23 september tot 01 oktober

23 september 2004

We zijn een week weg. Het lijkt wel een jaar. Het is de meest shockerende week geweest uit ons leven. Het is vandaag donderdag, dus dat betekent Lariam-dag. (Malariatabletten die 1x per week moeten worden ingenomen).

Thomas en Moses bevestigen vandaag ons eigen muskietennet. De muskietennetten van het huis worden verwijderd. Getypt en de was naar Thomas gebracht.

Vandaag gaan we op pad met Jonathan en een vriend van hem die Alex heet. Adikpo staat op het programma. Eerst werd er getankt. Ben betaalde 2400 Naira (ongeveer 15 Euro) voor 50 liter benzine. We vonden dit een beetje vreemd, omdat Ben gisteren ook al benzine had betaald: 3000 Naira (ongeveer 18 Euro). Toen we de jongens daarop aanspraken , kregen we als antwoord: De auto slurpt benzine: 1 liter kost 50 Naira. Met 60 liter kun je 300 km. rijden. Een verbruik van 1 op 5. Onderweg een leuk gesprek gevoerd met Alex (leraar Engels op de middelbare school). Hij vertelde dat Afrikaanse mannen heel veel vrouwen mogen hebben (zijn vader had 7 vrouwen), maar dat een Afrikaanse vrouw alleen haar eigen man mag hebben. Toen wij vertelden dat dit 'not done' was in Nederland, begrepen ze daar niets van. Maar toen wij vertelden dat mensen in Nederland kunnen samenwonen zonder getrouwd te zijn, barstten ze in lachen uit. Ze kregen helemaal te veel toen ze hoorden dat twee mannen en/of twee vrouwen kunnen samenleven/trouwen en dat zelfs kinderen gerealiseerd kunnen worden. Ook de sterke familieband en het diepe geloof kwamen ter sprake. Voor deze mensen is het onbegrijpelijk dat wij daar 'losser' mee omgaan.

Ook kwam het aidsprobleem ter sprake. 'Birthcontrol' zou een oplossing zijn, maar dat blijkt niet bespreekbaar te zijn. We passeerden de 'Ushongu Hills'. Aankomst in Adikpo bij St. Ann's parochie en St. Monica's hospital (het ziekenhuis waar zuster Dorothy werkt). Hier bezochten we eerst de Holy Rosary Convent (het klooster waar zuster Dorothy woont). Ze heette ons welkom en liet het klooster zien. We kregen iets te drinken en aten brood. Vervolgens gingen we naar het parochiehuis waar we kennis maakten met Father Peter; een zeer humoristische priester. Hij was wel eens in Canada en Europa geweest, dus hij begreep dat wij diverse cultuurshocks doormaakten, alsmede dat we geen Fufu meer aten. Hij vond het verstandig dat we onze eigen grenzen aangaven. Wat Fufu met ons deed, had kaas met hem gedaan. Dus iedereen gebruikte de Fufu-lunch en wij dronken slechts water en knabbelden op enkele nootjes.

Hierna volgde de rondleiding over het terrein, die verzorgd werd door zuster Dorothy. We bekeken de lagere school, de middelbare school en het ziekenhuis. Leerlingen en patiënten vonden het een eer als je foto's van hen maakte (terwijl wij ons hoogst bezwaard voelden en overal toestemming vroegen). We vielen compleet stil! Van de beelden werd je niet vrolijk. Mensen die maanden buiten voor het ziekenhuis op de grond liggen in afwachting van hulp. We moesten ons in de arm knijpen om te beseffen dat we niet droomden. Er was net een baby geboren en we mochten moeder (een jong meisje) en kind zien. Toen de baby begon te huilen, zei zuster Dorothy: 'Welcome to the world of trouble'! De foto's spreken voor zich. Hier zijn geen woorden voor. Op de terugweg werd geconstateerd dat de auto behoorlijk benzine lekte. Provisorisch werd dit op een chaotische binnenplaats gerepareerd. Het was de plek waar koningin Elisabeth in de Tweede Wereldoorlog was geland. In de volksmond werd deze plek dan ook ' Londen' genoemd. In de verte zagen we de grens met Kameroen. Langs de kant van de weg sinasappels gekocht (geschild uiteraard!) Om 17.30 uur waren we terug. Opgefrist, opgeruimd, gegeten en getypt. (Iedere keer hetzelfde stramien).

We zitten een beetje in een dip en fantaseren over een schoon toilet en een schoon huis. De klamme warmte mat af (zeker tussen 18.00 en 20.00 uur).

Tijdens toiletbezoek viel de stroom weer eens uit en moest de zaklamp uitkomst bieden. Vanavond ging het licht niet om 22.00 uur uit, maar zelfs al om 21.45 uur. Ben stootte zich aan de rand van het bed en moest op zoek naar een pleister. Toen bleek dat ook een hoofdlamp heel handig kan zijn!

24 september 2004

Slecht geslapen. Even wennen wellicht aan het nieuwe muskietennnet: Van 4-puntsbevestiging naar 1-puntsbevestiging; dus minder binnenruimte. Ook allebei wat buikklachten. Dus Moses….Stop a.u.b. 's morgens met eieren bakken. Dit werd accoord bevonden. Maar wat schetst onze verbazing? In plaats van eieren had hij voor die twee witneuzen frites gebakken; 's morgens om 7.30 uur!!!! O, wat kun je dan toch zin hebben in een volkoren boterham met kaas! Tussen 7.00 en 9.00 uur is het zo vochtig warm, dat een douche nemen geen enkel effect blijkt te hebben.

