Lesgeven en brand........meester!

Teaching at the Buddhist university and the Buddhist highschool and fire in Nine East...

Vanaf 7 augustus 2023

Op het terrein van de boeddhistische universiteit waar wij lesgeven wordt behoorlijk gesloopt. Een gedeelte lijkt weggevaagd te zijn. Deze verbouwing blijkt nodig te zijn vanwege ruimtegebrek.

De les van 7 augustus stond in het teken van de volgende onderwerpen: Is it important to have a family? Giving life, does it just mean having lots of children? Happiness, is it being at ease in our bodies? Do you think that our destiny has been determined from the day of our birth? Do you think that fights and conflicts can destroy happiness and love? Om dieper in te gaan op familiebanden, was het erg boeiend om deze te vergelijken met bijvoorbeeld West-Afrika (extended family), met West-Europa (individualisme), met Latijns-Amerika en dit te plakken op Zuidoost-Azië, waar onze cursisten lieten weten een mix te ervaren: In de countryside was absoluut nog sprake van extended family. In de steden echter in combinatie met educatie zag je meer individualisme.

Hierna kreeg ons publiek een tekst voorgeschoteld over Barack Obama. (The story behind the photo; A moment in history). Het betrof een flashback naar 4 november 2008, het moment waarop Obama de verkiezingen won en dus president werd van de Verenigde Staten. Wij vertelden de studenten dat wij op dat moment in Ghana waren en hadden kunnen meedelen in de feestvreugde.

Het leek ons wel bijzonder om eens in Cambodja naar een bioscoop te gaan. Welnu, op 8 augustus was dit een feit. Hoewel de film tegenviel, was het wel een aparte ervaring om slechts met ons beiden in de bioscoopzaal te zitten!

In onze les van 10 augustus werd een transcript van een Tedx video behandeld, te weten: Life is easy van Jon Jandai. Natuurlijk gaf ik ons publiek enkele voorbeelden van Tedx video’s die de moeite waard waren en adviseerde om de combinatie luisteren-lezen te realiseren middels het transcript.

Zomaar enkele suggesties: My philosophy for a happy life; 7 ways to make a conversation with anyone; How meditation changed my life; From bombs to bread; Talks to make learning a new language easy; How to make healthy eating unbelievable easy; The power of introverts; Looks aren’t everything believe me I’m a model; How to speak so that people want to listen en de reeds behandelde Tedx video’s zoals: Do schools kill creativity? en Life is easy. Onze co class teacher Seng voegde er nog eentje aan toe en wel van Susan Cain (de schrijfster van Bitterzoet): The hidden power of sad songs and rainy days.

Onder de les kwam de regen met bakken uit de lucht. Ik was nauwelijks te verstaan door de plensbuien. Beetje lastig als je een luisteroefening geeft………

Wij vernamen dat onze studente Sivan een scholarship heeft gekregen om in India haar master in boeddhistische filosofie te kunnen behalen. Wat een fantastische kans voor deze bevlogen studente!

Ook hier in Phnom Penh kun je cashless betalen. Tijdens de covid19 periode is men hiertoe overgegaan. Men vreesde namelijk dat betalingen middels fysieke bankbiljetten en munten het virus zou kunnen overbrengen.

In z’n algemeenheid horen wij weleens dat studenten van een universiteit in Nederland graag een soort van tussenjaar zouden willen hebben tussen hun highschool en de university, een soort college, pre-university. Dit om beter voorbereid te zijn op het dagelijks leven na de universitaire studie. Onze cursisten/studenten lieten weten dat dit ‘college jaar’ al een feit is in Cambodja. Het eerste jaar wordt foundation genoemd als zijnde de basis met veel verschillende vakken en daarna volgt pas de daadwerkelijk gekozen studierichting van 3 jaren. Onze student Seng was blij geweest dat hij het eerste jaar had afgerond, het was behoorlijk intensief geweest. Nu in het tweede jaar kon hij zich helemaal focussen op zijn vakgebied natuurkunde.

Seng studeert echter niet alleen natuurkunde, doch ook Engels en wel op twee verschillende universiteiten. (Engels op ‘onze’ boeddhistische universiteit, natuurkunde op een andere universiteit in Phnom Penh).

Het brandalarm in ons appartementencomplex Nine East werd gecheckt op 14 augustus. Een goede zaak!

Het is ons bekend dat er in Cambodja nog veel mijnen en explosieven liggen na de burgeroorlog, Amerikaanse bombardementen en de genocide door het regime van de Rode Khmer (onder leiding van Pol Pot) in de jaren 70. Nieuw echter was het bericht dat op het terrein van een middelbare school in het noordoosten van Cambodja duizenden explosieven lagen. Deze enorme hoeveelheid werd aangetroffen bij de uitbreiding van de schooltuin. De autoriteiten lieten weten dat het een groot geluk is dat ze zijn ontdekt, aangezien de betreffende explosieven namelijk heel gemakkelijk kunnen ontploffen.

Op 14 augustus kregen onze cursisten een tekst voor hun neus, getiteld: How fast food began. (The man behind KFC). Dat verliep rustig en mondde uit in verhalen van onze kant over andere selfmade men. In deze een-na-laatste les namen we al afscheid van een briljante cursiste, zijnde Soliny en wij werden door haar verrast met cadeautjes. Sneu was wel dat één boeddhistische monnik de les ziek moest verlaten.

Op 17 augustus krijgen we een mail van de Nederlandse Ambassade in Bangkok. (Informatieservice Buitenlandse Zaken). Het is bestemd voor de Nederlanders in Thailand, Cambodja en Laos. De Nederlandse ambassade bood namelijk de komende maanden op 7 verschillende locaties in Thailand, Cambodja en Laos de mogelijkheid om een Nederlands paspoort of identiteitskaart aan te vragen, een levensbewijs te laten ondertekenen en/of een DigiD activatiecode te ontvangen. Uiteraard een prima service, doch niet relevant voor ons.

De laatste les van onze eerste groep Engelse conversatie vond plaats op 17 augustus. Op 18 augustus was namelijk formeel de eerste periode van 3 maanden voorbij.

Mocht iemand verder willen gaan, dan is men uiteraard van harte welkom, doch men krijgt dan wel hetzelfde programma voorgeschoteld. De nieuwe groep ging van start op 28 augustus. Op 24 augustus werd het niveau Engels van de nieuwelingen getest en Vutha zowel als de coördinator foreign languages namen deze test af. Hopelijk hebben de meesten een intermediate level en niet een basic level.

