Projecten afronden en politieke onrust

De laatste loodjesVanaf 27 november 2022

Gedurende het WK-voetbal, als Spanje moest spelen, supportten wij natuurlijk onze Spaanse huisgenoot Victor.

Opmerkelijke situatie: Als wij op een zondagmiddag even in het park zitten, raken we aan de praat met een man, Jésus genaamd. Hij wilde persé een foto van ons hebben. In plaats van een mobieltje te pakken, gaf hij de voorkeur aan een echte fotograaf die altijd aanwezig is in het park om - met name van kinderen op een speelgoedpaard - foto’s te maken. Betalen mochten wij ook niet. Hij wilde gewoon een foto van Nederlanders hebben, zodat hij zich altijd dit bijzondere moment kon herinneren…..para recuerda…..Niet voor te stellen in een Nederlands referentiekader………….

Wij hebben een ontzettend leuk contact met onze Spaanse huisgenoot Victor. Hij deelt zijn werkervaringen ook graag met ons, inclusief de frustraties m.b.t. de Peruaanse cultuur. Het is herkenbaar voor ons en het is erg fijn om deze ervaringen te delen. Als Europeanen in Peru verbazen wij ons telkens weer over de cultuurverschillen tussen enerzijds Europa en anderzijds Latijns-Amerika. Vaak passeren ook grappige situaties de revue. Voorbeeld: Victor liet weten dat een collega een inhaalsprintje moet trekken als het gaat om te kunnen trouwen met z’n vriendin. In de religie hier is het verplicht om voor het huwelijk in ieder geval het Doopsel, de Communie en het Vormsel te hebben ontvangen. De betreffende collega had nog niets van dit alles gerealiseerd. Er moest dus nog een heleboel ingehaald worden. De collega van Vincent had dan ook besloten dit alles in no-time te verwezenlijken. Of om met de woorden van Victor te spreken: ‘The full pack Catholicism’…..hahaha!!!!!

29 november: Geen water. Dit bleek een probleem te zijn in heel Ayacucho. De vorige keer was het waterprobleem gelieerd aan de universiteit, die de rekening niet had betaald, maar dit was nu niet aan de orde.

Aangezien ‘time flies’ zijn wij al begonnen met het plannen van onze afscheidstour die wordt onderverdeeld in diverse groepen: 4 december: Onze voormalige Peruaanse huisgenoten José Luis, Bella en Cesar; 12 december: Onze Peruaanse vrienden Alí en Angel; 18 december: INDI teachers Joseph, Juan, Ulises en Rysia.

Soms zijn we weer even helemaal terug in Ghana…..Het was normaal dat rond Kerstmis de mensen in Ghana aan ons vroegen: ‘When do I get my Christmas box?’ Iedereen wilde namelijk een cadeautje…..Wij gingen hier echter meestal nooit op in…..Nu zoveel jaren later en zijnde in Peru, moesten we toch wel lachen toen onze buurjongen Justin uit 2013 (Tamale/Katariga), ons een app stuurde met als tekst: ‘Happy new month, it is December again and please any Christmas gift for me’. En dan te bedenken dat hij die app midden in de nacht stuurde, toen het in Ghana weliswaar net een paar uurtjes 1 december was, doch in Peru was het nog 30 november. Wij wensten hem prettige feestdagen en kregen een ‘Thank you’ terug en er werd niet meer gesproken over een Christmas gift.

1 december trok er een processie voorbij met allemaal doodskisten. Dit stond symbool voor vermiste en gearresteerde familieleden.

Peru blijft verbazen!!!!!!! Op 1 december krijgen we een telefoontje van onze cursist cq contactpersoon Ulises met de vraag of de direkteur van taleninstituut INDI, zijnde Wilmer Rivera, even langs kan komen (samen met Ulises voor de vertaling Spaans-Engels). Wij vragen ons af wat er aan de hand is. Als Ulises het woord certificaat laat vallen, denken wij nog even dat Wilmer Rivera al afscheid komt nemen en ons het certificaat komt overhandigen. Ik (Dees) had al mijn afscheidswoordje in het Spaans klaar. Echter: Het verhaal was weer totaal anders….Het was een bliksembezoekje en wat bleek? De baan die ons beloofd was sinds 1 september gaat nu eindelijk werkelijkheid worden in onze laatste maand Peru en wel met ingang van 5 december…..een mooi Sinterklaas cadeautje….Het is de bedoeling dat wij Engelse conversatie gaan geven aan de docenten en de studenten van de universiteit. (Los van de docenten en de studenten van het taleninstituut).

Het bleek dat rector Antoni Jeri een betere samenwerking wil realiseren tussen de universiteit enerzijds en taleninstituut INDI anderzijds. Op die manier zijn wij dan met onze Engelse conversatieclub de brug tussen universiteit en taleninstituut. Deze actie waarbij wij worden ingezet is waarschijnlijk een tactiek van rector Jeri om te bewerkstelligen dat de verhoudingen verbeteren tussen de ‘authorities’ enerzijds en de ontevreden studenten anderzijds. De kou moet daar uit de lucht en rector Jeri probeert - ons inziens - zijn hachje te redden. Natuurlijk zeiden wij tegen de direkteur van het taleninstituut dat wij het heel leuk zouden vinden om de laatste maand nog extra les te geven, maar toen we vragen stelden in de trant van: Wanneer moeten we lesgeven? Waar moeten we lesgeven? Welke dagen moeten we lesgeven? enz. moest hij de antwoorden schuldig blijven. Hij wimpelde alles af met: ‘Komt goed’; ‘Geen probleem’; ‘We zullen zien’ e.d. Kortom: Nietszeggende, ontwijkende en geen concrete antwoorden. Toen wij lieten weten dat er nog public holidays op de rol staan en tevens feestdagen in aantocht zijn, luidde het antwoord: ‘Nou, dan gaan we toch gezellig samen whisky drinken?!’ Conclusie: Niemand maakt zich hier druk en dat doen wij dan ook maar niet meer (zeker niet zo kort voor ons vertrek).

Planning, planning, planning…....Als wij een hotelaccommodatie willen reserveren in Lima voor 8 en 9 januari 2023, lopen wij tegen het volgende feit aan: Het blijkt dat een eventuele korting aan ons voorbij gaat, omdat we te lang in Peru zijn gebleven, namelijk langer dan 60 dagen. I.v.m. de corona crisis hebben wij bij aankomst in Lima destijds geen stempel van ‘entry’ in ons paspoort gekregen. Op dat moment werd de aankomst geregistreerd in het computersysteem van de Immigratie. Dit laatste feit hebben wij kenbaar gemaakt bij de hierboven genoemde medewerker van het hotel. De medewerker van het hotel liet weten dat dit laatste geen probleem hoefde te zijn. Hij kon namelijk inkijken in het computersysteem van de Immigratie. Nou zeg…..een private onderneming die kan inzien in het computersysteem van een publieke organisatie…. In Nederland zou dit absoluut onmogelijk zijn. Viva Peru!

Deze plek hebben we in ieder geval gecanceld en we gaan op zoek naar een andere accommodatie en dat is gelukt.

In het kader van de planning zijn we ook doende informatie te verkrijgen over Cambodja. Het is namelijk ons plan om straks - na de verlofperiode in Nederland - terug te keren naar Cambodja. Dit keer zullen wij in de hoofdstad Phnom Penh Engelse les gaan geven aan de boeddhistische monniken. Heel veel zin in! Aangezien Nederland geen Cambodjaanse ambassade heeft, moeten we straks even afreizen naar Brussel. In ieder geval hebben we al een application form ontvangen voor het aanvragen van een visum.

