilden we dus voor de regen. De tijd werd opgevuld met mooie gesprekken. Voordat we konden vertrekken, moest er nog een Tuktuk driver bereid gevonden worden om ons weg te brengen en uiteindelijk waren we zo’n twee uren verder…..

De krant van Phnom Penh (The Phnom Penh Post) maakte melding van het feit dat er maar liefst 153 mm. regen was gevallen en dat was sinds 3 jaar niet meer voorgekomen.

Hoorde ik (Dees) in Ayacucho/Peru constant dat ik mooie blauwe ogen heb, nu in Cambodja/Phnom Penh valt op dat dit in ieder geval gelukkig niet meer aan de orde is. Grappige situatie in de les: Een boeddhistische monnik boog zich voorover richting mij (Dees) en fluisterde: ‘You have a handsome husband’……..hahaha….…!!!

De verkiezingen naderen in Cambodja. Inmiddels is gebleken dat de oppositie via Facebook heeft opgeroepen tot een gewelddadige militaire staatsgreep. Daarom heeft de zittende huidige regering 22 buitenlandse bestuursleden van Facebook gesommeerd om binnen 48 uur Cambodja te verlaten.

5 juli: Naar de tailor op Central Market en tevens naar een apotheek in de buurt.

Een boeddhistische monnik in onze klas (Ra Run genaamd), liet ons weten dat hij een keer had moeten verzuimen, omdat hij met een hele groep naar de mountains was gegaan: ’s Morgens om 4.00 uur vertrokken en ’s avonds om 21.00 uur teruggekeerd. Hoewel het vermoeiend was geweest (uren gelopen), had hij genoten van de natuur.

De les van 6 juli stond in het teken van het onderwerp: Klagen. How often do you complain? Would you consider this a lot or a little? When you make a complaint, what are your expectations? How often are these expectations met? How do you handle a complaint in your mother tongue? Does it differ from complaints made in English? What is more effective, complaining to someone’s face or writing a letter/an email to complain? Welnu, dit gaf weer volop stof om over te praten.

De boeddhistische monniken wonen in een pagode, alwaar zij een kamer delen met roommates. Eén van onze cursisten liet weten soms te klagen richting zijn kamergenoten die de kantjes ervan af lopen, nooit schoonmaken of hun bed opmaken.

Een andere cursist (ook een monnik) vertelde dat dit weliswaar herkenbaar was, doch dat hij ervoor had gekozen om niet meer in discussie te gaan met zijn kamergenoten over een eerlijke taakverdeling. Dit hield dus in dat hij altijd in z’n eentje de klussen klaarde zonder te klagen. En hoe stond men tegenover klagen in het Khmer of klagen in het Engels? Een humoristische monnik deelde mee dat hij veel in het Khmer klaagde, maar weinig in het Engels, because I don’t know all the English words…..hahaha! enz.enz.

Aan het einde van de les wezen wij ons publiek op de Ministry of Foreign Affairs/Nederland Wereldwijd/Wijs op reis/De kleuren die Buitenlandse Zaken gebruikt als het gaat om de veiligheid (groen/geel/oranje/rood). Natuurlijk werd Cambodja opgezocht en men vond het bijzonder dat hun land geel was gekleurd. Uiteraard werden allerlei landen bekeken: Vietnam (geel); Thailand (geel met aan de grens oranje); Oekraïne (rood); Frankrijk (groen) enz.enz.

In zijn vrije tijd vindt Ben het heerlijk om podcasts te beluisteren van ‘De Nieuwe Wereld’. (Verdiepende gesprekken in een tijd van verandering).

Over tijden van verandering gesproken…..Ook wij hebben uiteraard meegekregen in Cambodja dat het kabinet in Nederland is gevallen……..

‘Dromen’ was de topic in de les van 10 juli. Do you like dreams? Do you often have the exact same dream? If you had to describe your dreams, what adjectives would you choose? Why? Some people believe that the images in dreams are symbolic and possess meaning. What do you think? What is the most terrifying dream you have ever had? What made it so terrifying? Did you wake up in a cold sweat? What is the best dream you ever had? What made it so great?