Aangezien wij met de nieuwe groep gaan starten op 28 augustus, hadden we de week van 21 augustus vrij. Zaken die geregeld moesten worden: Certificaten voor de oude groep, namenlijst voor de nieuwe groep en een nieuwe co class teacher voor de nieuwe groep. Onze huidige co class teacher Seng heeft namelijk te kennen gegeven niet nogmaals een English conversation class te willen gaan volgen, omdat hij er de voorkeur aangeeft om onze vertaler te worden. Wat is namelijk het geval? Ons takenpakket is uitgebreid. Met ingang van 20 augustus wordt namelijk ook koers gezet naar de buddhist highschool, de boeddhistische middelbare school die zich precies tegenover ‘onze’ boeddhistische universiteit bevindt. Aldaar staan de volgende taken op de rol: Fungeren als gastsprekers en tevens wijzen op het belang van het leren van Engels. Daarna mogen leerlingen ons vragen stellen en natuurlijk hopen wij dan op een boeiende interactie. Aangezien het niveau Engels van deze leerlingen laag is, moet een vertaler Engels-Khmer aanwezig zijn. Vanwege het feit dat onze contactpersoon Vutha ook op deze school lesgeeft, hebben we een ingang om daar binnen te komen. Het is tijdens zijn les Engels dat wij acte de présence geven, maar ook bij zijn collega docenten Engels zijn wij welkom. In eerste instantie zou Vutha voor ons vertalen van Engels naar Khmer, maar onze co class teacher Seng van onze Engelse conversatieclub op de universiteit, liet ons weten graag als translator op te willen treden. En Vutha en wij gingen hiermee akkoord.

Over Vutha gesproken: Op de boeddhistische universiteit fungeert hij als executive director van the Center for English Training. Op de boeddhistische middelbare school fungeert hij als docent Engels.

Even terug naar de laatste les Engelse conversatie voor de eerste groep op de boeddhistische universiteit. In deze laatste les op 17 augustus stonden de volgende topics centraal: Do you think that money is the mean basic for our lives? If you have a job, are you satisfied with your salary? What would you consider a good salary? Think of an answer, compare it with your partner’s answer and then discuss the differences. What would you consider an excellent salary? How much money is too much money? Why do you think so? Does money buy happiness? Yes/No/Why? The majority of people are workers. Do you think that all workers are looking for money? Explain please. How much money should people have in order to comfortably retire?

De laatste les….Wij hielden een afscheidswoordje en trakteerden op een drankje. (Eigenlijk ‘not done’ in de Cambodjaanse cultuur dat de teachers de cursisten trakteren, maar goed…..). Op verzoek van monnik Ra werden foto’s gemaakt. Deze Ra bedankte ons en liet dit vergezeld gaan van de blessings van Boeddha. Na afloop werd - samen met cursist Seng - koers gezet naar het kantoor van Vutha om samen de planning op de korte en langere termijn door te nemen.

Wij kregen bericht van appartementencomplex Nine East met het verzoek om op 17 en 31 augustus tussen 16.30- en 17.00 uur niet aanwezig te zijn in het appartement. (Of in ieder geval ramen en deuren te sluiten). Op die dagen werd het muskietenprobleem aangepakt middels het sprayen met een chemisch verdelgingsmiddel. Puur vergif dus en eigenlijk ‘not done’, maar ja……this is Cambodia….Op deze beide donderdagen gingen we na de les niet meteen terug naar ons appartement, omdat we uiteraard geen zin hadden om chemicaliën in te ademen.

En verder in augustus en september? Bloeddruk Ben meten in verschillende klinieken. Het duurde even voordat we de juiste plek hadden gevonden. Van BioMed via Samphopanha Clinic naar de Wat Phnom Clinic.; de volgende keer naar Calmette Hospital; droge Khmer massage (body) nemen aan de riverside;

een hoofd/nek massage nemen; een bezoekje brengen aan mister Bruce van hotel Prantara alwaar wij de eerste 14 dagen hebben doorgebracht in afwachting van ons ER-visum en ons appartement. (Bij onze eerste poging was hij niet aanwezig, maar we zullen elkaar heus nog wel eens treffen); naar de Central Market; contacten onderhouden (zowel in Nederland als wereldwijd); naar de Russian Market; naar een Japans restaurant waar een cursiste van ons werkt; op andere plekken de Khmer keuken uitproberen enz.enz.enz.

En dan mogen we dus op 20 augustus naar de boeddhistische highschool die zich precies tegenover onze boeddhistische universiteit bevindt. Zoals gemeld gaan wij hier fungeren als gastsprekers en bovendien wijzen we de leerlingen op het belang van het leren van Engels. Na afloop hopen wij bestookt te worden met vragen. Samen met Vutha (onze contactpersoon) en Seng (onze oud cursist die zal vertalen) gingen we naar de klas van Vutha alwaar hij Engelse les geeft aan de jeugd. Wij troffen elkaar op de universiteit, staken de straat over en toen waren we al op de middelbare school, te weten: Preah Suramarit Buddhist Highschool. Op deze highschool zitten meer dan 1000 leerlingen en er zijn 24 klassen. Iedere klas heeft 1x per week een uur Engels. Vele ogen keken ons verwachtingsvol aan…….Het was een schot in de roos. Maar liefst twee uur werden volgepraat. Het was bloedheet in het lokaal, maar de leerlingen waren ‘eager to learn’. Translator Seng had een belangrijke taak met vertalen, maar toch waren er voldoende monniken die ons Engels zonder vertaling konden begrijpen en zelfs in staat waren om vragen in het Engels te stellen. Aan het einde werden wij in het Khmer bedankt door een leerling en vertaler Seng liet weten dat men het interessant had gevonden. Ook Seng zelf en Vutha waren tevreden. Na afloop moest iedereen natuurlijk op de foto. Al met al was het dus een succes geweest en hoogst waarschijnlijk komt er een follow-up.

Leuk nieuws uit Nederland: Een vriendin van vroeger is voor de derde keer oma geworden.

Pitou (een zoon van de eigenaar van appartementencomplex Nine East) had ons vol trots laten weten dat hij zo’n twee weken naar Europa zou gaan en inmiddels was hij daar dus van teruggekeerd. Het had geresulteerd in een week Engeland (Londen); 6 dagen Duitsland (Keulen en Frankfurt) en 2 dagen Nederland (Amsterdam). Toen hij over Nederland begon te vertellen, liet hij daar geen spaan van heel en vlogen de clichés ons om de oren: Amsterdam was smerig; Hoe kon die hoofdstad nu een vrouw als burgemeester hebben?; Jullie eten alleen maar brood (na 2 weken Europa miste hij al zijn Cambodjaanse eten); Iedereen zit op de fiets; Alles is duur; Mensen roken wiet; Er is een tippelzone enz.enz. Wij lieten hem dan ook weten: ‘The Netherlands is not Amsterdam, you have only seen some bad things in Amsterdam, but you didn’t visit some beautiful parts of Holland’.

