SBUBB gaat verder..........

Sihanouk Buddhist University Battambang Branch (SBUBB) continues…… Vanaf 13 juli 2024

In appartementencomplex Chhaya werken aardige mensen. Ook rondom het gebouw lacht iedereen ons altijd vriendelijk toe. Men kent die twee Nederlanders inmiddels wel die lesgeven op de boeddhistische universiteit. En hoewel de meesten niet of nauwelijks Engels spreken, begroet één man ons vaak met: ‘Hello teachers’. Hij ligt de halve dag op een stretcher in een soort werkplaats van malle Pietje en verhuurt fietsen en bromfietsen. Van hem kregen we op 13 juli twee stukken fruit, soort reuze sinasappels en we begrepen dat we deze drie dagen zouden moeten laten liggen alvorens deze te kunnen eten. Op diezelfde zaterdag maakten we kennis met de vrouw en het dochtertje van Tola, onze avond-en nacht watchman. De beide zoons waren thuis gebleven, maar vrouw-en dochter-lief kwamen vader Tola een bakje eten brengen voor tijdens zijn dienst.

Over bovenstaand fruit gesproken: Een paar dagen later leerde de poetsploeg ons om dit bijzondere fruit op de juiste manier te ‘peelen’. Wij hadden dit natuurlijk verkeerd gedaan en daar moest men erg om lachen. Samen werd er dus geschild en gegeten.

14 juli: Een dag met veel stroomuitval……

Een nieuwe schoolweek ging van start op 15 juli. Wederom kregen we te maken met slechte communicatie richting ons. Wat was er aan de hand? De campus leek uitgestorven. Het nieuwe gebouw waar wij altijd lesgeven voor de English conversation classes was afgesloten. Waar waren onze studenten? Navraag leerde dat de universiteit een hele week gesloten was, met uitzondering van onze lessen. Onze English conversation classes zouden wél doorgaan en dat gold tevens voor de parttime classes (waar wij wekelijks als gastsprekers fungeren). Men had een announcement gemaakt via social media, maar misschien hadden onze studenten de boodschap wel verkeerd geïnterpreteerd en gingen zij ervan uit dat ook onze lessen zouden vervallen. Gelukkig bleek dat laatste niet het geval te zijn, want uiteindelijk druppelden er toch een tiental naar binnen.

Wij werden ondergebracht in een lokaal op de begane grond in het oude gebouw van de universiteit. (Het lokaal waar altijd een kat aanwezig is, doch die de hele les op schoot lag bij één van de studenten). Maar uh……..waarom waren er nu op SBUBB een hele week geen lessen? Dat bleek te maken te hebben met de Buddhist Lent, oftewel de Vassa, oftewel de Rains Retreat. Dit vraagt om enige uitleg. Vassa is de jaarlijkse periode van 3 maanden die boeddhistische monniken in één plaats moeten doorbrengen en tijdens welke zij slechts beperkte toestemming hebben om te reizen. De vassa duurt van de volle maan van (meestal) juli tot de volle maan van (meestal) oktober. In het Nederlands wordt de vassa de regenretraite genoemd. Juist ja, toen konden wij het ons weer herinneren van een jaar eerder in Phnom Penh. Je hebt hier gewoon altijd te maken met boeddhistische feestdagen.

Op diezelfde dag 15 juli was onze contactpersoon van de boeddhistische universiteit, Tola genaamd, weer gestart op SBUBB. Hij was vanaf eind februari in Italië/Rome geweest, i.v.m. een cursus interfaith dialogue (die uiteindelijk slechts over christianity was gegaan, maar ach…dat is logisch in een Rome scene….hahaha!) Hij liet weten verheugd te zijn om terug in Battambang te zijn. Hij had erg moeten wennen aan het Italiaanse eten, want….every day pasta……nee, dat is niet fijn…..Hij had zijn noodle soup duidelijk gemist! Wij zijn in ieder geval ook blij dat hij terug is, zodat de communicatie hopelijk wordt verbeterd. Onze tijdelijke contactpersonen Vanda (voor de English conversation classes) en vice-president Pok Pan (voor de parttime classes) hadden er - qua planning en communicatie - toch een beetje een chaos van gemaakt. Toen we Tola zagen vroegen wij hem meteen of onze Engelse conversatielessen een periode moeten omvatten van 1x 6 maanden of 2 x 3 maanden. Wij lieten hem weten dat wij een programma hebben voor ongeveer 3 maanden (en niet voor 6). Bovendien willen wij ook andere studenten de gelegenheid geven om deel te nemen aan onze lessen. En last but not least: In Phnom Penh hadden wij ook periodes van 3 maanden gedaan.

Tola was het helemaal met ons eens dat 2 x 3 maanden een veel beter idee is, want…..6 months is too long…..Dit is dus accoord en hij gaat het bespreken met zijn team en met de studenten. Concreet: 1^e groep: periode medio mei tot eind augustus en 2^e groep: periode van ongeveer begin september tot eind november/begin december. Overigens: Het is onze planning om eind november/begin december Battambang te gaan verlaten, dus dat zou heel mooi uitkomen in de tijd.

Hoe het ook zij: Het is pas 15 juli en vandaag stond luistervaardigheid op de rol. Het betrof een waargebeurd verhaal, te weten het hele proces van ons eerste project in Ghana, zijnde Northern Friends for Development met als 4 stappen: Educatie, stage, trainingscentrum en eigen shop. Vooraf kregen de studenten vragen voorgeschoteld, zodat zij gericht konden luisteren naar een sad story, but with a happy end.

Een oud student van ons uit Phnom Penh, Seng geheten, neemt nog wel eens contact met ons op. Zo was hem ter ore gekomen dat alle vierdejaars studenten van alle dependances van de boeddhistische universiteit (in Phnom Penh, Battambang en Kampong Chhnang) uitgenodigd zouden worden voor een ‘field trip’. Dat leek Seng (die zelf een vierdejaars student is) een leuk idee, maar het was hem niet duidelijk wanneer en hoe dit gerealiseerd zou worden. Vandaar dat hij ons verzocht om navraag te doen op de dependance in Battambang. Uiteraard voldeden wij graag aan het verzoek van Seng en konden hem uiteindelijk laten weten dat deze ‘field trip’ inderdaad op het programma stond en wel voor 1 en 2 augustus.

17 juli: Parttime classes vandaag. Wij fungeerden weer als gastsprekers en dit keer voor een niveau 1. Aangezien er op het rooster slechts 1 groep stond ingepland i.p.v. 2, besloten we om onze contactpersoon Tola daarover te benaderen. Wij waren hiervoor (en voor andere vragen) iets eerder naar de universiteit gegaan om dit alles met Tola te bespreken. Hij kon alleen maar beamen wat wij al wisten: Het rooster voor de parttime classes was een rommeltje, maar inderdaad…..vandaag 17 juli stond er maar 1 parttime klas voor ons gepland.

Tsja….dat was de fout van de vice-president die nu (juli) in Amerika zit. Tola beloofde ons dat hij zich zou buigen over ons rooster. Deze Tola is zelf pas net terug uit Rome en krijgt nu natuurlijk veel op zijn bordje. Hij kan nu allerlei dingen gaan rechtzetten die tijdens zijn afwezigheid mis zijn gegaan.

Toen wij Tola vroegen hoe laat de Spelling Bee contest zou starten en eindigen op 24 juli, liet hij weten dat dit verschoven moest worden naar een later moment. Voor deze spelling test moeten de docenten zich namelijk voorbereiden en er moet geoefend worden met de studenten. Dat bleek bij een merendeel van de docenten nog niet gebeurd te zijn. Oké, maar uh….luidde onze logische vraag: Als de spelling test niet doorgaat, gaan onze parttime klassen dan ook niet door, aangezien de datum van 24 juli ontbreekt op ons rooster? Ook hiervoor liet Tola weten actie te gaan ondernemen en ons te gaan informeren.