Nou, de meest afschuwelijke nachtmerries passeerden de revue, waarin zelfs een zelfmoord niet kon ontbreken. Andere voorbeelden waren: Ik droomde dat mijn moeder was overleden of ik droomde dat ik geld had of….of…

Een grappige droom kwam van een monnik die liet weten dat hij had gedroomd over het moment waarop hij misschien geen monnik meer zou zijn en dan de mogelijkheid had om een vrouw te kussen……....hahaha!

Het laatste gedeelte van de les werd teruggeblikt op ons straatmeidenproject in Ghana/Tamale. Ons publiek toonde zich zeer belangstellend als het ging om de verschillende stappen die we hadden doorlopen, te weten: Educatie, stage, trainingscentrum en eigen shop.

Cambodja is zo’n 50 jaar geleden gebombardeerd middels clusterbommen door de Verenigde Staten. Nu is duidelijk geworden dat de VS wellicht clusterbommen gaat leveren aan de Oekraïne. De Prime Minister van Cambodja is hier absoluut op tegen.

Volgens de World Peace Index gepubliceerd door het Institute for Economics and Peace in Sydney, staat Cambodja op plaats nummer 73 van 163 landen, als het gaat om vrede.

Eén van onze studenten was een tiental dagen in Sri Lanka geweest, i.v.m. het bezoeken van belangrijke Boeddha plekken. De rest van de klas vroeg zich een tikkeltje jaloers af hoe zij in vredesnaam de mogelijkheid had gekregen om naar Sri Lanka te gaan. Dat was natuurlijk een terechte opmerking, want niemand van ons publiek heeft daar geld voor. De betreffende studente liet weten dat haar oom (een boeddhistische monnik) alles had betaald. Niet alleen oom-lief was meegegaan, doch ook oma en het was de taak geweest van onze studente om gedurende de reis voor oma te zorgen. Op ons verzoek begonnen wij de les van 13 juli dan ook met haar presentatie over Sri Lanka en daar gaf zij enthousiast gehoor aan.

Daarna namen wij de les weer over en werd er gebrainstormd over de volgende onderwerpen: Are you often tired? Why? What can you do if you have too much stress? Would you consider yourself a workaholic? Why? Why not? France has experimented with a four-day work week. Would this work in your country? Why? Why not? Do you think retirement is a real possibility when you turn 65 years old. Why? Why not?

Na een klassikale discussie was er zelfs nog tijd over om een nieuwe topic te lanceren en wel: What is crying? What do we shedwhen we cry? What emotions accompany crying? Are we always sad when we cry? Tears of joy….When do we feel tears of joy? When do we feel tears of sadness? What are some other reasons that our eyes may tear up?

Op 14 juli (quatorze juillet)werd er in Phnom Penh een monument onthuld voor de gesneuvelde Cambodjanen die meevochten in de Eerste Wereldoorlog aan de Franse zijde.

Met het oog op de naderende verkiezingen in Cambodja (23 juli), is men alert op stemfraudeurs.

Weer enkele woorden in het Khmer opgepikt…..klinkt als (schrijfwijze onjuist): Soesadéé (Hello) en Soksabai (How are you?) De mensen kunnen het waarderen als je dit gebruikt. De liefste glimlachen zijn je beloning.

O, wat genieten wij toch van ons lesgeven…..wij zijn zó dankbaar dat wij dit weer mogen ervaren. De onderwerpen maken veel los. Ons publiek toont zich betrokken. De topics zijn vaak levensbeschouwelijk van aard en dat past prima in de scene van de boeddhistische universiteit.

Op 17 juli werd er gediscussieerd over: Would you ever want to be famous?; What would you do if you wake up with awesome super powers one day? What sort of super powers would you prefer to have?; If it was possible, would you want to live forever?; Would you want to live forever if you could be guaranteed the mind and body of a healthy twenty something? Yes/No/Why?

