Engelse conversatie en gastsprekers

English conversation classes and guestspeakersVanaf 2 juni 2024

Voor de les van 3 juni hadden de studenten van de English conversation club van ons de opdracht gekregen om een zelf gekozen foto te beschrijven. Iedereen kon wel een foto tevoorschijn toveren van zijn of haar telefoon. Zelf deden wij natuurlijk ook mee en dit resulteerde in 2 foto’s van Ghana: een computerklas (in het noorden van Ghana) en het euvel ‘canen’ (slaan met een stok) op een school (in het zuidwesten van Ghana). De inbreng van de studenten was zeker goed te noemen.

Enkele mooie voorbeelden die me zijn bij gebleven zal ik hierbij vermelden: Iemand liet een foto zien van de herfst en vergeleek dit met het leven. Vallende bladeren (herfst) zorgen toch altijd weer voor nieuwe bladeren (lente) en zo is het ook met het leven. Vergelijk het met de lotusbloem: Deze groeit in de modder, maar uiteindelijk groeit er een prachtige bloem uit (symbool voor de transformatie van duisternis naar licht). Iemand anders vertelde over het belang van ‘smiling’ als je mensen benadert. Een glimlach zorgt voor een eerste contact dat uit kan groeien tot verbondenheid. Een andere student beschreef een foto waarin communicatie centraal stond. En weer een andere student liet een foto zien van de bibliotheek van de boeddhistische universiteit en sprak over het belang van ‘research’, ‘developing myself’, reading enz. En het ging verder…..…Eén voor één kwam men naar voren en de onderwerpen waren divers. Van een schokkende foto uit Rwanda tijdens de genocide die vergeleken werd met de Rode Khmer periode in Cambodja tot iemand die een foto van haar moeder liet zien die zij haar ‘hero’ noemde, omdat zij altijd terecht kon voor advies. Of de studente die een tekening liet zien van een berg. Deze ‘mountain’ ligt 12 km. verwijderd van Battambang en zij gaat hier vaak naar toe als zij rust, ruimte en reflectie nodig heeft na bijvoorbeeld een stressvolle week. Of iemand die vanwege dezelfde reden (even tot jezelf komen), naar de tempel Wat Ek Phnom gaat. Of wat te denken van een foto van buitenlanders?

Deze student liet weten dat hij nooit eerder ‘a foreigner’ had durven aanspreken, maar toen hij als een soort gids uitleg moest geven over de pagode op het terrein van de boeddhistische universiteit, had hij voor het eerst zijn angst overwonnen en had Engels gesproken met de ‘foreigners’. Het waren voor ons kippenvel momenten……………..

Overigens: Voor aanvang van de les hadden wij een kijkje genomen binnen in de pagode die op het terrein staat van de boeddhistische universiteit. Normaal gesproken moet je hier een afspraak voor maken, maar wij hoorden gestommel van een schoonmaker en toen wij op de deur klopten, was hij bereid ons even binnen te laten. Toen wij lieten weten dat wij lesgeven op de boeddhistische universiteit en enkele namen lieten vallen, was het helemaal in orde.

Een paar dagen later zagen we enkele schoolklassen bij bovengenoemde pagode onder begeleiding van een leerkracht. De leerlingen hadden een opdracht gekregen en dit moest worden uitgevoerd in de pagode. Toen zij ons zagen kregen zij echter meer belangstelling voor ons dan voor hun taak. In een kring kwamen zij om ons heen staan en de bekende vragen werden weer op ons afgevuurd: ‘Where are you from?’ ‘How old are you?’ ‘Do you like Cambodia?’ etc.etc.

Er is veel contact met ons wereldwijde netwerk, zo ook met de internationale school uit Takoradi/Ghana. Direktrice Nanaama liet weten: ‘Most of the children who passed through your hands are all grown now and in the secondary schools’. Dat was natuurlijk leuk om te horen.

6 juni: Europese verkiezingen voor Nederland.

De les van 6 juni stond o.a. in het teken van twee fabels, te weten: The boy who cried wolf The city mouse and the country mouse. Hierna kwamen ‘learning games’ aan de orde en de les werd afgesloten met de topics: Do you believe that success equals happiness? Do you think even if we are successful we can be sad as well? Deze laatste twee onderwerpen waren koren op de molen voor de boeddhistische monniken.

Eén van hen liet weten: ‘The more you want, the more you are lacking’ en een andere monnik voegde toe: ‘The more you want, the less you have’….Heel bijzonder………..

En dan is het 10 juni en zouden wij niet alleen onze English conversation classes hebben, maar ook onze extra parttime classes. In deze parttime classes die openstaan voor een ieder die Engels wil leren en verdeeld zijn over 7 niveaus, worden wij geacht om als gastsprekers te fungeren. Te denken valt hierbij aan: Cultural exchange m.b.t. Cambodja, Nederland en onze wereldwijde ervaringen, maar ook wijzen op het belang van het leren van Engels. En natuurlijk wordt er ruimte ingelast voor het stellen van vragen. Vanzelfsprekend is een goede interactie het doel. Wij hadden ons helemaal hierop voorbereid en hadden vier dagen van te voren nog diverse vragen gestuurd middels de app naar onze tijdelijke contactpersoon Vanda. Echter: Wij kregen geen enkele reactie. Het zou toch niet meer dan logisch zijn als we even antwoorden kregen en een soort bevestiging van de start, maar nee hoor…..dit is Cambodja en een planning ontbreekt.

Wij namen ons dan ook voor om een half uur eerder aanwezig te zijn en Vanda op te sporen. Allereerst zagen we een bekend gezicht, namelijk Sophat, één van de teachers van de parttime classes die wij hadden ontmoet tijdens een bezoek aan het museum van de Peace Gallery waar hij tevens werkzaam is. Hij was blij om ons te zien en reageerde met: ‘I am glad that you recognize me’, maar goed….wij moesten op zoek naar Vanda voordat onze English conversation club van start zou gaan. Via het kantoor werden we naar de bibliotheek verwezen alwaar Vanda zijn bureau heeft. Halverwege de trap kwamen we hem tegen en samen gingen we buiten op de campus op een bankje onder de boom zitten. Wij stelden onze vragen: Zijn we 2x per week gastsprekers en wel op maandag en donderdag van 17.00- tot 19.00 uur? Welke niveaus krijgen we? Zijn het twee verschillende klassen van elk een uur? Worden er niveaus samengevoegd? Is er een vertaler Engels-Khmer aanwezig, met name voor de ‘lower levels?’ Geven we les in ons eigen lokaal of elders? Hoe ziet de timetable eruit? enz. enz.

Deze Vanda is moeilijk te peilen. Is hij arrogant? Verlegen? Wij worden er in ieder geval niet veel wijzer van. Een excuus aanbieden voor het niet beantwoorden van ons bericht zou toch op z’n plaats zijn, maar nee hoor….dat heeft hij niet in huis. Tot onze verbazing liet hij weten dat de lessen van de parttime classes vandaag wel zouden starten, maar nog niet voor ons (terwijl hij dit wel met ons was overeengekomen, maar goed….dat zegt hier niets). De studenten moesten eerst allemaal een soort van introductie krijgen en daarna konden wij pas beginnen, so….maybe next week….but at first I have to discuss it with the vice-president…. En hoera……laat nu net de vice-president Pok Pan langslopen en toen hij ons buiten zag zitten, kwam hij naar ons toe. Deze Pok Pan is aardiger en veel meer toegankelijk dan Vanda. In het Khmer begon Vanda met Pok Pan te praten, maar wij mengden ons in het Engels ook in het gesprek en lieten Pok Pan weten verbaasd te zijn dat wij vandaag 10 juni niet konden starten als gastsprekers terwijl dat wel was afgesproken. Pok Pan besliste terplekke dat wij donderdag 13 juni konden beginnen. Okay, it’s a deal….. Overigens: Wij zagen brandwonden op de arm van Vanda en toen wij hiernaar informeerden, liet hij weten dat dit een soort van ‘local treatment’ was om hoofdpijn op te lossen. Vreemd…..