Een leuke terugblik op ons verrassingsbezoekje aan een Japans restaurant waar één van onze cursisten werkt. Nou, dat viel in goede aarde…..our student was very excited. Toen zij ons zag, vloog zij op ons af. Het eten was heerlijk. Ben koos voor een populair Japans gerecht, te weten Katsudon: Een kom rijst met daarop een tonkatsu (Japanse schnitzel) met een saus van zachte uien, ei, groenten, specerijen. Ik (Dees) koos voor Yakisoba: Een roerbakgerecht waarbij plakjes vlees of garnalen en gemengde groenten - vaak kool, taugé, wortel, paddenstoelen en lente-ui - samen met gekookte noodels in een speciale yakisobasaus worden gebakken. Binnen een mum van tijd werd duidelijk voor het personeel dat ‘onze’ serveerster ook onze leerling was. Er zaten dus twee teachers in de zaak en dat moest gevierd worden….….hahaha! Tot onze verbazing kregen wij dan ook een dessert aangeboden van de zaak. Al met al een bijzondere zondagmiddag invulling!

28 augustus: Start nieuwe groep Engelse conversatieclub op de boeddhistische universiteit. Echter: Voordat de nieuwe groep van start ging, vond er eerst een event plaats voor de oude groep, weliswaar nog zonder certificaatuitreiking, maar goed…. Bij deze ceremonie waren ook de nieuwelingen aanwezig. Dus wij troffen zowel de oude als de nieuwe cursisten.

Verder gaven ook de rector en Vutha acte de présence. Wij werden naar een soort vergaderruimte boven in het gebouw gebracht en werden verzocht plaats te nemen aan een grote tafel samen met alle anderen. Plotseling ging iedereen staan, aangezien de eerbiedwaardige rector binnenkwam, te weten: Venerable Nheb Tat. Handen werden gevouwen. Deze rector zat aan het hoofd van de tafel en hij werd geflankeerd door Vutha, zijnde de executive director van de Center for English Training alsmede onze contactpersoon en de rector werd geflankeerd door ons beiden, want al snel werd ons duidelijk dat de teachers Ben en Dees bedankt moesten worden voor hun programma van de eerste 3 maanden.

Ojee….In deze scene is het gebruikelijk dat er gestart wordt met ‘recitals’ en deze werden uitgesproken door Vutha. Toen nam de rector het woord en werden de blessings over ons uitgestrooid. Hij sprak zijn waardering uit voor onze inzet. Hij benadrukte bij de monniken dat hij onder de indruk was van het feit dat wij vooralsnog niet kozen voor een leven in Nederland, doch dat wij de moeite hadden genomen om op zijn boeddhistische universiteit in Phnom Penh belangeloos les te komen geven. Ook hamerde hij er bij de monniken op dat zij deze kans met beide handen moesten aangrijpen. Tot hilariteit van ons liet hij weten: ‘There is no need for you monks to go to Europe to improve your English, because Europe came to us!’ Hierna volgde niet alleen een toespraak van Vutha, maar ook van enkele cursisten. Tsja.….toen konden wij natuurlijk niet achterblijven en hielden dus ook nog maar een praatje. Of dit alles nog niet genoeg was, kregen we een cadeautje aangeboden dat helemaal past in de cultuur, namelijk een kitscherig….hahaha… goudkleurig schaaltje met daarop de afbeelding van Angkor Wat. (Angkor Wat is het tempelcomplex in Siem Reap/Cambodja en is het grootste religieuze monument ter wereld en behoort tot de zeven wereldwonderen). Terug naar onze bijeenkomst: Nog steeds was de ceremonie niet voorbij en werd er een shawl over onze schouders gedrapeerd. Volgens de rector was dit een teken van vriendschap en waardering.

Niet alleen wij, ook onze class teacher Seng kreeg een shawl toebedeeld. Nou, wij waren wel een beetje van slag door alle consternatie.

Gelukkig konden we daarna terug naar ons klaslokaal om te gaan starten met de nieuwe groep. Overigens: Het werd duidelijk dat de certificaatuitreiking uitgesteld gaat worden. Men heeft het plan om dit in één sessie te realiseren, dus alle cursisten tegelijk van zowel de oude groep als de nieuwe groep(en). Nadat Vutha de nieuwe cursisten welkom had geheten, konden wij ons ook voorstellen. Deze eerste les stond dan ook in het teken van een introductie over Nederland en ons ‘wereldwerk’. Toen wij de nieuwelingen vroegen of zij wellicht iets wisten te vertellen over Nederland, liet één monnik het woord football players vallen.

Voor humoristische Ben natuurlijk dé ultieme gelegenheid om hen te wijzen op de bijnaam van ‘Orange Boys’ voor het Nederlandse voetbalteam en dit te koppelen aan de oranje gewaden van onze boeddhistische monniken. In onze klas zitten dus ook ‘Orange Boys’. Hilariteit alom!

De namen van de monniken zijn wederom niet uit te spreken voor ons. Een greep hieruit: Cheab Sinat, Un Chanthea, Sok Ravy, Mith Chanrathana, Yin Kunthach, Pho Soknoeun, Thouch Then, Min Seyha, Pheng Sovannda, Laing Sokla, Rothany Chhay, Nheung Sarem, Phen Sokchhouk, Sou Manyily, Nao Somnang, Phon Van, Ngoun Sovan, Eam Sokhun, Han Ros, La Sangthorng, Chea Chitt, Ren Rith, Pen Sambok, Oem Loem, Phorl Chanurbourn, An Vicheth, Sorn Vakhin enz. of zoiets dergelijks…..hahaha…… Ook hebben we een nieuwe class teacher gekregen (3^e jaars studente Engels) en wel een jongedame die luistert naar de naam Leng You Y (spreek uit: Joewie). Zij blijkt een classmate te zijn van onze eerste class teacher, zijnde Seng. Zij gaat de presentielijst bijhouden, maar ook zal zij vertalen van Engels naar Khmer als ons publiek de lesstof niet begrijpt. Kortom: Een zeer speciale dag!!!

De nieuwe groep is nog even wennen……de vertrouwde gezichten zijn verdwenen en hebben plaatsgemaakt voor nieuwe gezichten. Toch is de nieuwe groep ook heel erg leuk.

Aan het begin van elke les wordt gestart met mooie ‘sayings’. Ook interessante websites vinden gretig aftrek. Als we vertellen over onze wereldwijde ervaringen hangt het publiek aan onze lippen. Dit wordt dan gezien als een ‘listening skill and cultural exchange’.

Vanzelfsprekend is het hoofddoel ‘speaking skills’ en dus werd er op 31 augustus gebrainstormd over de volgende topics: Do you fear change? Would you be happy in a world where nothing ever changed? If you could go back in time and give yourself some advice, what would it be? Voor ons zijn dit normale algemene onderwerpen, maar voor onze doelgroep ligt dat toch iets anders. Ons werd duidelijk dat men het een zeer open opdracht vond. Dat is zeer logisch, omdat het schoolsysteem is doorspekt met: Een antwoord is goed of fout. Men is niet gewend aan brainstormen, meningen geven e.d.

