Alweer een half jaar in Ghana

Deze maand zijn we alweer 6 maanden hier in Ghana. Sinds we onze nieuwe baan hebben, die heel goed bevalt, vliegt de tijd. Dit in tegenstelling tot de eerste 2 maanden. Toen kroop de tijd, maar dat was inherent aan de onvrede die we hadden met de werksituatie in onze eerdere job. Nu is het dus weer echt geweldig en we genieten volop van ons wonen en werken hier in Tamale, in Katariga.

Allereerst een aanrader qua leesvoer: Abela, het meisje dat leeuwen zag, door Berlie Doherty.

Op 1 augustus maakten we kennis met de Nederlandse Menno, die zich binnenkort als 65-jarige definitief gaat vestigen in Tamale. Hij is ook betrokken bij het project CPYWD van mister Jacob, waar wij nu voor werken. We voerden samen een interessant gesprek en brainstormden over vele onderwerpen: de cultuurverschillen, de toekomst van CPYWD enz.

Aangezien we al snel na dit leuke bezoek weer richting CPYWD moesten gaan vanwege het ‘ After School Program’, belden we even naar collega Osman en lieten hem weten dat we onderweg waren. Wij vroegen hem of hij op het project was of naar een community zou gaan. Zijn antwoord luidde: ‘No, I had to sent my wife to the hospital’. Toen wij hem vroegen wat er gaande was, liet hij zomaar ‘out of the blue’ weten: ‘My wife delivered a baby girl’. Nadat we hem telefonisch hadden gefeliciteerd, togen we naar het project, alwaar we het heuglijke nieuws aan collega Peter vertelden. Korte, koele reactie: ‘ Oh fine’. Nou ja, dachten wij, weer een voorbeeld dat er niets wordt uitgelegd en niet wordt gecommuniceerd, het zij zo……

Een dag later ontvangen we een mail van een bezorgde Nederlandse Maartje (voorzitter Stichting Partnership Ghana en de rechterhand van Jacob en CPYWD). Een geplande skype-meeting tussen beiden was niet doorgegaan, omdat de vrouw van Osman in het ziekenhuis zou liggen en de situatie erg kritiek zou zijn: 7 maanden zwanger en bloed nodig. Deze laatste bevindingen waren ons vreemd. Daarom belden we naar Osman en vroegen hem hoe het met moeder en kind ging.
Zijn antwoord luidde: ‘They are okay now’. Toen we een beetje doorvroegen, bleek dat zij allemaal in afwachting waren van de dokter die moeder en kind uit het ziekenhuis zou ontslaan. Toen we hem lieten weten dat de Nederlandse staff van CPYWD zich zorgen maakte, begon hij te lachen. Voor een Nederlander zal dit vreemd overkomen, maar in Ghana wordt er gelachen als iemand zich geen houding weet te geven. En daarvan was hier sprake bij Osman. We vroegen nogmaals of alles echt okay was en of hij happy was en daarop werd bevestigend geantwoord.

Toch blijft het natuurlijk een vroeg geboorte met alle risico’s van dien en zeker binnen een Ghanese setting! Voorbeeld: Hoewel normale zwangerschapszorg onder de National Health valt en volledig gratis is, moeten complicaties betaald worden door de patient zelf en dan kun je alleen maar hopen dat men dat geld heeft of krijgt. Het leek wel of alleen de Nederlanders zich zorgen maakten, de Ghanezen zelf werden er niet koud of warm van. Toen we onze buurvrouw vertelden dat het een vroeg geboorte was, liet zij weten: ‘Oh no problem when it is a girl’. Uh….sorry…..zeiden wij….verklaar u nader….en toen liet ze weten dat een meisje sterkere botten had en nooit de couveuse in hoefde. Couveuses waren alleen voor jongetjes…….Oh….this is Ghana………

En hoe gaat het met de nieuwe vrouwelijke ‘administrator’ Khadija? Inmiddels hebben wij haar verschillende malen aan de telefoon gesproken en mister Jacob heeft haar ontmoet en heeft het CPYWD-profiel en de funktiebeschrijving opgestuurd en nadien haar feedback ontvangen.
Maar nog steeds is er geen beslissing genomen en nog steeds is er dus nog geen administratieve kracht, totdat……wij vernemen dat Jacob pas tijd heeft voor een gesprek op 8 augustus, zijnde een vrije dag, namelijk de Public Holiday vanwege het Suikerfeest. Zou Khadija (moslim) op deze feestdag een sollicitatiegesprek hebben? Ja, dus……En het was niet alleen een feestdag voor de moslims, het was bovendien ook nog de verjaardag van Khadija. Dit hadden wij gezien toen Jacob ons eerder haar cv had getoond. Jacob wilde graag dat wij Khadija ook even spraken, dus nadat het gesprek Jacob-Khadija op kantoor was beeindigd, stuurde Jacob de kandidate naar ons huis.