Goed, toen was het 14.00 uur en dus tijd om naar onze English conversation club te gaan. Vandaag kwamen de volgende onderwerpen aan de orde: What characteristics does someone require for financial success? Do you consider yourself successful? If yes, how would your life be different if you were unsuccessful? Dit was het programma voor de pauze. Na de ‘break’ vertelden we over ‘environment’ in combinatie met de ‘farmers in The Netherlands’.

Na de les wilden we nog even enig lesmateriaal kopiëren op kantoor. Zelf doen is geen optie. Iedereen vliegt op de buitenlandse teachers af en vraagt je hoe men kan helpen. Wederom liepen we de vice tegen het lijf en het was Pok Pan himself die ons hielp.

Tegenover de universiteit is een koffietentje Amazon geheten en daar gingen we even naar toe. Dit is een prima plek om straks het tussenuur tussen de conversation class (14.00-16.00 uur) en de parttime class (17.00-19.00 uur) te overbruggen. Ook kunnen we ons ophouden in een winkeltje naast de koffietent, of we blijven op de boeddhistische universiteit waar we in een grote ontmoetingsruimte kunnen overblijven. Dat komt dus wel goed…….Maar uh…..waarom vragen we eigenlijk niet om die parttime classes op een andere dag in te plannen? Beetje meer verdeeld over de week? Is ook handiger met lessen voorbereiden. Waarom alles volproppen op de maandag en de donderdag? Wij stelden dan ook voor om hier de woensdag voor te gebruiken en legden dit voor aan onze tijdelijke contactpersoon Vanda. Hij liet weten dat hij het zou overleggen met de penal director. Uh….wie is dat nu weer? Er wordt maar vanuit gegaan dat wij dit allemaal weten. Vanda heeft absoluut geen inlevingsvermogen, maar goed…..wij dachten even dat het de vice-president was, maar misschien is het de direkteur van de parttime classes. Hoe het ook zij: We zullen het wel zien! Hierna kregen we het idee om ook in het weekend een keer onze diensten aan te bieden. Waarom niet? Wij opperden dan ook: Woensdag en zondag: Guestspeakers voor de parttime classes en maandag en donderdag: Onze normale English conversation club. En hoera…..dat werd akkoord bevonden. Voor wat betreft de zondag duurde het nog wel even voordat er groen licht kwam, maar uiteindelijk was het in orde. Dit bleek te maken te hebben met de very basic levels van de leerlingen. Men dacht dat het too challenging voor ons zou zijn, maar toen wij opperden dat de betreffende docent toch kan vertalen van Engels naar Khmer, ging men overstag. Wij denken vaak: ‘Wat is het probleem?’, maar goed……we zijn in Cambodja en dat betekent hiërarchische organisaties. Wel merken we altijd weer dat onze initiatieven worden gewaardeerd en worden goedgekeurd. Men vindt het wellicht een beetje eng, maar men is wel nieuwsgierig en dat laatste zorgt ervoor dat we toch alles kunnen doen wat we hebben bedacht en gepland.

Feit is in ieder geval dat we het prima naar onze zin hebben. Soms moet ik (Dees) me echt in de arm knijpen…uh hallo….loop ik echt hier op een boeddhistische universiteit in Cambodja? En tegelijkertijd voelt het zó normaal en vertrouwd en denk ik: ‘Ja natuurlijk loop ik hier’.

Een tijdje geleden hadden wij onze diensten ook aangeboden bij SOS Children’s Village Battambang. Echter: Wij hoorden niets meer. Rappeleren? Nog even afwachten? Af laten hangen van de extra werkzaamheden op de boeddhistische universiteit? Cancelen? Wij besloten om het even te ‘parkeren’. In ieder geval heeft de boeddhistische universiteit onze prioriteit.

En dan uiteindelijk was het 12 juni en dit betekende onze eerste les als guestspeakers voor de parttime classes op de locatie van de boeddhistische universiteit. Het was fantastisch! Wij werden gekoppeld aan een teacher die deze avond 2 groepen van niveau 3 moest lesgeven, maar zijn programma terzijde schoof voor ons. Wel moest hij als vertaler Engels-Khmer optreden en dat deed hij op een prettige manier. De rolverdeling was als volgt: Eerst een speech door Dees en na een paar zinnen werd dit telkens vertaald in het Khmer door de docent van niveau 3 en het laatste gedeelte van de les was het de beurt aan Ben om alle vragen van de leerlingen te beantwoorden. Inhoudelijk ging het over de Nederlandse cultuur gerelateerd aan de Cambodjaanse cultuur, ons wereldwijde vrijwilligerswerk en het belang van het leren van Engels. Voor velen is Nederland een ver van mijn bed show verhaal. Landen en continenten werden door elkaar gehaald. Als buurlanden van Nederland werden o.a. genoemd Brazilië en Afrika (!)….hoe dan…? Toch zagen we aan de gezichten dat men genoot van onze presentatie en wij genoten nog veel meer! Onder de indruk waren wij van een moment van reflectie voor aanvang van de les en na afloop van de les. Met gevouwen handen werd iets in het Khmer gepreveld.

De docent was zo aardig om ons de Engelse vertaling te geven en deze luidde: ‘May all beings be free from suffering; May all beings be free from fear; May all beings be free from sorrow/grief; May all beings live in happiness and peace’. Zó mooi! Zó indrukwekkend!

Toen we - eenmaal weer ‘thuis’ - nog even de Nederlandse krant lazen, werden we voor de zoveelste keer getroffen door al het nieuws dat bol staat van de polarisatie en van het feit dat respect ver te zoeken is. Je kunt je dan ook de vraag stellen welk land het ontwikkelingsland is. Wij vragen ons steeds vaker af: Hoe kunnen wij nog ooit aarden in Nederland?

Een dag later draafden we weer op voor de English conversation club. Dit keer werd er in groepjes gesproken over: Would you consider your childhood a good one? Yes/No/Why? Would you want to journey back in time and experience childhood again? Are you a busy person? Are you a friendly person? Are you an ambitious person? Rate your life on a scale from one to ten. Ten is the highest rating and means your life is perfect. One is the lowest rating and means that your life is terrible. Why did you give this rating to your life? De klas werd in drie groepen verdeeld en iedere groep gaf een presentatie voor de klas. Met name de topic over de childhood maakte veel los. Aan persoonlijke problemen was geen gebrek geweest in de kindertijd.

Als wij bijvoorbeeld een lesvoorstel doen in de English conversation class in de trant van: ‘Waar geven jullie de voorkeur aan?…..Aan dit of aan dat?’….dan merken we dat onze studenten dit niet gewend zijn. Inspraak vindt men raar. Jij bent de docent en die bepaalt. Punt uit. En wij de studenten vinden alles goed.

Vanzelfsprekend hebben we nog wel eens contact met de mensen van de boeddhistische universiteit in Phnom Penh, bijvoorbeeld met onze oud student Seng. Hij zit in zijn laatste jaar voor zijn bachelor en is bezig met een scriptie over: Educational development of foundation year (propedeuse) students at Sihanouk Buddhist University.