Met name de eerste twee onderwerpen bleken stof te zijn om volop over te brainstormen. Zelfs Einstein werd erbij gehaald! Logic brings you from A to B, but imagination brings you everywhere! en Imagination is more important than knowledge! Toen ik (Dees) liet weten dat ik nooit beroemd zou willen zijn als het slechts om show en buitenkant zou gaan, maar dat ik wel beroemd zou willen zijn als het zou bijdragen aan ‘the well-being of humanity’, was dit een soort van voorzet.

De studente filosofie die in Sri Lanka was geweest, zat helemaal op mijn golflengte. Er werd verder gepraat in groepjes totdat iemand een leuke conclusie trok: Teacher Dees en de studente filosofie have the same mindset…..hahaha!

En dan die super powers…..Welke super powers zou je willen hebben? Eén cursiste liet weten: ‘I want to erase all my bad memories’. Uiteraardbracht de studente filosofie daar - terecht - tegenin dat je juist sterker wordt van slechte herinneringen/ervaringen. Echter: De betreffende cursiste vertelde dat haar slechte herinneringen van dien aard waren dat zij er niet eens over kon praten. Onze class co-teacher Seng (student natuurkunde) leek het wel prettig als je op alle vragen een antwoord zou kunnen krijgen. Toen legden wij de link naar Artificial Intelligence en ChatGPT. (En met name de gevaren daarvan). Zomaar enkele voorbeelden, zomaar een inkijkje, maar voor ons heel erg waardevol.

Overigens: Ieder les beginnen we met een ‘nice saying’. Deze worden altijd overgenomen door de cursisten…....Wellicht vinden onze lezers deze ook wel de moeite waard. Daar komen ze dan….Success is not final, failure is not fatal, it is the courage to continue that counts….…..You can’t stop the waves, but you can learn how to surf…….Life is like riding a bicycle: To keep your balance, you must keep moving……..If you focus on results, you will never change, but if you focus on change, you will get results…………You can force a cow to go to the river, but you can’t force it to drink…………People overestimate the value of what they have and underestimate the value of what they may gain by giving it up……..Self-trust is the first secret of success…….An European has the clock, but an African has the time………You can never cross the ocean unless you have the courage to lose sight of the shore……Patience is bitter, but it’s fruit is sweet……..Don’t count the days, make the days count……..Ask not if there is anything outside that you want, but whether there is anything inside that you have not yet unpacked…….The greatest pleasure in life is doing what people say you can not do…………By changing nothing, nothing changes…………The tragedy of life is not that it ends so soon, but that we wait so long to begin it………

The two most important days in our life are the day you are born and the day you find out why………Happiness is found in doing, not in possessing……Imagination is more important than knowledge……..If we wait for the moment till everything is ready, we shall never begin…….If you really want to do something, you will find a way, if you don’t you will find an excuse…….Mistakes are painful when they happen, but years later a collection of mistakes is what is called experience………A pessimist sees the difficulty in every opportunity, an optimist sees the opportunity in every difficulty………..Great minds talk about ideas, average minds talk about events and small minds talk about people………It is not what you do, but how you do it………..Not everything that is faced can be changed, but nothing can be changed until it is faced……Knowledge speaks, but wisdom listens…….Stay in the present. You can do nothing to change the past and the future will never come exactly as you plan or hope for……………You can not change the wind, but you can adjust your sails to reach your destination……..Small opportunities are often the beginning of great achievements………You can’t start the next chapter of your life if you keep re-reading the last one……..You can complain that roses have thorns or rejoice that thorns have roses…….Your life does not get better by chance, it gets better by change……enz.

Inmiddels heeft Cambodja een intentieverklaring ondertekend om te komen tot een bilateraal verdrag met Ghana. Het betreft een project om rijst te verbouwen in Ghana ten behoeve van Cambodja. Het ene arme land helpt dus het andere arme land.

Het is de bedoeling dat er een treinverbinding komt tussen Cambodja en Vietnam en tussen Cambodja en Thailand.

Het leek ons wel leuk om de cursisten te vragen ons ervan te overtuigen om boeddhist te worden. Voor de duidelijkheid: Hoewel het boeddhisme ons zeker aanspreekt op diverse vlakken, zullen wij echt geen boeddhist worden hoor, maar goed…..als onderwerp voor Engelse conversatie leek het ons wel geschikt.