Wij wonen op een steenworp afstand van de office, dus toen stond plotseling de nieuwe ‘administrator’ bij ons op de stoep. Wij hadden elkaar dus nog nooit gezien. Toen we haar bij binnenkomst allereerst feliciteerden met de viering van Sala en tevens met haar verjaardag, viel ze ons in de armen. Het moslimfeest was uiteraard bekend, maar dat ze die dag jarig was, daar had ze niet aan gedacht (of wist ze zelfs niet eens). Hoewel zij aanvankelijk nogal timide overkwam, voelde zij zich al snel op haar gemak bij ons. Zij begon te praten en na onze gezamelijke introduktie, gaf ze ons een interessante website: www.tigo.com.gh/reachforchange die wellicht interessant zou kunnen zijn voor CPYWD. (Achteraf bleek weliswaar dat het idee achter de website bekend was bij Jacob en niet had gewerkt, maar goed…..Khadija kwam los, toonde initiatief e.d.). Al met al hielden wij een positieve indruk over van Khadija en toen wij onze goedkeuring doorgaven aan Jacob, liet hij weten dat zij ook bij hem positief was overgekomen.

Mooi dus, eindelijk heeft het project dan een ‘administrator’. De bedoeling is: Starten op 19 augustus , maar voor het zover is wil Jacob haar nog testen op haar kennis en vaardigheden. Hoezo? vroegen wij ons af. Het antwoord luidde: ‘ What she said is maybe not what she did’. Tsjonge….jonge…..dat is nou weer typisch Ghanees; men is wantrouwend. En dan moet er nog ‘ an agreement’ komen en ‘ then we both have to sign’ aldus Jacob. Ja, logisch dat je een contract moet opstellen en moet ondertekenen, maar….uh….dat is toch heel normaal? Ja, maar in Ghana worden dit soort dingen op een hele formele wijze gebracht, terwijl wij dan vaak zo iets hebben van: Kom op, dat stelt toch niets voor……….?!

En dan is het 19 augustus en is Khadija niet gestart…….pfffff…….Navraag bij onze Ghanese collega’s leverde nieuwe feiten op: ‘She will start the second of September’..…….en hier worden wij toch wel een beetje moe van……want 2 september zal er ongetwijfeld weer iets anders zijn! Maar dan is het 26 augustus en zien we plotseling Khadija op het project. Zij liet ons weten dat ze alvast een beetje wilde ‘ snuffelen’ aan haar nieuwe werkplek. Zo had zij deelgenomen aan een vergadering op 24 augustus en had ze kennis gemaakt met de facilitators uit de verschillende communities. Op 26 augustus kwam ze een kijkje nemen bij onze computerlessen en ging ze zelfs de allerkleinsten voorlezen. (Zij was ’s morgens om 7.00 uur al paraat geweest en had zich in de wachttijd bezig gehouden met ‘cleaning’).Verder vertelde zij dat ze ook nog naar de verschillende communities wilde gaan. Dit alles voor haar eigen beeldvorming. In ieder geval kwam zij zeer gedreven en gemotiveerd bij ons over. Zelfs eigenlijk een beetje on-Ghanees!!! Laten we hopen dat zij inderdaad gaat starten op 2 september; ze heeft een proeftijd van 2 maanden.

Zoals ongetwijfeld vaker gemeld hebben wij een groot netwerk in Tamale. Zo kennen wij bijvoorbeeld een zekere Ben (what’s in the name?) die ‘Development planning’ heeft gestudeerd. Op 3 augustus kwam hij ons bezoeken en we voerden een leuk gesprek. Toch vielen we bijna van onze stoel toen hij vertelde dat het voor hem onbekend was dat een NGO ook zelf voor inkomsten kon zorgen. Hierin was nooit onderwezen……hoe is het mogelijk? En dan studeer je ‘development planning’?…….Op z’n minst eigenaardig te noemen…...strange!

Toen vriend Elisha ons belde, noemde hij niet zijn naam (dat doet overigens niemand…..je moet altijd raden wie je aan de lijn hebt), maar liet ons weten: ‘This is your first born son’……….hahaha!

Nog altijd hebben wij ook contact met onze vrienden Nanaama en Stephen in Takoradi (Zuid-West Ghana). Binnenkort zal Nanaama bevallen van haar derde kind en zij wil het kind in Amerika (waar haar zus woont) geboren laten worden. De tweede week van augustus vloog zij dan ook naar de USA. Natuurlijk wensten we haar niet aleen een ‘safe journey’, maar ook een ‘good delivery’. Stephen zelf heeft het plan om met zijn oudste zoontje een keer Nederland te bezoeken. In eerste instantie dacht hij aan juni, maar nu zit november in de planning. Wederom vroeg hij ons om de ‘ highlights’ van Nederland op te sturen (een soort top 10 van toeristische attracties). Aan dat verzoek werd uiteraard voldaan. Ook belden we nog met familieleden en mensen van de Tessark-school waar wij hadden lesgegeven. Ook de kinderen van Nanaama en Stephen en de nichtjes (kinderen van haar zus in Amerika waar Nanaama en Stephen voorlopig voor zorgen) kwamen even aan de telefoon……iedereen was ‘fine’, ‘fine’, ‘fine’ en……’we miss you grandpa and grandma’……juist ja, dat waren wij……..Een dag nadat Nanaama naar de States was gevlogen, vloog Stephen naar Dubai om…..stoelen te kopen voor de nieuwe Tessark school in aanbouw. Uh…..kun je geen stoelen kopen in Zuid-Ghana? Tsja, het blijven Ghanezen en dus denkt men vaak: ‘Alles wat van buitenaf komt is beter’. Ook zijn er inmiddels nieuwe schoolbussen aangeschaft.