Hoe het ook zij: Na nog even van gedachten gewisseld te hebben met Tola over allerlei ‘ins and outs’, werd het tijd om weer eens als gastsprekers te fungeren en dit keer - zoals gezegd - voor niveau 1. Het rooster meldde dat er een mannelijke docent aanwezig zou zijn om te vertalen, maar deze had een vrouwelijke collega gevraagd zijn taak in onze klas over te nemen, aangezien hij verhinderd was. Met deze vrouwelijke collega hadden wij al eens eerder gewerkt. De vragen in deze groep waren o.a.: Ligt Australië bij Nederland? (Ons publiek heeft vaak geen enkel benul over landen en continenten); Ben je wel eens in Canada geweest en vertel er eens iets over? Heb je nadelen ondervonden van je jaren in de Derde Wereld?

Op 18 juli togen we weer naar de Engelse conversatieklas (nog niet in ons eigen lokaal in het nieuwe gebouw, maar nog 1x beneden in het oude gebouw). Tola had min of meer toegezegd een keer te komen kijken. Zou hij dit vandaag doen? In ieder geval ziet hij dan de volgende topics verschijnen: Are you often tired? Why? What can you do if you have too much stress? Would you consider yourself a workaholic? Why? Why not? France has experimented with a four-day work week. Would this work in your country? Why? Why not? Do you think retirement is a real possibility when you turn 65 years old? Why? Why not? Echter: Tola kwam niet. Wel spraken we hem na de les.

Tola vroeg ons om handvaten om - in z’n algemeenheid - de docentente leren op welke manier zij beter de Engelse taal zouden kunnen onderwijzen. Aangezien ik (Dees) nog wel een beetje op de hoogte ben van vakdidactiek als het gaat om het lesgeven van een taal (vroeger met de Franse taal), is dat voor het lesgeven van Engels niet veel anders. In ieder geval deelde ik mijn ervaringen in Afrika, Latijns-Amerika, maar dus ook hier in Zuidoost-Azië, om dit vervolgens te vergelijken met Nederland. Rode draad was wel: Stop (althans voorlopig) met grammatica en spraakkunstregels, maar focus vooral in het begin op luisteren in combinatie met lezen. Daarna komen pas spreken en schrijven aan bod. In ontwikkelingslanden start men altijd met schrijven, maar dat is de laatste stap in het traject om een taal te verwerven. Dus: Accent leggen op luisteren en lezen en als je toe bent aan de speaking skills, laat je studenten in groepjes brainstormen over de onderwerpen die je voor de spreekvaardigheid hebt aangereikt. Daarna kunnen zij dan een presentatie geven voor de klas. Het leek wel of dit voor Tola compleet nieuw was.

Nu Tola in Europa is geweest (Italië) wil hij steeds meer van ons horen over Europa, maar ook over Nederland. Wij vergeleken zijn ‘caring and sharing culture’ met onze ‘time is money culture’. Wij spraken over de ‘values’ in de Cambodjaanse cultuur, zoals: Religion, tradition, ceremony, family, unity, respect, dingen die bij ons verdwenen zijn.Wij gaven aan dat wij een hoge prijs betalen voor onze welvaart in termen van individualisme en materialisme enz. enz. Hij zoog alle informatie op. Hij nodigde ons uit om een dag later (19 juli) aanwezig te zijn bij een vergadering met de government, i.v.m. de lange termijnvisie van de universiteit tot 2050. Uh….2050? Dan leven wij niet meer, maar goed…dat terzijde….Punt is dat de vergadering in het Khmer plaatsvindt en ja, dat gaat ‘m dus niet worden….hahaha!

Overigens: Toen wij op 18 juli richting universiteit reden in de tuktuk, kwam de regen met bakken uit de lucht vallen.

Natuurlijk zitten we in het regenseizoen en dat betekent dus dat er vaak fikse regenbuien plaatsvinden (moesson). Aangezien de straten erg slecht zijn, loopt alles meteen vol water. De straten staan blank, het lijken wel rivieren. De vele kuilen in de weg in combinatie met het vele regenwater in de kuilen zorgen ervoor dat de tuktuk drivers niet kunnen inschatten of een kuil diep is of niet. Je krijgt tijdens de rit dan ook de nodige opdonders. Na een barre tocht arriveerden wij op de boeddhistische universiteit voor onze English conversation club, maar we waren de enigen. Zoals altijd in ontwikkelingslanden is regen een plausibel excuus om niet te komen. Na bijna een half uur gewacht te hebben waren er uiteindelijk slechts 6 studenten. En ‘our friend the cat’ werd ook weer knus op schoot genomen….pffff….Even dus wel laten merken dat regen geen excuus is en dat het niet normaal is dat er een kat in de klas is. Oké, toen konden we eindelijk beginnen…..

Nu onze contactpersoon Tola terug is uit Rome is er veel contact met hem. Wij ontvingen een bericht met daarin enkele wijzigingen cq aandachtspunten: Eigenlijk zou er op 24 juli een Spelling Bee contest plaatsvinden, maar aangezien de docenten meer tijd nodig hebben om hun studenten hierop voor te bereiden, werd dit verplaatst naar zowel 22 augustus als ook 23 augustus. Verder zou er een Public Speaking contest plaatsvinden op 20 augustus, maar ook deze werd verschoven en wel naar 6 september. (En dit werd na een tijdje weer gewijzigd in 4 september). Verder werd er samen gebrainstormd over een nieuwe groep Engelse conversatie als wij eind augustus de eerste groep hebben afgerond. Er werd voorgesteld om een meeting te houden op 1 september, maar dat lijkt ons wel een beetje laat. (Kwam uiteindelijk helemaal niet van de grond). Ook passeerden de organisatie van de parttime klassen (waar wij als gastsprekers fungeren) nog even de revue. Het is fijn om weer te kunnen ‘bomen’ met Tola. Echter: Tola is nauwelijks terug of hij moest alweer naar Phnom Penh voor een ‘urgent work’.

Als ik (Dees) op 20 juli een bezoekje breng aan de pedicure zorgt dat voor een komisch tafereel: Ik die geen woord Khmer spreek en de dames die geen woord Engels spreken.

Voor je doorhebt wat er gebeurt staan er 4 meiden om je heen die allemaal een voet (of een hand) willen verzorgen. En dat is nog niet alles. Zonder overleg volgt er nog een massage van je onderbenen….hahaha!!!

21 juli: Asalha Puja. Dharma Dag. Herdenkt de eerste preek van Boeddha.

Net zoals in Phnom Penh is het hier in Battambang onmogelijk om een stuk te gaan lopen. Niet alleen de straten, maar ook de voetpaden zitten vol met kuilen en gaten. Bovendien staan alle trottoirs vol met geparkeerde auto’s en motorbikes. Voor de beweging zoeken we dan ook maar af en toe op zondag een zwembad op.

22 juli: Wij gaan weer richting SBUBB (Sihanouk Buddhist University Battambang Branch). Voordat de les begon gingen we even naar kantoor, naar de afdeling SLEP (Skill and Language Education Program). Wellicht kon men ons al zeggen of onze parttime klassen - waar wij als gastsprekers fungeren - door zouden gaan op 24 juli. Deze dag stond weliswaar niet op ons rooster vermeld, maar dat had te maken met het feit dat er op die dag eigenlijk een Spelling Bee contest was gepland. Nu dit laatste is uitgesteld, vroegen wij ons dus af of daarvoor in de plaats onze parttime klassen zouden komen. Op kantoor moest men het antwoord schuldig blijven, maar er werd wat heen en weer gebeld en uiteindelijk kregen we te horen dat die lessen zouden vervallen. Oké, toch maar even doorgeven aan onze contactpersoon Tola, die in Phnom Penh zit. Overigens: Ook de parttime classes van 31 juli vervielen.