Rode draad was dat je als boeddhist niet kunt rekenen op vergeving (dat was nieuw voor ons), je bent verantwoordelijk voor je eigen acties (uiteraard).

Andere topics in de les van 20 juli waren: If you could find out the exact time, date and circumstances of your death in the future, would you want to know? Yes/No/Why? If you could work less and earn more, would you? How about if the job was dangerous? How about if the job was demeaning?

In het weekend van 22 en 23 juli en de dag daarna werd ik (Dees) geplaagd door migraine…..

In juli bezochten we nog een paar onbekende markten. Allereerst Orussey Market. Dit is een lokale markt, die verborgen schatten heeft voor een lokale prijs. Het is een overdekte markt waar veel lokale producten verkrijgbaar zijn. Overigens: Om een herinnering te hebben aan de Khmer taal kocht ik (Dees) een woordenboekje Engels-Khmer….just for the fun…..

En dan de Old Market: Ook deze markt is de moeite waard! De oude markt (Phsar Chas) is een ideale plek om de authentieke Cambodjaanse cultuur te ervaren in zijn meest natuurlijke vorm. Het is de markt waar de lokale bevolking winkelt. Hier vind je geen souvenirs, maar vooral authentieke groenten en fruit die klaar staan om te worden gebruikt in de traditionele keuken. Het ligt op een mooie locatie aan de rivier in de oude Franse wijk.

Andere zaken in juli waren o.a.: Naar de pedicure op de Central Market, naar een apotheek om bloeddruk te meten en medicijnen te kopen en verder werd een massage geregeld en vonden op 23 juli de verkiezingen plaats in Cambodja. Ook werd de Night Market bezocht, alsmede het Nationaal Museum. En we brachten een bezoek aan SOS Kinderdorpen.

M.b.t. de uitslag van de verkiezingen in Cambodja op 23 juli: Het was de bedoeling dat de huidige premier nog 5 jaar zou aanblijven. Hij heeft slechts 5 zetels verloren en dus heeft hij de meerderheid.

Echter: Naar onze mening is dat geen verdienste, omdat er geen oppositie is. De huidige oppositieleider heeft namelijk huisarrest en de rechter heeft hem verboden om deel te nemen aan politieke activiteiten. Enkele dagen na de verkiezingen werd echter al duidelijk dat de Cambodjaanse premier na 38 jaar zijn zoon als opvolger heeft benoemd.

Momenteel hebben we weer veel contact met ons wereldwijde netwerk. Het is altijd heel bijzonder om de berichten te lezen uit Afrika, Latijns-Amerika en Zuidoost-Azië en op die manier op de hoogte te blijven van het wel en wee van onze worldwide friends. Soms springt er ééntje uit die verder gaat dan: ‘We are fine’ (by His Grace als het christenen betreft of InshaAllah als het om moslims gaat).

Een voorbeeld van iemand die eruit springt is een van origine Noord-Amerikaanse vrouw die ook de Nederlandse nationaliteit heeft en woonachtig is in Maleisië (Penang) alwaar wij haar hebben ontmoet in 2015. Haar Vietnamese echtgenoot is overleden. Aangezien wij nu in Cambodja zijn heeft zij ons deelgenoot laten zijn van haar ervaringen in Cambodja. De eerste keer dat zij naar Cambodja ging was als academica (econome) en werd zij geacht om les te geven aan en samen te werken met Cambodjaanse academici. Zowel zij als haar studenten genoten van de lessen. Men was zeer geïnteresseerd in de ‘transitional economics’ (soort van overgangseconomie tussen een staatsgeleide economie en een markteconomie). Echter: De tweede keer dat zij naar Cambodja ging was als EU representant en als EU vertegenwoordiger kreeg zij te maken met corrupte en incompetente ambtenaren van de ministeries, die alleen maar belangstelling hadden voor geld, reisjes en haar zagen als een soort van wandelende portemonnee. Haar conclusie was dan ook: Wees blij dat jullie daar werkzaam zijn als vrijwilligers, want dan heb je de vrijheid om aardige Cambodjanen te ontmoeten. En dat kunnen wij alleen maar onderschrijven.