In het vorige verslag maakte ik melding van het feit dat de hoofdpijnmedicatie Cafergot niet meer te krijgen was in heel Tamale noch in Kumasi. Hoewel dit klopt, hebben we toch een apotheek in Tamale gevonden die bereid was om deze medicijnen te bestellen in Accra. Grappige miscommunicatie: Wij hadden doorgegeven dat we slechts 40 tabletjes wilden bestellen (2 boxes), maar de apotheek had dus 40 boxes besteld! Men was in de veronderstelling geweest dat deze bestelling bestemd was voor een private hospital van 2 ‘witten’……hahaha! De rekening van 1000 GHc bleek dus slechts 50 GHc te zijn. Je zou geen hoofdpijn krijgen van deze miscommunicatie!

Vriend Paul kwam nog eens op bezoek. Hij was maanden bezig geweest met een cursus in het zuiden van het land, maar was nu eindelijk weer terug in Tamale. Er werd veel bijgepraat en we lieten hem ook onze werkplek zien, zijnde het Discovery Center van CPYWD (helemaal gebouwd door vrijwilligers!). Samen brainstormden we ook over mogelijkheden om meer rendement te halen uit dit mooie resource center. Aangezien de Nederlandse en de Ghanese staff samen hard werken aan het doel om het project ‘sustainable’ te maken, wordt er veel nagedacht over inkomens genererende mogelijkheden.
Wij kennen Paul al vanaf ons prille begin in Ghana en altijd zagen we hem op zijn motorbike. Groot was dan ook onze verbazing toen hij liet weten: ‘Today I came by taxi’. Dachten wij nog even dat hij gewoon een ‘shared taxi’ had genomen naar ons huis, nee……..het bleek dat zijn vader een paar hele oude taxi’s had en Paul had dus even zo’n oud exemplaar geleend. Echt een oude roestbak op wielen die van ellende bijna uit elkaar viel! Hoewel Ben natuurlijk beter had moeten weten, vroeg hij toch aan Paul: ‘Do you have a driver licence?’ Paul lag dubbel van het lachen en antwoordde: ‘Oh mister Ben, this is Ghana you know’……..Tsja, natuurlijk…..bijna niemand heeft hier een rijbewijs, maar bijna iedereen kan auto rijden. Paul liet weten: ‘ My father taught me’…..

Maar Paul zorgde voor nog een ‘surprise’. Wij vielen van de ene verbazing in de andere. Wat was er aan de hand? Het bleek dat Paul in Katariga (niet ver van ons huis) een huis aan het bouwen was. Hij nodigde ons uit om te gaan kijken, want…..’the blocks are already there’…..
Tot groot plezier van ons alledrie besloten we om met de oude taxi naar de bouwplek te rijden….Oh Ghana is so funny……Het bouwen van een huis is niet ongewoon in Ghana, maar neemt meestal jarenlang in beslag. In het geval van Paul had hij de grond gekocht in 2008 en nu (5 jaar later) lagen er alleen nog maar een paar cementblokken. Het komt geregeld voor dat de bouw van een huis een half of heel mensenleven in beslag neemt, want er is ‘no money’.

En dan ben je in een winkel in de stad en hoor je plotseling: ‘I hear a familiar voice’…….oud collega Esther van private school Cambridge Garden Academy kwam dolblij aanlopen richting ons. Wij vertelden dat we geswitcht waren van baan en huis en dat ze altijd welkom was in Katariga…..the place to be….En natuurlijk mocht ze ook de andere collega’s meebrengen. Ze straalde en liet weten: ‘ I will inform them; I will tell them that I have met you people’…….

Ongetwijfeld eerder verteld dat wij op weg van huis naar werk (zandweggetjes; echte ‘ village’) een plek passeren waar regelmatig een koe wordt geslacht. Dit abbatoir in de open lucht, zorgt er bijna voor dat Ben ‘over zijn nek gaat’. Hij is in staat om een omweg te nemen. En onze Ghanese collega’s? Zij lachen natuurlijk!

Alles wordt duurder in Ghana…….nog steeds natuurlijk goedkoop voor Nederlandse begrippen, maar toch is er een verschil met jaren geleden. De prijs van een taxiritje in een ‘shared taxi’ naar de stad is nu met 10 Pesewas verhoogd naar 90 Pesewas, zijnde 36 Eurocent.

Nog steeds heeft de Katariga school ‘holidays’, maar wij bieden computerlessen aan voor de kinderen. Hoewel de opkomst enigszins tegenvalt (eerst Ramadan, later werken op het land e.d.), zijn de kinderen die wel komen erg gemotiveerd, met name 2 jongens die er echt uitspringen. De les begint om 9.00 uur, maar om 8.15 uur staan ze al bij ons thuis aan de deur om te vragen wanneer ze kunnen beginnen. Deze 2 jonge knapen hebben het ‘in de vingers’ en zijn niet weg te slaan achter de computer. Het is mooi om te zien hoe leergierig deze jongens zijn. Het is nog mooier om te zien dat ze zelf vele nieuwe dingen ontdekken en al spelenderwijs leren. De rest van de kinderen is over het algemeen vooral geinteresseerd in spelletjes en kunnen niet lang geconcentreerd werken aan bijvoorbeeld het onder de knie krijgen van typevaardigheid. Maar ach…..het belangrijkste is dat na 4 lessen in ieder geval de angst verdwenen is. Ze mogen zelf dingen uitproberen en tot voor kort was een computer vooral iets waar je niet aan mocht komen, because…..you will spoil it.