Hierna gevraagd of de generator aan mocht, zodat Dees nog een uurtje op de laptop kon werken. Ben maakte een wandeling en zag dat de leerlingen van de middelbare school zelf het terrein van de compound schoonhielden: Keep MSM clean! (Mount St. Michiel's). Omstreeks 10.00 uur kwamen Jonathan en zijn vriend Alex ons ophalen om naar Vandelkya te gaan. Voor vertrek werden er verschillende foto's gemaakt. Men vond het leuk als de 'white one's' tussen de 'black one's' stonden. Dus de pose werd als volgt: Barnabas(zwart)-Dees(wit)-Jonathan(zwart)-Ben(wit)-Alex(zwart). Het was heel merkwaardig dat Moses 300 Naira aan ons vroeg, zodat hij medicijnen bij de apotheek kon kopen. Hij bleek last van zijn rug te hebben. Toen we hem een briefje van 500 Naira gaven, zeiden we tegen elkaar: Zouden we 200 Naira terugzien? We gingen tanken en de benzine was 5 Naira duurder geworden t.o.v. gisteren. Bij een benzinepomp kijk je je ogen al uit. Het bedrag wordt niet aangegeven en er staan zeker 25 oude bromfietsen om zo'n pomp opgesteld. In het cybercafé in Gboko e-mails gecheckt. In Adikpo zuster Dorothy opgehaald en toen verder richting Vandelkya. We gingen naar de St. Franciscusschool voor doven en blinden en maakten kennis met zuster Eunice en zuster Brigitte. Jonathan en Alex speelden onderwijl een potje 'dar': een typisch Afrikaans spelletje. De zusters lieten vier dove kinderen komen (3 jongens en 1 meisje). Zuster Eunice en de kinderen communiceerden in gebarentaal met elkaar. De kinderen moesten hun naam, leeftijd en school aan ons ' vertellen'. Wij vroegen naar hun toekomstwens. Een jongen wilde wiskundeleraar worden; de tweede jongen wilde de middelbare school afmaken; voor het meisje was de toekomst nog open en de laatste jongen wilde heel graag bij de zusters op de Franciscusschool blijven. Deze laatste jongen (James) kwam heel angstig en verwilderd over. Zuster Eunice vertelde dat het een straatkind was; door iedereen verlaten; ze had hem letterlijk van de straat opgepikt. Niet alleen wij, maar ook Jonathan (de chauffeur) en Alex (zijn vriend) waren erg onder de indruk. Het is heel normaal dat ziekenhuizen en scholen zonder financiële steun van de overheid moeten functioneren. De kerken bieden dan de helpende hand. Het volgende bezoek was op bestuurlijk niveau. We bezochten de 'Deputy Chairman of the local government'; een soort gouverneur van de provincie. Met deze Donald Kparev hadden we een goed gesprek. Als er blanken op bezoek komen, wordt dit gezien als pr voor Nigeria. Tevens werden we gewaarschuwd voor criminaliteit. Met de gouverneur gingen we naar het plaatselijke hotel; want niets is goed genoeg voor gasten. We kregen iets te drinken en voor de gasten werd een televisie aangezet. (Heel hard!) Bij ons zou je juist een televisie uitzetten als er bezoek kwam.

Er werd gegeten: Een soort pepersoep voor de Afrikanen en rundvlees voor de blanken. Tijdens het eten werd het symbool van de natie besproken. Dit is de 'foodbasket': een mand vol met groenten en fruit; teken dat er genoeg te eten is).

Vervolgens werden de problemen van Nigeria besproken. Externe factoren: Het land wordt leeggezogen door het buitenland. (Voor een dollar kun je in Nigeria veel kopen). Men geeft Europa nog altijd de schuld van de problemen. Interne factoren: Het grote aantal inwoners, gerelateerd aan de diversiteit (bijv. 250 lokale talen). Inclusief de dialecten zit je op 480 talen. Natuurlijk is de corruptie ook een hele belangrijke interne factor. W e namen afscheid van de gouverneur en brachten zuster Dorothy terug naar haar woon-en werkplek. Gedurende de dag hadden we haar gevraagd of het mogelijk was dat Dees in het laboratorium geprikt kon worden (met onze eigen naald en spuit a.u.b.!), omdat ze opnieuw gestoken was door de malariamug. Het laboratorium was echter net gesloten. Wellicht een andere keer. We moesten beloven dat we haar nog gedag zouden komen zeggen, voordat we het land zouden verlaten. Bovendien wilde ze ons adres hebben. We gaven een donatie in euro's ('Help the poor') en we werden omhelsd, terwijl ze maar bleef uitroepen: "God bless you"; "God bless you". De terugreis naar Aliade werd aanvaard. Op de terugweg getankt en werd de ' mechanic village' bezocht: een schroothoop van oude auto's. Hier werd de benzinelek van gisteren en een luchtfilter gerepareerd. Volgens ons is autorijden in Nigeria gevaarlijker dan vliegen. Als je in Nigeria kunt rijden, dan kun je over de hele wereld rijden. Autorijden in Nigeria is laagvliegen!

Vervolg terugreis. Omstreeks 19.00 uur waren we "thuis". Alex vroeg nu ook om ons adres. We gaan er vanuit dat we deze docent Engels kunnen vertrouwen, maar we namen ons voor om nu niemand meer ons adres te geven.

25 september 2004

Na het ontbijt kwam Moses de medicatie laten zien die hij gekocht had van onze 500 Naira. Hoewel hij de 200 Naira niet had teruggegeven (medicatie kostte namelijk 300 Naira), vonden we het wel leuk dat hij er in ieder geval nog op terugkwam. Thomas had onze was gedaan. Omstreeks 8.30 uur kwam John Atoba terug van de meeting, in gezelschap van andere paters. We vertelden de belevenissen van afgelopen week en hij brainstormde met ons over de planning voor de aankomende tijd. Om 10.00 uur zouden we naar een mis gaan. Maar niet zomaar een mis. De H. Petrus en Pauluskerk in Aliade vierde de opening en de wijding van het parochiehuis door de bisschop. Tevens werd gevierd dat de pastor uit de parochie ter plekke 7 jaar werkzaam was. (SS Peter [e-38] Paul Parish Aliade celebrates the dedication of the Parish house by Most Reverend Athanasius Atule Usuh and the 7th Priestly Anniversary of Reverend Father James I. Akpagher CSSp). Zo'n duizend mensen woonden de viering bij. Het zingen, het dansen, het offeren was weer één spektakel! De open monden, de starende blikken en de VIP-behandelingen voor twee blanken zullen nooit wennen. In de kerk kregen we de beste plaatsen en we werden welkom geheten. We moesten gaan staan en te midden van al die mensen kun je niets anders doen dan vriendelijk lachen. Na de mis ging iedereen in optocht naar het nieuwe parochiehuis. We weten inmiddels dat religie-ceremonie-traditie en hiërarchie erg belangrijk zijn in Afrika, maar wat er gebeurde tijdens de wandeling van de kerk naar het parochiehuis is onbeschrijfelijk. Slechts de 'happy few' mochten met de neus vooraan staan tijdens de opening van het parochiehuis. En jawel hoor……….