Een ander voorbeeld van iemand die eruit springt is een Peruaanse docente Engels, die naast haar baan ook nog verder studeert voor haar university degree.

Zij heeft behalve een Peruaans paspoort ook een paspoort van de Verenigde Staten. Gedurende onze tijd in Peru hebben wij samen veel gedeeld en zij herkende zich helemaal in onze drive: Iets betekenen voor de minder bedeelden op deze aardbol in combinatie met reizen. Zij hoopt in de toekomst ook vrijwilligerswerk abroad te kunnen gaan doen, maar tevens wil zij Peru helpen met volunteer work en dat laatste hopen wij van harte, want Peru heeft mensen zoals zij hard nodig!

Terug naar Phnom Penh en terug naar het Nationaal Museum: Wij hadden dit weliswaar van de buitenkant al eens gezien, doch nog niet van de binnenkant. Dit Nationaal Museum van Cambodja in Phnom Penh is Cambodja’s grootste museum voor culturele geschiedenis en het belangrijkste historische en archeologische museum van het land. Het gebouw werd ontworpen door de Fransman George Groslier en werd gebouwd tussen 1917 en 1920 in de traditionele Khmerstijl.

Op 24 juli bekeken we dan eindelijk dit Nationaal Museum aan de binnenkant. Het was zeker de moeite waard. Tot mijn verbazing herkende ik (Dees) dingen vanuit een cursus Kunstgeschiedenis uit het verre verleden in Venlo. Zomaar enkele voorbeelden: De hindoeïstische goden Vishnu, Shiva en Brahma, waarbij Vishnu de schepping in stand houdt en het evenwicht bewaakt tussen goed en kwaad. Shiva is de hindoeïstische god die de vernietiger van de schepping is. In sommige gedaanten is Shiva een soort van ‘al-god’ die alle functies vervult. Brahma daarentegen is de schepper van het heelal en de god van de wijsheid. Brahma heeft vier gezichten. Elk gezicht kijkt een eigen windrichting op. Dit geeft aan dat Brahma over alle windrichtingen regeert. De eenheid tussen Vishnu en Shiva wordt uitgebeeld in Harihara, waarbij Hari Vishnu voorstelt en Hara is Shiva. Ook zagen we de Garuda. Dit is in de hindoeïstische mythologie een mythisch wezen, deels mens en deels adelaar. Hij is het rijdier van de god Vishnoe. De Garoeda’s zijn ook een klasse goden (of bovennatuurlijke wezens) in het boeddhisme en het hindoeïsme. Wij aanschouwden diverse galerijen, o.a. op het gebied van brons en sculpturen.

Voor wat betreft de sculpturen werd een onderverdeling gemaakt in de Pre-Angkor periode, de Angkor periode en de Post Angkor periode. Ook andere galerijen werden bekeken en wel op het gebied van etnografie, keramiek en prehistorie. Tot slot nog even door de tuinen gelopen en op die manier kwam ons middagje ‘cultuur snuiven’ ten einde.

Buddhist Lent Day (Khao Phansa or Buddhist Rains Retreat or Vassa) on 02-08-2023, marking the beginning of the Buddhist Rains Retreat. It is a three-month period for Buddhist monks to seclude themselves in temples. This period provides Buddhist monks time for solitude. This period of spiritual dedication can be seen reflected in other religions.

De Vassa is de jaarlijkse periode van 3 maanden die boeddhistische monniken in één plaats moeten doorbrengen en tijdens welke zij slechts beperkte toestemming hebben om te reizen. De vassa duurt van de volle maan van meestal juli tot de volle maan van meestal oktober. In het Nederlands wordt de vassa de regenretraite genoemd. Het begin en het einde van de vassa zijn feestdagen in Theravada boeddhistische landen (waaronder dus Cambodja).