Toen wij lieten weten dat in feite ieder antwoord goed is, omdat het jouw antwoord/jouw mening is, werd er verlegen gelachen. Op het moment dat dit duidelijk was, kwam men los en werd men meer ontspannen. Dit resulteerde in blije gezichten, meer zelfvertrouwen en werkelijk iedereen durfde voor de klas de eigen visie te geven. Vaak is er per groepje 1 spokesman die dan namens het subgroepje de bevindingen voor de klas presenteert. Nadeel hiervan is dat de rest van het groepje niets hoeft te zeggen. Dit keer echter werd door een monnik voorgesteld om iedere cursist afzonderlijk 1 vraag te laten beantwoorden. Het voordeel daarvan is dat alle cursisten moeten praten. Prima dus!

Overigens: Het valt op dat iedereen meteen begint te schrijven als de onderwerpen bekend zijn, maar uh….‘This is a conversation club and not a writing club’. En natuurlijk mag je best enkele keywords noteren als geheugensteuntje bij jouw presentatie, maar het is echt niet nodig om een heel verhaal te schrijven. En vanzelfsprekend is het not done om Khmer te praten in een English conversation club, maar als dit ter verduidelijking is voor iemand die een opdracht niet begrijpt, dan is het uiteraard okay. Je moet echt heel veel uitleggen, omdat men zo vast zit aan bepaalde systemen en stramienen. Zo willen sommigen zó graag alles wat in hun Khmer hoofd zit, vertalen in het Engels.

Echter: Dat werkt niet, want dan ga je jezelf blokkeren. Gebruik de kennis die je hebt. Dus my friends: Make short and simple sentences………….

Op 3 september brachten we dan eindelijk een bezoekje aan Bruce, waar wij de eerste 14 dagen in Phnom Penh hadden verbleven. Wij hadden 11 dagen eerder een verrassingsbezoekje afgelegd, maar toen was hij afwezig geweest. Dus werd een afspraak gemaakt voor zondag 3 september. Het doel was meerledig: Belangstelling tonen voor hem, zijn gezin en zijn business (hotel en wasserij); Onze bevindingen vertellen (boeddhistische universiteit en boeddhistische middelbare school); Veiligheid aanroeren m.b.t. andere plaatsen in Cambodja enz. enz. Echter: Het allerbelangrijkste was een Vutha-issue voorleggen.

Vutha is onze contactpersoon cq executive director of the Center of English Training at the Buddhist university, alsmede docent Engels op de boeddhistische middelbare school. Zoals in een eerder verslag is gemeld, heeft Vutha de neiging om Ben constant over zijn rug te aaien en zelfs zijn hoofd op de buik van Ben te leggen. In een Nederlands referentiekader zou je dan denken aan grensoverschrijdend gedrag. Echter: Hier is sprake van een boeddhistische scene in een Zuidoost-Aziatisch kader. Onze vraag was dan ook: ‘Is it normal? Is it part of the culture? If yes, then of course there is no problem, because we respect the culture. Or is it not done?’ Welnu, Bruce was heel duidelijk en liet weten dat deze strelingen slechts een uiting waren van vriendschappelijke affectie en wij hoefden dus niets te zoeken achter deze vorm van genegenheid. Prima! Kan maar duidelijk zijn! Het was fijn om even van gedachten te wisselen, aangezien Bruce niet alleen goed Engels spreekt, maar ook een visie heeft.

Het is natuurlijk logisch dat wij nog relatief veel contact hebben met onze collega’s uit Peru. Zij willen alles weten over Cambodja en vertellen ons dat zij in gedachten met ons meegaan naar de boeddhistische universiteit van de boeddhistische monniken (the Orange Boys!) in Phnom Penh.

Een nieuwe les in een nieuwe week. Het is alweer 4 september. Het lijkt wel of de tijd steeds sneller gaat. Luister-en spreekvaardigheid kwamen vandaag aan de orde. Voor luistervaardigheid kunnen wij natuurlijk putten uit een schat aan wereldwijde ervaringen, waarbij verhalen uit Ghana vaak indruk maken en tot de verbeelding spreken.

M.b.t. conversatie werd gesproken over: Why do men and women sometimes have such difficulty communicating with one another? Would you sacrifice happiness for the opportunity to be successful? Who is the most successful person you know? What makes him/her successful? If someone was married, had three healthy children, a comfortable house and secure job, would you consider that person to be successful? Would you consider a ninety-years old person who is physically and mentally very healthy a success? Why? Het is zó bijzonder om te ervaren wat deze topics losmaken bij ons publiek. Zomaar enkele voorbeelden: Talking about a comfortable house, deed class teacher You Y de wijze opmerking maken: ‘You can buy a house, but not a home’. Of…Talking about the most successful person you know…oei…voor één cursist was de meest succesvolle persoon de koning van Cambodja. Wij waren meteen op onze hoede, want het is voor ons niet toegestaan om over de koning of over de politiek te praten. En jawel hoor, de cursist die de koning ophemelde werd meteen door anderen tegengesproken. Aan ons de taak dus om deze discussie op een respectvolle manier af te breken. (En dan te bedenken dat op Prinsjesdag in Nederland de koning werd uitgefloten…..over cultuurverschillen gesproken).

Soms zit er een cursist in de groep die er absoluut niet in thuishoort. Dit was het geval met Phorl Chanurbourn (of zoiets). Hij had jaren geleden een beetje Engels geleerd (uiteraard slechts grammatica), had er niets meer aan gedaan en was alles vergeten. Tsja…..die past natuurlijk niet in een Engelse conversatieclub waar toch een intermediate niveau wel handig is. Hij begreep werkelijk niets van alles wat er gezegd werd, maar bleef ijverig alles noteren. Er werd vertaald in het Khmer, maar voor iedereen was het duidelijk dat dit niet ging werken.

In de pauze kreeg ik (Dees) een Engels boek onder mijn neus geduwd (grammatica) en maakte hij mij duidelijk dat hij Engels wilde praten. Tsja my friend, dat begrijp ik, maar uh….met alle respect, jij zit hier niet op je goede plek. Ik wil niet dat je gefrustreerd of teleurgesteld raakt, maar het beste advies dat ik jou kan geven is: Ga eerst eens veel luisteren (bijvoorbeeld naar Engelstalige liedjes) en combineer dit met lezen (bijvoorbeeld met de woorden/lyrics van het liedje). Dit zijn de eerste stappen in de verwerving van een taal. Spreken en schrijven komen daarna. Of het kwartje is gevallen? Ik hoop het voor hem (en voor ons). Dit zal blijken als hij niet meer aanwezig zou zijn in de volgende les. Zoals later duidelijk zou worden, bleek dit ijdele hoop te zijn.