De hele mensenmassa week uiteen en de twee blanken werden naar voren geleid, samen met de bisschop, de priesters en de chiefs (stamhoofden). Duizenden zwarte mensen die een haag vormden, die klapten, lachten en dansten, die ons toejuichten, zwaaiden en aanraakten. Het is niet uit te leggen aan de bevolking dat wij iedereen gelijk achten. Dat begrijpen ze echt niet. Je bent wit, dus je bent heel speciaal! Sommige kinderen hadden nog nooit een blanke gezien. Toen wij ze wilden aanhalen, schrokken ze enorm en renden weg. Je wordt door iedereen uitgenodigd om te komen eten; ze willen het lokale voedsel voor je bereiden (TIV-food). Als je vriendelijk het aanbod afslaat, zeggen ze dat ze ook op de hoogte zijn van 'white men's food', dus als je dat liever hebt……………….

Met het doorknippen van drie linten (Vader-Zoon en Heilige Geest) was de opening een feit. Hierna werd het parochiehuis bekeken en werd er (samen met de bisschop) gegeten en gedronken. Wederom slechts voor de 'happy few' en wederom waren de witneuzen van de partij. Iedereen vraagt waar je vandaan komt. We hebben gemerkt dat het woord 'Holland' vaak opgepikt wordt als 'Poland' en dan begint men over de paus te praten. ('The Netherlands' dus in het vervolg). We spraken met de bisschop en er werden foto's gemaakt. De bisschop nodigde ons uit voor een lunch a.s. maandag in Makurdi. Niet te geloven! Gisteren zat je te lunchen met de gouverneur; maandag ga je lunchen bij de bisschop. We werden voorgesteld aan veel hooggeplaatsten, aten en dronken. Plotseling verscheen de pers. Eerst werd gevraagd naar onze namen; vervolgens werd een foto gemaakt. Deze was bestemd voor een religieuze, regionale krant. ('The Catholic Star'). Of dat nog niet genoeg was,

verscheen ook nog de lokale televisie en moest Dees in haar beste Engels en voor de vuist weg een interview geven. Ook moesten de 'VIP's' allemaal op de foto. We snakten inmiddels naar rust en anonimiteit, maar daar was geen sprake van.

Na de lunch ging het programma verder in een soort buurthuis.

De VIP's (ja het wordt afgezaagd…..ook de twee blanken), moesten op een verhoging plaatsnemen en de andere mensen zaten een verdieping lager. O, wat voelden we ons ongemakkelijk! Vele mensen klampten ons aan en wilden ons adres hebben. Uit zelfbescherming moesten we dit wel weigeren. Vele anderen wilden met ons op de foto. Het programma was middagvullend: receptie, gebeden, introduktie gasten, vele (gast)sprekers (alles geschiedde in de lokale taal; het TIV), donaties die gegeven werden terwijl men danste. Ook wij werden uitgenodigd om mee te dansen. Het papieren geld wordt door de gever op het hoofd, tegen de wang, of het gezicht geplakt/gegooid van de ontvanger. Hoewel we niets verstonden van wat men zei, was het geweldig om alles gade te slaan. Echter………..inmiddels was het 16.00 uur (we waren er al vanaf 10.00 uur); het was bloedheet en we werden moe van al die aandacht. Op een gegeven moment stelde John Atoba voor om te gaan. Hoewel het nog niet was afgelopen, maakten we dankbaar gebruik van zijn voorstel. Maar weggaan ging niet zonder slag of stoot. Honderden zwarte kindertjes renden achter ons aan. Iedereen wilde op de foto. Toen we 'thuis' kwamen hebben we ons opgefrist, iets gedronken, geschreven, getypt en gekletst. We praten over de meest uiteenlopende dingen. Wist je bijvoorbeeld dat het niet nodig blijkt te zijn om in Nigeria een examen af te leggen als je een rijbewijs wilt halen? Je geeft gewoon geld, vult een formulier in en dan heb je je rijbewijs. Simple like that!

26 september 2004

Vandaag besloten we om 'thuis' te blijven, zodat er gewerkt kon worden aan het reisverslag. Toch proberen om niet teveel achter te raken. De dagen zijn behoorlijk vol; er is nauwelijks rust. De hitte, het eten, de slechte voorzieningen, de enge beesten, het Engels praten zorgen ervoor dat je moe wordt. Dus vandaag geven we even onze grenzen aan.

Toen we dit quasi nonchalant vertelden, zagen we dat het personeel schrok. Op zondag niet naar de kerk gaan is voor deze mensen niet te bevatten. Het geloof speelt een enorme rol in het dagelijkse leven van de bevolking. Toch besloten we om bij ons standpunt te blijven. (We hebben nog nooit zoveel in de kerk gezeten als de afgelopen 2 weken!) Dus……typen, typen, typen vandaag. Ben praatte met John, met een nichtje en ging alvast een paar woorden op papier zetten voor de bisschop. Wat was namelijk het geval? Morgen gaan we lunchen bij de bisschop! Soms moeten we onszelf in de arm knijpen om te beseffen dat het allemaal geen droom is. We leren en zien heel veel. Je krijgt veel cultuurshocks te verwerken. Samen praten we hier veel over.