In het licht van bovenstaande moesten onze boeddhistische monniken tussen 25 juli en 2 augustus in hun pagodes blijven en mochten niet naar buiten komen. Dus ook niet naar onze lessen. De English conversation club verviel dus gedurende die week.

Op 23 juli moest er gestemd worden. Dit betekent in de praktijk dat alle studenten moesten reizen naar hun hometown. Zij konden dan ook niet op tijd terug zijn voor onze les op 24 juli en deze kwam dan ook te vervallen.

Door de uitval van de lessen waren wij dus in de gelegenheid om niet alleen het Nationaal Museum te bezoeken, doch ook SOS Kinderdorpen en tevens de Old Market en de Night Market.

27 juli: Een bezoek aan SOS Kinderdorpen (opgericht in 1949) stond hoog op ons verlanglijstje.

In Ghana hebben we dit bezocht, in Peru ook (en vrijwilligerswerk gedaan), dus nu in Cambodja kon SOS Children’s Villages ook niet ontbreken. Cambodja is één van de 135 landen waar SOS Kinderdorpen actief is. Weeskinderen, verlaten kinderen en andere kwetsbare kinderen vinden hier een ‘thuis’. Via gezinsondersteunings-en zorgprogramma’s, medische centra, scholen en noodhulp heeft SOS invloed op het leven van miljoenen kinderen en gezinnen. Er zijn 6 lokaties van SOS Kinderdorpen in Cambodja en wel in: Phnom Penh, Siem Reap, Battambang, Kampot, Kratie en Ratanakiri. De locatie in Phnom Penh is opgericht in 2000 en er zijn 65 kinderen verdeeld over 13 huisjes. (Achtergrondinformatie).

Echter: Toen wij op 27 juli het terrein bezochten, werd ons verteld dat er 95 kinderen wonen verdeeld over 9 huisjes, maar dat er ook jong volwassenen zijn die extern op zich zelf wonen in de stad. Overigens: Wij waren meteen naar SOS Kinderdorpen gegaan, zonder ons eerst te melden bij het hoofdkantoor. Natuurlijk is dit laatste wel de normale gang van zaken, maar in de miljoenenstad Phnom Penh ligt het hoofdkantoor heel ver verwijderd van het daadwerkelijke SOS terrein en ook van ons appartement. Wij besloten dan ook om het hoofdkantoor te ‘skippen’. Achteraf bleek dit een slimme keuze te zijn, omdat de mensen van het hoofdkantoor op deze dag (27 juli) aldaar afwezig waren vanwege een vergadering en allemaal op de locatie aanwezig waren die wij juist wilden bezoeken. Bij de securityman noteerden we onze namen, doel van bezoek, aankomsttijd e.d. en toen was het wachten op iemand die ons te woord kon staan in het Engels. Dit bleek een jongedame te zijn die de taak had om buitenlandse bezoekers te ontvangen. Zij vertelde ons echter dat zij deze taak slechts ongeveer 1x per jaar hoefde uit te voeren. Zij nam ons mee naar een kantoortje, alwaar we de bekende SOS huisregels doorlazen. Ook liet zij weten dat de kinderen 2x per jaar een feest hadden en wel op Khmer Nieuwjaar en op de SOS-dag. Behalve de 6 bestaande SOS locaties, is het de bedoeling om ook nog een 7^e locatie te openen. Tevens kregen we een rondleiding over het terrein.

Wij zagen de kleuters in de Kindergarten, de moeders bij de huisjes, spelende kinderen e.d. De basisschool en de middelbare school bevinden zich op loopafstand van het complex. Na de middelbare school gaat de jeugd óf verder studeren óf zij gaan naar een soort trainingscentrum (vocational training) om een vak te leren. Heel bijzonder dat we nu zowel in Ghana, als in Peru als in Cambodja SOS Kinderdorpen hebben bezocht.

29 juli: Een grappige video (26 juli) uit Peru in een online Nederlandse krant kwam voorbij en liet ons lachen: Precies tegenover ons appartement in Ayacucho rent een losgebroken stier rond in het park. Heel bijzonder om dit in Cambodja te zien…..