Toen was het tijd om naar onze English conversation class te gaan. Vandaag is het alweer de 20^e les en werd er in groepjes gesproken over: What is crying? What do we shed when we cry? What emotions accompany crying? Are we always sad when we cry? Tears of joy….When do we feel tears of joy? When do we feel tears of sadness? What are some other reasons that our eyes may tear up? Nadat iedere groep een presentatie voor de klas had gehouden, was het eerste gedeelte van de les voorbij.

In het tweede gedeelte van de les werd er gebrainstormd over: Make a leaflet about Battambang: Convince the tourists that Battambang is the place to be! Ook daar kwamen mooie dingen uit, hoewel het vaak schort aan creatief denken.

Verder deze week togen we naar de markt en naar de Sovannpolikliniek voor bloeddrukmeting en nieuwe medicatie.

Dachten wij nog even dat onze contactpersoon Tola terug zou zijn op 24 juli, niets bleek minder waar te zijn. Op die dag kregen wij een bericht dat hij langer in Phnom Penh zou blijven. Hij zou daar Khmer people ontmoeten die hem hebben geholpen tijdens zijn verblijf in Rome. Deze mensen bezochten Cambodja en wilden Tola nog spreken voordat zij zouden terugkeren naar Rome. Leuk en begrijpelijk. Ook moest Tola nog met zijn vrouw naar het ziekenhuis en tenslotte had hij nog een meeting met een ‘Catholic Father’ en Tola vervolgde: ‘He supported my studies in Rome and I will update him on what I learned there’. Kortom: Tola had nog geen tijd voor Battambang en hij verwachtte maandagmiddag 29 augustus weer terug te zijn. Dit is echt weer een prachtig voorbeeld van: Er is geen planning, alles geschiedt ad hoc, men laat gewoon alles vallen en vertrekt. In ieder geval is het wel positief dat hij ons informeert. Hij heeft in Europa geleerd dat communicatie belangrijk is. Nu nog die planning en dan komt het helemaal goed……....hahaha!!!!

Een paar deuren verwijderd van ons appartement is al dagenlang een ‘funeral’ gaande. Wij horen muziek, gebeden en er worden lezingen gehouden. De duur van de begrafenisceremonie is afhankelijk van de financiële situatie van de overledene. Met andere woorden: Hoe rijker je bent, hoe langer de ‘funeral’ duurt.

Ook vindtin onze straat vrijwel iedere ochtend een overslag plaats van goederen afkomstig uit Thailand. Deze goederen worden hier verder getransporteerd en verkocht.

Het is grappig dat sommige tuktuk drivers ons al herkennen. Dan krijgen we te horen: ‘Hello teachers’……hahaha!

Als we op 25 juli op de SBUBB arriveren, staat de campus van de universiteit vol met kraampjes. Vele banken zijn vertegenwoordigd. Op die manier hoopt men dat de studenten een bankrekening gaan openen. Als humoristische Ben een geintje maakt in de trant van: ‘So today, you divide a lot of money among the students’, wordt het grapje niet begrepen. Bloedserieus krijgt Ben als antwoord: ‘No sir, you can only open a bankaccount’. Humor is echt een brug te ver. Dat hebben wij altijd ervaren in de Derde Wereld, maar goed…..humor heeft ook te maken met ontwikkeling.

Als we ons klaslokaal betreden is het nog leeg. Ach ja…..het regent, dus de studenten zullen wel te laat komen (als zij al komen). Overigens: Alle klaslokalen op de boeddhistische universiteit hebben een naam en ons klaslokaal heet: Samdech (Lord) Prak Hin. In de Engelse conversatieles van vandaag mochten de onderwerpen er ook weer zijn, te weten: Would you ever want to be famous? Yes/No/Why? Would you like to become the president or prime minister of your country, assuming you had the opportunity? Yes/No/Why? What would you do if you wake up with awesome super powers one day? What sort of super powers would you prefer to have? Welnu, over die superpowers gesproken….De studenten hadden verschillende opties: Superpower of peace, superpower of motivation, superpower of creativity enz. Echter: De slimme boeddhistische monnik Daro leek het wel wat om als superpower de ‘Enlightenment’ (Nirwana/de Verlichting van Boeddha) te bereiken.

In het weekend op 27 juli werd het weer eens tijd voor een massage. Dit werd gecombineerd met exercise op de gymtoestellen aan de riverside. En een dag later tijdens het zwemmen voerden we een mooi gesprek met een vrouwelijke Cambodjaanse ingenieur die in Battambang moest zijn inzake het implementeren van zonne-energie in Cambodja. Zij vond het dan ook erg interessant om te horen hoe dit in Nederland werkt. (Of eigenlijk niet werkt).

De onderwerpen in de English conversation class van 29 juli waren interessant, zijnde: If it was possible, would you want to live forever? Yes/No/Why? Would you want to live forever if you could be guaranteed the mind and body of a healthy twenty something? Yes/No/Why? If you could find out the exact time, date and circumstances of your death in the future, would you want to know? Yes/No/Why? If you could work less and earn more, would you? How about if the job was dangerous? How about if the job was demeaning? Gespreksstof te over!!! Nadat de onderwerpen in kleine groepjes waren besproken en daarna voor de klas werden gepresenteerd, raakt het ons telkens weer hoe respectvol ons publiek is. Voordat zij beginnen met hun uiteenzetting, klinkt het: ’At first I want to show my respect to the venerables (dat zijn de boeddhistische monniken), to the teachers and to my other classmates’ en daarna steekt men van wal….Het viel op dat geen enkele student voor altijd wilde leven en dat best veel studenten wilden weten wanneer zij zouden komen te overlijden. Voor wat betreft dat laatste lieten de boeddhistische monniken weten: ‘The Buddha said: Don’t waste your time, don’t be afraid of your death and focus on the present’.

Nu wij in het regenseizoen (moesson) zitten, staan de straten vaak blank. Volgens iedereen in onze omgeving kan het nog veel erger worden. Men informeert ons over welke gedeelten van de stad onder water zullen lopen, bijvoorbeeld: ‘The Central Market will be overfloaded’. De locaties waar wij wonen en werken zouden hiervoor gespaard blijven. Ook onze studenten hebben zo hun meningen hierover. De humoristische boeddhistische monnik Daro vroeg aan mij (Dees): ‘Can you swim?’….hahaha!

Op 30 juli woonden we alweer 4 maanden in Battambang in ons ‘Chhaya apartment’ op de 3^e verdieping (305), dat de naam Pursat draagt. Pursat is een plaats gelegen tussen Phnom Penh en Battambang.

Op 1 en 2 augustus gingen alle vierdejaars studenten van alle SBU branches naar de Siem Reap Province voor een ‘field trip’. Wij vernamen van onze studente cq co class teacher Reaksa dat op 1 en 2 augustus SBUBB closed zou zijn, aangezien de hele staff afwezig zou zijn.

Heeft dit dus te maken met de ‘field trip’ van de vierdejaars studenten zoals hierboven gemeld? En wat betekent dit voor onze English conversation class op 1 augustus? Gaat dit wel door of niet? Toch maar weer Tola appen. Hij is tenslotte onze contactpersoon die ons op de hoogte moet brengen. Dat is niet de taak van een student. Het schort behoorlijk aan organisatie op de SBUBB!!!