Behalve de 2 hierboven genoemde jongens, zien we ook dat de kinderen van headmaster mister Hassan het erg goed doen. Daaraan zie je weer dat deze kinderen een voorsprong hebben: Zij gaan niet alleen naar ‘ a private school’ (waar ze al computerles hebben gehad), maar zij hebben ook thuis een computer, hoewel……deze ‘has been spoilt’, omdat 1 van de kinderen er limondade overheen heeft gegooid. De oudste dochter van deze headmaster helpt ons zelfs wel eens met vertalen van Engels naar Dagbanli en toont zich dus betrokken. Overigens: Dit meisje was uitgekozen om mee te doen aan een cultureel uitwisselingsprogramma in Accra. Op een gegeven moment was zij afwezig op onze computerles en pa vertelde dat zij op haar fiets was aangereden door een motorbike.
Hopelijk heeft dit geen invloed op haar uitstapje naar Accra, want daar keek ze erg naar uit. Gelukkig bleek achteraf dat dochter-lief toch naar Accra had kunnen gaan.

Op de presentielijsten die we hanteren, staan de namen van de kinderen uit P4-P5 en P6. Echter: Ook kinderen uit andere klassen weten inmiddels de weg te vinden naar ons Discovery Center. Leerlingen uit P3, P2 of P1 willen ook wel graag komen kijken en als het even kan, willen zij ook graag meedoen. Als we hen vragen hun naam op te schrijven, laat een kind weten: ‘I can not write’ .
Hoewel de jonge kinderen eigenlijk niet thuis horen op de computerles, vinden wij het moeilijk om hen de toegang te ontzeggen.

De computerklas bestaat dan ook iedere keer weer uit andere kinderen. De populatie wisselt dus voortdurend. Dit betekent dat het lesgeven lastiger is, omdat de kinderen individueel de aansluiting missen. Dit is zeker aan de orde als er veel klein grut naar binnen wandelt. Maar ach…..aan de andere kant geldt dat de meeste kinderen het heerlijk vinden om ‘ontdekkend te leren’ en wij stimuleren hen ook om dat te doen. ‘Learning by doing’ is absoluut effectief. De kinderen raken vertrouwd met de computer; de koudwater-vrees is eraf. Sommigen gaan er helemaal in op; anderen hebben nog moeite om zich te concentreren. In ieder geval weten ze dat zij de computer mogen gebruiken; zij mogen deze aanraken en dus niet alleen naar kijken. Zij mogen zelf gaan oefenen; wij zijn slechts een coach op afstand. Dit werkt veel beter dan de Ghanese manier, namelijk ICT-lessons leren vanuit een boek. (Altijd maar alleen theorie en niemand had nog ooit achter een beeldscherm gezeten). De stralende gezichten spreken boekdelen! Het komt zelfs voor dat zij om een extra uur vragen. Dus dan zitten zij maar liefst van 9.00 tot 13.00 uur achter de computer (in plaats van tot 12.00 uur). Het is een prachtig gezicht om deze moslimkinderen (gehuld in een lang gewaad en/of gesluierd) achter een toetsenbord te zien zitten!!!

Toch is het beter om qua computerles te focussen op P4-P5-P6 en met de allerkleinsten dan maar elders een aktiviteit (storytelling) te gaan doen, want ‘ they disturb too much’. Voor sommige kinderen is zelfs het alfabet onbekend, dus waar begin je dan? Als ik (Dees) die kleine vingertjes vastpak om over het toetsenbord te gaan, zie ik plotseling dat er aan de pink van een klein ventje nog een kleiner pinkje bungelt; een soort cocktailworstje; foutje van moeder natuur dus………….

De populatie wisselde dus sterk tijdens de computerlessen. Er waren slechts enkele kinderen die alle lessen hebben gevolgd; iedere keer kwamen er nieuwelingen bij en verdwenen andere kinderen weer. Er was totaal geen lijn in te ontdekken. Zo kon het gebeuren dat iemand de eerste 6 lessen had gemist, maar de laatste 4 lessen graag wilde volgen. Oké, join the club! De betreffende jongen vond zijn eerste computerles (les nummer 7 dus) erg interessant en kwam terug voor zijn tweede computerles (les nummer 8). Hij zat nauwelijks achter zijn toetsenbord, of zijn moeder of andere caretaker kwam - gewapend met stok - naar het project om de jongen op te halen. Wat was het geval? Hij had de dieren achtergelaten die aan zijn zorg waren toevertrouwd. Onze ‘cow-boy’ moest dus stoppen met zijn ICT les en moest weer richting zijn koeien in de ‘ village’.