Daarvoor wil hij data verzamelen van 1^e jaars studenten in Phnom Penh en hij wil dit vergelijken met andere 1^e jaars studenten van andere universiteiten. Dus dacht hij aan Battambang en aan Ben en Dees. Hij vroeg ons dan ook om te helpen bij het opstarten van een onderzoek: Data verzamelen met behulp van een qr code.

Zeer inventief bedacht door onze slimme Seng, maar hij had even geen rekening gehouden met onze positie als vrijwilligers binnen een hiërarchische Cambodjaanse setting. Het gaat hier altijd om een top-down constructie. Als je op de boeddhistische universiteit iets geregeld wilt hebben, dan moet je je wenden tot de rector/president of de vice-president. Zelfs de docenten kunnen niet zelf beslissen. Delegatie en mandaat zijn hier ver te zoeken. En wij als vrijwilligers bungelen natuurlijk helemaal onderaan, hoewel ons land van herkomst nog wel eens in ons voordeel werkt. Hoe het ook zij: Wij gaven Seng de namen van de president/rector en de vice-president van de boeddhistische universiteit in Battambang. Seng begreep ons en was van plan om het ietwat formeler aan te pakken.

En onze contactpersoon Vutha van de boeddhistische universiteit in Phnom Penh, die ons altijd ‘my beloved parents’ noemde, wil maar één ding: ‘Mom and Dad, please come back to Phnom Penh’…..hahaha!!! Sorry Vutha, maar dat zit niet in onze planning, hoewel wij een prima tijd in Phnom Penh hebben doorgebracht (maar dat geldt ook voor onze nieuwe plek in Battambang). Deze Vutha is erg funny: Op Vaderdag stuurde hij een app met foto naar Ben onder vermelding van: Happy Father’s Day, waarop humoristische Ben zijn reply stuurde middels: Thanks my son…..hahaha!

Al eerder melding gemaakt van het feit dat wij in 2015 in Siem Reap/Cambodja our first Cambodian friend, Sophal genaamd, hadden ontmoet die later was verhuisd naar Battambang, alwaar wij nu ook wonen. Heel bijzonder natuurlijk dat wij elkaar na 9 jaar weer terugzagen. Hoewel zijn omstandigheden er niet beter op waren geworden (ziek, geen werk), is de weg omhoog weer ingezet.

Na een periode van ‘learning about air conditioning’ is hij nu op zoek naar een zakenpartner om volledig werkzaam te zijn in de air conditioning business. Hij liet weten dat hij daarvoor naar Poipet (aan de Thaise grens) moet gaan, op zo’n 114 km. verwijderd van Battambang. Zijn gezin blijft in Battambang. Hoe het ook zij: Wij zijn blij voor Sophal dat hij weer perspectief heeft.

Het komt zeer regelmatig voor dat ouders van kinderen gaan werken in Thailand vanwege de slechte economische situatie in Cambodja. Hun kinderen worden dan vaak naar de pagodes gestuurd. Deze kinderen komen allemaal uit arme gezinnen in de ‘remote areas’. De pagodes vangen deze jonge kinderen dan op en zij worden dan een soort novice monk. Onder de beschermende vleugels van de pagodes krijgen deze kinderen (mini-monks) de kans om naar school te gaan. Zo gaan zij ’s morgens dan naar de primary school en leren zij ’s middags over het boeddhisme en ’s avonds kunnen zij English classes volgen. Dat is natuurlijk heel nobel, maar in feite zou dit een taak van de overheid moeten zijn.

Het is vaak zoeken naar bruin brood hier. Mensen eten sowieso weinig brood en als men al brood eet dan is het wit brood. Noodle soup wordt hier vaak als ontbijt gegeten. Welnu, wij lusten alles, maar geen wit brood, dus we zijn altijd weer blij als we bruin brood vinden. Zo niet, dan zijn rijstcrackers ook nog een optie.

Hoewel het regenseizoen in mei j.l. al van start is gegaan, regent het nauwelijks. Het blijft gewoon snikheet en dat is soms vervelend, omdat het afmattend is. Airco’s en fans zijn onze beste vrienden! De inkt is nog niet opgedroogd, of de regen (moesson) komt met bakken uit de lucht vallen. Helaas maar één dag. Jammer dat het niet afkoelt, het blijft gewoon altijd bloedheet. Echter: Naarmate de tijd verstreek viel er toch geregeld een regenbui. Wij zitten tenslotte niet voor nietsin the rainy season, nietwaar?

Een tijdje geleden bleek er in Cambodja een hele kleine opleving te zijn van Covid19.

De mensen eten hier vaak met stokjes, de zogenaamde chopsticks of men eet met lepel en vork. Een mes zie je eigenlijk nooit (of je moet erom vragen).

16 juni: Vandaag zijn we weer gastsprekers voor de parttime classes op de boeddhistische universiteit. De niveaus zijn erg basic: Pre-level en level 1. Onze hoop is dan ook gevestigd op de vertalers, zijnde de docenten van deze klassen. Vervelend is wel dat onze contactpersoon Vanda ons behoorlijk laat zwemmen als het gaat om de parttime classes.

Telkens weer moeten wij vragen: In welk lokaal moeten we zijn? Welke niveaus krijgen we? Tot welke docent moeten we ons richten? enz. Gelukkig komt over niet al te lange tijd onze echte contactpersoon Tola weer terug. Hij moest namelijk van februari t/m. juni in Italië/Rome zijn voor een cursus interfaith dialogue.

Wat opviel op 16 juni was een app die wij kregen van Tola uit Rome waarin hij ons vroeg om feedback te mogen ontvangen m.b.t. de conversation classes gerelateerd aan de rol van Vanda richting ons. Wij hebben uitvoerig verslag gedaan en hij bedankte ons voor ons geduld en liet weten dat wij hem belangrijke informatie hadden verschaft. Hij zou alle issues oppakken als hij terug is op SBUBB (Sihanouk Buddhist University Battambang).

Welnu, in de stromende regen vertrokken we per tuktuk naar de boeddhistische universiteit. Van onze contactpersoon Vanda was geen spoor te bekennen. Hij had alleen via de app laten weten dat we pre-level en level one zouden krijgen. Wij liepen dan ook maar weer richting kantoor om te vragen in welk klaslokaal we moesten zijn. Overigens hebben wij ook de ervaring dat de docenten Engels helemaal niet op de hoogte zijn van onze komst in hun klassen. Het schort weer behoorlijk aan communicatie. Vice-president Pok Pan kwam ons tegemoet lopen en toen wij hem vertelden dat we in pre-level moesten starten bracht hij ons naar het betreffende lokaal waar een enthousiaste docente Engels ons begroette.

By the way: Sommige parttime classes vinden plaats in het oude gebouw van de universiteit en dat is te merken aan o.a. de oude schoolbanken. Hoe het ook zij: Wij gingen van start met onze speech die vertaald werd door de docente Engels. In deze groep zaten verschillende jonge mini-monks, aandoenlijk om te zien. Die kleintjes in hun oranje/bruine gewaad en uiteraard met een kaal hoofd en op blote voeten, die na verloop van tijd duidelijk moe werden. Plotseling vernam ik (Dees) van Ben dat er een kat in de klas zat en aangezien ik erg bang ben voor katten liet ik blijken dat ik het zou waarderen als iemand de kat uit het lokaal wilde zetten. Op dat moment kwam de vice-president Pok Pan voorbij lopen (deuren stonden open) en hij hoorde mijn verzoek. Hij voegde dan ook de daad bij het woord en pakte de kat op en zette deze buiten. Ook hadden we last van geluidsoverlast, veroorzaaktdoor een dienst in de pagode die zich op het terrein van de universiteit bevindt. Wij hadden de tijd echt nodig en er was nauwelijks meer ruimte om vragen te beantwoorden. Dat was overigens ook geen punt, want er was slechts één vraag, namelijk: Hoeveel mensen wonen er in Nederland? Aangezien de deuren van het klaslokaal openstonden, hadden we ook toehoorders. Een groepje jonge monniken stond van buitenaf mee te luisteren.