En inderdaad…….eindelijk liet Tola weten dat de hele SBUBB gesloten is op 1 en 2 augustus. Hij heeft het niet over een ‘field trip’, doch over een ‘study visit’…..Ach, what’s in the name? Voor ons was het in ieder geval duidelijk dat onze English conversation class niet plaats kon vinden op 1 augustus.

En als we ons dan weer voorbereiden op de nieuwe schoolweek met onze English conversation class op 5 augustus, krijgen we de avond van te voren te horen dat de les van 5 augustus niet doorgaat. Wat nu weer?

Het bleek dat de Cambodjaanse overheid een vrije dag had georganiseerd voor zowel de publieke als de private sector. Dit om mensen in de gelegenheid te stellen om de openingsceremonie te vieren inzake de start van de aanleg van the Funan Techno Canal. Even googelen dus wat dit precies inhoudt. Het wordt een 180 km. lang kanaal in Cambodja dat de autonome haven van Phnom Penh verbindt met Kep en de Golf van Thailand. Het zou Phnom Penh rechtstreeks verbinden met de enige diepzeehaven van het land in Sihanoukville en de nieuwe haven in Kampot. Het huidige plan omvat de bouw van drie dammen met sluizen en elf bruggen. Het kanaal zal 100 meter breed en 5,4 meter diep zijn. De beoogde voltooiingsdatum is 2028 en de verwachte kosten zijn 1,7 miljard dollar. Het project wordt volledig gefinancierd door China Road and Bridge Corporation. Momenteel is Cambodja sterk afhankelijk van het gebruik van Vietnamese havens. Het nieuwe kanaal zou deze afhankelijkheid aanzienlijk verminderen.

Overigens: Op deze 5 augustus dag werd de oproep gedaan aan alle Cambodjanen om exact om 9.09 uur zoveel mogelijk kabaal te maken middels trommelgeroffel, schreeuwen, toeteren enz. om de start van de bouw luidruchtig te vieren. Echter: Wij hier in Battambang hoorden helemaal niets.

Welnu, het is allemaal prachtig, maar uh…..moet je dan voor de start van de bouw het hele land een vrije dag geven? In ons geval lijkt het wel of er iedere keer iets anders wordt bedacht om lessen op de SBUBB niet door te laten gaan. Aan de ander kant: Als de Cambodjaanse overheid deze beslissing neemt, dan moet ook onze boeddhistische universiteit dit braaf opvolgen.

Zoals de trouwe lezer inmiddels weet kun je in Cambodja betalen met de Cambodjaanse Riel, maar ook met de Amerikaanse Dollar. De dollarbiljetten moeten altijd puntgaaf zijn als je hiermee betaalt. Bij de kleinste oneffenheid cq beschadiging wordt het biljet geweigerd. Wij hebben hier geregeld mee te dealen gehad. Zowel toeristen als ook ondernemers hebben hierover veel geklaagd in het verleden. Dit heeft ertoe geleid dat er in de provincie Siem Reap een pilotproject is opgestart met als doel minder streng te zijn als het gaat om de acceptatie van dollarbiljetten. Dit project is inmiddels met succes afgesloten en men wil dit nu landelijk doorvoeren. Een goede zaak!

Op 7 augustus pakten we de draad weer op met onze ‘parttime classes’ om als gastsprekers weer te praten over de cultuurverschillen in Nederland versus Cambodja, maar ook kregen de wereldwijde ervaringen in ontwikkelingslanden hun verdiende aandacht. En uiteraard werd er opnieuw gewezen op het belang van het leren van Engels. Het leukste gedeelte is altijd aan het einde van de les als de studenten ons vragen mogen stellen. Dit leidt namelijk steeds weer tot grappige, verfrissende inzichten voor zowel de studenten als voor ons. Vandaag hadden we eerst een niveau 3 en daarna een niveau 2 op het programma staan. In niveau 3 vroeg iemand aan ons om even Nederlands te praten en in niveau 2 dacht iemand dat Singapore een buurland was van Nederland. Met de teacher van niveau 3 was het prettig samenwerken.

Daarentegen kwam de teacher van niveau 2 niet alleen veel te laat, maar was ook slordiger in zijn ‘performance’, maar goed….al met al was het zeker de moeite waard en na afloop werden er groepsfoto’s gemaakt in beide klassen.

Overigens: Toen de teacher van niveau 3 begreep dat ik (Dees) docente Frans ben, liet hij glunderend weten dat hij in Battambang op een taleninstituut ook Frans leert. Misschien leuk voor mij (Dees) om in het weekend eens te gaan kijken. Niet dat ik overweeg om daar vrijwilligerswerk te gaan doen, maar aangezien het slechts 4 minuten rijden is met de tuktuk kunnen we wel even een kijkje gaan nemen. En dat deden we dan ook op 10 augustus. Wij spraken met een docent Frans en zagen de bibliotheek. Gewoon leuk……….

En dan is het alweer 8 augustus en is het tijd voor onze English conversation class. De topics die besproken werden waren: Is it important to have a family? Giving life, does it just mean having lots of children? Happiness, is it being at ease in our bodies? Do you think that our destiny has been determined from the day of our birth? Do you think that fights and conflicts can destroy happiness and love? Het was een geweldige les en ons publiek was goed ‘gemutst’.

Na afloop van de les besloten we om even bij te praten met onze contactpersoon Tola. Wij hadden namelijk nogal wat vragen die allemaal te maken hadden met planning. Wij wisten niet beter dan dat Tola - na in Phnom Penh en Siem Reap te zijn geweest - weer terug was op de basis in Battambang. Voor de zekerheid checkten wij dit even bij onze co class teacher en zij bevestigde dat Tola weer aanwezig was. Echter: Toen we het op kantoor vroegen kregen we te horen dat Tola wederom in Phnom Penh zat vanwege ziekenhuis perikelen van zijn vrouw. Nou ja, volgende keer beter…..Langs onze neus weg vroegen wij nog even of de vice-president Pok Pan al terug was uit de Verenigde Staten. Wij verwachtten een ‘nee’, aangezien een teacher de vorige avond ons had laten weten dat hij nog niet terug was. Nu echter kregen we op kantoor te horen dat Pok Pan een paar dagen eerder was teruggekeerd.

Het is onvoorstelbaar….je krijgt altijd tegenstrijdige berichten en het is behoorlijk chaotisch, maar iedereen blijft vriendelijk lachen en buigen met gevouwen handen. Aangezien Pok Pan in ‘a meeting’ zat, lieten we weten hier de volgende week op terug te komen. Het had geen haast, we wilden gewoon even wat zaken plannen.

Wij kregen bericht van de Nederlandse Ambassade in Bangkok (Informatieservice Buitenlandse Zaken) dat alle Nederlanders in Cambodja, Laos en Thailand weer gebruik konden maken van het zogenaamde Consulair Loket, bijvoorbeeld voor het regelen van een paspoort, een Digid of een levensbewijs. Voor Cambodja betekende dit dat je hiervoor terecht kon in Siem Reap op 21 oktober en in Phnom Penh op 22 oktober.

De tijd gaat snel en dat geldt ook voor onze tijd in Battambang. Er wordt dan ook volop gewerkt aan een planning op de korte termijn, (maar ook op de lange termijn).