Nog steeds zijn we bezig met planning. De to-do lijsten voor Nederland zijn ontzettend lang! Dus: Als we hier in Peru al dingen kunnen regelen, is dat mooi meegenomen. Voorbeeld: Wij hebben al een afspraak gemaakt met Thuisvaccinatie.nl Een blik in ons gele boekje maakte duidelijk dat wij toe waren aan een update als het gaat om de vaccinaties: DTP, rabiës, buiktyfus en meningitis. Erg praktisch dat de vaccinaties thuis kunnen worden gezet. Op zondag 5 februari zal dit geschieden.

Enkele weken geleden was ons gevraagd om onze laatste paar lessen op lerarenopleiding Lourdes te laten plaatsvinden op de nieuwe locatie San Elena, ver buiten de stad. Onze prachtige oude locatie in het centrum mocht namelijk niet meer gebruikt worden, omdat het Ministerie van Onderwijs slechts één locatie open wilde houden. Wij hadden ons daar natuurlijk bij neer te leggen en hadden op 3 december dan ook de taxi al geregeld. Een kwartier voor ons vertrek kregen we echter een telefoontje met de mededeling dat wij tóch op de oude locatie werden verwacht. De taxi werd dan ook weer gecanceld. Wij waren erg blij, omdat de oude locatie niet alleen te voet te bereiken is, doch ook sfeer ademt. Eénmaal aangekomen op de oude plek kregen wij te horen dat de direkteur van Lourdes niet had gewild dat de Gringo’s (Ben en Dees) werden opgezadeld met een lange taxirit naar de nieuwe locatie. Wow, dat was dus een verrassing!!! En sterker nog: Ook een volgende les mogen wij geven op de oude plek. Die volgende les bleek ook meteen de laatste les te zijn en wel op 10 december.

De studenten sluiten hun jaar namelijk af op 16 december en willen dan niet meer terugkomen voor onze les op 17 december. Begrijpelijk! Voor ons maakt het niets uit.

Even terug naar die les van 3 december op lerarenopleiding Lourdes: Zoals altijd waren wij (de Gringo’s) ruim op tijd aanwezig. Van de studenten ontbrak nog elk spoor. Voor ons was het wachten op de watchman die moest komen met de sleutel. In deze wachttijd werden wij aangestaard door een oud, rimpelig vrouwtje, getooid in de authentieke Peruaanse kledij (hoed, vlecht, schortje). Al kauwend op een cocablad bleef zij wijzen naar de ogen van mij (Dees) en stamelde: Bonito…tsjonge….jonge….die blauwe ogen hier zijn werkelijk veelvuldig onderwerp van gesprek….hahaha!

In die betreffende les was de topic: Life is easy, gebaseerd op een Tedx video, waarin een man uit Noord-Oost Thailand het primitieve leven omarmt. Na afloop verklaarde teacher Joseph dat wij ongemerkt en indirekt sommige studenten hadden geholpen, die moeten dealen met problemen in hun thuissituatie. Dat is toch waardevol. Toen wij onze les hadden afgerond, moesten we nog een lespresentatie bijwonen en beoordelen van één van de toekomstige leerkrachten. Wij genoten van deze lespresentatie die gehouden werd door een zeer enthousiaste juf. Het onderwerp ‘My body’ werd op een zeer creatieve manier aangepakt. In onze beleving was zij ‘a born teacher’. De juf in spé glimlachte verlegen naar aanleiding van onze complimenten, maar vroeg plotseling aan teacher Joseph wat de betekenis was van ‘born’. Zo zie je maar weer dat het Engels toch nog vaak een struikelblok is.

Inmiddels is dus duidelijk geworden dat de laatste les op Lourdes op 10 december is, maar uh…..wanneer stoppen we met onze English conversation club voor de docenten en de studenten van taleninstituut INDI? Navraag leerde dat men wel tot eind december wil doorgaan. Wij zelf kiezen voor de laatste les op 17 december, temeer omdat er een nieuwe baan op ons wacht. (Nieuwe Engelse conversatie club voor docenten en studenten van de universiteit).

4 december: Zoals iedere zondagochtend het geval is, ontbrak het vanochtend ook niet aan de vele parades, met dit verschil dat we overal brandweerauto’s zagen en dat het lied Feliz cumpleaños over het plein schalde….happy birthday dus…..waarschijnlijk bestond de brandweer dan ook vele jaren. Verder is er vandaag geen stroom, maar vandaag krijgen we ook bezoek van onze voormalige Peruaanse huisgenoten, zijnde José Luis, Bella (met hun dochtertje Kirán) en vriend Cesar. De eerste 6 weken van ons verblijf in Peru hebben we met deze mensen het appartement gedeeld. De laatste 2 maanden wonen we samen met Victor uit Madrid. Het is leuk dat Victor met onze Peruaanse vrienden Spaans kan praten en een beetje kan vertalen in het Engels richting ons, hoewel……….een gesprek in het Spaans is uiteraard wel weer een goede oefening voor mij (Dees). Het bezoekje stond in het teken van het afscheid. Wij dachten namelijk dat ook voor José Luis, Bella en Cesar hun tijd in Ayacucho ten einde liep. Echter: Navraag leerde dat het nog steeds niet duidelijk is wanneer zij Ayacucho gaan verlaten. Zij weten namelijk niet of er nog een contractverlenging komt. José Luis hoopt nog een tijd in Ayacucho te blijven, maar de twee anderen (Bella en Cesar) willen eigenlijk liever vertrekken. Hoe het ook zij: Het was heel bijzonder om weer met onze voormalige huisgenoten samen te zijn. De kleine Kirán (dochtertje José Luis en Bella) was nog steeds even verwend als destijds. De interactie met onze nieuwe huisgenoot Viktor en de rest van ons bezoek was niet alleen erg leuk, maar ook heel interessant. Tijdens het gesprek bleek ook dat de docenten van de universiteit doende waren met een staking met als inzet het te lage salaris. In het recente verleden hadden ook de studenten van de universiteit gestaakt vanwege de onvrede met het bestuur van de universiteit. Het bleek dat de hele campus gesloten was. Samenvattend blijkt dat zowel docenten als studenten in onmin leven. Kortom: De studenten willen weer les, maar de docenten willen geen les geven.

Zoals hierboven vermeld was er op deze zondag geen elektriciteit. Dit begon al ’s morgens om 5.00 uur!

Net voor ons bezoek zou arriveren om 16.00 uur kwam de stroom terug, maar dit was van zeer korte duur (een paar minuten). Dus weer lights off. Zoals een goede Peruaan betaamt, kwam het gezelschap uiteraard te laat. Het was inmiddels tegen 16.30 uur. Zij waren nauwelijks terplekke of de stroom kwam terug. Hoera! Tijdens hun aanwezigheid was er dus geen stroom probleem meer. Echter: Te vroeg gejuicht….men had nauwelijks de hielen gelicht omstreeks 18.30 uur of de stroom viel wederom uit. En dit issue herhaalde zich die avond nog verscheidene keren…..licht aan, licht uit, licht aan, licht uit…..het was een echte knipperlicht avond. Ondanks deze stroom perikelen hebben we toch samen genoten en werd er volop gekletst in het Spaans en in het Engels. Cesar die geen woord Engels spreekt, liet weten: ‘Mi idioma es español, pero mi sangre es Inca’. En op het einde werden we ook nog allemaal uitgenodigd (Viktor, Ben en Dees) om samen Christmas te vieren. Een gevolg van de stroomuitval was het feit dat er geen internet was (en dit was net gerealiseerd in het appartement). Voor ons geen probleem (mobiele hotspot en tethering), maar voor onze huisgenoot Viktor was het lastig. En wanneer dit opgelost gaat wordenis nog maar de vraag, want er bleek slechts 1 persoon werkzaam te zijn op de universiteit die verantwoordelijk is voor internetverbindingen en deze persoon moet vaak op vele plekken tegelijk aanwezig zijn, maar hoera….op 10 december kwam de ‘technical man’ en werd het euvel verholpen.