Als Ben op 31 juli richting kapper gaat op de Old Market wordt duidelijk dat alleen dames geknipt kunnen worden en geen heren. Dus belanden we in de buurt van de Old Market en wel op straat in de buitenlucht. De herenkapper laat Ben plaats nemen op een stoeltje onder een parasol die nauwelijks bescherming biedt tegen de stromende regen op dat moment. Als Ben vervolgens een nieuwe book case wil kopen voor zijn Samsung smartphone, dan blijkt dat men slechts een achterkant-hoesje heeft en geen book case. Volgens de lokale bevolking zou een book case telefoonhoesje in heel Cambodja niet te vinden zijn. Het zij zo…….

1 augustus: Dharma dag (Asalha Puja): Een belangrijk festival in het boeddhisme. Op de Dharma dag wordt de eerste preek van Boeddha gevierd, die hij in India aan vijf volgelingen vertelde. Eén van zijn discipelen vond hier de verlichting en daarmee ontstond de leer van Boeddha (Dharma). Deze feestdag vindt plaats in de achtste maandvan de maankalender, op de eerste dag van de volle maan. Dharma dag gaat gepaard met verschillende rituelen. Deze feestdag is een van de belangrijkste dagen uit het boeddhisme. Omdat de leer van Boeddha (de Dharma) tijdens deze feestdag centraal staat, wordt deze veel opgelezen gedurende de festiviteiten. Dit gebeurt vaak in Pali, de taal waarin veel originele boeddhistische teksten staan beschreven. De leer van Boeddha wordt voorgedragen in gebeden, maar ook in bijvoorbeeld traditionele zangoptredens.

Dit gebeurt allemaal in de buurt van tempels. Veel boeddhisten doneren geld of giften aan de armen en ook tempels ontvangen vaak donaties. De letterlijke betekenis van Dharma (leer van Boeddha) is: Het pad naar de verlichting.

2 augustus: Theravada. Het theravada is de traditie die de oorspronkelijke boeddhistische leer en conventies navolgt. Soms wordt het theravada ook het boeddhisme van het Zuiden genoemd, omdat het zich vanuit India naar het zuiden verspreidde. Het theravada wordt vooral aangehangen in Sri Lanka, Myanmar, Thailand, Cambodja en Laos. Theravada betekent de leer der oudsten, de leer van Boeddha Siddharta Gauthama en zijn volgelingen (onze boeddhistische monniken dus).

De hoofdstromingen in het boeddhisme zijn: Hinayana (Theravada), Mahayana, Vajrayana, Zen, Tibetaans Boeddhisme. Het belangrijkste verschil tussen de Theravada (Hinayana) en de Mahayana tradities is de motivatie, of het einddoel dat men zich stelt voor het spirituele pad.

Op 3 augustus werd de draad weer opgepakt aangaande onze lessen. Terug dus naar Preah Sihanouk Raja Buddhist University….een hele mond vol……Toen wij arriveerden vielen onze monden open van verbazing. Was er een bom gevallen op het terrein van de universiteit? Sloopwerkzaamheden waren in volle gang. Gelukkig stond ons klaslokaal er nog, doch het kantoor van onze contactpersoon Vutha was verdwenen en hij was verhuisd naar een andere plek. Er is sprake van een grote verbouwing, omdat er ruimtegebrek is. Iedereen zit dus lekker in de rommel.

Planning zit meer in onze genen dan in de genen van de Cambodjanen…Ik (Dees) wilde graag weten hoe onze follow-up eruit gaat zien. Op 18 augustus zit namelijk de periode van de eerste 3 maanden Engelse conversatieclub erop. Krijgen we dan een nieuwe groep? Is dit ook weer voor 3 maanden?

Bovendien werden enkele nieuwe balletjes opgegooid: Kunnen we niet iets betekenen voor de Buddhist highschool die recht tegenover onze boeddhistische universiteit ligt of wellicht voor de boeddhistische universiteit in Battambang? Dit werd besproken met de rector die ik (Dees) toevallig tegen het lijf liep in de wandelgangen en met onze contactpersoon Vutha die wij na de les hierover aanspraken. En ojee, Vutha wreef Ben weer constant over zijn rug…..pfff……Echter: In een Nederlands referentiekader heeft dit een hele andere lading dan in de scene waar wij ons in bevinden.