Zomaar enkele mooie ontmoetingen op 10 augustus aan de riverside: Wij troffen een Amerikaanse jonge meid en al snel raakten we in gesprek. Zij bleek ook les te geven in Battambang en wel op een public highschool. Als native speaker Engels gaf zij dan ook Engels. Zij had daar een jaar eerder al les gegeven, maar men had haar gevraagd om terug te komen voor een tweede jaar en daar had zij gehoor aan gegeven. Overigens: Zij sprak ook Khmer. Zij was de mening toegedaan dat zij als Amerikaanse alle kansen had gekregen qua studie in de Verenigde Staten en dus wel iets terug kon doen voor de minder bedeelden op deze aardbol. Het moge duidelijk zijn dat wij ons daar helemaal in konden vinden. Ook vertelde zij dat haar moeder een Cambodjaanse vluchteling was. Verder passeerde de geopolitiek nog de revue en natuurlijk konden de Amerikaanse verkiezingen ook niet achterblijven. Al met al was het een interessant gesprek. Hierna troffen we een Cambodjaanse man, die zeer enthousiast vertelde over zijn NGO. Hij begeleidde de jeugd richting allerhande baantjes en dit varieerde van tuktuk driver worden tot motorbikes repareren enz. enz. Hij had een zeer positieve mindset en zijn slogan luidde: Share happiness!

Hij leerde zijn kinderen om nooit te wanhopen en liet hen weten: ‘In case you don’t find any food, you can always become a monk!!!!!’

12 augustus: International Youth Day.

Op maandag 12 augustus gingen we weer richting SBUBB voor onze Engelse conversatieclub. Deze les werd gevuld met de volgende topics: Do you think that money is the basic for our lives? If you have a job, are you satisfied with your salary? What would you consider a good salary? Think of an answer, compare it with your partner’s answer and then discuss the differences. What would you consider an excellent salary? How much money is too much money? Does money buy happiness? The majority of people are workers. Do you think that all workers are looking for money? How much money should people have in order to comfortably retire? Nadat de studenten deze topics hadden besproken in kleine groepjes, volgden er weer presentaties voor de klas.

Gelet op het koloniale verleden van Cambodja is het logisch dat Franse invloeden nog zichtbaar zijn. Niet alleen qua bouwstijlen, maar ook qua gastronomie. Tussen alle noedels en rijst door, is het dan ook wel lekker om weer eens de Franse ratatouille te proeven.

Op 14 augustus waren we weer gastsprekers in de parttime classes en hadden we twee groepen niveau 3. De docent van deze beide klassen hadden wij al eerder ontmoet in een heel andere context. Hij werkt namelijk ook in the Peace Gallery in Battambang. Dit museum hadden we maanden geleden bezocht tijdens ‘exploring the city’. In deze Peace Gallery zie je de lange weg die de Cambodjanen hebben moeten gaan van oorlog naar vrede. Bijzonder om de teacher nu in een andere context mee te maken en wel op de boeddhistische universiteit. Wij opperden dan ook het idee bij deze teacher om zijn studenten eens mee te nemen naar zijn andere werkplek, zijnde the Peace Gallery. Hij zou er dan een soort van excursie project van kunnen maken.

Overigens: De vragen die uit beide groepen kwamen waren over het algemeen wel goed te noemen, met uitzondering van: Is Canada een buurland van Nederland? Ook wel bijzonder was de vraag: Waarom is Nederland zo klein?

De Engelse conversatie klas op 15 augustus bestond uit de volgende onderwerpen: Some people are billionaires and have more money than they will ever need, yet other people are starving and living in the worst sort of conditions. Is this fair? Would the world be better if there was no money? Yes/No/Why? Would the world be better if there was a more equal distribution of wealth. Why? What is work-life balance? Explain please. Money is the worst of all evil. What does this mean?

Het viel ons op dat sommige boeddhistische monniken er helemaal geen moeite mee hadden dat miljardairs zo veel geld hadden en andere mensen extreem arm waren. Er volgde een hele theorie van Boeddha, die ik niet meer kan herhalen. Wat ik me nog wel kan herinneren was de uitleg van de pientere Daro die liet weten: ‘Money is not evil, the mind of a human being can be evil’.

Eindelijk slaagden we erin om een afspraak te maken met de staff aangaande onze planning en de planning van de boeddhistische universiteit. Op donderdag 15 augustus om 17.00 uur was het dan zover en konden we om de tafel met de vice-president venerable Pok Pan en met het hoofd van de SLEP (Skill and Language Education Program), te weten Tola.

Om 16.00 uur was onze English conversation club afgelopen. De meeting begon echter pas om 17.00 uur. In dit tussenuur togen we dan ook even naar Amazon, een koffietentje tegenover de universiteit. Toen we genoten van een smoothie, kwamen er twee van onze studenten binnen, zijnde twee boeddhistische monniken die we nét in de klas hadden gehad en die hadden gesproken over o.a. de topic work-life balance. Toen zij ons dus zagen, reageerden zij humoristisch met de woorden: ‘Hey teachers, are you enjoying your free time, is this your work-life balance?’….hahaha!

Oké, de vergadering met Tola en Pok Pan verliep zeer voorspoedig. Er was ook even ruimte voor ‘small talk’, omdat beiden afwezig waren geweest: Tola had eerst ruim 4 maanden in Rome gezeten en was daarna veel in Phnom Penh geweest om zijn vrouw te vergezellen bij frequent ziekenhuisbezoek en ook was hij met de 4^e jaars studenten naar Siem Reap gegaan voor een field trip. Het moet toch niet gemakkelijk voor Tola zijn: Hij werkt in Battambang en zijn vrouw studeert in Phnom Penh. Dat is toch wel een busrit van ruim 5 uur. Misschien erg Europees gedacht, maar wij vroegen ons af waarom Tola niet kon switchen met bijvoorbeeld Vutha in Phnom Penh. Dus: Vutha naar Battambang en Tola naar Phnom Penh. Hoewel Tola deze gedachte van ons kon waarderen liet hij weten dat zijn vrouw over ongeveer twee maanden naar Battambang zou komen.De vice-president Pok Pan was op 31 juli teruggekeerd van enkele weken in de Verenigde Staten, de dag daarna had ook hij met de 4^e jaars studenten aanwezig moeten zijn voor de tweedaagse trip naar Siem Reap om vervolgens weer afspraken te hebben in Phnom Penh. Beiden waren dan ook blij weer terug te zijn in Battambang, waar stapels werk lagen te wachten, maar goed…..even een uurtje vrijgemaakt voor hun twee vrijwilligers uit Nederland.

Nu de staff weer op de basis is, kunnen wij weer altijd contact opnemen met Tola, zijnde onze contactpersoon van het eerste uur. Tijdens de lange afwezigheid van Tola, hadden Pok Pan en Vanda ingesprongen, maar dat is passé. Wij roerden ook even de lesuitval aan. In de Cambodjaanse cultuur zijn zo veel public holidays, festivals, boeddhistische events die – weliswaar heel belangrijk zijn in de cultuur – maar ook zorgen voor minder productiviteit, in ons geval lesuitval. De vice-president liet weten dat hij dit vaker had gehoord van ‘foreigners’.

Verder bespraken we de correcte data en tijden van de activiteiten die op de planning staan. Dit werd uiteindelijk: Spelling Bee contest op zowel 22 als 23 augustus van 16.00-tot 19.00 uur en Public Speaking contest op 4 september van 16.00-tot 19.00 uur.