5 december: Ik (Dees) snipverkouden. Verder even laten prikken op PSA en cholesterol.

Zoals eerder gemeld zijn wij doende om afscheidsbijeenkomsten te plannen. Dat is nog geen sinecure hier, want planning kent men niet en bovendien is miscommunicatie aan de orde van de dag. Voorbeeld: Wij hadden onze contactpersoon Ulises benaderd met het verzoek om vier docenten van taleninstituut INDI uit te nodigen voor zondagavond 18 december. Wij hadden bewust gekozen voor die docenten waar wij het meeste contact mee hebben gehad. De docenten die wij al in geen maanden meer hadden gezien, zouden op ons verzoek via de Whatsapp groep van Ulises op de hoogte worden gebracht van ons vertrek. Lijkt aannemelijk. Echter: In Peru is logica ver te zoeken. Ulises had ongevraagd en zomaar ‘out of the blue’ heel veel collega’s uitgenodigd en had bovendien de datum veranderd in 17 december. Tsja…...dat was natuurlijk niet de bedoeling.

Met het oog op de goodbye meetings is het lastig om mensen bij elkaar te krijgen, maar we kunnen niet meer doen dan ons best. Het zal ongetwijfeld geen 100% zijn, maar 60 of 70% is ook prima. Collega Juan liet weten dat hij ons niet had kunnen bereiken, aangezien hij enkele weken eerder bestolen was van zijn mobiele telefoon, met daarin alle telefoonnummers. Dit gebeurde terwijl hij in een taxi zat.

7 december: Start nieuwe baan! (Dus niet op 5 december). Een nieuwe English conversation club en wel 5x per week voor de docenten en de studenten van universiteit UNSCH. Dit is de baan waar wij al sinds 1 september op wachten……We hadden het niet meer verwacht, maar….this is Peru…..cada día una sorpresa………Nieuwe gezichten en namen: Johana, Angel, Luana, Hugo, Frank, Jorge, Rudy, Max, Fatima, Wilfreso, Morgana, Italo, Coseth, Jhon Henry.

7 december: Staatsgreep in Peru? Het Peruaanse Congres heeft in ieder geval een impeachment process in gang gezet tegen president Pedro Castillo. In eerste instantie waren de verhalen een beetje onduidelijk, maar het blijkt dat de president van Peru het parlement heeft ontbonden om te voorkomen dat hij kan worden afgezet. De rechtse oppositie wilde voor de derde keer in korte tijdeen debat voeren over het afzetten van de linkse Castillo, die vorig jaar president werd. In een toespraak riep de president op tot nieuwe verkiezingen. Verder kondigde hij een avondklok aan en zei een buitengewone regering te installeren. Hij overleefde eerder al twee keer een afzettingsprocedure. De laatste was in maart 2022. De oppositie wilde hem afzetten wegens ‘morele onbekwaamheid’, maar dat voorstel behaalde geen meerderheid.

En dan…..Uiteindelijk is de president tóch afgezet en afgevoerd door de militaire politie, richting gevangenis. De vice-president zal de honneurs waarnemen. Na een dag van politieke onrust in Peru is vice-president Dina Boluarte in het parlement beëdigd tot president. En natuurlijk waren er protestdemonstraties hier in Ayacucho n.a.v. het hele gebeuren. Overigens: Het blijkt dat de mensen in Ayacucho president Pedro Castillo steunen, omdat hij veel voor de armen heeft gedaan. Laatste nieuws: President Castillo heeft politiek asiel aangevraagd in Mexico. De mensen in Peru willen twee dingen: De president moet vrijgelaten worden uit de gevangenis en er moeten nieuwe verkiezingen komen.

8 en 9 december: Twee public holidays vanwege de viering van Independance Day Zuid-Amerika op 9 december cq The Battle of Ayacucho. Onze huisgenoot Viktor vertrok voor enkele dagen met zijn collega’s naar de jungle. Poetsvrouw Gladys had blijkbaar de taak gekregen om - vanwege The Battle of Ayacucho - het balkon te voorzien van de Peruaanse vlag. Op 8 december brachten wij een bezoekje aan de artisanale markt.

9 december: Leuke situatie in een winkel: Een klein manneke (zo’n schattig Peruaantje) had zijn oog laten vallen op een zakje met chocola. Hoopvol overhandigde hij zijn buit aan de kassamedewerkster en liet haar zijn geldstukjes zien. Helaas was het niet voldoende en de kassamedewerkster nam zijn lekkers in beslag. De teleurstelling op het gezicht van het ventje ging mij (Dees) natuurlijk door merg en been. Ik liet de kassamedewerkster dan ook weten dat ik de lekkernij graag wilde betalen voor het jochie. Een stralende snoet en een warme omhelzing van het kereltje waren mijn beloning. Ik ben blij dat ik dit soort dingen opmerk……Kleine moeite, groot plezier…..!

10 december: Laatste les op lerarenopleiding Lourdes!!!! Ik had me helemaal voorbereid om een leuke laatste les te geven, inclusief een afscheidsspeech en een traktatie, maar………40 minuten voor aanvang van de les, kregen we een telefoontje van teacher Joseph die de inmiddels gevleugelde woorden sprak: ‘Sorry, I have bad news…’ Nee toch!!!....

Dit keer luidde het excuus dat de watchman vakantie had en er dus geen sleutel aanwezig was. Een week eerder waren we notabene overeen gekomen dat de laatste les op 10 december zou zijn op de oude locatie in het mooie auditorium. Direkteur Carlos had zelfs laten weten dat wij (de Gringo’s) onze les aldaar mochten afronden en niet naar de nieuwe locatie San Elena hoefden te gaan (te ver weg, taxi noodzakelijk). Maar ach……een afspraak in Peru stelt niets voor. Alles verandert in no time en er is altijd een excuus aanwezig. Dit betekende dus dat wij geen gedag meer konden zeggen aan de studenten, aangezien zij hun jaar gaan afronden op 16 december en dus niet meer op 17 december naar onze les zullen komen. Dit hadden zij ons namelijk in de les van 3 december verteld. Joseph stelde voor om op dinsdag 13 december naar San Elena te komen. Het gemak waarmee men zoiets lanceert is niet te geloven. Men schuift de hele verantwoordelijkheid m.b.t. het maken van een afspraak door naar derden. Voor ons was de maat vol. Wij hebben constant moeten schikken en telkens was er weer een ander excuus. Ik liet Joseph dan ook weten dat wij onze uiterste best hadden gedaan, maar dat wij nu opgeslokt worden door onze nieuwe baan voor de universiteit. Bovendien gaan we over 4 weken naar Nederland en ook dat vraagt om voorbereiding. Wij kunnen niet tot op de vliegtuigtrap rekening houden met Lourdes die het zo vaak heeft laten afweten. Ik liet Joseph weten dat wij bereid zijn om op 17 december te komen, maar dat dit tevens de laatste mogelijkheid voor ons was. Joseph beloofde om voor een oplossing te zoeken. En….hoera…..hij hield woord….17 december was zoals verwacht geen optie, omdat de studenten de avond ervoor hun eindfeest hadden. Joseph stelde voor dat wij dan maar naar het eindfeest moesten komen op vrijdagmiddag/avond 16 december. Echter: Wij moeten lesgeven tot 18.00 uur en daarna zouden wij dan nog met een taxi naar een onbekende locatie moeten gaan. Nee, het was allemaal geen optie….Ik liet Joseph weten dat het niet zou gaan lukken en vroeg hem om de studenten uit onze naam het allerbeste toe te wensen. Toen meldde Joseph dat een studente telefonisch gedag wilde zeggen…Prima….Echter: Zij stelde voor om afscheid te nemen op zondag 18 december.