Hierna werden we door de aardige docente Engels naar level one gebracht waar een mannelijke teacher bezig was met zijn les. Toen wij hem vroegen of hij wist van onze komst, luidde het antwoord: Nee. Voor deze mensen is het echter geen probleem dat er plotseling twee Nederlanders in zijn lokaal staan. Men laat gewoon alles vallen en gaat voor ons als vertaler Engels-Khmer aan de slag. Plotseling zag ik (Dees) dezelfde kat van een les eerder, dit keer vergezeld van twee kittens. Het kan hier allemaal en niemand kijkt er vreemd van op. Eén leerling liet weten dat hij een tante had die in Nederland woont. Ook in deze klas hadden wij de tijd nodig. Zeker in de lower levels is het erg intensief om - zelfs met een vertaler - de stof over te brengen. Door de regen was de campus veranderd in een modderpoel. Na afloop van de les begon het wederom een beetje te regenen.

Alle leerlingen/jonge monniken liepen op hun blote voeten door de modder en de regen. Op de valreep vroeg de vice-president Pok Pan of wij onderwerpen konden aanleveren voor een public speaking event. Dit heeft hij namelijk op de rol staan voor augustus/september 2024.

Na zondag is het weer maandag en dat betekent dat de English conversation club wederom op de rol staat met dit keer als onderwerp: Learning strategies. Dit hield in: Suggestions for learning a language; Suggestions for learning vocabulary; Suggestions for comprehension; Suggestions for grammar; Suggestions for listening, reading, speaking and writing.

Aangezien onze co class-teacher vandaag afwezig was, werd een andere student geacht om zorg te dragen voor de presentielijst en de remote control van de airco. Na afloop van de les bleek dat hij de airco niet goed had uitgezet, terwijl hij de remote control al had ingeleverd op kantoor. Dat moesten wij dan ook nog wel even rechtzetten, want de airco mag slechts gebruikt worden voor de ‘foreigners’ (wij dus). Normaal gesproken is dit veel te duur voor deze boeddhistische universiteit, alwaar iedereen al ‘free of charge’ mag studeren.

Miscommunicatie, miscommunicatie, miscommunicatie…….Wij hebben constant gedacht dat Vanda onze contactpersoon was voor zowel de Engelse conversatie klas als ook voor de parttime classes. Dit alles gedurende de afwezigheid van onze eigenlijke contactpersoon Tola (die verschillende maanden in Rome zit vanwege een opleiding). De communicatie met Vanda verliep behoorlijk moeizaam, met name als het ging om de parttime classes. Pas op 17 juni werd ons duidelijk dat de vice-president Pok Pan onze contactpersoon is voor de parttime classes zolang Tola afwezig is. (En Vanda is slechts onze contactpersoon voor the English conversation classes). Vanda had het voortdurend gehad over de penal director…..I have to discuss it with the penal director, maar uh…..wie is de penal director? Bleek dit Tola te zijn (die in Rome zit!)

Vice-president Pok Pan had ons op 16 juni beloofd dat hij een lesrooster voor ons zou maken voor de parttime classes.

En hoera….op 17 juni konden we dit in ontvangst nemen, maar…uh….nee toch….hij had zich vergist in onze dagen. Wij hebben verschillende keren gezegd dat wij op woensdag en zondag de parttime classes doen, maar hij had dus een rooster gemaakt met daarop vermeld de verkeerde dagen. Wij staan soms echt versteld van de chaos. Moeten deze mensen een universiteit leiden?

En ons aller Vanda liet weten een week afwezig te zijn. Hij moest op 18 juni vertrekken naar Bangkok, i.v.m. een cursus.

Er is ons gevraagd om op 20 augustus (maar dat kan net zo goed september worden) als jury te fungerenin een ‘public speaking contest’ en op 24 juli in een ‘spelling bee contest’ (dit laatste hebben we ook in Peru gedaan). Onderwerpen voor spreken in het openbaar hebben we al aangeleverd.

18 juni: Public Holiday, i.v.m. Queen Mother’s Birthday.

19 juni: Guestspeakers voor parttime classes. Wij kregen 2x pre-level voor onze neus. Wederom wisten we niet in welk klaslokaal we moesten zijn of wie de teacher van de betreffende klas was die voor ons zou moeten vertalen. Ook had Pok Pan nog niet gezorgd voor een correcte versie van ons rooster. Het is behoorlijk chaotisch qua organisatie, maar ach….In de eerste klas viel de stroom uit en in de tweede klas werden we opgeschrikt door een hels kabaal van vuurwerk. Navraag leerde dat het om een funeral ging. In de eerste groep zaten leerlingen die veel te jong waren om de stof te kunnen begrijpen; in de tweede groep zaten ouderen die weliswaar qua niveau Engels zero, zero hadden, maar met behulp van de teacher die vertaalde, konden zij de stof wel begrijpen en er kwamen zelfs vragen uit de groep (die in het Khmer gesteld werden en in het Engels voor ons door de docente werden vertaald) en dat werkte goed. Een vraag die me is bijgebleven was: ‘Are there Khmer people living in The Netherlands?’

Een dag later stond de English conversation club weer op de rol. Dit keer werd er gesproken over: Do schools kill creativity?

Het was boeiend om ons publiek enige achtergrondinformatie te verschaffen, zoals bijvoorbeeld: Creativity is the gift of the human imagination; Creativity means the process of having original ideas that have value; Creativity is as important in education as literacy and we should treat it with the same status. Children are not frightened of being wrong. If you are not prepared to be wrong, you will never come up with anything original. By the time children get to be adults, they have become frightened of being wrong. Picasso said: ‘All children are born artists. The problem is to remain an artist as we grow up’. I agree. We don’t grow into creativity, we grow out of it. We get educated out of it. The education system has the same hierarchy of subjects. At the top are mathematics and languages. Then the humanities. At the bottom are the arts. Within the arts, there is also a hierarchy. Art and music are normally given a higher status in schools than drama and dance. There isn’t an education system on the planet that teaches dance every day to children the way we teach them mathematics. Why? Why not? Math is very important, but so is dance. As children grow up, we focus on their heads.

Deze tekst diende als startpunt voor een gesprek, waarbij verschillende culturen werden vergeleken. Uiteraard ontbreken de ‘tools and the materials’ voor creatieve vakken in Cambodja, maar materiaal hoeft niets te kosten. Onze gedachten gingen terug naar Ghana, waar de kinderen van een ‘after school program’ met takjes, blaadjes, zand en steentjes ware kunstwerkjes maakten. En wat te denken van tekenen om iets uit te drukken? Onze gedachten gingen weer terug en wel naar een situatie in een Peruaanse klas waar we als opdracht gaven: ‘Draw what makes you happy/sad?’ en een kind een tekening maakte die niets aan de verbeelding overliet: Huiselijk geweld. Door de betreffende leerkracht van destijds te wijzen op de tekening van ‘domestic violence’ kon de school ingrijpen. Volgens één van onze studenten zou tegenwoordig wel iets meer aandacht geschonken worden aan creatieve vakken op Cambodjaanse scholen dan vroeger. Laten we het hopen!