Tot onze verbazing troffen wij onze Seng weer, zijnde de class teacher van de eerste groep. Hij liet ons weten: ‘I missed you’, waarop wij reageerden met: ‘Well you are always welcome, but feel free to come or not, because we have a new class teacher now and a new group’. Seng wilde echter graag nog een lesje meedraaien op 4 september. Prima! Al snel bleek dat hij liever met Ben wilde brainstormen over energietransitie. Deze slimme knaap (student natuurkunde en Engels) heeft een goede kijk op veel zaken en kan dingen in een breder perspectief zien. Voor Ben en Seng was het dan ook smullen. (Volgende keer wel graag buiten het klaslokaal kletsen en niet onder mijn les!.....hahaha!)

Vanzelfsprekend leren wij steeds meer over het boeddhisme en dat is erg interessant. Wist je bijvoorbeeld dat je jouw hand niet op het hoofd van een boeddhist mag leggen, omdat het hoofd het meest belangrijke deel is van het lichaam? (en daar moet je dus van af blijven). De voeten daarentegen zijn het meest onbelangrijk, dus vandaar: Schoenen uit!

Ben zit hier op rozen….hahaha….op de boeddhistische universiteit vliegen hem de complimenten om de oren…..You are my daddy…You are so cute…..You are so handsome…..hahaha!!!

In ons appartementencomplex Nine East werd geconstateerd dat er een lekkage was op de eerste verdieping in unit E. (1^E).

Aangezien wij op 2^E wonen, lag het voor de hand dat de badkamervloer van ons appartement werd gecheckt. Men ontdekte dat de voegen opnieuw moesten worden gekit. Dit geschiedde op 6 september. De communicatie is soms lastig, aangezien men het Engels niet goed beheerst en de meeste mensen slechts Khmer spreken, maar goed…..we can manage it………

In dit verslag hebben we melding gemaakt van het feit dat er een cursist in de klas zit die er qua niveau Engels absoluut niet in thuishoort. Deze monnik, Phorl Chanurbourn geheten, heeft een zeer basic level en kan dus absoluut niet meekomen. Wij hebben hem handvaten aangereikt om op een andere manier Engels te leren en we namen dus aan dat hij niet meer zou komen. Helaas….in een volgende les (7 september) zat hij al als één van de eersten in onze klas, opende de deur voor ons, maakte foto’s van ons, kocht in de pauze iets te drinken voor ons enz.enz. Wij kregen via via te horen dat hij zich heel erg op zijn gemak voelt in onze klas en graag wil blijven, ondanks het feit dat het veel te moeilijk is voor hem….tsja…wie zijn wij dan om hem de toegang te ontzeggen? En hij bleef dus komen…….

De les van 7 september bestond uit 2 gedeelten. Voor de pauze werd - op verzoek - aandacht geschonken aande Europese cultuur, de Europese Unie, de Brexit etc. en na de pauze stond picture language op de rol. Toen wij na afloop vroegen welk onderwerp zij het meest boeiend hadden gevonden, luidde het antwoord: ‘Both’.

Weetje: Er zijn maar liefst 70.000 boeddhistische monniken in Cambodja!!!!!

In eerste instantie was het de bedoeling dat wij op zondag 10 september weer als gastsprekers zouden moeten fungeren op de boeddhistische highschool. Echter: Dit ging niet door, doch werd een week verschoven naar 17 september.

Een horrornacht van 9 op 10 september……Omstreeks 1.30 uur werden wij wakker van geschreeuw buiten op straat. In eerste instantie dachten wij aan openbare dronkenschap of iets dergelijks. Echter: Het schreeuwen ging maar door. Dus keken we uit het raam en zagen iemand ‘fire, be careful’ roepen. Op hetzelfde moment bonsden onze buren (mannen uit de Filippijnen en in het verleden Rode Kruis vrijwilligers geweest) op onze deur. Toen werd duidelijk dat het menens was. Wij openden de deur en zagen alleen nog maar rook. Zij begeleidden ons naar beneden via de trap. Dit geschiedde trede voor trede, omdat het overal erg glad was door bluswater. Zij hielden ons vast totdat we veilig buiten stonden, waar ook alle andere appartementenbewoners zich verzameld hadden. Er werd volop gebrainstormd, met name over dingen die te wensen over hadden gelaten: Onze buurman had namelijk geprobeerd om een brandalarmknop in te drukken, doch daar had hij een sleutel voor nodig en die sleutel ontbrak. De rookmelders en de sprinklerinstallaties hadden niet gefunctioneerd, terwijl dit alles op 14 augustus j.l. nog was gecontroleerd en accoord was bevonden.

In het holst van de nacht stond ook de eigenaar van appartementencomplex Nine East buiten op straat (inclusief zijn familie). Met slechts een handdoek om zijn middel belde hij de brandweer. Voordat de telefoon werd beantwoord, waren we een half uur verder. Al met al duurde het anderhalf uur voordat de brandweer terplekke was. In de tussentijd werd iedereen voorzien van een flesje water en kon je plaatsnemen op stoelen. Richting ons (wellicht de oudsten van Nine East) was men extra lief, bezorgd en behulpzaam. Waarschijnlijk is kortsluiting de oorzaak geweest, maar dit moet nog nader onderzocht worden. Feit was wel dat de vierde verdieping (waar het euvel zou zijn ontstaan) en de tweede verdieping (onze verdieping) er het slechtst aan toe waren. Toen de brandweer was vertrokken en iedereen weer veilig in zijn of haar appartement kon terugkeren werd de omvang duidelijk: Veel rook en waterschade. Op onze verdieping was ook de elektriciteit uitgevallen.

Omstreeks 4.00 uur zochten we nog even ons bed op om een paar uurtjes slaap te pakken, maar al vroeg in de morgen schrokken we van de ravage op onze verdieping: Plafonds waren zwart geblakerd en naar beneden gekomen, muren waren beschadigd, steengruis, water, modder zover het oog reikte.

Nine East bood ons dan ook aan om binnen het appartementencomplex tijdelijk te gaan verhuizen van 2^E naar 3^E, een verdieping hoger dus en op deze derde verdieping was nauwelijks iets te merken van schade. Het betekende wel dat wij moesten gaan verhuizen en dus werd de zondag voor een groot deel gebruikt om alles van de tweede naar de derde verdieping te transporteren. Ook onze buren, zijnde onze redders, verhuisden en werden wederom onze buren, maar nu op de derde verdieping. Toch is het de bedoeling dat we slechts tijdelijk op de nieuwe plek blijven. Al met al weer een ervaring rijker en we kunnen alleen maar opgelucht ademhalen dat het zo goed is afgelopen. Onze gedachten gingen wel even terug naar Ghana, waar we destijds een bushfire vlakbij ons huis hadden meegemaakt.