Op dat moment ging ik (Dees) combineren en lanceerde het volgende voorstel: Laat de studenten maar naar ons appartement komen op zondag 18 decemberals er tevens INDI teachers aanwezig zijn. Dat zal ongetwijfeld erg druk worden, maar dan hebben we alles en iedereen in 1x gehad. Zowel de Lourdes studenten als Joseph als wij waren blij met deze mogelijkheid. (Later werd duidelijk dat hun eindfeest op 16 december uitgesteld moest worden tot 29 december vanwege de naderende politieke onrust met alle gevolgen van dien).

Het regenseizoen is inmiddels ook van start gegaan (december-februari) en dit heeft erin geresulteerd dat niet alleen ik (Dees) snipverkouden ben, maar nu is ook Ben de klos.

Onze huisgenoot Victor die vier dagen in de jungle had doorgebracht, kwam doodmoe terug. Hij bracht een houten kistje mee met bananen uit de jungle. Zo leuk!!!!

Hier in Ayacucho troffen wij collega teacher Jan, een Nederlander die al heel veel jaren in Peru woont. Hij stond op het punt om een paar weken naar Nederland te gaan, dus het was leuk dat we hem op de valreep nog even gedag konden zeggen.

Inmiddels zijn we alweer een tijdje gestart met onze nieuwe Engelse conversatieclub voor de docenten en de studenten van universiteit UNSCH. Zoals bekend schort het hier altijd aan communicatie. Zo kon het dan ook gebeuren dat wij op 14 december een paar nieuwe cursisten in de klas aantroffen die helemaal op de verkeerde plek zaten. De jongelui waren in de veronderstelling geweest dat zij basic English kregen. Zij spraken namelijk geen woord Engels. Dat je voor onze Engelse conversatieclub minimaal een intermediate level moet hebben (en liever nog advanced) was hun totaal onbekend. De betreffende cursisten waren op sleeptouw genomen naar onze les door een studente social work die wel goed Engels sprak. Zij deed dit weliswaar met de beste bedoelingen, maar had niet in de gaten dat enig niveau vereist was.

Zij liet ons weten dat haar ‘friends’ geen geld hebben om Engels te volgen op taleninstituut INDI en toen zij had vernomen dat er twee Nederlanders gratis Engels gaven, lag het voor de hand dat zij haar vrienden meenam naar onze les. Zeer begrijpelijk, heel erg attent, maar geen optie om deel te nemen. Op het moment dat Ben vertelde ook maatschappelijk werker te zijn geweest, werd de jongedame zo enthousiast dat zij meteen een ‘high five’ aan Ben gaf.

Stakingen alom…..13 december, 15 december…..politieke onrust alom……Wij ontvingen mails van het Ministerie van Buitenlandse Zaken en van de Nederlandse Ambassade in Lima. Wij krijgen deze berichten omdat wij ons bij de BZ (Buitenlandse Zaken) Informatieservice hebben geregistreerd voor het ontvangen van updates aangaande de veiligheid van Nederlanders in het buitenland, in dit geval Peru. Welnu, wat is er allemaal aan de hand? Door de recente politieke ontwikkelingen in Peru vinden in het hele land gewelddadige demonstraties en wegblokkades plaats. Op 14 december heeft de regering van Peru de nationale noodtoestand afgekondigd voor 30 dagen. Het leger is gemobiliseerd. Verschillende luchthavens werden gesloten vanwege de bezetting door demonstranten. De situatie is overal onvoorspelbaar en kan op elk moment veranderen. De kleurcode van het reisadvies voor Peru is veranderd van geel naar oranje (klein gedeelte is rood). Bij ons in Ayacucho was het - op demonstraties na en de sluiting van het vliegveld voor 1 dag - relatief rustig. Ik had dit nauwelijks toevertrouwd aan het papier, of wij vernamen dat er 4 mensen bij het vliegveld waren doodgeschoten. De bevolking wil eigenlijk vier dingen: Sluiting van het congres; de vrijlating van de president (zit nu in de gevangenis); het aftreden van de vice-president (die nu president is) en men wil nieuwe verkiezingen. Voor ons betekende het hele gebeuren dat wij op donderdag 15 december geen les konden geven. Onze locatie (Centro de Producción) was gesloten…..Dit gold ook voor 16 december. Niet alleen onze lesgeeflocatie was gesloten, maar ook alles in de stad zat potdicht. Het was akelig rustig op straat….een sinistere aanblik….er hing een bepaalde spanning in de lucht…..

Wij vernamen dat er m.i.v. 16 december een avondklok ingevoerd zou worden en wel voor 5 dagen. Dit betrof heel veel plaatsen in Peru. Echter: Voor wat betreft Ayacucho was het onduidelijk of dit voor de hele regio/provincie Ayacucho zou gelden, dus inclusief het stadscentrum, of dat de city center hierin niet meegenomen zou worden. Welnu, uiteindelijk bleekdat de avondklok niet gold voor Ayacucho stad. De feiten liegen er niet om: Het aantal doden en gewonden loopt op. Burgers keren zich tegen de politie. Er wordt traangas gebruikt. Het politiebureau wordt aangevallen. De rechtbank wordt in brand gestoken. Kortom: Vernielingen, brandstichting, relletjes, protesten e.d. Er blijkt op 15 december ook een student te zijn overleden van universiteit UNSCH. (Doodgeschoten op het vliegveld) en burgers willen wraak nemen. Uiteindelijk zijn er 10 mensen in Ayacucho omgekomen bij de rellen.

Cleaning lady Gladys had de opdracht gekregen om op 16 december de Peruaanse vlag halfstok te hangen op het balkon van ons appartement (dat gelinkt is aan de universiteit) vanwege de dood van de student.

Op dinsdag 13 december kregen we twee nieuwe huisgenoten die tot vrijdag 16 december zouden blijven. Het betrof een tweetal Peruanen. Allereerst Fernando, een professor van de universiteit cq journalist uit Lima (die goed Engels spreekt) en daarnaast zijn collega Natalia, een filmmaker. Fernando is nu doende om via een stichting, vermiste personen in Peru, op te sporen, o.a. van Het Lichtend Pad (een guerrillabeweging in Peru, met als bakermat Ayacucho). Hij krijgt daarbij assistentie van Natalia die de resultaten op film vastlegt. Op woensdag 14 december vond er een presentatie plaats voor een selectief gezelschap van de universiteit en wel in het cultureel centrum van Ayacucho. Een dag later volgde een presentatie voor een breder publiek in het museum van Het Lichtend Pad. Fernando verwachtte echter dat de opkomst gering zou zijn vanwege de perikelen die gepaard gaan met de stakingen en de politieke onrust.