De 2 meest gemotiveerde jongens op de computerles moesten les 9 missen: De ene ‘had to go to the market’ en de andere ‘was suffering from his stomach’. Hoewel laatstgenoemde dus ziek was, was hij wel aanwezig, maar hoe graag hij ook achter het beeldscherm wilde zitten, zijn lijf sputterde tegen en hij bracht dan ook de meeste tijd liggend op een bank door.

Enkele eenvoudige dingen probeerden we uit te leggen: Changing lettertype and lettersize; using bold/italic and underlined possibilities; using cut/copy and paste possibilities and how to save and delete a document.

Op 27 augustus was de laatste computerles een feit. Gedurende de schoolvakantie hadden we 10 lessen van 3 uur aangeboden en de kinderen vonden het jammer dat het voorbij was. Wellicht kunnen we het t.z.t. anders inkleden en misschien toevoegen aan een ‘indoor program’.

Collega Osman stelde ons voor aan zijn beste vriend, zijnde Haruna. Al pratende kwamen wij erachter dat Haruna ook wel facilitator wilde worden voor CPYWD. Wij stimuleerden Osman dan ook om dit te bespreken met direkteur Jacob. Los van dit feit, kwam een tijdje later Haruna naar ons huis met een brief bestemd voor CPYWD en afkomstig van zijn community.
De naam van de community was erg grappig, namelijk: ‘Kpilo Kpilo Community’. Het verzoek aan CPYWD was om naar de Kpilo Kpilo Community te komen,….. to develop the youth.

Een leuke aktiviteit tijdens het ‘After School Program’ was: Island drawing.
De kinderen werden verdeeld in groepjes en met behulp van de ‘5 stappen van samenwerking’ (discussie, aktieplan, taakverdeling, uitvoering en presentatie), tekende iedere groep een eiland. De kinderen mochten tien dingen meenemen naar hun eiland. Allereerst moesten ze dus een lijstje maken met de tien items die ze graag mee wilden nemen naar hun eiland (voornamelijk Ghanees eten!). Daarna moesten ze samen overleggen hoe hun eiland er uit zou moeten zien en konden ze hun eiland een naam geven (jawel hoor: Ramadan island!). Daarna volgde de werkelijke uitvoering en presentatie. Weliswaar een leuke opdracht voor een naschools programma, ware het niet dat het te hoog gegrepen bleek te zijn. De kinderen (waaronder teveel kleintjes) hadden al moeite om de opdracht te begrijpen, laat staan om deze naar behoren uit te voeren.
Na het dan toch min of meer volbrengen van bovenstaande taak, werd de rest van de tijd gevuld met indoor en outdoor games en dit viel in goede aarde, o.a. bij een klein boefje, met de naam: Arafat.

Een andere ASP-aktiviteit was: Draw a tree and instead of coloring it, fill it with real leafs. (This can be an individual or a group assignment). Making a collage with costless materials! De kinderen werkten bij deze opdracht goed samen en er was sprake van teamspirit. De kleintjes werden geholpen door de oudere kinderen. Het mooie resultaat werd opgehangen in de ‘conference room’: Getekende bomen gevuld met echte blaadjes van de bomen. De kinderen straalden als hun tekening werd opgehangen. Jammer was dat een jonge knaap zichzelf verwondde met een potlood. Het leverde een bloedende wenkbrauw op.

Toen wij onze Ghanese collega’s Peter en Osman vroegen of CPYWD wellicht een first aid kit had, werd hierop ontkennend geantwoord. Peter liet weten: ‘We discussed it already in the past that it is necessary to have first aid kits in the communities, but because nothing happened so far, we don’t have it’. Jeetje….wat een redenering…….Voorzichtig lieten wij weten: ‘But prevention is better than cure; perhaps we can discuss it again with mister Jacob’. Voor Peter echter was het totaal geen issue meer.
Aan het einde van het ‘ After School Program’ vonden er nog enkele ‘outdoor activities’ plaats en binnen werden nog ‘local games’ gespeeld door een paar groepjes jongens. Opvallend was dat de jongens op de grond gingen zitten.
De hele ‘conference room’ is gevuld met tafels en banken, maar deze kinderen gaven er dus de voorkeur aan om op de grond hun spel te spelen. Toch is ons dit niet vreemd: Vanuit het verleden hebben wij vaker de ervaring gehad dat mensen niet op een stoel of bank gaan zitten, maar gezellig op de grond.

Het leek wel of de afgelopen weken ‘drawing’ centraal stond gedurende het ‘After School Program’ (ASP). Wat te denken van: Contradiction? Draw something beautiful and ugly, or draw something strong and weak etc. Every student makes two pieces of work. These pieces of work need to have a contradiction/contrast. De aanwezige kinderen hadden geen enkele moeite met de opdracht en werkten rustig aan hun taak. Alles in peace and harmony dus…..Toen zij klaar waren, mochten ze de resterende tijd opvullen met in-and outdoor games.
En het kwam ook eens voor dat het laatste half uur van ASP besteed werd aan ‘planting flowers outside’. Volgens onze Ghanese collega Peter was dit ‘a contribution of the children’.