Het personeel van appartementencomplex Nine East werd niet warm of koud van de brand. Hun houding is als vanouds: Vriendelijk, onderdanig, behulpzaam, verlegen. Men ging gewoon over tot de orde van de dag. Een dag na de brand zat men dan ook gezellig samen te eten tussen de rommel. Al zouden wij wellicht even hebben willen napraten over het hele gebeuren (voor zover dat zou gaan met het gebrekkige Engels), dan weten wij dat dit niet gebruikelijk is. Men wil koste wat kost dat jij als gast het naar de zin hebt en men wil voorkomen dat wij moeilijkheden ervaren. Soms lijkt het wel een beetje op de Limburgse cultuur…..daar praat je niet over…..hahaha! Galgenhumor begrijpt men ook niet. Als wij bijvoorbeeld iets zeggen in de trant van: Stel je voor dat je in de krant kon lezen: ‘Two Dutch volunteers died in Cambodia’, dan sluiten zij de ogen, draaien hun hoofd weg, schudden met hun hoofd en laten duidelijk merken dat dit ‘too much sadness’ is.

Op 11 september werd door appartementencomplex Nine East een test georganiseerd aangaande het checken van het brandalarm. Dat was uiteraard geen overbodige luxe, gelet op bovenstaande horrornacht. Een dag later werd dit nogmaals uitgevoerd. En weer een dag later ontdekten wij een vluchtroute in het gebouw. Niemand had ons hier ooit op gewezen.

Bovendien stond niet vermeld boven de deur dat zich hier achter een vluchtroute bevond. Wij waren in de veronderstelling dat het een soort poetshok was waar allerlei materialen waren opgeslagen. (Gedeeltelijk klopte dit ook). Het leek ons dan ook wel verstandig om de staff van Nine East hierover te berichten. Kleine moeite lijkt ons om een bordje emergency exit aan te brengen en rommel te verwijderen, aangezien je op het einde van de vluchtroute halsbrekende toeren moet uithalen om de potten verf, kwasten e.d. te omzeilen. Onze conclusie was dan ook dat wij in de nacht van de brand onnodig een te lange weg (in de rook en het water) hebben afgelegd, terwijl naast onze deur de nooduitgang was. En hoera….het advies werd ter harte genomen….enkele dagen later prijkte op iedere verdieping - op de deur van de nooduitgang - de tekst exit inclusief symbool vluchtroute. (Echter: De blokkerende rommel was nog steeds niet opgeruimd). Tijdje later gelukkig wel….

Vreemde situatie op straat: Er stopt een motorbike en de bestuurder richt zich tot Ben en spreekt slechts 1 woord, namelijk: Siem Reap. (Een plaats gelegen op iets meer dan 300 km. afstand van Phnom Penh). Is hij een soort van tour guide die van Ben verwacht dat hij achterop de motorbike springt? Het antwoord van Ben was al even kort, doch heel duidelijk: No Siem Reap.

Op de boeddhistische universiteit was de les van 11 september weer bijzonder te noemen. Picture language werd afgerond en er werd gestart met het beschrijven van een eigen foto. Zelf kozen wij voor 2 foto’s uit Ghana, te weten een computerclass op het project jeugd en vrouwenontwikkeling in rurale gebieden en voor het probleem van ‘canen’ (slaan met een stok) op een internationale school. Hierna volgden onze studenten met hun eigen foto’s. En dat leverde weer mooie gespreksstof op.

Zomaar een greep hieruit: Een 30-jarige monnik liet weten dat hij waarschijnlijk in 2024 niet meer verder gaat met zijn leven als monnik, want - zo liet hij weten - ‘I want to become like you’ (wijzend op ons beiden). Een bijzondere stap, aangezien hij al sinds zijn 13^e monnik is. (Dus maar liefst al 17 jaar!) Hij had gekozen voor een foto van graphic design, want…..’graphic design can make your dream come true’. Iemand anders refereerde aan de hand van zijn foto aan Bruce Lee, (a Chinese actor) en wel met de woorden: ‘Be shapeless like the water, if we put water in a cup, it becomes a cup’. Of die cursist die ons een foto toonde van de countryside. Daar wilde hij helemaal alleen gaan wonen (of hij nu wel of geen monnik zou blijven). Zijn plan was om de city Phnom Penh te verlaten en middenin de natuur te gaan leven. En op deze manier kreeg Engelse spreekvaardigheid een prima invulling.

Tussen de bedrijven door kregen we te horen dat de ambassadeur van Pakistan deze middag van 11 september ‘onze’ universiteit zou bezoeken. En inderdaad….buiten zagen we een hele ceremonie. Als grapje had ik onze class teacher You Y (die aanwezig moest zijn bij de ceremonie) laten weten: ‘Well, he is welcome in our English conversation club’. Bloedserieus vertelde zij dat hij misschien eventjes in onze klas zou komen. Echter: Dit gebeurde niet. Gelukkig maar, gelet op de veroordeling in Nederland van een Pakistaan die Wilders dreigde te vermoorden tegen een vergoeding van 20.000 euro. Wij zaten niet te wachten op een discussie hierover. Als buitenlanders in Cambodja moet je je toch een beetje gedeisd houden.

Het spreekt vanzelf dat wij onze cursisten hebben verteld over de gebeurtenissen m.b.t. de brand in ons appartementencomplex. Men aanhoorde het en wij dachten dat het voor kennisgeving was aangenomen. Echter: Aan het einde van de les kwam monnik Phen Sokchhouk naar ons toe en liet weten dat hij erg geraakt was door ons verhaal en hij hoopte dat dit geen reden voor ons zou zijn om Cambodja te verlaten. Ach….nee hoor Sokcchouk, don’t worry…..wij hebben wel voor hetere vuren gestaan in het leven en wij blijven gewoon fijn in Cambodja.

Onze contactpersoon Vutha daarentegen begon heel hard te lachen toen wij hem vertelden over de brand. Dit zou te maken kunnen hebben met het feit dat hij zich geen houding wist te geven (hetzelfde gebeurde namelijk ook altijd in Ghana) of wellicht heeft hij het Engels niet helemaal begrepen (zijn Engels laat wel eens te wensen over).

Over de boeddhistische monniken gesproken: De meesten zijn jong en voor velen geldt dat zij gewoon in de pagode zijn terechtgekomen vanwege armoede in hun familie. Het is dus vaak helemaal geen roeping, maar een noodzaak. Daarom is het ook normaal dat er monniken zijn die na verloop van tijd terugkeren naar de maatschappij. Dit verklaart tevens dat we geen oude monniken zien.

14 september: Vandaag stonden er 2 fabels op de rol op de boeddhistische universiteit, te weten: The boy who cried wolf en The city mouse and the country mouse. Na de pauze stonden de volgende topics op de rol: Do you believe that success equals happiness? Do you think even if we are successful we can be sad as well? What characteristics does someone require for financial success? Do you consider yourself successful? If yes, how would your life be different if you were unsuccessful?