Op 22 augustus betekent dit voor ons: Eerst the English conversation class en aansluitend the Spelling Bee contest. Voor wat betreft de parttime classes is 28 augustus de laatste les. Ook werd er nog een foutje uit het rooster gehaald. Overigens: De laatste les van the English conversation club is 29 augustus. Dan zit ons programma van ruim 3 maanden er op. Wij hebben aangegeven bereid te zijn om een nieuwe groep te draaien voor wederom zo’n 3 maanden. Wij willen nieuwe studenten ook de gelegenheid geven om deel te nemen. Vandaar dat wij van deze gelegenheid gebruik maakten om de heren te wijzen op de werving van nieuwe studenten. Wij willen namelijk zo snel mogelijk na 29 augustus gaan starten met de nieuwe groep. Tola liet weten aan deze planning te gaan werken en stelde voor meteen te gaan werven en als startdatum voor de nieuwe groep 2 september aan te houden. Prima, dan zit de (Europese) vaart er tenminste in….hahaha! Wij willen namelijk die tweede groep nog afronden voordat wij eind november/begin december Battambang gaan verlaten. (Althans dat is de planning, maar een planning werkt hier niet, hoewel de vergadering wel over planning ging, maar goed….dat terzijde).

De securityman/receptionist in de avond-en nachturen in ons appartementencomplex Chhaya is Tola. (Toevallig dezelfde naam als onze contactpersoon op de boeddhistische universiteit), maar oké….De Chhaya Tola had een keer verteld dat hij gedurende de dag werkzaam is als kapper voordat hij vanaf 17.00 uur richting Chhaya gaat. Hij had laten weten dat hij het geweldig zou vinden om mister Ben eens een keertje te mogen knippen. En hoewel Ben hem dit van harte gunt, vroegen we wel even aan Tola of dit wel toegestaan was. Wij wilden geen problemen krijgen met de baas van Tola, nietwaar? Tola echter verzekerde ons dat het ‘no problem’ was en dat hij ook wel eens de haren van zijn baas had geknipt. Oké, een afspraak werd gemaakt voor vrijdag 16 augustus om 18.00 uur. Op de rooftop van Chhaya werden de haren van Ben geknipt.

18 augustus: Ghost Festival. Dit spookfestival wordt voornamelijk gevierd in China en Cambodja, waarbij sommigen geloven dat de viering bedoeld is om voorouders en familieleden te eren en tegelijkertijd de welvaart van hun bedrijven te bevorderen.

19 augustus: Full Moon Day. Gelukkig geen lesuitval, maar gewoon een les English conversation. Echter: Toen wij even naar het kantoor van de SLEP gingen (Skill and Language Education Program) om copieën te laten maken voor onze les, was er volop bedrijvigheid. De examens waren namelijk van start gegaan en dat zou de komende dagen aan de orde zijn. Dit betekende dat wij ons klaslokaal vandaag moesten afstaan en onze intrek moesten nemen in de bibliotheek. Geen probleem voor ons. Vandaag stond op het programma: Describe your personality, qualities and abilities in detail (use adjectives). Describe famous people qualities. Hierna werden teksten van Obama behandeld: Questions and answers about Barack Obama; The story behind the photo; A moment in history. Aan het einde van de les kreeg ik (Dees) nog een compliment, te weten: ‘A good teacher makes good students’….hahaha!....Lief!

Op 20 augustus was het weer tijd om naar de Sovann polikliniek te gaan. Bloeddrukmeting en het kopen van nieuwe medicatie waren aan de orde.

En daarna een opmerkelijke ontmoeting…….en wel met een vrouwelijke supervisor van een soort NGO restaurant, gebaseerd op skill training voor kansarme jongeren die van origine afkomstig zijn uit een kindertehuis. De jeugd wordt ondersteund op verschillende manieren. Middels life skills wordt hun zelfvertrouwen gestimuleerd. Te denken valt hierbij aan: Cleaning, washing, cooking, customer service, accounting, English language, Khmer language, Japanese language, drawing, music, hygiene, technology etc. De 70-jarige supervisor liet weten dat ‘haar’ kinderen haar energie geven. Toen zij vernam dat wij uit Nederland kwamen werd zij erg enthousiast. Eén van ‘haar’ kinderen was namelijk getrouwd met een Nederlander en woonde in Nederland.

Verder vertelde zij over een tekening van de overleden Nederlandse kunstschilder Herman Gordijn, die in 1981 de opdracht kreeg om een officieel staatsieportret van Beatrix te maken. Tenslotte liet zij glunderend weten dat zij in oktober een week naar Nederland zou gaan, i.v.m. een IT cursus. It’s a small world…..En wat bleek verder? Zij woont ook in ons appartementencomplex Chhaya.

De dagen/weken hierna troffen wij bovenstaande supervisor vaker, zowel in de wandelgangen van het Chhaya appartement, maar ook in haar NGO-restaurantje. Langzaamaan werden ons meer dingen duidelijk: Het blijkt te gaan om HOC (Hope Of Children). Dit is een NGO die in 1992 is opgericht door een boeddhistische monnik, Muny Vansaveth geheten. HOC biedt steun aan kinderen die te maken hebben gehad met huiselijk geweld, aids e.d. Het doel is om kinderen huisvesting, eten, educatie en liefde te geven en vaardigheden aan te leren die zij nodig hebben om onafhankelijk te kunnen functioneren binnen de community. Wat doet HOC zoal? Niet alleen shelter en education verschaffen aan de kinderen, maar ook de jeugd beschermen tegen mensenhandel; Voldoende voedsel geven; Biologische groenten, fruit en rijst verbouwen; Verschillende projecten aanbieden enz. Er is dan ook een landbouwproject, een educatieproject, een café restaurant project, een guesthouse project (men heeft een eigen guesthouse gebouwd voor vrijwilligers) enz. Alles om de dromen van kinderen te laten uitkomen…..A bright and hopeful future for children and youth….Prachtig natuurlijk. Wij hebben dan ook laten weten dat we wel een keer langs willen komen op het educatieproject.

Op 21 augustus waren we weer gastsprekers voor de parttime klassen en dit keer troffen we geen 2 groepen van niveau 4, doch slechts 1 groep. De communicatie liet weer veel te wensen over. Op het rooster stonden twee groepen vermeld, doch het bleek slechts om één groep te gaan. Ook de teacher was afwezig. Hij bleek in India te zitten. Gelukkig hadden we wel de naam van een klaslokaal en wisten we dat het om niveau 4 ging. Er moest dus een andere teacher komen die uiteraard te laat kwam. Het was dus weer lekker chaotisch.

Hoe het ook zij: Onze speech - over de Nederlandse cultuur gerelateerd aan de Cambodjaanse cultuur alsmede ons wereldwijde vrijwilligerswerk inclusief het belang van het leren van Engels - viel goed in de groep.

Enkele vragen die ons zijn bijgebleven waren: Waarom moeten leerlingen in de onderbouw van de middelbare school in Nederland meer talen leren? Waarom is er stress in Nederland? En…..zeg eens iets in het Nederlands…..enz.

Inmiddels hadden wij begrepen dat er een meeting gaande was over de Spelling Bee contest van een dag later. Teachers waren daarbij aanwezig geweest, maar niemand informeerde de twee Nederlandse vrijwilligers, die ook geacht worden om acte de présence te geven tijdens de Spelling Bee contest op 22 augustus. En dat terwijl wij nog wel moeten jureren!!!!!!! Wij moeten altijd alles zelf uitzoeken. Dus na de les togen we maar weer naar de office en troffen Tola (die net weer terug was uit Phnom Penh) en Pok Pan en beiden boden niet alleen hun excuses aan over het foutieve rooster van de parttime klas waar wij als gastsprekers hadden opgetreden, maar zij trokken ook het boetekleed aan als het gaat om het niet informeren over onze taak bij de Spelling Bee contest. Je zou inmiddels verwachten dat men leert van hun fouten, maar dat is ijdele hoop. Planning en communicatie blijven lastig. Het boetekleed gaat dan ook iedere keer weer aan, maar ook weer uit….…hahaha!