Via een lange omweg kwamen we uiteindelijk uit bij Einstein die de volgende wijze woorden heeft gesproken: ‘Logic can take you from A to Z, imagination can take you anywhere!’ Hierna werd de tekst behandeld over: The image that cost a fortune. Ook dit viel prima in de smaak.

Soms heb je van die toevallige ontmoetingen……een tijdje geleden hadden wij een Chinese tempel bezocht die gerund wordt door een 83-jarige Cambodjaan die dit als vrijwilligerswerk verricht. Toen wij op zaterdagmiddag 22 juni aan de riverside waren om een hapje te eten en een beetje te bewegen op de gymtoestellen, zagen we deze oude man terug die ook oefeningen deed precies tegenover zijn Chinese tempel. Hoewel hij ons niet meer herkende, brachten wij ons bezoek bij hem in herinnering en toen viel bij hem weer het kwartje. Ook troffen we in ons eettentje twee jonge Nederlandse meiden die aan het reizen waren: Cambodja, Laos en Japan waren de reisbestemmingen. Zij dachten dat wij op vakantie waren. Toen wij lieten weten dat wij al 20 jaar vrijwilligerswerk verrichten in ontwikkelingslanden vonden zij dit zeer interessant en lesgeven op een boeddhistische universiteit was in hun beleving super tof. Nog voor wij verder iets konden zeggen, begonnen zij hardop te denken en stamelden: ‘Maar dan is het toch bijna onmogelijk om nog terug te keren naar Nederland en bovendien… waarom zou je dat doen?’ Dát was wel de spijker op z’n kop. Wij konden alleen maar denken: Je moest eens weten hoe ons dit bezighoudt.

Phare Ponleu Selpak (vertaald: vrolijkheid van kunst) is een Cambodjaanse culturele organisatie in Battambang die jongeren - door middel van kunst - helpt om een beter bestaan op te bouwen. Het biedt jongeren multidisciplinaire scholing aan waardoor ze perspectief hebben en kansen krijgen om hun kost te verdienen in de kunst. De scholing richt zich op zelfontwikkeling en duurzaamheid en er wordt lesgegeven in vakken als theater, acrobatiek, muziek en allerlei kunstvakken.

Men richt zich voornamelijk op jongeren met een achterstandspositie en het werd in 1994 opgezet door Cambodjanen die kunst in de vluchtelingenkampen hadden leren kennen als middel om oorlogstrauma’s te verwerken.

Wij wilden al een tijdje nogmaals naar dit circus in Battambang. Eind april hadden we een voorstelling bijgewoond over de Khmer Rouge periode en nu wilden we eigenlijk op de verjaardag van Ben op 29 juni naar een andere voorstelling gaan. Echter: Op 29 juni werd opnieuw Khmer Rouge opgevoerd. Tsja….we gaan niet twee keer naar dezelfde voorstelling, dus werd besloten om een weekje eerder te gaan en wel op 22 juni. De naam is : Phum Style en gaat over een man die terugkeert naar zijn dorp na jaren in de grote stad te hebben gewoond. Hij helpt zijn dorp om te moderniseren en in eerste instantie zijn de dorpelingen erg blij met deze vooruitgang. Echter: Niet iedereen zit te wachten op de vernieuwing…..Welnu, voordat de voorstelling begon gingen we nog even naar een ‘art gallery’ en toen was het tijd om naar het circus te gaan. Ik (Dees) vond het leuk, (hoewel ik de eerste voorstelling van 2 maanden geleden over de Khmer Rouge mooier vond), maar Ben was beide keren helemaal idolaat. Hij is gewoon dol op het circus en zat op het puntje van zijn stoel (bankje).

Op 23 juni draafden we weer op voor de parttime classes om te fungeren als gastsprekers. De eerste groep was pre-level en de tweede groep was niveau 2. De eerste groep was geweldig en tot nu toe was dit de klas die de meeste vragen stelde. In de tweede groep zaten slechts 3 leerlingen, maar…uh….in deze klas waren wij al geweest. Wij herkenden de leerlingen. Er was weliswaar een andere teacher, die nieuw bleek te zijn, maar wij wisten zeker dat we deze groep al hadden bezocht. Wat moesten we hiermee? Naar huis gaan? Hetzelfde kunstje nogmaals opvoeren? Iets anders aanbieden? Dit liet in ieder geval weer duidelijk zien dat de organisatie zeer rommelig is.

Nog steeds waren wij in afwachting van een lesrooster voor de parttime classes. De vice-president Pok Pan had toegezegd hier voor te zorgen. Vandaag kregen we dan eindelijk het rooster, maar…..er klopte helemaal niets van!!! Is dit hoger onderwijs?

Er zijn 7 niveaus, maar niemand kan ons vertellen uit hoeveel klassen ieder niveau bestaat. Wij hebben aangegeven iedere klas te willen bezoeken op woensdag en zondag om als gastsprekers te fungeren, maar nu heeft men ons ingepland op woensdag, op donderdag (terwijl we dan les moeten geven in de Engelse conversatieklas) en op zaterdag. Het is echt niet meer te volgen……Tot overmaat van ramp zag ik (Dees) aan het einde van de les een afstapje over het hoofd en pats…boem… toen lag ik languit in de klas. Gelukkig niets ernstigs aan overgehouden.

Op 24 juni werden we verwacht in de English conversation club. Vandaag bestond het programma spreekvaardigheid uit de volgende onderwerpen: Would you want to change your name? Would you want to change where and when you were born? Yes/No/Why? Do you think it’s fair that children usually take their father’s family name? What are your hobbies? Have these changed from time to time during your life? Everyone has a non time. What is your non time? In the morning, in the afternoon or in the evening?

Sommige studenten lieten weten dat zij niet hun father’s family name hadden, doch hun grandfather’s family name, maar….uh....als je de achternaam van je opa hebt, dan heb je toch ook de achternaam van je vader? Dat is toch dezelfde achternaam aan vaders zijde? Tsja…in de Nederlandse cultuur wel, maar dus niet in de Cambodjaanse cultuur.

Venerable Vanda (onze tijdelijke contactpersoon voor de English conversation classes) woonde het eerste gedeelte van de les bij. Hij was een paar dagen naar Bangkok geweest, maar was weer terug in Battambang. Ik nodigde hem uit om mee te doen aan de spreekvaardigheid in groepjes en…he did. Gelet op het onderwerp: Would you want to change where and when you were born, was gelukkig iedereen tevreden met Cambodja als land van hun geboorte; slechts een enkeling had in een andere ‘province’ geboren willen worden (maar absoluut dus wel in Cambodja). Bezoeker Vanda liet weten dat hij zijn ‘province’, zijnde het leven in the village, in the rural area wel eens miste en dan met name werden zijn twee buffalo’s gemist!

Grappig was dat hij een boek in z’n handen had met als titel: ‘Becoming Michelle Obama’….Een tijd later las ik zelf dit boek via mijn online bibliotheek van de Zeeuwse Bibliotheken.

Wellicht bekend dat ik (Dees) heel graag lees en een online bibliotheek is dus echt een uitkomst voor mij. Ben volgt dagelijks de podcast van De Nieuwe Wereld: Verdiepende gesprekken in een tijd van verandering. Het zijn als het ware hoorcolleges via een YouTube kanaal. Ben vindt dit mega interessant en geniet hier mateloos van.