Deze perikelen waren ook een onzekere factor voor Fernando en Natalia, omdat op donderdag 15 december het vliegveld van Ayacucho plotseling werd gesloten en zij hun terugvlucht naar Lima hadden op vrijdag 16 december. En die terugvlucht werd dus uitgesteld tot zondag 18 december. Hoe het ook zij: Fernando was een interessante gesprekspartner voor ons en natuurlijk was de politieke onrust in Peru daarbij een hot issue. Echter: Hun vlucht van 18 december werd wederom uitgesteld en wel tot woensdag 21 december. Het is allemaal onduidelijk, dus overwegen zij de bus als optie, want garanties op een vlucht kunnen niet worden gegeven. Uiteindelijk vertrok Natalia op zondag 18 december en Fernando koos voor maandag 19 december en inderdaad allebei per bus.

Onze andere huisgenoot, Victor uit Madrid, werd net als velen geveld door de griep. Vanwege de politieke onrust kon hij een weekendje travelling ook op zijn buik schrijven en net als wij kon hij ook niet naar zijn werk gaan vanwege de stakingen en de eerder genoemde politieke onrust.

17 december: De onrustige situatie werd een beetje beter. Veel zaken waren weer open en er vond een vredesdemonstratie plaats. Toch was Centro de Producción nog gesloten en daarom viel onze laatste les voor docenten en studenten taleninstituut INDI alsnog in het water.

Op een gegeven moment werd verteld dat de avondklok zou gelden van 18 tot 22 december (en tevens voor Ayacucho stad). Echter: Niemand hield zich daaraan en na één dag werd die avondklok weer opgeheven.

Bijna dagelijks kregen wij updates en nieuwsbrieven van het Ministerie van Buitenlandse Zaken als ook van de Nederlandse Ambassade in de hoofdstad Lima. Natuurlijk stelden wij die informatie op prijs, maar vaak is de berichtgeving gekleurd, onvolledig of zelfs foutief. Dit gold bijvoorbeeld voor: Zijn er wel of geen stakingen? Zijn de vliegvelden nu open of dicht? Is er nu wel of geen avondklok? Het is dan ook altijd aan te bevelen om de informatie te toetsen aan de lokale autoriteiten cq de plaatselijke bevolking.

Het was grappig om te constateren dat zowel de poetsvrouw als de professor uit Lima op dezelfde golflengte zaten aangaande het laatste nieuws m.b.t. de politieke onrust.

18 december: Afscheidsfeestje in ons appartement voor de docenten van taleninstituut INDI en de studenten van lerarenopleiding Lourdes. Het was nog even onduidelijk of dit door zou kunnen gaan vanwege de onzekere situatie in Ayacucho. Wij voelen ons namelijk wel verantwoordelijk voor de veiligheid van de docenten en de studenten. Wij stelden voor om het tijdstip van 19.00 uur te veranderen in 15.00 uur, aangezien het overdag veiliger is om naar ons appartement toe te komen dan ’s avonds. En aldus geschiedde…..Het was een bijzondere samenkomst. En hoewel het slechts een afspiegeling was van alle INDI docenten en van alle Lourdes studenten, was het toch een leuk groepje. Eén van de Lourdes studenten, Zynthia geheten, liet weten een eventuele dochter in de toekomst Desirée te willen gaan noemen en Lourdes studente Brigitte wilde ons absoluut voorstellen aan haar ouders op het eindfeest van Lourdes (dat vanwege de politieke onrust was verschoven van 16 naar 29 december). Brigitte liet weten: ‘I have learned a lot from you, especially life lessons, you opened my mind’….Wow….Wij werden verwend met cadeautjes en natuurlijk kon een speech van mij (Dees) niet ontbreken. Een impressie van de speech: ‘My dear friends, we are glad that you are here. We are not good in saying goodbye, but this is an opportunity to finalize our working period of almost one year. Although it was not always easy, especially due to differences in culture, our overall feeling is very good! We enjoyed our classes and we want to say thanks to all of you. In French there is an expression which is saying: Partir c’est mourir un peu, mais rester c’est mourir plus. That means: Leaving is like dying a little bit, but staying is more dying. This means that you always have to continue and if one door closes, another door will open. Our next door will be in Cambodia, but at first we have to go to The Netherlands. Well, although we don’t always understand Peru, we will always love Peru. Peru is in our heart and we wish you all the best! Peru está en nuestro corazon y deseamos todo lo mejor!!!’

Tot zover de speech. Er werd volop gekletst en de professor uit Lima begaf zich op een leuke manier onder de docenten en de studenten. Iedereen deed zich te goed aan hapjes en drankjes en de nodige foto’s werden genomen.

Op 19 december namen wij onder het genot van een afscheidslunch afscheid van professor Fernando uit Lima die bijna een week bij ons in het appartement had gebivakkeerd.

Uiteraard zijn wij niet alleen doende om Peru af te ronden en Nederland op te starten, ook zijn we bezig om voorbereidingen te treffen voor Cambodja. Zo hebben we contact gehad met Thuisvaccinatie over de eventuele vaccinaties die een update vereisen voor ons vertrek naar Cambodja. Op 5 februari zal een arts thuis in Vlissingen langskomen. Op basis van onze informatie ontvingen we al een advies en het bleek dat onze vaccinaties DTP en buiktyfus moesten worden vernieuwd. Rabiësvaccinatie bleek niet nodig te zijn, omdat wij al de basisserie rabiës hebben en bovendien niet met dieren gaan werken, noch met een rabiësvirus in een lab. Verder is een vaccinatie meningitis ook niet nodig voor Cambodja en tevens is Japanse Encefalitis niet aan de orde, omdat wij niet op het platteland of in de rijstvelden gaan werken. Ben (70 ) werd geadviseerd om te laten prikken op nierfuncties en dat hebben we inmiddels dan ook al gedaan. De uitslag hiervan kunnen we dan op 5 februari overhandigen aan de arts van Thuisvaccinatie.

En wat nog meer? Allerlei losse eindjes…..Cleaning lady Gladys voorzag het balkon van kerstkransen cq een groot rendier; Op 21 december vond de eindoplevering plaats van ons appartement in Vlissingen en alles zag er goed uit. Huurder Olga is na twee en een half jaar weer vertrokken naar haar thuisland Polen. Op diezelfde dag (21 december) hadden we een tijdje geen water; Onze nieuwe groep voor de Engelse conversatie is erg leuk. De studenten van universiteit UNSCH hebben het naar hun zin in onze lessen (althans dat horen wij terug, dus dat is fijn). Zelfs tussen twee colleges door sprinten zij naar onze les. Dat is natuurlijk een goed teken. Soms moet je toch glimlachen.

Wisten wij niet beter dan dat onze lestijden van 16.00-tot 18.00 uur zouden zijn, de studenten lieten ons weten dat de universiteit twee mogelijkheden had aangeboden namelijk les in de ochtend of les in de middag. Gelukkig voor ons werd het uiteindelijk de middag, maar natuurlijk werd er weer niet gecommuniceerd richting ons.

Uiteraard zijn wij wel gewend dat studenten binnenlopen cq komen en gaan, maar het was toch wel heel opmerkelijk dat er plotseling een knaap voor onze neus stond (Angel genaamd) die ons zes jaar geleden had ontmoet op de San Antonio school waar hij destijds een leerling was geweest en wij les hadden gegeven. Hij herkende ons meteen terug, wij hem echter niet…..De gespreksonderwerpen in onze Engelse conversatieclub zijn natuurlijk zeer divers en nodigen ook altijd weer uit voor nieuwe topics. Op een gegeven moment liet een studente economie (Joanna) weten dat het bruto minimumloon in Peru 1025 Soles is (ongeveer 250 euro) en dat we tegen het einde van het jaar op straat niet vreemd moesten opkijken als de stad gehuld was in de kleur geel. De gele kleur staat namelijk voor voorspoed in het nieuwe jaar. En nog een stukje symboliek: Als we tegen het einde van het jaar veel mensen zouden zien die met koffers rondjes lopen om het park/het hoofdplein, dan stond dit symbool om in het nieuwe jaar te kunnen reizen. Tsja, je moet het maar weten….