Overigens: Wij kregen te horen dat er op 6 september een prijsuitreiking zal zijn voor de winnaars van de Spelling Bee contest, de Public Speaking contest, maar ook voor winnaars van computer en English classes (als we het goed begrepen hebben), want het is allemaal erg verwarrend, maar goed…..we will see…....Ook ouders zouden hiervoor worden uitgenodigd. In ieder geval waren wij wel blij te horen dat men al volop bezig was met de werving van nieuwe studenten voor de tweede English conversation club.

Welnu, eerst maar gewoon lesgeven op 22 augustus voor onze English conversation club. Vandaag kregen de studenten de volgende opdrachten: Talk about an interesting day last week; What happened, how did you feel, who were you with?

Describe wishes in the present, past. Hierna stond er nog een tekst op de rol, te weten: How fast food began. (The man behind KFC).

Toen was het tijd om naar de top van het gebouw te klauteren en wel naar de conference hall. Aldaar werd de Spelling Bee contest gehouden. De hele zaal zat al vol toen wij arriveerden, maar ja….wij hadden nog eerst les gegeven van 14.00-tot 16.00 uur alvorens richting Spelling Bee contest te kunnen gaan van 16.00-tot 19.00 uur. Nauwelijks plaatsgenomen achter in de zaal of Tola kwam naar ons toe en liet ons helemaal vooraan plaatsnemen. Er waren verschillende sprekers, waaronder Tola en de rector (die hier’president’ wordt genoemd). Alles geschiedde in het Khmer, dus wij konden er geen touw aan vastknopen. Aan ceremonie was natuurlijk geen gebrek, dus toen iedereen plotseling ging staan, werd het volkslied gezongen. Toen het officiële gedeelte afgerond was en er dus voor de rector geen taak meer was, vertrok deze. Op het moment dat hij langs ons liep bedankte hij ons voor het feit dat wij ‘involved’ wilden zijn in deze Spelling Bee contest en vroeg hij of wij gingen jureren. Toen wij hier bevestigend op antwoordden, liet hij lachend weten: ‘Ah so nice, we have judges from The Netherlands’……hahaha!

En daarna was het onze beurt om inderdaad plaats te nemen achter de tafel van de jury. Er waren 5 niveaus van de parttime klassen, er deden ongeveer 100 leerlingen mee, voor ieder niveau waren maar liefst 200 woorden beschikbaar. De procedure was als volgt: Een leerling pakte een nummertje van een schaal, las dit voor en wij (de jury) zochten datnummer op dat vermeld stond op de woordenlijst van het betreffende niveau. Daarna lazen wij het bewuste woord hardop voor door de microfoon en moest de leerling het Engelse woord correct spellen. Ben en ik (Dees) lazen om beurten de woorden voor en een andere teacher registreerde of het woord correct was gespeld of niet. Mocht een leerling foutief hebben gespeld, dan kreeg hij/zij nog 10 seconden de kans om de fout te herstellen. Lukte dit niet (als het belletje van de timekeeper had geklonken), dan werd het antwoord als incorrect geregistreerd.

Na een uur op deze manier bezig geweest te zijn werden wij afgelost door twee andere teachers die het laatste uur voor hun rekening namen. Om 19.00 uur was het afgelopen om een dag later verder te gaan.

Toen wij aan de afdaling in het gebouw begonnen zag iemand dat ik (Dees) moeilijk van de trap afliep en vroeg: ‘Are you okay?’ Tsja….ik had weer eens last van hielspoor en met een pijnlijke hak van alle trappen aflopen is een beetje lastig, maar goed diclofenac gel doet wonderen en een dag later ging het alweer stukken beter.

Grappige constatering: Toen wij op 23 augustus even boodschappen gingen doen en een hapje gingen eten vloog een medewerkster van een supermarkt op ons af en riep blij verheugd uit: ‘I saw you on Facebook, you were at the Spelling Bee contest at the buddhist university!’ Zelfs de eigenaren van een restaurantje reageerden op soortgelijke manier. Ook daarna wezen nog verschillende andere bekenden ons op het feit dat men ons op Facebook had gezien. Tsja….en dan te bedenken dat wijzelf helemaal geen Facebook hebben, maar….we become famous in Battambang….hahaha!

Dus op 23 augustus, wederom van 16.00-tot 19.00 uur stond het tweede gedeelte van de Spelling Bee contest op het programma. Echter: Het duurde niet tot 19.00 uur, doch tot 20.15 uur. En wederom was het een kwestie van: Luisteren naar de spelling van de vele Engelse woorden en dit beoordelen. Natuurlijk riepen wij bij een goede spelling enthousiast door de microfoon: ‘Correct’ of ‘Perfect’ of staken een duim omhoog. Opnieuw waren we één van de juryleden. De ‘judges’ werden na verloop van tijd afgewisseld door nieuwe juryleden. Dit gold ook voor deze ‘oudjes’ uit Nederland. Wij kregen dan te horen: ‘Please rest for a while, you can relax for a moment’…hahaha!

Sommige studenten waren echt nerveus, maar ook blij als zij de opdracht naar behoren hadden volbracht. In geval van een foutieve spelling was de teleurstelling van het gezicht af te lezen. Zij waren ontzettend serieus en ambitieus.

Wij kregen er bijna medelijden mee…..(Kom op zeg, je leven hangt er niet vanaf)…. Wat opviel na een mislukking was het feit dat deze jonge mensen zich snel herpakten. Daar waren wij van onder de indruk. Incasseren en accepteren kunnen zij goed. Daar kan de jeugd in Nederland nog een voorbeeld aan nemen. De hele Spelling Bee contest was een soort afvalrace.

Uiteindelijk zullen de winnaars in de prijzen vallen (wij hebben begrepen dat dit een gouden, zilveren en bronzen medaille wordt….ja,ja, de kitscherige vorm blijft altijd belangrijk in een ontwikkelingsland). De daadwerkelijke prijsuitreiking zal op een later moment plaatsvinden. Dit zal samen vallen met andere prijsuitreikingen aangaande een Public Speaking contest, English classes, computerclasses e.d. Als wij het goed onthouden hebben zal dit gaan geschieden op 6 september (maar goed, dat kan zo maar weer veranderen).

Hoe het ook zij: Wij waren wel zo’n beetje aan het eind van ons Latijn, want het is toch vermoeiend om constant je aandacht erbij te moeten houden en bovendien lag het tempo behoorlijk hoog (of worden wij gewoon te oud?) In ieder geval verscheen de rector (‘president’) aan het einde van de happening met als taak om de ceremonie af te ronden. Dit geschiedde middels het uitreiken van een cadeautje aan iedere deelnemer. In lange rijen liepen de kandidaten richting president en vice-president om niet alleen hun presentje in ontvangst te nemen, maar ook om op de foto te gaan. Na afloop spraken wij nog even met de rector die ons vroeg naar onze ervaringen in Cambodja en graag onze feedback wilde horen betreffende het event van de afgelopen twee dagen.

Plotseling kregen wij een berichtje uit Peru van our Peruvian friend Alí: ‘Finally….I succeeded in realizing my thesis’. Inderdaad, finally….toen wij Alí in 2016 voor de eerste keer ontmoetten in Peru was hij daar al mee bezig en ook onze tweede keer in Peru in 2022 was Alí’s thesis bijna een hoofdpijn dossier geworden. Des te fijner dus dat het hem uiteindelijk tóch is gelukt. Chapeau!

Het weekend van 24 en 25 augustus werd benut om achterstallig werk af te ronden. Dit ging jammer genoeg wel gepaard met migraine.