De blanken krijgen voortdurend een voorkeursbehandeling, maar moeten wel onder begeleiding op pad. Lijkt tegenstrijdig! We krijgen de schuld van de slavernij, de kolonialisering en de genocide. De bevolking is gastvrij; dit heeft te maken met

hun cultuur. Echter, er zijn altijd mensen met criminele bedoelingen; vandaar de begeleiding. Hoger opgeleiden kennen de geschiedenis en weten dat de blanken hun land hebben leeggezogen. Ze weten echter ook dat ze de blanken nodig hebben om uit het economische dal te komen. Dus ook de hoger opgeleiden proberen de blanken te vriend te houden.

Tijdens het eten kregen we wijn. John Atoba vertelde dat de bisschop hem gevraagd had of de Nederlanders wijn dronken en zo ja, welke wijn de gasten lekker zouden vinden. Niet te geloven!

Terwijl Dees aan het reisverslag werkte, las Ben in een Nederlands blaadje. Het artikel ging over grijze en groene stroom.

Hij kon het niet meer opbrengen om verder te lezen, omdat Dees net het verzoek had gekregen te stoppen met typen. Dit om de generator te sparen. Op zo'n moment botsen de twee werelden enorm!

's Avonds het eerste gedeelte van het reisverslag opgeslagen op diskette en koffers ingepakt.

27 september 2004

Geen stroom. Met de zaklamp onder de douche. Om 7.00 uur toch maar eens naar de kapel gegaan. Duizendpoten vergezelden ons. Het ongedierte is hier twee maatjes groter dan bij ons! 8.15 uur: Vertrek (John, Rafaël, Ben, Dees). Bandenspanning auto werd gecontroleerd en er werd getankt. Onderweg lijkt het één grote werkplaats: iedereen sleutelt aan brommers en auto's. Allereerst gingen we naar een cybercafé in Makurdi, waar we omstreeks 9.00 uur -9.15 uur arriveerden. Dit betekent dus een klein uur rijden om je mails op te halen en een diskette te verzenden. (Vergelijk: Venlo-Nijmegen). Twee uur op internet kostte 500 Naira (ongeveer 3 Euro). De plaatselijke bevolking kan dit niet betalen. Hierna werden er vier autobanden, een brandblusser en een gevarendriehoek gekocht. Ben zag dat in de kofferbak drie grote plastic tassen lagen vol met bankbiljetten. Naar de markt gegaan en geld gewisseld. Je kunt in Nigeria namelijk niet naar een bank gaan, omdat alle geldhandelingen cash verlopen.

Vervolgens stond de lunch bij de bisschop op het programma. Eerst gingen we naar zijn kantoor. We spraken met de 'director communication'. Dit is ook een priester. Hij gaf ons een door hem gesigneerde krant, die maandelijks verschijnt en bestemd is voor de parochiehuizen. (Catholic Star). Ook gingen we iets drinken bij een priester die al 43 jaar in Nigeria werkte en oorspronkelijk afkomstig was uit Ierland. Daarna naar het huis van de bisschop gegaan. Ook hier weer iets gedronken en geluncht met de priester, die verantwoordelijk is voor de pr. Later kennis gemaakt met een priester, die van origine uit de Verenigde Staten kwam. Helaas liet de bisschop zich verontschuldigen, wegens vermoeidheidsklachten. Hij had namelijk onlangs een conferentie georganiseerd voor alle bisschoppen van het hele land.

Nauwelijks bekomen van al deze bijzondere ontmoetingen, werd een stop gemaakt bij de kleermaker. In het begin van ons verblijf bij John Atoba hadden we hem op de markt van Makurdi verblijd met 2 blouses/kaftans (dachten we). Wat bleek vandaag? Dat waren (nog) geen kaftans; het was slechts de stof. Tot onze verbazing werden de maten van Ben en Dees opgemeten en bleek dat John zijn stof gebruikte om kaftans voor ons van te laten maken.

Via zijn mobiele telefoon had John weer een volgende afspraak geregeld. Deze priester bleek niet thuis te zijn. Overal waar John Atoba komt, gaan alle deuren open. Onnodig te melden dat wij daar ons voordeel mee doen. Op de terugweg naar 'huis' vonden er nog diverse grappige incidenten plaats:

Een collega-priester van John (die wij inmiddels meerdere keren hadden ontmoet), kreeg geld toegestopt door John. Hij stak zijn hoofd door het autoraampje en zei lachend: "I have got the money for today". Op zijn vraag: "How do you do?" antwoordde hij zelf: "It is hot today". Hij zag aan onze gezichten dat wij het smeltpunt bijna bereikt hadden.

Hierna werd er gestopt, omdat John een telefoonkaart moest kopen. De gevraagde te hoge prijs leverde bij John een boze reactie op. Het schelden in het TIV (lokale taal) had een bijzondere intonatie.

Tenslotte: Vanwege een fotostop stapte Ben uit de auto en werd vrijwel meteen aangesproken door een man: "Hello Ben; I know you from church". Hij bood spontaan een stuk van zijn afgekloven maïskolf aan.

De hartelijkheid van de mensen voelt als een warme deken (en het is al zo warm!).

Om 17.00 uur waren we weer terug. Opgefrist en koffers ingepakt. Morgenvroeg vertrekken we richting Noorden. We gaan een week naar Yola. En natuurlijk weer geschreven. Gekletst met Barnabas, Rafaël en Jonathan. Boodschappen aangenomen voor John; hij was vanavond namelijk afwezig en verschillende mensen kwamen langs om hem te spreken. Vroeg naar bed!