Een verrassing van onze Spaanse huisgenoot Victor: Hij verraste ons met een kerststol uit Ayacucho, because you helped me so much….zó lief, maar wat wij voor hem hebben gedaan zijn in onze beleving hele normale dingen, maar goed….En tegen het einde van ons verblijf hier hebben we dan eindelijk de bekende Mondongo soep geproefd.

En dan is het Kerst in Peru……Enkele weken eerder toen wij onze voormalige huisgenoten José Luis en Bella met hun dochtertje Kirán en Cesar bij ons thuis hadden uitgenodigd, kregen wij bij hun vertrek het verzoek om samen met onze huidige Spaanse huisgenoot Victor Kerst te komen vieren. Er werd over en weer geappt en er werd afgesproken dat wij en Victor op 25 december richting onze Peruaanse vrienden zouden gaan. Echter: Wij vernamen niets meer en namen een afwachtende houding aan.

Je gaat natuurlijk niet uit jezelf de eerder gedane uitnodiging rappeleren. Wij wilden de mensen niet pushen en konden alleen maar hopen dat zij zich niet verplicht zouden voelen. Hoe het ook zij: Er gebeurde niets. Het was inmiddels 24 december en we hadden nog niets gehoord. Ook voor Victor was het onduidelijk. Logisch dat hij inmiddels andere plannen had gemaakt voor Kerstavond 24 december. En wat gebeurde er? Op 24 december ’s middags om 15.00 uur kregen we dan eindelijk bericht van Cesar en hij vroeg ons (Ben, Dees, Victor) om omstreeks 19.00 uur bij hun thuis te komen voor the Christmas dinner. Uh? Hoezo? Onze afspraak stond toch gepland op 25 december en niet op 24 december? Cesar liet echter weten dat Peruanen altijd Kerst vieren cq the Christmas dinner nuttigen op 24 december en niet op 25 december….Nosotros los Peruanos cenamos los 24…..Hij ging er ongetwijfeld van uit dat wij dit wisten. Nee dus….Wij op onze beurt lieten hem weten dat Nederlanders zoiets plannen…..Nosotros los Holandeses siempre tenemos un plan….Welnu, feit was dat de Kerstdis dus geserveerd zou worden op Kerstavond. Wat doen we? Wij wilden de mensen niet teleurstellen. Victor kon echter niet aanwezig zijn, aangezien hij al vertrokken was naar vrienden. Ook begrijpelijk. Wij wilden ons plan om nog even naar de kathedraal te gaan niet cancelen, dus we besloten om eerst naar de kathedraal te gaan en daarna naar onze Peruaanse vrienden. In de kathedraal keken wij vreemd op: Heel veel mensen hadden een babypopje bij zich. Naderhand werd duidelijk dat de babypoppen werden gezegend door de priester en dit zou symbool staan voor geluk. Heel apart om volwassen mensen met babypopjes in hun armen of in een mandje (kribbe) te zien.

Oké, daarna dus naar onze Peruaanse vrienden. Cesar kwam ons zelfs ophalen en per taxi gingen we op pad. De mensen boden hun verontschuldigingen aan over de verwarring cq de miscommunicatie. Voor deze Peruanen wordt Kerst gewoon gevierd op 24 december. Punt. Het was een hele bijzondere setting. In een Nederlands referentiekader zou je het omschrijven als: kitsch, kitsch, kitsch. In ontwikkelingslanden lijkt de norm te zijn: Hoe meer glitter hoe liever. Dochtertje Kirán was omgetoverd tot een waar Kerstkind.

Het kleine, zeer sobere onderkomen was echter gevuld met menselijke warmte. Kerstbrood met warme chocomel werden genuttigd en daarna verscheen een immens grote kalkoen op tafel en dit werd geserveerd met rijst. Plotseling kwam er nog ‘a friend’ binnen (Johnny) die ons Europeanen met grote ogen aankeek, alsof wij van een andere planeet kwamen. Het was jammer dat Victor afwezig was. Niet alleen was het voor hem een leuke ervaring geweest om Kerst te vieren met deze Peruanen, maar ook voor ons (Ben en Dees) was het fijner geweest als vertaler Victor had kunnen komen. Met mijn (Dees) very basic Spaans en met de google translator is het toch niet echt handig om een gesprek gaande te houden, maar goed….de oprechtheid van de mensen was het allerbelangrijkste. Je voelde de puurheid in de chaos…..heerlijk! Uiteraard moesten er foto’s worden gemaakt als herinnering….como recuerdo en we zouden voor altijd vrienden blijven, toch? Amigos para siempre….Ook werden er nog wederzijds cadeautjes uitgedeeld en toen keerden we weer huiswaarts.

Op eerste Kerstdag hadden we de Spaanse Victor uitgenodigd om samen te gaan eten en ook dat was erg gezellig. Na afloop liepen we onze Peruaanse vriend Alí tegen het lijf en nodigden wij hem ook nog even ‘thuis’ uit. Alí liet weten dat hij zijn ‘thesis’ moet gaan verdedigen in april. Dit zou zijn laatste kans zijn. Aangezien zijn beide ouders gezondheidsproblemen hebben, informeerden wij natuurlijk ook even naar his parents. Het was bijzonder om hem nog even te zien. Wij hadden weliswaar al afscheid genomen op 12 december, maar goed…..Met het oog op ons vertrek op 8 januari liet hij weten dat er misschien op 3, 4 en 5 januari weer stakingen zouden zijn. Laten we hopen dat dit niet het geval is.

Tweede Kerstdag kent men hier niet, dus dat betekende voor ons gewoon weer lesgeven. Onze laatste week met de studenten van universiteit UNSCH ging van start (26-30 december).

27 december….En dan ben ik (Dees) jarig. Leuk om mijn 62^e verjaardag nog net op de valreep te mogen vieren in Peru. Tevens heel bijzonder dat ik die dag gewoon les moet geven (kan me niet herinneren ooit op mijn verjaardag gewerkt te hebben…..hahaha!) Toen we ‘s morgens ons ontbijt nuttigden in een restaurant, zorgden Ben voor een verrassing. In zijn beste Spaans ging hij het bedienend personeel uitleggen dat hij de cijfers 62 had gekocht voor zijn jarige vrouw die hij vervolgens op een stuk taart wilde plaatsen. Dit werd heel leuk opgepakt….Op een bord had men laten spuiten Feliz Cumpleaños en in het midden prijkte een stuk chocoladetaart met daarop 62, inclusief kaarsjes die werden aangestoken. Als extra verrassing zongen vier jongedames Feliz Cumpleaños. Heel speciaal! Ik had wel besloten om verder tegen niemand te zeggen dat ik jarig was. Noch tegen huisgenoot Victor, noch tegen mijn studenten in de klas. Ik wilde absoluut niet dat ik weer werd overladen met cadeautjes (zoals o.a. reeds het geval was geweest tijdens ons afscheidsfeestje op 18 december).