Het werd tijd om een andere ASP-aktiviteit te plannen: Nadat we weken bezig waren geweest met ‘ drawing’, werd besloten om de 2 laatste ASP-bijeenkomsten van augustus in het teken te stellen van ‘ music’. Er werd gezongen. Favoriete lied: ‘ If you’re happy and you know it, clap your hands’ (Stamp your feet/Shout Hurray/Do all three)…..…etc. Echter: Ook puzzels, Memory en andere games konden de kinderen wel waarderen.

Vanaf het eerste moment dat wij begonnen op CPYWD was ons een jonge knul opgevallen uit P6 die zich heel erg betrokken toonde, niet alleen bij het ‘indoor program’ met ‘basic reading/storytelling’, maar ook tijdens het ‘After School Program’ (ASP) met de diverse aktiviteiten en tevens gedurende de computerlessen. Altijd aanwezig, altijd aktief, altijd behulpzaam naar anderen toe. Wellicht kon hij in de nabije toekomst wel ingeschakeld worden als facilitator voor ASP-aktiviteiten? Wij lanceerden dit plan bij de staff alsmede bij de jongen zelf. Hoewel de jongen in september naar JSS gaat (Junior Secondary School/onderbouw middelbare school) en zijn rooster wellicht niet aansluit bij de ASP-uren, was het toch de moeite waard om dit idee in de groep te gooien. Iedereen was accoord, inclusief de jongen zelf. Jammer is wel dat zijn Engels erg slecht is, maar goed….’he will manage it’, aldus de headmaster van de school, mister Hassan……

Iedere zondagochtend wordt besteed aan lesgeven aan buurjongen Justin (17 jaar, 2e klas middelbare school). De ene week staat computerles op de rol en de andere week Franse les.
Het is erg leuk om te doen, maar wat belangrijker is: Justin laat merken en spreekt ook uit dat hij de lessen nuttig vindt, omdat ze volgens hem ‘ nation-wide’ zijn…..hahaha!
Het lesmateriaal voor Frans dat ik hiervoor gebruik, heb ik weliswaar meegenomen uit Nederland, maar de kwantiteit is beperkt en bovendien is de stof afkomstig uit een West-Europees referentiekader. Echter: Juist het feit dat het uit een Nederlandse context komt, zorgt voor grappige situaties.

Een paar leuke voorbeelden uit de Franse les: Een afbeelding van een behanger, een stofzuiger, een wasmachine of een kers (om maar eens iets te noemen) veroorzaakt grote ogen van ongeloof bij Justin…..’In Ghana we paint the walls’…. liet hij verbaasd weten. Ja dat klopt, muren worden geverfd en niet behangen in Ghana. En een stofzuiger is natuurlijk ook niet aan de orde, omdat je meestal op de betonnen vloer woont of je vloer is voorzien van een stukje zeil. In Ghana doe je de ‘cleaning’ met je ‘broom’, een handveger, die gemaakt is van een soort stro.

Justin bleef maar nadenken over de stofzuiger en plotseling liet hij weten: ‘But then you can’t use it when there is lights off’. Tsja…en dan moet je hem weer vertellen dat er bijna nooit sprake is van ‘lights off’ in Nederland. Om het allemaal te kunnen begrijpen, had Justin voor zichzelf een soort eindconclusie getrokken: ‘It is a kind of electric broom!’

En een wasmachine? Het feit dat wij eigenlijk alleen maar op knopjes drukken bij al onze huishoudelijke apparaten, deed hem de volgende reactie geven: ‘Then you are blessed’…..

En wat te denken van Franse verkeersborden en andere signboards met teksten als: Verboden vuilnis te storten (in Ghana wordt het vuilnis gewoon opgestookt; ‘pollution’ is hier een probeem. En leg maar eens uit aan zo’n Ghanese knul dat wij afval scheiden; dat er een groene GFT container is enz. enz.), of een bord met de tekst: Geen drinkwater (Justin zou over de hele wereld het water uit de kraan kunnen drinken. Hij vond het erg interessant te vernemen dat wij nog steeds in Ghana slechts ‘ pure water’ drinken en dus al die jaren nooit water uit de kraan hebben gedronken).

Of wat te denken van borden waarop je gewaarschuwd wordt voor bijvoorbeeld een gevaarlijke oversteek, of zwemmen verboden enz. enz. Justin reageerde met: ‘They give you warnings for this?’ Ja Justin, wij komen uit een cultuur waarin je gewaarschuwd wordt voor bepaalde zaken; onze cultuur bestaat nu eenmaal uit ‘information, explanation and communication’. Nu kon hij ook begrijpen dat het voor ons lastig is om te werken met Ghanezen, die je nooit iets mededelen of uitleggen. Hij begreep dat wij vaak het gevoel hadden dat we alles maar moesten raden. Hij schudde zijn hoofd, liep weg, bedankte me en zei: ‘Your lessons are really nation-wide’.

Onze buren kregen bezoek van een familielid die lezingen kwam geven in Tamale. Toen we kennis met hem maakten, moesten we glimlachen…..zijn naam luidde: Afrikanus.