28 september 2004

We vertrokken om 6.45 uur naar Yola, waar we de hele week zouden blijven. Een weekje geen Aliade; een weekje geen geluid (slaan met een steen op een ijzeren plaat) om 5.30 uur: het teken dat de interne leerlingen van St. Michaels Secondary School moeten opstaan. Ook het inmiddels vertrouwde tweede signaal zouden we een weekje missen: Om 6.00 uur het signaal voor het ochtendgebed. Wat een discipline!

John en Barnabas zwaaiden ons uit. Voor Rafaël, Ben en Dees begon een lange autorit (ongeveer 7 à 8 uur). Getankt. Onderweg zagen we veel kinderen in uniform, op weg naar school. Omdat er geen voet-en fietspaden zijn, lopen ze langs de kant van de weg. Plotseling reed Rafaël van de weg af en de auto verdween in hoog struikgewas, om te stoppen op een armoedig binnenplaatsje waar enkele schamele hutjes stonden (het merendeel van leem en stro). Zeer trots keek hij ons aan en zei: "Here is where I live". We waren in Makurdi. We maakten kennis met zijn vader. Het krioelde van de kinderen. De hele familie bleek woonachtig te zijn op deze plek. Opeens verscheen Jonathan. Hij stelde ons voor aan zijn vader (dezelfde man die geïntroduceerd was als zijnde de vader van Rafaël). Maar dat betekende dus dat Jonathan en Rafaël broers waren. Daar kwamen we dus achter na bijna twee weken! Niemand vertelt je dat. (Overigens, hoewel ze dezelfde vader hebben, is de kans groot dat ze niet dezelfde moeder hebben, omdat een Afrikaanse man meerdere vrouwen mag hebben). Jonathan bleek 4 kinderen te hebben; Rafaël 2. We maakten kennis met de vrouw van Jonathan. De vrouw van Rafaël was op het land aan het werken. Er werden foto's gemaakt. Om het ijs te breken besloot Dees om haar naam (en die van Ben) op een betonnen verhoging te schrijven met het stoepkrijt uit Nederland. Goed voorbeeld deed goed volgen. Iedere keer als Dees vroeg: "Who wants to write his/her name?" kwam er wel een zwart snoetje naar je toe, dat begon te schrijven. Binnen een mum van tijd was de stoep opgefleurd met namen. Het kwam goed uit dat sommige stukken krijt gebroken waren. Op deze manier kon er beter gedeeld worden. Om iedereen bij de aktiviteit te betrekken, beloofde Dees dat je het stuk krijt mocht houden als je je naam had opgeschreven. Een kind zó blij te zien met een stuk krijt geeft een heel speciaal gevoel. Je gaat hier echt 'back to basic!'

Na afscheid genomen te hebben, reed Jonathan een stukje mee. Hij werd afgezet op zijn werk in Makurdi. Rafaël, Ben en Dees reden verder. Onderweg is veel te zien.

Overal opschriften in de berm: 'Deeper life' 'Bible church'. Het geloof speelt een onvoorstelbare belangrijke rol in het leven van de mensen. Langs de weg lag cassave te drogen. Overal leerlingen in uniform die met een soort kapmessen gras moesten maaien op het schoolterrein. Ook zien we vaak kinderen langs de kant van de weg, die zich vermaken met een (auto)band en deze met een stukje hout vooruit rollen. Wat kan het leven simpel zijn! Overal borden langs de weg: Yes Fuel; Yes Gaz; Yes Kero(sine) , om aan te geven dat brandstof voorradig is.

Iedereen is bezig op zijn eigen manier. Er wordt heel wat afgesjouwd (vooral door vrouwen). Hoewel kruiwagens als transportmiddel fungeren, blijkt het hoofd transportmiddel nummer één te zijn: Manden, schalen vol met bananen, yam, cassave e.d.

Soms verdiepingen hoog; takkenbossen maken het beeld compleet. Veel politiecontroles onderweg. De weg wordt dan afgebakend door complete boomstammen. Een automobilist die aangehouden werd, gooide een bankbiljet naar buiten en mocht doorrijden. (Corruption kills a nation!) Onderweg vertelde Ben dat er gisterenavond op onze kamer een hagedis had gezeten van zeker 30 cm.lang. Dees had dit niet gezien, omdat zij elders in het gebouw was. Ben had dus wijselijk z'n mond maar gehouden en het beest weggejaagd. Blij dat we vandaag de bush verlaten en richting town gaan. Vervolg autorit. Plasstop gemaakt na 3 uur rijden in een Holy Ghost House. De chauffeur vindt het heel normaal om deze autorit van ongeveer 7 à 8 uur non-stop te volbrengen. (Vergelijk: Venlo-Midden-Frankrijk). Toen wij hem vertelden dat er in ons land geadviseerd wordt om na 2 uur rijden een kwartier te rusten, lachte hij vriendelijk, doch begrijpen doet hij het niet.

Een Afrikaan verdraagt waar een Westerling klaagt!!!!!

Verder maar weer! Het wordt steeds warmer; een beginnende hoofdpijn dient zich aan en de honger begint te knagen. Maar……gewoon doorzetten! Het wegdek is heel slecht. Langs de kant van de weg liggen stapels hout te wachten op vrouwen die deze vrachten op hun hoofd mogen vervoeren. Even claxonneren voor een geit die de weg oversteekt. Open karren, oude vrachtwagens, volgepakt met mensen, koeien en spullen passeren de revue. Voor de mensen is dit een goedkope manier van reizen. Kilometer na kilometer wordt afgelegd. Overal sjouwende kinderen met takkenbossen; overal koeien die worden voortgedreven; overal kleurrijke kleding.

Plotseling slaat het weer om. Het begint overvloedig te regenen. De cassave die langs de weg lag te drogen, wordt in allerijl bij elkaar geveegd. Er volgde een oorverdovende onweersknal. Het leek wel een bomexplosie. Ben en Dees schrokken zich rot; de 'driver' reed ongestoord verder: Verstand op nul en blik op oneindig. Tankstop. We werden omringd door zo'n 25 schapen; veel gehandicapten op oude houten krukken en kinderen die door het autoraampje spullen probeerden te verkopen. Toen Ben de chauffeur geld gaf, keken al die donkere ogen naar de bankbiljetten. Vreselijk! Dit zal nooit wennen! Het wegdek werd steeds slechter. De omgeving werd bergachtig. We kwamen door Jalingo; 'Headcapital of Taraba-state'. Hier gingen we een hapje eten. (Voor 3 personen: 950 Naira =ongeveer 6 Euro). Nog 2 uur rijden…….en onder welke omstandigheden……….