In de klas vroegen wij aan de boeddhistische monniken hoe de hele week binnenblijven in de pagode was verlopen. Echter: Wij kregen tegenstrijdige berichten te horen….Eén monnik liet weten dat het moeilijk was geweest, terwijl twee anderen vertelden dat zij de tijd in de mountains hadden doorgebracht. Uh? Mochten zij dan tóch naar buiten gaan? Voor ons is de informatie die wij krijgen vaak verwarrend. Hoe wij ook ons best doen om alles te begrijpen van de boeddhistische cultuur, het blijft soms lastig.

Ben besprak tijdens de les met student Seng de gevolgen van Covid19 voor Cambodja. Het was Ben namelijk destijds opgevallen dat Cambodja veel minder was geraakt door de pandemie in vergelijking met andere landen. Seng verklaarde dit vanuit het feit dat de Cambodjanen heel goed hadden geluisterd naar de overheid en de regels hadden opgevolgd. Hij herinnerde zich nog van de TV beelden dat met name veel mensen in West-Europa compleet anders waren omgegaan met corona en soms niet hadden geluisterd naar de adviezen van de overheid. Bijzonder om dit terug te horen in Cambodja.

De taak voor de cursisten bestond op 3 augustus uit het maken van een flyer: Make a leaflet about Phnom Penh: Convince the tourists that Phnom Penh is the place to be! Dit verliep erg leuk en was leerzaam.

Het merendeel van de Cambodjanen leeft van minder dan 2 dollar per dag. Er is een gigantische kloof tussen arm en rijk.

Eén van de zonen van de eigenaar van ons appartementencomplex behoort duidelijk tot de ‘happy few’. Hij (Pitou geheten) weet dat wij uit Nederland komen en liet ons weten dat hij op 4 augustus 2 weken op vakantie gaat en wel naar Europa alwaar hij 3 verschillende Europese landen gaat bezoeken, te weten: Duitsland, Nederland en België. Tijdens het gesprek werd België al meteen ingewisseld voor Engeland. In onze beleving was het slechts status en werden wij onpasselijk van de arrogantie. Ook kwam het geheel totaal niet gedegen over. Dit reisje kwam compleet uit de lucht vallen: Hij moest namelijk gedwongen 2 weken verlof nemen van zijn werkgever de overheid. Vanwege de nasleep van de verkiezingen zou er waarschijnlijk een reorganisatie plaatsvinden op zijn werk. Als klap op de vuurpijl vroeg hij ons of wij wellicht kinderen, familie, vrienden, bekenden hadden waar hij zou kunnen overnachten in Nederland. Het gemak waarmee gevraagd wordt, blijft ons altijd weer verbazen. Misschien hadden we hem moeten verwijzen naar Workaway. Dan krijgt hij gratis accommodatie, maar dan moet hij wel vrijwilligerswerk doen en daar is hij nu niet echt het type voor…..hahaha!

In een landelijke krant hier in Cambodja konden we lezen dat men niet gecharmeerd was van de bemoeizucht van het Westen (zeer begrijpelijk). Het Westen pretendeert namelijk dat men het erg goed doet en dat ontwikkelingslanden hier nog veel van zouden kunnen leren (aldus het krantenartikel). Welnu, in onze beleving is het andersom en kan juist het Westen nog heel veel leren van de ontwikkelingslanden. Een aantal voorbeelden passeerden de revue in het betreffende artikel. De Cambodjanen zijn er - terecht- niet van gediend dat het Westen voor Cambodja invult wat goed zou zijn.

Overigens: Onze verslaglegging wordt niet meer maandelijks geplaatst, doch ongeveer 1x in de twee maanden. Just to inform you…

Vanuit Phnom Penh sturen wij een lieve groet naar onze lezers.

Tot later….....!!!

Ben en Desirée