Our neighbours houden - zoals vele Ghanezen - van muziek. De volumeknop gaat dan ook regelmatig behoorlijk naar rechts. Gelukkig is het meestal muziek die wij ook mooi vinden, dus dan genieten we samen. Op een gegeven moment hoorde ik (Dees) bekende Ghanese muziek. Buurjongen Justin was bereid om de muziek op mijn mobieltje te zetten. Echter: Ik ken inmiddels mijn Ghanese pappenheimers. Zij zijn altijd behulpzaam en zeggen dat ze alles voor je kunnen doen, maar als puntje bij paaltje komt, is er altijd wel een excuus:…..’The problem is…….unless…..my friend will do it……don’t worry, I will manage it’……..blablabla, maar…..uiteindelijk lukte het dan toch om 6 liedjes te plaatsen. Count your blessings!

Buurvrouw Reina is te vergelijken met een ‘lodalientje’; mevrouw Spic en Span dus. Iedere 3 weken wordt de hele keukeninventaris (lees: plastic boxen/pannen e.d.) buiten gezet en schoongemaakt. Zittend op een laag krukje vindt de hele schoonmaakaktie handmatig plaats.
Zij liet weten: ‘Is necessary; is very dirty due to the dust; I have to clean it’…… Reactie Ben: ‘I admire your energy’…..

Het regenseizoen zorgt ervoor dat het er steeds meer ‘bushy’ uit gaat zien als wij ons kippengaasdeurtje openmaken. Time for weeding dus! Bovendien is het ook verstandig om niet te veel onkruid e.d. te hebben, vanwege ongedierte (slangen, muskieten). Kort houden dus! Maar wij kunnen dit zware werk niet doen.
Gelukkig pakte onze 17-jarige buurjongen Justin deze taak ongevraagd op zich en gewapend met een grote ‘cutless’ ging hij aan het werk. Waarschijnlijk heeft hij gedacht: Dienst, wederdienst, aangezien ik hem iedere week gratis bijles geef.
Een tijdje later werd de zijkant en de achterkant van het huis onder handen genomen. Justin kreeg hulp van zijn stiefvader Augustin. Deze klus werd spontaan en zonder te vragen geklaard. Een zeer aardig gebaar!

En onze buren hebben een hond aangeschaft…..dat vinden wij uiteraard minder leuk, maar goed….het is nog maar een puppy. En de naam van de hond? …..Peace……dus dat moet wel goed komen! Volgens de buren zijn we nu safe, want Peace is ‘our security’……!

8 augustus: Id-al-Fitr of Eid-el-Fitr….het einde van de Ramadan in ieder geval…..het Suikerfeest....Sala of Sallah…een Public Holiday. Iedereen is vrij en alles is gesloten. Een feestdag voor de Moslims. Zij reinigen zich van hun zonden door een dier te slachten. Daarna is er veel te eten. Moslims spreken liever van Id-al-Fitr of Het Kleine Feest en niet van Suikerfeest. Die aanduiding wordt door veel moslims onvolledig gevonden, omdat de naam alleen zou slaan op het veelal zoete eten dat tijdens de viering wordt gegeten. Suikerfeest is de Nederlandse vertaling van een Turkse term en het Arabisch (Id-al-Fitr) is voor de moslims de heilige taal. Hier in Ghana echter is de naam Sala of Sallah gangbaar voor de islamitische feestdagen. De Arabische namen hoor je hier zelden.
Een paar dagen na Sala wordt Ben aangesproken door een kind: ‘Mister Ben where is my Sala present?’ En ze vervolgde met: ‘If you give me a Sala-present, then I give you a Christmas-box’ (daar wordt een Kerstcadeautje mee bedoeld).

De kindjes in Katariga blijven maar naar ons roepen: ‘Siliminga hello; Siliminga bye bye; Siliminga how are you?; Siliminga buy me toffee’ ……………….

Het moge duidelijk zijn dat er enorme verschillen zijn tussen de Nederlandse en de Ghanese samenleving. Financiele zaken worden in Nederland afgedekt door verzekeringen. In Ghana niet. Bovendien is de verantwoordelijkheid voor familieleden in Ghana veel sterker dan in Nederland. Dit alles is de oorzaak van veel corruptie in Ghana, vaak nog versterkt door analfabetisme en traditioneel denken (voor een chief is er geen verschil tussen persoonlijk bezit en publiek bezit; het is allemaal van hem).

Die enorme cultuurverschillen zijn vaak over en weer acceptabel, bijvoorbeeld voor Nederlanders (die actief betrokken zijn bij ontwikkelingsprojecten) is het ongetwijfeld acceptabel dat het islamitische Suikerfeest een officiele feestdag is in Ghana, ook al is het dat niet in Nederland, maar soms zijn die cultuurverschillen over en weer niet acceptabel. Voorbeeld: In de Ghanese cultuur is het gebruikelijk om, indien een lid van een organisatie geconfronteerd wordt met een sterfgeval dat hem noodzaakt de begrafenis te betalen of eraan bij te dragen, vanuit de organisatie een donatie te doen. Een dergelijke uitgave kan uiteraard niet in de begroting zijn opgenomen en is dus op zijn best een ‘onvoorziene uitgave’. In de Nederlandse verhoudingen is een dergelijke uitgave ongepast. Wat in de ene cultuur dus ‘ moet’, is in de andere cultuur ‘ verboden’.