Het wegdek was zo goed als onbegaanbaar: kuilen in de weg; koeien, schapen, geiten op de weg. We gaan richting Noorden: Daar leven de Haussa en de Fulani. Velen leven als nomaden. Hier wonen ook de moslims. De eerste moskee werd aanschouwd. Aankomst Yola om 16.15 uur. (Holy Ghost Fathers St. Mary's parish Diocese of Yola). We maakten kennis met pater Terry Cassey: Een blanke priester afkomstig uit Manchester, die al bijna 30 jaar in Afrika werkt. We installeerden ons op onze kamers. Jawel: Gescheiden slapen! Maar….er is stroom! Er hangt ook een muskietennet boven het bed; er zit muskietengaas aan de buitenkant en we krijgen bussen om te kunnen spuiten tegen de muggen. 's Avonds gegeten met de priester en tevens een fijn gesprek gevoerd.

29 september 2004

Even een rondje voorstellen: Terry Cassey is dus de priester; Martin is de kok en

Simon is de chauffeur. Aangezien de parochiekerk nauw verbonden is met de school, die er tegenover ligt en beiden dezelfde naam dragen (St. Mary's), is ook het personeel van de school nauw betrokken bij het parochiegebeuren. Michael van de administratie werkt zowel voor de kerk als voor de school. Het hoofd van de school heet ook Michael. Albert, de godsdienstleraar, is degene die ons vaak begeleidt.

Verder is regelmatig Emmanuel, de priester-student aanwezig. Hij loopt momenteel stage en doet wat pastoraal werk en assisteert de priester in de kerk. Als laatste zien we vaak Patrick, een student 'banking finance'. Deze student wordt compleet onderhouden door Father Cassey.

's Morgens is er geen vaste tijd om te ontbijten; omstreeks 13.30 uur is de lunch en omstreeks 19.30 uur het avondeten. Net als in Aliade wordt er 2x warm gegeten; is men op de hoogte van het 'white men's food' en staan de hele dag door de koele drankjes tot onze beschikking.

Voor het ontbijt Rafaël geld gegeven om een reparatie aan de auto te kunnen uitvoeren. Ontbeten.

Hierna werd de kleuterschool en de lagere school bezocht. (St. Mary's Christian Religious Instructions Nursery [e-38] Primary School P.O. Box 1422 Yola Town Adamawa State Nigeria. Hoofd van de school: Michael Udealor. Mikeudealor@yahoo.com). De leerlingen van de St. Mary's school zijn ongeveer tussen de 3 en 12 jaar. Eerst bezochten we drie kleuterklassen. We werden door de kinderen luidkeels begroet. Er werd volop gezongen en geklapt voor ons. De kleintjes waren om op te vreten! Er zat een tweeling tussen (2 kleine jongetjes samen op 1 stoel). Het hoofd van de school vertelde dat de moeder was gestorven bij de geboorte van de tweeling. Cultureel is bepaald dat een tweeling op voorhand niet geaccepteerd wordt. Deze tweeling kreeg de schuld van het overlijden van hun moeder en moest volgens de traditie gedood worden. De vader van de kinderen wil ook niets van zijn zoontjes weten, omdat ook hij vindt dat de tweeling verantwoordelijk is voor de dood van zijn vrouw. Uiteindelijk zijn de jongetjes gered door 'The Holy Ghost Fathers' en een leerkracht van school heeft de broertjes geadopteerd. De direkteur vertelde dat de school geen financiële steun van de overheid krijgt. Sterker nog……..Hij moet jaarlijks 15.000 Naira betalen (ongeveer 100 Euro) om lessen te kunnen blijven geven. Ook liet hij doorschemeren dat er behoefte was aan speeltoestellen, sportmaterialen e.d. Deze school komt dus zeker op onze website te staan, onder de link: 'donaties'.De direkteur was erg blij met dit initiatief. We werden overstelpt met: "God bless you". Ook alle klassen van de lagere school werden bezocht. Hier deelden we cadeautjes uit: Pennen, potloden, stiften en armbandjes die ze zelf d.m.v. een tekening in elkaar moesten zetten. Dees deed een exemplaar voor en de bedoeling werd uitgelegd. De dankbare gezichtjes zullen we niet snel vergeten. De discipline is enorm. Als je binnenkomt staan alle kinders op en in koor klinkt het: "Goodmorning". Als je dan vraagt: "How are you?", zegt de hele klas in koor: "Fine; thank you!"

Ze maken een kleine buiging, gaan door de knieën, hand op de borst en zeggen allemaal tegelijk: "You are welcome!" Als je weggaat wordt er uitbundig gezwaaid.

Overigens, het "You are welcome" horen we al 2 weken. Overal waar we verschijnen, klinkt : "You are welcome!"

Deze school leek ons de perfekte plek om te voldoen aan het verzoek van een Pools meisje, woonachtig in Nederland, om haar adres uit te delen, omdat ze wil schrijven met een Afrikaans meisje.

Na het bezoek aan de school nam pater Terry Cassey ons mee naar de 'Franciscan sisters' (2 religieuze verpleegkundigen, oorspronkelijk afkomstig uit Singapore). Bij hen dronken we thee en maakten nader kennis. Toen we later nog even terugliepen naar de school, vlogen alle kindertjes op ons af en riepen 'father' tegen Ben en 'aunty' tegen Dees. Ze wilden allemaal hand in hand met je lopen. We kwamen handen tekort!