Deze tweede groep van de Engelse conversatieclub heeft een veel lager niveau dan de eerste groep. Bijna niemand heeft een intermediate level en dat betekent in de praktijk dat men weinig begrijpt. Er is niet veel interactie, iedereen zit braaf in de klas te luisteren en alles op te schrijven, maar men participeert te weinig. Op suggesties wordt niet of nauwelijks gereageerd, je wordt slechts glazig aangekeken. Toch krijgen we te horen dat de cursisten het geweldig vinden, terwijl wij het lesgeven in deze groep soms ervaren als trekken aan een dood paard. Het wordt een behoorlijke uitdaging om hier iets van te maken. Wellicht moeten we de conversation club wijzigen in een listening club.

Zomaar enkele voorvallen in de les van 14 september: Een klein kind waarvan de moeder bij de ingang van de universiteit flesjes water/limonade verkoopt, nestelde zich bij ons in de klas en viel in een diepe slaap. Na een tijdje zag ik (Dees) de moeder in paniek over de campus rennen op zoek naar haar dochtertje. Ik rende het lokaal uit en nam haar mee naar mijn klas, waar moeder en dochter weer werden herenigd.

Een humoristische monnik die in april a.s. het leven als monnik vaarwel gaat zeggen, vertelde tegen Ben het volgende verhaal: In de toekomst zou hij misschien wel een relatie met een vrouw willen hebben, maar hij zat niet te wachten op een ‘tijger’. Hij vreesde dat hij zijn salaris moest afstaan aan zijn vrouw en met een fooi zou worden afgescheept (zo’n 5 dollar per week als zakgeld).

Wij werden verrast door onze class teacher You Y met een drankje dat haar moeder voor ons had gemaakt en wel pompoen met melk. Lief en lekker. Naderhand bleek dat You Y jarig was op 14 september. Zij was 19 jaar geworden. Dus werd besloten om voor haar te zingen. Wij namen de versie happy birthday in het Engels voor onze rekening, gevolgd door de Duitse, Franse, Nederlandse en Spaanse variant. Vutha (die toevallig in de klas was) verzorgde de versie in het Khmer.

Wij kregen een uitnodiging van de informatieservice Buitenlandse Zaken. De Nederlandse ambassade organiseert op 4 oktober een ‘Meet [e-38] Greet’ met de ambassadeur voor de Nederlanders in Cambodja. Daarnaast is er een tijdelijk Consulair Loket op de locatie Phnom Penh. De ‘Meet [e-38] Greet’ avond geeft de gelegenheid om de ambassadeur persoonlijk te ontmoeten en om samen te komen met de Nederlandse gemeenschap. Ook zal er samen gegeten worden. Het Consulair Loket is bestemd voor Nederlanders die een paspoort of identiteitskaart willen aanvragen, of een levensbewijs willen laten ondertekenen of een DigiD activatiecode willen ontvangen. Wij zullen geen gebruik maken van het Consulair Loket, maar het is natuurlijk wel heel bijzonder om deel te nemen aan de ‘Meet [e-38] Greet’ en we hebben ons dan ook aangemeld. Wij hebben dit destijds in Ghana (Takoradi) ook bijgewoond.

Trieste weetjes over Cambodja: De gemiddelde leeftijd van de Cambodjanen is slechts 59 jaar. Verder blijkt dat maar liefst 65% van de bevolking analfabeet is.

16 september: Wederom vond er een test plaats om het brandalarm te checken. Dit met als enige doel om de veiligheid te garanderen.

Vandaag (16 september) zijn we een half jaar in Cambodja….Time flies!

Onderstaand gedicht kreeg ik van Seng (onze oud cursist van de eerste groep Engelse conversatie, destijds tevens onze class teacher en nu onze vertaler Engels-Khmer op de boeddhistische middelbare school). Seng is niet alleen een hele intelligente knaap, maar ook een sympathieke knul. Nadat hij mij het boek Bitterzoet had aangeraden van Susan Cain, kreeg ik nu het gedicht toegestuurd van The Salutation of the Dawn, geschreven door Kälidäsa, een beroemde Indische Sanskriet dichter en schrijver uit de 4^e-5^e eeuw. Seng had dit vergezeld laten gaan door CE. En toen kwam bij ons de vraag op: Wat betekent CE? Welnu, Common era of Current era (het huidige tijdperk). Wij zouden dus zeggen: 4^e-5^e eeuw na Christus.

Listen to the exhortation of the dawn! Look to this day! For it is life; the very life of life. In its brief course lie all, the varieties and realities of your existence; The bliss of growth; The glory of action; The splendor of beauty. For yesterday is but a dream and tomorrow is only a vision; but today well lived makes every yesterday a dream of happiness and every tomorrow a vision of hope. Look well therefore to this day! Such is the salutation of the dawn!

Het bijzondere hieraan is dat wij in een les soortgelijk thema hadden behandeld: Je kunt leren uit het verleden, je kunt dromen over de toekomst, maar je moet de focus leggen op het NU. Extra attent dus dat hij dit gedicht voor ons had uitgekozen.

17 september: Op naar de boeddhistische middelbare school met vertaler Seng alsmede met contactpersoon Vutha.

Vandaag werden wij wederom geacht om als gastsprekers te fungeren op deze boeddhistische highschool die zich tegenover onze boeddhistische universiteit bevindt. Vutha had ons laten weten dat wij niet in één klas zouden spreken, doch dat men had bedacht om meerdere klassen samen te voegen. Het zou gaan om een 100-tal leerlingen die zich zouden verzamelen in een soort van algemene ruimte. Welnu, we zullen zien!!! En zoals altijd was het weer helemaal anders…..

Wij werden tóch verwacht in normale klaslokalen en moesten opdraven in twee verschillende klassen. Het was geweldig. Het aantal vragen na afloop viel weliswaar een beetje tegen, maar de vragen die gesteld werden waren goed, zoals bijvoorbeeld: ‘Wat was jullie motivatie om naar de Derde Wereld te gaan?’ Tussen de beide groepen door hadden we een pauze en konden we ons even terugtrekken - samen met Vutha en Seng - in de bibliotheek. Toen alles was afgerond en wij terugliepen naar de universiteit (die zich tegenover de highschool bevindt), werden we uitgenodigd om samen met Vutha en Seng nog even na te praten in het kantoor van een monnik die wij in april hadden ontmoet tijdens onze introduktie en daarna nooit meer hadden gezien.

Overigens: Op het moment dat wij aktief waren op de boeddhistische highschool, was op de universiteit (en wel in ons lokaal) een lezing gaande over: ‘What makes Buddhism special?’ Deze lezing werd gegeven door een professor van de Amerikaanse Harvard university.

Op 18 september gingen we weer verder met onze English conversation club op de universiteit. Onze class teacher You Y was afwezig (review final exam lessons). Er werd gestart met enkele learning games: Rope of words; Circle story; Story ending. Hierna vertelden wij over environment and the farmers in The Netherlands. Tenslotte werden de volgende topics behandeld: Would you consider your childhood a good one? Would you want to journey back in time and experience childhood again? Are you a busy person? Are you a friendly person? Are you an ambitious person?