Na de les van 24 juni togen we maar weer naar Venerable Pok Pan, zijnde de vice-president. Dit had te maken met het onduidelijke lesrooster dat hij ons had gegeven aangaande de parttime classes op woensdag en zondag. Hij liet weten ‘confused’ te zijn geweest. Nou ja, dat kon je wel zeggen: Data ontbraken in de timetable; wij stonden ingepland op hele andere dagen dan was overeengekomen; er bleken lessen uit te vallen; er waren lessen ‘vergeten’ enz. enz. Uiteindelijk werd duidelijk dat - m.b.t. de parttime classes - wij ons konden beperken tot alleen de woensdagen. De zondagen waren dus niet meer nodig, vanwege een capaciteitsprobleem. Dit betekent dus wel dat het programma over een langere periode wordt uitgesmeerd, maar goed…geen probleem voor ons. Na wat heen-en weer geschuif met data was het in orde (althans voor het moment). Het kan zomaar weer veranderen. Wij kregen te horen dat er op 24 juli een Spelling Bee contest gaat plaatsvinden, gevolgd door een Public Speaking contest op 20 augustus. Tenslotte kregen we ‘a term schedule’ mee en dit rooster behelst de periode juni-september en staat bol van de aktiviteiten, feestdagen e.d. Helemaal onderaan stond vermeld: The schedule is subject to change…..hahaha….ja, zoals gezegd, niets is zeker in deze organisatie, het kan zomaar weer veranderen.

The Term Schedule voor wat betreft juni t/m. september bestond uit de volgende notes: 1 juni: International Children’s Day; 5 juni: National and World Environment Day; 10 juni: New term starts; 12 juni: World Day against Child Labour; 15 juni: International Court of Justice in the Hague declared Cambodia is the owner of the Preah Vihear Temple; 16 juni: Father’s Day; 18 juni: Queen Mother’s Birthday;

26 juni: International Day against Drug Abuse and Illicit Trafficking. In juli staat op de rol: 1 juli: National Fish Day; 3 juli: Cambodia joined UNESCO; 8 juli: Temple Zone of Sambor Prei Kuk was inscribed on the UNESCO World Heritage List; 9 juli: Arbor Day; 11 juli: World Population Day; 10-17 juli: Selection for Spelling Bee; 21 juli: Beginning of Buddhist Lent; 24 juli: Final Spelling Bee Contest; 29-30-31 juli en 1-2 augustus: Midterm. En verder in augustus: 12 augustus: International Youth Day; 18 augustus: Ghost Festival; 20 augustus: Public Speaking Contest. En voor september staat gepland: 9-13 september: Final Exams….Releasing invigilators for final exams. Releasing student’s names for final exams. Final Speaking Test. Final Listening and Reading Tests. Final Grammar and Writing Tests; 12 september: Results Exams…..End of September: Test for new term and start new term.

Pok Pan liet ons verder weten dat hij een paar dagen naar Phnom Penh zou gaan. Dit i.v.m. het regelen van een visum. Hij wil namelijk begin juli ongeveer een maand naar de Verenigde Staten afreizen, i.v.m. de opening van een tempel. Wel spannend of hij dit visum zal krijgen. Ook vertelde hij dat onze eigenlijke contactpersoon Tola, die sinds februari 2024 een opleiding volgt in Rome, eind juni zal terugkeren naar Cambodja. De eerste 2 weken zal hij verblijven in Phnom Penh, alwaar zijn vrouw studeert. Medio juli zal hij dan de draad weer oppakken op de boeddhistische universiteit in Battambang.

26 juni: Wij zijn weer gastsprekers voor de parttime classes en dit keer kregen we twee klassen van niveau 4 op ons bordje. Wij zaten weer in het nieuwe gebouw. (Er is namelijk een oud en een nieuw gebouw). Voor de English conversation classes zitten we altijd in het nieuwe gebouw, maar voor de parttime classes zitten we soms in het oude en soms in het nieuwe gebouw. Ieder klaslokaal heeft een naam (niet uit te spreken voor ons). Aangezien wij nu eindelijk een rooster hebben voor deze parttime classes hoefden we dus niet meer richting kantoor te gaan om te vragen waar en bij wie we werden verwacht. Wij togen dus meteen naar de juiste plek, hoewel dit keer de teacher van niveau 4 juist weer op ons aan het wachten was op kantoor.

Ja, ja, communicatie…..

Ook Pok Pan kwam nog even binnenlopen. Hij was alweer terug uit Phnom Penh en liet weten goede hoop te hebben om zijn visum voor Amerika te verkrijgen. Na enkele foto’s gemaakt te hebben van ons vertrok hij weer. Er kwamen een paar goede vragen uit de groepen, zoals: What was the biggest challenge for you when you arrived in a developing country? How is the discipline in The Netherlands comparing to developing countries? Dat zijn natuurlijk vragen om van te smullen. Soms echter gaat het helemaal nergens over, bijvoorbeeld als wordt gevraagd om iets in het Nederlands te zeggen, of hoeveel woorden wij in het Khmer kennen. Of de vraag van een studente die zich afvroeg of wij op dit moment (26 juni 2024) in Cambodja of in Nederland woonden. In de tweede groep zat een leerling die in een supermarkt werkt waar wij boodschappen doen. Zij herkende ons wel, maar wij haar niet. Gedurende de lessen kwam de regen met bakken uit de lucht vallen en op de terugweg in de open tuktuk hielden we het ook niet droog.

Over een tuktuk gesproken…..Telkens als tuktuk drivers ons op straat zien lopen, bieden zij hun diensten aan en roepen richting ons: Tuktuk? Geestige Ben heeft daar iets op gevonden om duidelijk te maken dat wij de voorkeur geven aan lopen. Ben slaat op zijn linkerbeen en zegt: Tuk en slaat vervolgens op zijn rechterbeen en zegt wederom: Tuk. Met andere woorden: Wij nemen de benenwagen. Dit tot grote hilariteit van de chauffeurs. Uiteraard nemen wij zeker 5x per week (of soms elke dag) de tuktuk, maar bestellen deze altijd via een bookingsysteem, te weten de Passapp. Op die manier krijg je een eerlijke prijs. Een tuktuk aanhouden op straat is namelijk duurder.

27 juni: Op verzoek van een student uit de English conversation class vertelden we vandaag over het circus in Battambang, zijnde Phare Ponleu Selpak. Daarna stond op de rol: 10 things the Dutch do better than the Americans. Zo gezegd, zo gedaan. Echter: Hierna was er nog tijd over en werd er gebrainstormd over: What would you like to be/do in the future? Why? Do you think that the best years are in the future? Why do you think so?

Eén monnik liet weten dat hij later graag ’the leader of all the monks’ wilde worden, waarop een andere monnik ludiek antwoordde: ‘The leader of the monks or the leader of the monkeys?’....hahaha!

Ook werd het weer eens tijd om richting Sovann polikliniek te gaan en aldus geschiedde op 28 juni: Even bloeddruk checken en nieuwe medicatie kopen. Echter: Er werkt daar een mannelijke verpleegkundige die ons weliswaar heel goed helpt, maar voor ons komt hij wel een beetje té betrokken en té betuttelend over.(Misschien omdat daar nooit een buitenlander komt, geen idee…). Wij kwamen gewoon bloeddruk meten en medicijnen kopen, maar hij deed ongevraagd meer dan waar door ons om was gevraagd.: Height, weight, BMI, blood oxygen, body temperature en dus ook blood pressure (waar we voor kwamen). Aangezien ik (Dees) al een tijdje last heb van een infectie aan mijn voet, werd tevens diclofenac gel gekocht. Eén medicijn was niet voorradig en moesten we elders in een apotheek kopen.