's Middags met Rafaël en Michael van kantoor naar een internetcafé gegaan. Mails e.d. checken, maar ook even een paar Nederlandse kranten lezen. Alles wat je dan leest lijkt zo onbelangrijk, als je hier de dagelijkse 'struggle for life' ziet.

Tegen het einde van de middag vertrokken we onder leiding van pater Terry Cassey voor een autotocht in de omgeving. We zagen o.a. een 'police children school' en reden door de township. De varkens in Nederland leven onder betere omstandigheden dan de mensen hier.

Ook bezochten we nog het parochiehuis St. Joseph. Ja, we zullen weten dat we bij de priesters van de 'Holy Ghost' zijn. Aan kerken en parochiehuizen geen gebrek!

Aangezien er laat gegeten wordt, vliegen de avonden voorbij: We frissen ons op; we smeren ons in met Deet en spuiten tegen de muggen. Er wordt samen iets gedronken; er wordt gegeten; geschreven en getypt. Vanavond de gemaakte foto's bekeken. Ook gesproken met een student 'banking finance'. Deze jongeman (Patrick) wordt volledig onderhouden door Father Cassey. Patrick vertelde dat de priester werkelijk alles afgeeft wat hij heeft. Ook vertelde hij over de economie in Nigeria: Maar liefst 85% van de bevolking is werkloos.

30 september 2004

Opnieuw Rafaël geld gegeven om de zoveelste reparatie aan de auto te kunnen laten uitvoeren. Je zou het idee krijgen dat hij het er om doet. ('Witte geef geld'). Echter…de auto is in slechte staat en hij vertelt of laat zien wat eraan mankeert. Ook de brandstof is niet aan te slepen. Hoewel wij in principe de benzine betalen, blijven concrete afspraken daarover achterwege. Vanmorgen naar een cybercafé geweest om de foto's op een cd-rom te plaatsen en een selectie hieruit te versturen naar de webmaster. Vanaf vandaag staan er dus foto's op onze website. Foto's op een cd-rom zetten ging niet van een Afrikaans leien dakje, omdat de juiste software ontbrak. Speciaal voor ons werd het softwarepakket Nero geïnstalleerd. Bij het verzenden van de foto's bleek dat de bestanden te groot waren. Er werd gecomprimeerd en 33 foto's werden in 3x verzonden. Dit alles gebeurde onder supervisie van de eigenaar: Zeer vriendelijk en behulpzaam. Bij het verlaten van de zaak wilde hij van betalen niets weten. Sterker nog: Hij gaf ons 2 cd-roms cadeau. Wederom een voorbeeld van Nigeriaanse gastvrijheid.

Voor de lunch hebben we ballonnen uitgedeeld aan de kindertjes. Deze leerlingen van de St. Mary's school bezoeken vaak het terrein van de St. Mary's parochiekerk. Hier in Yola liggen school en kerk tegenover elkaar; in Aliade naast elkaar. Toch is er hier in Yola meer contact met de kinderen en het personeel van school en kerk. Het parochiehuis van Father Cassey is een echt inloop-huis. Dit geeft een hele gezellige sfeer. Er zijn altijd wel groepen mensen en/of kinderen aanwezig die praten, zingen en/of bidden. Wij zijn vaak sprakeloos over de warme manier waarop mensen hier met elkaar omgaan. Father Cassey is zeer gezien!

Hij bekommert zich om de daklozen. Deze zwervers verblijven 's nachts in de hal van het parochiehuis. 's Morgens krijgen ze geld toegestopt. Maar we zien ook regelmatig dat deze blanke priester geld geeft aan bedelaars. En de kleintjes van de St. Mary's school worden ook niet vergeten. Ze hangen allemaal aan zijn broek en om zijn nek.

Onnodig te melden dat onze ballonnen gretig aftrek vonden. Binnen een fractie van enkele minuten waren we door onze voorraad heen. (75 ballonnen). Ook pennen die we nog over hadden, waren in een mum van tijd uitgedeeld. Deze kinderen hebben werkelijk niets en kun je nog met alles blij maken. Geluncht. Getankt.

's Middags richting bush vertrokken, als voorproefje op morgen. De bush is de favoriete plek van Father Cassey. Chauffeur Simon (die veel rij-ervaring heeft in de bush) en godsdienstleraar Albert vergezelden ons. Behendig stuurde Simon de four-wheel-drive-jeep door de bush en reed daarbij ook dwars door rivieren heen.

De diverse bush-bewoners die we hebben ontmoet, waren meestal bereid om hun onderkomen te laten zien. We kregen hierdoor een goede indruk van het leven in de bush.. De 'pictures' zullen heel speciaal worden. Het leven in de bush is volledig self-supporting. Alles wat geconsumeerd wordt, wordt zelf verbouwd. Alles wat 'over' is, wordt verkocht op de markt. Vandaar dat we iedereen zien sjouwen met produkten op hun hoofd. Op de terugweg gingen niet alleen wij door de rivier, maar ook een paar honderd koeien. Ons eerste woord in de lokale taal (het Haussa) leerden we vandaag: 'Sannu'. Dit betekent: 'Hallo'. Een korte, indrukwekkende kennismaking met de bush, die morgen wordt vervolgd (maar dan onder politie-escorte). 's Avonds in de buitenlucht een viering bijgewoond: Mensen en kinderen van de St. Mary's parochie en school, die samenkomen. Samen zingen met de twee blanken; koekjes krijgen van Father Cassey. Kortom: een kinderfeest.

Ongevraagd heeft de priester nieuwe stoelen, een bank en een tapijt ontvangen. Het bestaande meubilair was echter nog in goede staat. We waren het er allemaal over eens dat dit verspilling van geld was. Geld dat hier zoveel beter besteed had kunnen worden!