29 december: Vandaag vieren de Lourdes studenten hun eindfeest. Dit was verschoven van 16 naar 29 december, vanwege de politieke onrust in Peru. Op ons afscheidsfeestje thuis op 18 december hadden de studenten ons bijna gesmeekt om langs te komen op 29 december. Dat wij nog moesten lesgeven tot 18.00 uur werd als niet relevant beschouwd…..Then you can come later…..Het officiële gedeelte zouden we dan weliswaar mislopen, maar daarna konden we nog wél deelnemen aan de feestelijkheden. Okay, convinced……..Op diezelfde avond zouden we eigenlijk óók nog moeten opdraven bij de studenten van taleninstituut INDI (althans dat was het verzoek geweest van INDI teacher Juan), maar we kunnen ons nu éénmaal niet opsplitsen. Wij moesten namelijk ook nog lesgeven aan de studenten van de universiteit. En voor ons gevoel hadden wij INDI al afgesloten, maar de mensen hier blijven een beroep op je doen tot je op de vliegtuigtrap staat. Soms lijkt het net op Ghana……men kán geen afscheid nemen…….

Aangezien wij alsnog besloten hadden om aanwezig te zijn tijdens het eindfeest van de Lourdes studenten, moest er natuurlijk ook nagedacht worden over een cadeautje. Samen met teacher Joseph gingen we op pad. Er blijken winkeltjes te zijn waar je speciaal voor geslaagden leuke kleine presentjes kunt kopen.

Uiteindelijk kozen wij voor een sleutelhanger met daarop de afbeelding van een afgestudeerd persoon met het diploma in de hand. Wij gaven opdracht om aan de achterkant van de sleutelhanger een tekst in te laten graveren, te weten: From: Ben Desirée to:….….naam student en daaronder de vermelding van de datum 29-12-2022. (De 6 mannelijke studenten kregen een sleutelhanger met een jongen erop; de sleutelhanger voor de 11 vrouwelijke studenten was voorzien van een meisje). Prima, doch het streepje op mijn naam was op de verkeerde -e geplaatst, maar goed…..een kniesoor die daar op let….Wij hadden aan teacher Joseph gevraagd om onze komst niet te melden. ‘Let it be a surprise for the graduates’…..Nou, daar zijn we in geslaagd…..Oké, met de taxi op pad….Het was nog zeker een kwartier rijden. Toen we met Joseph arriveerden, begonnen de studenten te joelen, één begon er zelfs te huilen. Welnu, hoe kan ik dit feest omschrijven? Glitter, glamour, harde muziek, één grote show, de geslaagden zagen er uit als prinsessen in lange avondjurken cq prinsen in kostuums. Aangezien de start heel erg was uitgelopen (er werd begonnen omstreeks 20.00 uur in plaats van 17.00 uur), kwamen wij eigenlijk nog best wel op tijd. De familieleden van de geslaagden zaten allemaal aan tafeltjes verdeeld over de ruimte. Teacher Joseph en wij moesten plaatsnemen achter de ‘high table’. (Mijn God, ik kan me niet meer herinneren hoe vaak ik in ontwikkelingslanden achter de ‘high table’ heb gezeten…..hahaha!) Eén voor één kwamen de geslaagden naar ons toe en werden wij ondergedompeld in de vele omhelzingen, gracias e.d. Ben liet weten nog nooit in één uur zoveel gekust te zijn door vrouwen ….hahaha! Hierna werd teacher Joseph geacht om iets ‘en public’ te zeggen. Hij liet mij weten niets te hebben voorbereid, maar sprak ‘out of the blue’. Ook wij (Ben en Dees) moesten eraan geloven en ook wij spraken onvoorbereid, maar soms is dat juist wel goed. Ik (Dees) liet o.a. weten dat wij Nederlandse wereldwijde vrijwilligers zijn die altijd graag les hadden gegeven op Lourdes, met name in het oude auditorium en dat de afgestudeerden het mooiste vak van de wereld hadden gekozen. Ik sprak een beetje in het Spaans, maar vroeg permissie om verder te mogen gaan in het Engels en dit leidde tot hilariteit in de zaal.

Er werd getoast met een heel klein bekertje wijn. Ook geslaagde Zynthia nam de microfoon en sprak een dankwoord uit, maar zij hield het niet droog. Toen bleek het tijd te zijn voor een fotosessie. Mijn lieve hemel, het was een waar circus. Allereerst moest er een foto worden gemaakt van de geslaagde, geflankeerd door Joseph en/of Ben en/of Dees; daarna moest de geslaagde alleen op de foto en tenslotte moest de hele familie opdraven om samen met de geslaagde vereeuwigd te worden. En telkens moest de geslaagde een houten bord/plaat vasthouden met daarop bevestigd allerlei foto’s. Verschillende familieleden kwamen naar ons toe om ons te bedanken voor ons lesgeven. Onze cadeautjes (en die van Joseph) vielen ook in de smaak. Verder hadden de geslaagden diverse dansen ingestudeerd en die moesten natuurlijk getoond worden aan de aanwezigen. Dat was werkelijk heel mooi en heel speciaal. Ook de ouders waagden zich aan een dansje met hun zoon of dochter. Later op de avond vonden er nog voordrachtjes plaats door de geslaagden: Een rap-nummer en een lied. Tenslotte werd er nog eten geserveerd. Eén van de geslaagden, Brigitte geheten, was erg verheugd dat zij ons eindelijk kon voorstellen aan haar ouders (die beiden zelf ook teachers waren) en aan haar oma, want - zo had Brigitte ons laten weten - ‘I told them a lot about you and I shared with them what you have taught me’……Ook was het leuk om het zoontje van Yemira te zien. Deze single mother heeft haar hele studie kunnen afronden, omdat haar familie de zorg voor de kleine Mateo op zich had genomen. Het kleine ventje zag er al even opgedirkt uit als zijn moeder. Teacher Joseph had ons laten weten dat wij konden weggaan wanneer we wilden, hij zou een taxi regelen en ons vergezellen op de terugweg. Dit vanwege veiligheidsredenen.Omstreeks 23.00 uur hielden wij het dan ook voor gezien. Geslaagde Zynthia begeleidde ons naar de uitgang en bedankte ons wel 1000 keer voor onze komst. Volgens haar had het heel veel betekend voor de geslaagden dat wij er waren…..’We appreciate it so much’…..Kortom: Fijn dat wij de jongelui zó blij hadden kunnen maken.

Overigens een dag later zagen wij in de stad de afgestudeerde Brigitte en zij liet weten dat het feest om 3.00 uur ’s ochtends afgelopen was geweest.

Echter: Daarna was iedereen nog naar ‘a friend’ gegaan, alwaar Brigitte om 6.00 uur was vertrokken (en zij bleek de eerste te zijn geweest die naar huis was gegaan). De rest had nog steeds geen aanstalten gemaakt om huiswaarts te keren (en het was inmiddels omstreeks 12.00 uur ’s middags de volgende dag). Uiteraard kwamen wij nog even terug op het feest en vroegen wij ons hardop af dat wij de daadwerkelijke diploma-uitreiking niet hadden gezien. Er was weliswaar volop gefeest, maar waar was het diploma? Brigitte liet weten dat dit tijdens een volgende bijeenkomst uitgereikt zal gaan worden, maar voor die ceremonie alsmede voor het diploma zelf moet eerst betaald worden…Ja, ja, this is Peru….

Dat het de gemiddelde Peruaan ontbreekt aan zelfvertrouwen is ons wel bekend. Onze cursisten (studenten van de universiteit) zijn hiervan uiteraard ook op de hoogte. Zij gaven ons een voorbeeld van de denkwijze van de gemiddelde Peruaan: ‘When you have a relationship with a Gringo (white person), you will improve your race’….pfff… Uiteraard waren onze cursisten het hier niet mee eens. Gelukkig zien deze studenten van de universiteit de dingen in een beter perspectief.

Of wat te denken van de volgende uitspraak…..’The worst enemy of a Peruvian is another Peruvian’.