Met nog maar twee lessen te gaan voor wat betreft de English conversation club, vroeg ik op 26 augustus of de studenten vragen wilden voorbereiden voor onze laatste les op 29 augustus. De laatste les staat er namelijk een Q and A op het programma. De studenten stellen ons dan vragen en wij geven antwoorden.

In de les van 26 augustus stond het transcript van Jon Jandai centraal, te weten: Life is easy. (Tedx video).

En op 27 augustus aten we weer eens Japans in plaats van Khmer en wel Katsudon/Dashi. Ook werd een massage uitgevoerd (half head, half foot). Over die massage gesproken: Wij waren een paar keer eerder op deze plek geweest en hadden toen kennis gemaakt met niet alleen de Cambodjaanse vrouw die de massagesalon runde, maar ook met haar Belgische man. Nu echter liet de vrouw ons in tranen weten dat haar man haar in de steek had gelaten. Uiteraard namen wij haar verdriet serieus en probeerden we om haar een hart onder de riem te steken. Een collega die de tranen van haar meerdere (bazin) zag, begon plotseling ook te snikken. Het bleek dat dit meisje geen familie had en dat de bazin zich had ontfermd over het lot van het meisje en haar zelfs in huis had genomen. Beide dames in tranen dus…..een vreemde gewaarwording als je even komt voor een massage, maar ook een mooie ervaring. Toen wij weggingen, kregen we te horen: ‘Can I hold you, can I hug you?’ En ons antwoord luidde: ‘Of course’. En zo kan het dan gebeuren dat twee Cambodjaanse vrouwen je zomaar spontaan en snikkend in de armen vallen.

Leuke situatie bij de bakker: Bij het afrekenen begint de caissière spontaan te zingen. Als wij haar een compliment geven, wordt zij verlegen. Dat zien we niet gebeuren in Nederland……....hahaha!

Een leuke opmerking op 28 augustus van ‘a local one’, die een nieuwe variant liet weten op deuitdrukking ‘na regen komt zonneschijn’, te weten: ‘After fighting, the people are friendly’.

Op 28 augustus werden de parttime klassen afgerond, met als topic: Cultural exchange. Als gastsprekers hebben wij alle niveaus bezocht (1 t/m. 7) en zijn daar mee bezig geweest van medio juni tot eind augustus. Deze laatste keer kregen we twee keer een niveau 2 voor onze neus. Hoewel wij snel het juiste lokaal en het juiste niveau hadden gevonden, was de teacher (en dus onze vertaler) weer te laat. Op het rooster stond vermeld dat de docent een ‘layman’ zou zijn, maar dat bleek onjuist. Het was een monnik. Dat maakt ons natuurlijk helemaal niets uit, maar dit rooster stond van het begin tot het einde bol van de fouten. Gelukkig sprong een collega monnik teacher het eerste kwartier even in totdat de juiste docent op kwam draven. Verder werden er veel foto’s gemaakt en ook door het hoofd van de SLEP (Skill and Language Education Program), Tola geheten, die zelfs een hele sessie bijwoonde. Paar dingen die opvielen in beide klassen: Als de jeugd in de gaten heeft dat Ben 72 jaar is, oogst hij bewondering en klinkt het uit vele monden: ‘Wow!’ Nou ja, het is uiteraard ook te prijzen dat Ben nog steeds ‘on the move’ is. In de tweede groep verscheen een moeder, die haar kleine dochtertje had meegenomen. Niemand die daar raar van opkijkt. Een paar opmerkingen uit de klas die me zijn bijgebleven waren: ‘Hoe kan Cambodja zich verbeteren?’ en verder: ‘Door jullie ervaringen in de Derde Wereld, hebben jullie het individualisme van Nederland gelukkig niet overgenomen’. Zelfs na de les gingen de vragen nog door. Toen we vertrokken zagen we de vice-president Pok Pan gewapend met ‘dweilstok’ naar boven gaan om lokalen schoon te maken. Wellicht een tikkeltje ongebruikelijk, maar wel te prijzen dat de vice dit gewoon doet.

Het is de week van het afronden, want op 29 augustus was de eerste groep Engelse conversatie ten einde. Daar werd mee gestart medio mei. Ons programma van ruim 3 maanden alweer voorbij…..………..De tijd vliegt! In deze laatste les gaf ik nog enkele aanraders mee als het gaat om interessante Tedx videos. Nadat de laatste ‘saying’/spreuk was behandeld, stond Q and A op het programma. De studenten stelden ons vragen en wij gaven antwoorden.

De Q en A bestond o.a. uit de volgende vragen:

How do you feel after teaching this class?; How did you learn from us due to the strong and weak points?; How do you manage the fact that nobody is respecting time?; Did you ever feel bored when you were teaching us?; Why is there more corruption in developing countries?; How do you make your life happy at an old age?; How do you make students feel safe in the class?; What are the advantages and disadvantages for you due to the Buddhism in Cambodia?; Would you want to live forever in Cambodia? enz. Prachtige vragen!

Aan het einde van de les sprak student Daro een ‘appreciation’ woordje uit namens de hele klas. Hij was onder de indruk van het feit dat wij helemaal uit Nederland waren gekomen om gratis les te geven op de boeddhistische universiteit. Verder vond hij de hele periode ‘inspiring’ en kon hij het waarderen dat wij de studenten altijd in hun waarde hadden gelaten. Zelfs als zij fouten maakten, dan waren wij blijven stimuleren, motiveren en blijven aanmoedigen. Wat een mooi gebaar van onze Daro!

In deze laatste les hadden wij een traktatie verzorgd en een afscheidswoordje gesproken en nadat er een groepsfoto was gemaakt, konden we ook deze deur weer sluiten, maar gelukkig is men al doende om nieuwe studenten te werven voor een nieuwe groep English conversation.

Vandaar dat wij na de laatste les even naar het kantoor gingen om aan Tola te vragen hoeveel nieuwe studenten zich al hadden gemeld. Online waren dit er 12, maar er zouden er nog meer volgen. Toen wij hem vroegen wat hij van ons verwachtte op de Public Speaking contest van a.s. woensdag 4 september, liet hij ‘out of the blue’ weten dat deze datum weer veranderd was. (Hoe kan het ook anders? De wijzigingen volgen elkaar in een rap tempo op). De Public Speaking contest wordt verschoven naar 6 september (wat in eerste instantie ook was afgesproken, maar weer was veranderd in 4 september en nu dus weer terug geplaatst werd naar 6 september). De studenten bleken meer voorbereidingstijd nodig te hebben.

Feit is dat er zo’n 30 studenten gaan meedoen (waaronder studenten van onze English conversation club). Wij vinden het natuurlijk geweldig dat onze mensen gaan participeren in ‘spreken in het openbaar’. Het zal ongeveer een hele dag in beslag gaan nemen en wij mogen weer jureren, samen met enkele andere teachers. Dit vraagt ook van ons weer enige voorbereiding. Verder zou er op 6 september een grote prijsuitreiking worden gehouden voor alle activiteiten van de afgelopen periode: Spelling test, spreken in het openbaar, maar ook prijzen voor de beste studenten qua Engels, computer classes etc. Ook deze datum werd weer naar achteren verschoven en dit zal omstreeks medio september gaan plaatsvinden. Hiervoor worden ook ouders van studenten uitgenodigd en zelfs de rector van de universiteit van Phnom Penh. Volgens Tola zullen er dan zo’n 500 mensen aanwezig zijn. Wij gaan het weer beleven!

Tot zover dit kijkje achter de Cambodjaanse schermen……….

Blessings and Namasté, Ben en Dees