1 oktober 2004

Independence day vandaag. (1 oktober 1960): Nigeria is vandaag 44 jaar onafhankelijk! Wij krijgen vandaag de 'real bush experience'! Yadim staat op het programma. Met de chauffeur van Father Cassey (Simon) en de kok (Martin) en onze eigen chauffeur (d.w.z. de chauffeur van John Atoba) Rafaël vertrokken we om 7.30 uur. Voor vertrek een briefje onder de deur geschoven bij Michael van kantoor, i.v.m. laptop-problemen. De Afrikaanse koelbox voor de lunch ging achter in de laadbak van de jeep mee. De weg was bar en boos; met de jeep dwars door de bush en door rivieren. Het water spatte alle kanten op! Onbegaanbare paden werden door de four-wheel-drive-jeep moeiteloos genomen. Het humeur van de chauffeur werd steeds beter naarmate de weg slechter werd. Plezier in je werk in optima forma! Af en toe sprong er gewoon iemand achter in de laadbak van de jeep om een eindje mee te rijden. Maar waar bleef de politie-escorte? Verstaan wij West-Europeanen daar wellicht iets anders onder? Inderdaad! Politie-escorte betekent hier dat er langs de weg op gevaarlijke plaatsen politieposten staan. We zagen o.a. een politie-agent op een fiets met in zijn hand een machinegeweer dat groter was dan de fiets! De aanvallen van roversbenden zijn nu onder controle, omdat de regering de roversbenden geld geeft. De omgeving was schitterend! Bergen, bergen, bergen…. zover het oog kon reiken.

Allebei hadden we last van onze keel. Het resultaat van veel autorijden met raampjes open, waarbij de afgelopen weken waarschijnlijk veel smerige uitlaatgassen zijn ingeademd. Luchtverontreiniging is hier een groot probleem!

Omstreeks 9.15 uur arriveerden we bij het parochiehuis St.Patrick; onze schuilplek voor vandaag. De huidige priester-bewoner was op vakantie en wij mochten vandaag dit onderkomen gebruiken om te eten en te drinken en uit te rusten. Na een kop koffie kregen we onder leiding van twee jonge bush-bewoners een rondleiding. Eén van de knapen vertelde dat zijn ouders gestorven waren en dat hij zo graag naar school wilde, maar geen geld had. Dit soort verhalen horen we de hele dag. Omdat de bush volledig self-supporting is, waren de jongens goed op de hoogte van de namen van gewassen, vruchten e.d. Zo lieten ze ons bijvoorbeeld 'millet' zien (gierst); pumpkin (pompoen) en pawpaw (papaja). Ook vertelden ze ons dat de moslims en de christenen hier vreedzaam naast elkaar leven. De bush-bewoners vonden het bijzonder om twee blanken te zien.

De meesten wilden met je op de foto; een enkeling werd bang en rende weg.

We zagen veel mensen met littekenversieringen in hun gezicht.

Op het einde van de wandeling (in de brandende zon) hadden de jongens nog iets bijzonders in petto: Bush-vrouwen zonder kleren; slechts gehuld in bladeren!

De oudste ging op de foto: 1 tand in de mond; (gerimpeld) vel over been!

Het was een mooie, maar warme, vermoeiende tocht, ondanks het feit dat de jongens onze spullen droegen. De thee en het brood in het parochiehuis waren welverdiend!

We vonden het vreemd dat iedereen plotseling weg was: de chauffeur, de kok en de jongens die ons hadden rondgeleid. Wij kregen het gevoel dat we gedropt waren in het parochiehuis, samen met onze eigen chauffeur. Grappig te melden dat Rafaël (een Nigeriaan) niet kan communiceren met Simon en Martin (beiden Nigeriaan). Rafaël spreekt namelijk de lokale taal Tiv en Simon en Martin spreken Haussa. In de omgeving waar we nu vertoeven leven verschillende 'tribes' (stammen): De Haussa; de Fulani en de Verre. (Verre betekent 'friend'). Nigeria is verdeeld in vier regio's: -Onitsha-Makurdi-Okuru en Ekiti en bestaat verder uit ongeveer 36 staten. We spraken met het personeel van het parochiehuis. Na 2 uur daar gezeten te hebben, besloten we om het personeel te activeren om de chauffeur weer op te trommelen. We begrijpen er niets van: Er is geen programma; niemand weet wat de bedoeling is. Als je iets vraagt wordt het initiatief bij jezelf gelegd. Alles is mogelijk; niets is een probleem; geen moeite is teveel, maar als de blanken niet tot aktie overgaan gebeurt er gewoon niets!!! Dit schijnt een typisch Afrikaans trekje te zijn!!! Behoorlijk irritant voor een West-Europeaan! Kwestie van wennen?

We nemen ons voor dit vanavond eens te bespreken met Father Cassey. Hij ziet ons namelijk worstelen met de 2 werelden die constant botsen.

In totaal 3 uur gewacht in het parochiehuis. Om 15.30 uur vertrokken we. We gingen naar een plek, waar alleen aan ons schedels werden getoond: 2 schedels van gestorven heidenen die uit respect worden herinnerd en worden bewaard in een grote pot. We moesten lang wachten op het grote moment, omdat alleen de 'chief' (het stamhoofd) de pot mag openen.

16.45 uur werd de terugreis aanvaard, waar we omstreeks 18.15-18.30 uur arriveerden. Doodmoe! Als de kinderen je zien vliegen ze op je af en beginnen te zingen. En zo ging weer een leerzame dag voorbij. We snakken naar een vrije dag. Misschien voorstellen om een dag langer in Yola te blijven?

Gepraat met Father Cassey over de 'mixed feelings'. Hij zei dat we 2 dingen moesten leren: Relaxen en bevelen geven. Als je je personeel niet kunt commanderen, dan zul je gefrustreerd door het Afrikaanse leven gaan. De chauffeur en de kok hadden bij jullie moeten blijven. Je bent veel te aardig geweest. Je had de autosleutels moeten pakken. Nu zijn ze gewoon op bezoek gegaan bij vrienden en hebben jullie uren laten wachten.

Conclusie: Frustration belongs to the experience!!!!!