Onze allerlaatste les was op 30 december….en wel voor de studenten van universiteit UNSCH. Tot onze verbazing verscheen ook nog INDI studente Anna, die wij al een tijd niet meer hadden gezien. De laatste les van INDI op 17 december was namelijk in het water gevallen vanwege de politieke onrust in Ayacucho. Daarna was Anna ‘on travelling’ gegaan en had pas sinds kort vernomen dat de studenten van de universiteit nog t/m. 30 december les kregen. Dit was voor haar dan ook de laatste mogelijkheid geweest om op de valreep nog even mee te doen en afscheid te nemen. Onze laatste les stond in het teken van ‘New Year’s Resolutions’ en allerlei verhalen passeerden de revue. Voorbeeld: Op Oudjaarsavond zou het gebruikelijk zijn om 12 zwarte druiven te eten. Bij het eten van iedere druif mag je een wens doen.

Zelf trakteerden wij op artisanale koekjes die gretig aftrek vonden en werden er foto’s gemaakt. Door cursist Frank werden wij verrast met een boek over Peru (in het Spaans). Voorin het boek had hij geschreven: ‘Para Mr. Ben y Mrs. Desirée, con cariño de su alumno Franklin M.S, espero puedan conocer un poco más del Perú mediante este libro. 30-12-2022’. Ook werd er nog teruggeblikt op de lessen en werd de loftrompet over ons gestoken. Echter: Voor ons was veel belangrijker te vernemen dat de studenten lieten weten zelfvertrouwen te hebben ontwikkeld en zich op hun gemak hadden gevoeld in onze lessen. Bovendien hadden zij de gespreksonderwerpen als zeer interessant ervaren. Onnodig te melden dat dit ons erg blij maakte.

En dan is het Oudjaar en heb ik (Dees) migraine……Wij bleven dan ook samen thuis…..Toch werd het nog even gevierd toen onze huisgenoot Viktor langskwam met een vriend/collega van de universiteit. Hadden wij een dag eerder begrepen van een cursist dat er in Peru op Oudjaar druiven gegeten worden, blijkbaar gold dit niet alleen voor Peru, maar ook voor Spanje. Onze Spaanse huisgenoot had witte druiven gekocht. Een ieder werd voorzien van een schoteltje met 12 druiven. Het getal 12 staat voor de 12 maanden in een jaar. Bij het opeten van de druiven mocht je een wens doen, dus….12 druiven 12 wensen. Deze wensen moesten in stilte worden uitgesproken. Heel bijzonder! Overigens: Op Nieuwjaarsdag was de migraine gelukkig weer voorbij.

Onderwerpen die aan de orde zijn gekomen op lerarenopleiding Lourdes: Topic: Life is easy (Transcript Tedx video).

Onderwerpen die de revue zijn gepasseerd op Centro de Producciónvoor de docenten en de studenten van taleninstituut INDI: Two fables: The boy who cried wolf The city mouse and the country mouse. Conversation topic: Environment/Pollution. Other conversation topics: Do you believe that success equals happiness? Explain please. Do you think even if we are successful we can be sad as well? What characteristics does someone require for financial success? Why? Do you consider yourself successful? If yes, how would your life be different if you were unsuccessful?

What can you do in Ayacucho to create awareness due to environment/pollution? What is healthy food? Can you do anything creative? For example: Can you sing, dance, play a musical instrument, paint, draw or write poetry? What could you do to make your life more exciting? Why don’t you do it? How would your parents punish you when you misbehaved as a child? Mention some things that you couldn’t do last year that you can do this year. Debates: Breakfast is the most important meal of the day. Yes/No/Why? Children should provide room and board for their aging parents.

Onderwerpen die zijn behandeld tijdens onze meest recente groep, zijnde docenten en studenten van universiteit UNSCH: Introduction about The Netherlands and voluntary work worldwide. Religion in Nigeria, Ghana, The Netherlands and Peru ( sharing other African experiences). Ghana presentation. Conversation topics: Do you fear change? Yes/No/Why? Would you be happy in a world where nothing ever changed? If you could go back in time and give yourself some advice, what would it be? Why? Picture language (2x). Conversation topics: Would you consider your childhood a good one? Yes/No/Why? Would you want to journey back in time and experience childhood again? Yes/No/Why? Do you think you will be a good parent (or are you a good parent now?) Yes/No/Why? Are you a busy person? Are you a friendly person? Are you an ambitious person? Why do/don’t you think so? Rate your life on a scale from one to ten. Ten is the highest rating and means your life is perfect. One is the lowest rating and means that your life is terrible. Now answer this question: Why did you give this rating to your life? Would you want to change your name? Would you want to change where and when you were born? Yes/No/Why? Do you think it’s fair that children usually take their father’s family name? Why do men and women sometimes have such difficulty communicating with one another? Would you sacrifice happiness for the opportunity to be successful? Who is the most successful person you know? What makes him/her successful?

If someone was married, had three healthy children, a comfortable house and secure job, would you consider that person to be successful? Yes/No/Why? Would you consider a ninety-years old person who is physically and mentally very healthy a success? Why? Do you believe that success equals happiness? Explain please. Do you think even if we are successful we can be sad as well? What characteristics does someone require for financial success? Why? Do you consider yourself successful? If yes, how would your life be different if you were unsuccessful? Do you think that the best years are in the future? Why do you think so? What is the best memory of your life? How about the worst? What makes these memories so good or so bad? How often do you complain? Would you consider this a lot or a little? When you make a complaint, what are your expectations? How often are these expectations met? Please explain. Some people believe that the images in dreams are symbolic and possess meaning. What do you think? Would you consider yourself a workaholic? Why? Why not? Would you ever want to be famous? Yes/No/Why? If it was possible, would you want to live forever? Yes/No/Why? Giving life, does it just mean having lots of children? Would the world be better if there was a more equal distribution of wealth. Why? 20 simple things you can do to help save our planet. Topic: Environment. Topic: Two fables: The boy who cried wolf The city mouse and the country mouse. Topic: Do schools kill creativity? Text: How fast food began/The man behind KFC. Topic: Life is easy (Transcript Tedx video). Topic(s): Do you make New Year’s resolutions? If yes, what was the strangest, stupidest or funniest promise you have made? Do you usually look at the upcoming year with optimism or pessimism? Explain please. Do you have any regrets and unfilled resolutions from the past year? If yes, explain please. Will next year be better or worse than this year? Why do you think so? At the start of a new year, people often promise themselves to go on diets, study harder, work less and so on….Why do you think people do this at this time of the year? If you could make three wishes for this New Year, which would definitely come true, what would you wish for?

Als wij dit verslag plaatsen is het 1 januari 2023 en rest ons nog slechts 1 week in Ayacucho. Dit betekent nog veel dingen regelen, mensen gedag zeggen, koffers inpakken enz. enz. Op 8 januari hebben wij dan onze vlucht Ayacucho-Lima. (Hopelijk worden wij niet gehinderd door aangekondigde stakingen op 3,4 en 5 januari). Na 2 dagen Lima volgt dan op 10 januari de vlucht Lima-Madrid-Amsterdam en hopen wij op 11 januari weer terug te zijn in Vlissingen, alwaar een lange to-do-lijst op ons wacht. Het volgende verslag zal dus vanuit Nederland geplaatst worden. Was het in eerste instantie de bedoeling om medio maart te vertrekken naar Cambodja, wij focussen nu op 1 maart (mede vanwege de covid19 dreiging vanuit China).

Let’s hope for the best!!!

Wij wensen onze lezers een heel Gelukkig Nieuwjaar! Feliz Año!

Warme groet,

Ben en Desirée