29 juni: Er is er één jarig……Ben 72 jaar en nog steeds ‘on the move’….Chapeau! Het belangrijkste is dat het reden is voor dankbaarheid! Middels een massage (bij een Cambodjaanse vrouw waarvan de echtgenoot een Belg is) en etentjes werd de feesteling in het zonnetje gezet. Ik (Dees) zong de jarige toe in 5 talen; een tuktukdriver deed er nog een schepje bovenop door Happy Birthday in het Khmer te zingen.

De onderwerpen die op 1 juli op het programma stonden in de English conversation club waren: What is the best memory of your life? How about the worst? What makes these memories so good or so bad? Dit maakte heel veel los. Wij werden ‘geraakt’ door hun verhalen.

Zomaar enkele voorbeelden: Eén studente, zijnde onze co class-teacher Reaksa, liet weten dat haar mooiste herinnering dateerde uit haar jeugd toen zij samen met haar familie in de ‘village’ sticky rice had gekookt en gegeten…..(Als dát je mooiste herinnering is….pfff…onze gedachten gaan naar de Nederlandse jeugd, waarbij elke vergelijking natuurlijk mank gaat, maar toch….).

De slechtste herinneringen waren heftig te noemen. Eén monnik kon zijn ‘bad memory’ zelfs helemaal niet delen, omdat deze ‘too bad’ was. En dat kan natuurlijk ook. Wij zeggen altijd aan onze studenten dat zij zich comfortabel moeten voelen in onze klas; ‘we never force you to talk’….En de ‘bad memories’ gingen verder: Een andere student, zijnde de niet-monnik David, vertelde dat zijn moeder in Thailand werkt en dat hij haar maar 1x in de 2 of 3 jaar kan zien. De intelligente monnik Daro vond het heel erg dat hij zijn belofte aan zijn moeder niet meer kan waarmaken. Hij is namelijk de eerste van zijn familie die op een universiteit studeert en hij had zijn moeder beloofd dat zij bij zijn afstuderen aanwezig mocht zijn, maar helaas is moederlief onlangs overleden. Of een andere monnik die als kind veel honger had geleden en op een dag de klas uit was gerend op zoek naar eten. En weer een andere monnik die alleen maar zijn ‘village’ had gekend voordat hij naar de stad Battambang was verhuisd en doodsangsten had uitgestaan toen hij de straat moest oversteken.

Alle boeddhistische monniken in onze klas komen uit arme gezinnen en zijn heel dankbaar dat zij monnik konden worden en op die manier de gelegenheid kregen om te studeren. Plotseling zag ik een knaap die de vorige keer in onze les nog een boeddhistisch monniken gewaad droeg, doch nu gekleed was in een lange broek en een blouse. Navraag leerde dat hij in een tussenfase zat van 2 weken; hij is novice monnik af, moet vervolgens 2 weken als ‘layman’ door het leven gaan om daarna ‘bevorderd’ te worden tot echte monnik.

Overigens: Aan het begin van de les zag ik een schrift van één van de studenten met daarop de afbeelding van de Tonlé Sap rivier. Toen ik (Dees) nietsvermoedend opmerkte dat ik met de studenten uit Phnom Penh een boottochtje had gemaakt over de Tonlé Sap rivier en de Mekong rivier, zag ik ongeloof in hun ogen en werd ik opnieuw geraakt door hun reactie: ‘We Cambodians we have never seen the Tonlé Sap river and you are not from Cambodia and you have seen it’. Tsja, dat kon ik alleen maar beamen.

De les werd afgesloten met de topic: Mention positive and negative aspects from Cambodia (and The Netherlands).

Ook dit was interessant. Het hele bord stond vol met positieve en negatieve aspecten van zowel Nederland als Cambodja, maar één detail wil ik eruit pikken: Onze studenten noemden bijvoorbeeld de ‘low technology’ met als gevolg ‘unemployment’ in Cambodja. Prima uiteraard, maar Ben bracht daarentegen in dat er weliswaar in Nederland sprake is van ‘high technology’, maar dat de ‘artificial intelligence’ er in de toekomst voor kan zorgen dat deze kunstmatige intelligentie het werk van de mensen gaat overnemen en dan is er ook sprake van ‘unemployment’. Ons publiek zuigt alle informatie op als een spons. Zij zijn ‘very eager to learn’. Wat een voorrecht om met deze mensen te mogen werken!!!!

Een nieuwe rechter van de Supreme Court (Hoge Raad) in Cambodja is op 1 juli benoemd door de Cambodjaanse koning en deze vrouwelijke rechter heeft de Nederlandse nationaliteit. Zij gaat zich bezighouden met internationaal recht.

En op 3 juli waren we weer gastsprekers voor de parttime classes en dit keer hadden we 2x niveau 5. De eerste groep verliep subliem. Toen we weggingen kregen we te horen van de docent: ‘Thanks for your beautiful heart’…..toe maar….hahaha!

Echter: De tweede groep was chaotisch vanwege de slechte organisatie. Ons lesrooster van vandaag was onduidelijk en onlogisch. Naar welk klaslokaal moesten we gaan? Was er een teacher om te vertalen? Kregen we ook niveau 6? Wij liepen verschillende klaslokalen in en uit, maar omdat niemand ons kon helpen togen we maar naar het kantoor alwaar de vice-president Pok Pan werd opgetrommeld. Hij bood meteen zijn excuses aan en zei: ‘Sorry, I was confused’ (dat zegt hij altijd). Uiteindelijk bracht Pok Pan ons naar het juiste lokaal (bleek het lokaal te zijn waar we ook voor de eerste groep waren geweest). Er was echter geen docent aanwezig, dus werd venerable Vanda (onze tijdelijke contactpersoon) geacht om als translator op te treden. Dat bleek echter nauwelijks nodig te zijn, omdat niveau 5 een dusdanig niveau heeft dat zij onze speech goed konden volgen. Al met al begonnen we een klein half uurtje te laat, maar de verloren tijd mocht niet worden ingehaald; dus schroefden wij het tempo maar op om toch alles te kunnen afronden.

Toen we klaar waren, hoorden we buiten muziek. Vanda liet weten dat dit was ter ere van de opening van de ‘dorms’ voor de female students een dag later. Deze slaapzalen zijn gerealiseerd voor vrouwelijke studenten die ver van de universiteit wonen en geen geld hebben om een kamer te huren.

Overigens: Pok Pan zou op 5 juli naar de Verenigde Staten vertrekken, maar liet weten dat dit verschoven was naar 7 juli. Toen wij hem vroegen wanneer hij weer terug zou zijn, kregen we te horen dat dit onduidelijk was. Misschien 27 juli? Misschien 16 augustus? Misschien moest hij zijn retourticket veranderen? Pok Pan komt altijd zeer warrig over.

Op verzoek van onze co class-teacher Reaksa gaven wij op 4 juli in de English conversation class een workshop over: ‘Classroom management’. Afgesproken, maar toen we het klaslokaal wilden betreden, zat de deur op slot. Over classroom management gesproken…..hahaha! Wij konden gelukkig terecht in een naastgelegen klaslokaal. Hoewel het onderwerp ‘classroom management’ met name geschikt is voor toekomstige docenten, waren andere studenten toch zo sportief om deze theorieles te volgen. Aan het einde van de les vroeg een student ons plotseling naar onze leeftijd (blijkbaar was dit onbekend voor hem). Toen wij meldden: 72 en 63, luidde de grappige reactie: ‘Old is Gold’…..hahaha!