Rate your life on a scale from one to ten. Ten is the highest rating and means your life is perfect. One is the lowest rating and means that your life is terrible. Why did you give this rating to your life?

De uitroep Oh my God (verbazing, verwondering, schrik) is voor ons normaal. Nu echter kregen we een app van onze class teacher You Y. Zij bleek iets nagelaten te hebben, had dit achteraf ontdekt en verontschuldigde zich daarover richting ons. Zij reageerde dan ook op een manier die past in de boeddhistische scene en wel met de woorden: ‘Oh my Buddha’. Voor ons kwam dit erg grappig over.

Op 20 september verhuisden we weer terug naar ons appartement op de 2^e verdieping (2^E). Tien dagen hadden we - vanwege de brand -gebivakkeerd op de 3^e verdieping (3^E).

De les van 21 september op de boeddhistische universiteit werd gecanceld. Reden: Men had ons lokaal nodig voor een ‘final exam’. Wij besloten om de vrije middag o.a. in te vullen met een hoofd/nekmassage en voorbereidingen te treffen voor plaatsing blog.

Wij ontvingen een nieuwsbrief van VvE Beheer Zeeland over de laatste ins and outs m.b.t. De Fonteyne. Op zo’n moment ben je weer even helemaal terug in Vlissingen.

Op 22 september in de vroege ochtenduren vond onderhoud plaats aan het internet. En een dag later (23 september) werd de elektriciteit op alle verdiepingen in Nine East gecontroleerd.

Onze hele tweede verdieping van appartementencomplex Nine East is weer in orde (nieuwe plafonds, schilderwerk enz.). Van brandschade is niets meer te zien.

Wel vaker melding gemaakt van het feit dat Ben een liefhebber is van De Nieuw Wereld (verdiepende gesprekken in een tijd van verandering). Soms is het onderwerp wel erg toepasselijk, zoals: Boeddhisme in oosters en westers perspectief.

De Dag van de Grondwet wordt in Cambodja gevierd op 24 september. Op 24 september 1993 werd Cambodja namelijk weer een koninkrijk. Het is een National Holiday.

Aangezien 24 september op een zondag viel, werd deze Constitution Day, deze vrije dag, doorgeschoven naar 25 september. Althans dat dachten wij…..Later bleek dit echter niet het geval te zijn. Geen vrije dag dus voor onze studenten op 25 september. Wij gaven dan ook gewoon les en onze cursisten lieten weten dat Constitution Day alleen maar wordt gevierd binnen ‘institutions’ en niet public.

De les van 25 september stond in het teken van: Learning strategys: Suggestions for learning a language; Suggestions for learning vocabulary; Suggestions for comprehension; Suggestions for grammar; Suggestions for listening, reading, speaking and writing. De les werd afgerond met enkele learning games: Circle the odd one out and Rope of words.

Oh, wat genieten wij toch van het lesgeven op de boeddhistische universiteit…..Wij vinden het boeiend om steeds meer te weten te komen over het boeddhisme en vragen de monniken het hemd van het lijf. Zomaar enkele voorbeelden: Boeddhistische monniken mogen niets op hun lichaam dragen, dus bijvoorbeeld ook geen horloge. Ook mogen zij geen dichte schoenen dragen. Er blijkt een buiten-en binnen dresscode te zijn als het gaat om het draperen van het oranje/bruine gewaad over de schouder.

In diezelfde les vroeg een studente ons om advies. Binnenkort zou zij een job interview hebben en zij wilde enkele handvaten aangereikt krijgen voor dit sollicitatiegesprek. Deze geslepen jongedame valt moeilijk te ‘lezen’. Je weet niet wat je aan haar hebt, maar goed…..uiteraard zijn wij bereid haar te helpen. Het bleek te gaan om de functie van ‘compliance officer at an investment finance bank’. Zij wilde de link leggen richting Nederland. Zij zal dus moeten toezien op de naleving van externe en interne regels die relevant zijn voor de integriteit van de organisatie. Nadien bleek het betreffende bedrijf een filiaal te zijn van een hoofdvestiging in Singapore. Saillant detail: Volgens ons zal er tijdens het sollicitatiegesprek op 29 september een taalprobleem optreden: De persoon uit Singapore spreekt namelijk geen Khmer en onze studente spreekt slechts gebrekkig Engels.

27 september: En wederom wordt het brandalarm gecontroleerd in appartementencomplex Nine East. Een goede zaak!

Grappige situatie op de markt: Wij worden aangesproken door een medewerkster van een geldwisselkantoortje (Foreign Exchange). Als Europeanen zijn wij natuurlijk voor vele ondernemers potentiële klanten. Ben reageerde gevat: ‘No money’ en voegde daaraan toe: ‘No money, no honey’. Japanse toeristen hoorden dit en lagen dubbel van het lachen.

En dan zomaar out of the blue krijgen wij een uitnodiging van Pitou (één van de zonen van de eigenaar van appartementencomplex Nine East) om mee te gaan naar zijn ‘farm’, zo’n 80 km. verwijderd van Phnom Penh. Hij zag het al helemaal voor zich: Beetje vissen, beetje barbecueën, overnachten en de volgende dag terug naar Phnom Penh. Heel attent natuurlijk om die invitatie te krijgen, maar niet realistisch met het oog op het incontinentieprobleem van Ben.

Brrr…..even nog een hele grote bruine kever om zeep helpen…..deze had zich verstopt in de badkamer……brrr…….

Nine East is waarschijnlijk iets te fanatiek geworden met het testen van het brandalarm, want op 28 september vond er een onbedoeld brandalarm plaats.

Het blijft lastig om les te moeten geven in een klas met enorm veel niveauverschil, maar goed….…we roeien met de riemen die we hebben en maken er het beste van. Wij proberen iedereen iets mee te geven. Voor de slimmeriken stond op 28 september de volgende topic op het programma: Do schools kill creativity? Voor de zwakke broeders werden learning games aangereikt, zoals: ‘I am packing my bag and I take with me’ en werkwoorden werden geoefend middels het gooien met een dobbelsteen.

Hier in Phnom Penh is een Franse school, die genoemd is naar de Franse filosoof Descartes. Deze Descartes is alom bekend geworden door zijn uitspraak: ‘Je pense donc je suis’. Er zijn echter situaties die zouden kunnen vragen om de stelling: ‘Je pense donc je ne suis pas’. Soms moet je namelijk in het leven minder denken om meer te kunnen begrijpen. (Met name in ontwikkelingslanden).

Tenslotte nog een paar lekkere gerechten: Fried chicken garlic fried rice; Teriyaki chicken steak; Chicken dumpling and vegetable pot.

Tot de volgende keer! Wij wensen onze lezers alle goeds toe en sluiten af met een warme groet van ons richting jullie!!! Ben en Desirée