Op diezelfde 4 juli vond er een grootse viering plaats vanwege de opening cq ingebruikname van de slaapzalen voor vrouwelijke studenten. Deze ‘dormitories’ zijn vlakbij de boeddhistische universiteit gebouwd en zijn bestemd voor de ‘female students’ die veel te ver weg wonen van de universiteit. Het moge duidelijk zijn dat de dames erg blij zijn met deze overnachtingsplekken en dát moest dus gevierd worden. Zoals altijd schortte het weer aan communicatie. Voor ons was in ieder geval niet duidelijk of onze aanwezigheid hierbij op prijs zou worden gesteld. Niemand had ons uitgenodigd, maar dat zegt hier helemaal niets. Misschien was het juist onbeleefd om niet te komen. Je weet nooit wanneer je het goed doet, omdat er niets wordt uitgelegd.

Hoewel we in eerste instantie niet van plan waren om te gaan, besloten we op het allerlaatste moment tóch ons gezicht te laten zien en dat werd heel erg gewaardeerd. Toen we aan onze slimme student monnik Daro vroegen of we iets moesten betalen om deel te nemen, liet hij op ludieke wijze weten: ‘You don’t have to pay anything, you only have to pay….attention!’

In de top van het gebouw op de 3^e verdieping vond de ‘celebration’ plaats in de ‘conference hall’. Vrouwelijke en mannelijke studenten en monniken studenten waren aanwezig, inclusief teachers en de staff. Het wachten was op een delegatie van ’hoge boeddhistische monniken’ uit Zuid-Korea!!! Het hele programma liep uit, omdat er te laat kon worden gestart.

Allereerst bleek dat het vliegtuig vanuit Korea vertraging had opgelopen en daarna werd het gezelschap verrast door pittige regenbuien toen men vanaf het vliegveld in Siem Reap nog per auto naar Battambang moest rijden, zo’n kleine 160 km. De wachttijd werd opgevuld met ‘prayers’ en wij moesten op die uren nog lesgeven, maar goed…..vanaf ongeveer 17.00 uur konden wij erbij zijn. Eerst kregen we allemaal een snack (springrolls). Voor de ‘old volunteers from the Netherlands’ die nét 3 verdiepingen omhoog waren geklauterd, vond men het niet goed dat we weer helemaal naar beneden moesten gaan voor de snack. Dus werden wij geparkeerd op de gang buiten de conference hall op de 3^e verdieping en werd de snack naar ons toe gebracht. Als oudere mensen worden wij echt in de watten gelegd. Toen we plaats wilden nemen in de zaal en gewoon ergens gingen zitten, kwam er weer iemand naar ons toe die ons verzocht om helemaal vooraan te komen zitten, zodat we meer beenruimte zouden hebben. Verschillende keren werden we voorzien van water enz.enz.

Het programma gaf ook ruimte om vragen te stellen. Hiervan maakte o.a. een studente gebruik, maar zij was zeer zenuwachtig en emotioneel. De tranen vloeiden rijkelijk. De oplossing van haar probleem werd gezocht in de bestudering van de leer van Boeddha (Dharma). Hoewel wij bedenkingen hadden bij het ‘en public’ uiten van persoonlijke problemen, bleek dit geen punt te zijn binnen de Cambodjaanse cultuur.

Eén van de Koreaanse boeddhistische monniken fungeerde als een soort secretaris die aantekeningen maakte en de andere stond op het podium samen met een ‘translator’ die alles vertaalde van Koreaans naar Khmer. Wij begrepen er dus helemaal niets van…..totdat er iemand naast ons kwam zitten die af en toe iets vertaalde in het Engels. Het onderwerp van de bijeenkomst was: ‘The Buddhist way of life in the digital era’. Mensenmens Ben vond het wel leuk om actief deel te nemen en vroeg om de microfoon. Zijn vraag luidde: Wat is de invloed van internet en social media op het boeddhisme op de lange termijn? Met het antwoord kon je alle kanten op…het kon zowel positief als negatief uitpakken. Het antwoord was dus eigenlijk geen antwoord, maar goed…..

Er werden enorm veel (groeps) foto’s gemaakt en op een gegeven moment verschenen er een 8-tal lieftallige jongedames die zich al knielend en buigend richting de gasten uit Korea begaven en hen voorzagen van allerlei dingen, die op kitscherige goudkleurige schalen lagen. Al met al was het weer een zeer bijzondere ervaring. Wij beiden werden voorzien van de inmiddels bekende Khmer scarf, de sjaal als teken van vriendschap. Inmiddels hebben we er al een stuk of 6….hahaha!!!

In het weekend van 6-7 juli werd een nieuwe douchekraan en douchekop aangebracht op onze badkamer. Allereerst gebeurde dit door de avond-en nacht security man Tola en daarna door een ander personeelslid van appartementencomplex Chhaya, die alin de vroege ochtend - met een zeer bescheiden en zacht klopje op de deur - de klus afrondde.

Zwommen we in Phnom Penh heel veel, hier in Battambang was het daar nog niet van gekomen, tot zondagmiddag 7 juli….zwemmen met uitzicht op de mooie Franse koloniale stijl.

Een nieuwe week en een nieuwe English conversation class op 8 juli. Dit keer was het onderwerp: Complaining: How often do you complain? Would you consider this a lot or a little? When you make a complaint, what are your expectations?

How often are these expectations met? How do you handle a complaint in your mother tongue? Does it differ from complaints made in English? What is more effective complaining to someone’s face or writing a letter/an email/a message to complain. Why do you think so? Eén vrouwelijke studente in deze klas moet altijd halverwege de les vertrekken, omdat zij zelf elders moet lesgeven.

Zomaar even een weetje: Het Khmer alfabet heeft 33 letters.

En op 10 juli waren we weer gastsprekers in de parttime classes. Wij werden verwacht in twee niveaus 1. Hoewel het niveau natuurlijk very basic was, werden er wel goede vragen gesteld. Enkele voorbeelden: Did you have hard times in Africa? Did you miss your family when you were abroad? Why you have chosen to come to Cambodia? When do you return to The Netherlands? Na afloop werden er groepsfoto’s gemaakt. Overigens: Wij zagen nog een teacher die bij ons als student in de English conversation class zit.

Een dag later stond de Engelse conversatieclub op de rol. De topics waren: Do you like dreams? Do you often have the exact same dream? If you had to describe your dreams, what adjectives would you choose? Some people believe that the images in dreams are symbolic and possess meaning. What do you think? What is the most terrifying dream you have ever had? What made it so terrifying? Did you wake up in a cold sweat? What is the best dream you ever had? What made it so great?

Hierna wezen wij middels nederlandwereldwijd.nl de studenten op de 4 kleuren van Buitenlandse Zaken als het gaat om de veiligheid van landen. Dat vond ons publiek erg interessant. Vandaag werden wij in de les verrast middels een snack die aangeboden werd door de ‘president’/rector van de boeddhistische universiteit. Navraag leerde dat de beste man dit iedere maand een keer doet. De vorige keren zal dit waarschijnlijk hebben plaatsgevonden op een dag dat wij geen les hoefden te geven. Sneu was echter wel dat de versnapering voorbijging aan de monniken. Zij mogen namelijk ná 12.00 uur niet meer eten.

En dan is het alweer medio juli en werd het tijd om dit verslag te plaatsen, zodat onze lezers weer een kijkje achter de Cambodjaanse schermen krijgen.

Nog altijd met een dankbare groet voor ons Cambodjaanse leven, zeggen wij: To be continued………

Blessings and Namasté,

B[e-38]D