Een ander voorbeeld is dat het in Nederland in veel soorten organisaties ongepast is om familieleden in te schakelen. Dit verbod is weliswaar niet absoluut, maar heeft vaak wel de kracht van norm. In Ghana is het precies andersom. Als je op je mensen wilt kunnen vertrouwen, dan zoek je ze in je eigen familie. In Ghana garanderen familiebanden betrouwbaarheid.

Na zo’n 2 maanden gewerkt te hebben voor CPYWD, moesten wij constateren dat we steeds meer betrokken raakten in het beleid van het project en dat de daadwerkelijke uitvoering naar de achtergrond was verschoven. Zo iets sluipt erin.Veel tijd werd doorgebracht achter de computer om alle relevante stukken te bestuderen. En hoewel het best interessant was om veel te weten te komen over de ‘policy’, wilden we toch graag meer tijd spenderen aan de kinderen, zijnde onze doelgroep. Wij bespraken dit met Jacob en hij vond het prima. Hij zelf was niet degene geweest die ons gevraagd had om die beleids-taken op ons te nemen; dat kwam uit de koker van de staff in Nederland. Heel begrijpelijk en best boeiend om via de mail met de bestuursleden in Nederland allerlei discussies aan te gaan, maar op een gegeven moment werd het ‘too much’…..

De bijeenkomst met Jacob was nuttig, omdat we ook de gelegenheid kregen om van gedachten te wisselen over onze Ghanese collega’s, hun houding naar werk, de vele excuses en beloftes, het uitstellen naar ‘tomorrow’, de prachtige blabla verhalen, de slechte communicatie en - in onze ogen – de geringe produktiviteit en dito resultaten. Het is fijn dat Jacob ook on-Ghanees kan denken. Echter: Aangezien iedereen als vrijwilliger werkt op CPYWD (inclusief Jacob zelf), kan hij niet te veel vragen van zijn collega’s, zijnde Peter en Osman.

Wij lieten Jacob weten dat wij een enigszins vreemde rol hebben; een rol die niet altijd gemakkelijk is. In deze Ghanese context kan het lastig zijn om als motor/coach te fungeren. Je maakt je niet echt geliefd als je de rol van ‘aanjager’ hebt….altijd zijn er weer die lange Ghanese tenen…………….Want welke buitenlandse vrijwilliger heeft als taak om de staff van een NGO te coachen? Of de facilitators of lokale/Nederlandse/internationale vrijwilligers aan te sturen? Of is voorzitter van meetings? Of heeft contacten met andere organisaties? En natuurlijk fungeren wij als ‘bruggenbouwers’, maar dat coachen en aansturen hoeft voor ons niet zo expliciet benoemd te worden. Veel dingen doen we gewoon uit ons zelf.

Het belangrijkste voor ons is dat we duidelijk hebben gemaakt dat ons hart meer ligt bij de uitvoering dan bij het beleid. We hebben het plan om die uitvoering uit te breiden. Natuurlijk gaan we door met het ‘ indoor program’ (basic reading/storytelling); met het ‘after school program’ (met vele verschillende aktiviteiten); met de computerlessen enz., maar we gaan proberen om ook beroepsvoorlichting te geven (career orientation) en we gaan een voorstel maken om een ‘community cinema’ op te zetten. Dit laatste met in het achterhoofd om centjes te genereren voor het project.

Het was niet moeilijk om 3 uur vol te praten met Jacob aan je zijde. Niet alleen werd ons ‘ to do’ lijstje besproken, maar ook vele lastige cultuurverschillen werden tegen het licht gehouden en dit alles doorspekt met wijsheden en humor van Jacob. Zo liet hij weten: ‘ Als je geld hebt in Ghana, stop dit nooit in je portemonnee of in de kluis, maar leg het in een boek, omdat de doorsnee Ghanees nooit in een boek zal gaan zoeken naar geld……hij leest namelijk niet!!!!!

Voor de community cinema zijn de eerste zaken op papier gezet en daarna zal de verdere uitwerking volgen. Echter: Wat schetste onze verbazing? Op 17 augustus zien we tot onze verrassing (of schrik) dat iemand anders ditzelfde idee heeft gehad. In onze Katariga gemeenschap had men provisorisch een ‘community cinema’ gebouwd. Dit betekende niet meer dan een paar palen in de grond, afgedekt met een groot zwart zeil en binnen in stonden een paar houten bankjes en een televisie.
Iedereen die de entreeprijs van 50 Pesewas (ongeveer 18 Eurocent) wilde betalen, kon naar een voetbalwedstrijd kijken. (Engelse, Spaanse, Italiaanse en Duitse League).

Ook is er een begin gemaakt met ons idee om iets te gaan doen op het gebied van ‘career orientation’ voor de jeugd.

En dan krijgen we een mail van de Nederlandse Ambassade in Accra, gericht aan alle Nederlanders in Ghana, dat het reisadvies voor Ghana is vernieuwd. Via bijgaande link konden we dit bezoeken: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/reisadviezen/ghana
Er is een toename geconstateerd in gewapende overvallen in de grote steden Accra, Kumasi, Tamale en Takoradi, waarbij westerlingen het slachtoffer waren. Er werd geadviseerd om extra waakzaamheid te betrachten.

In de tweede helft van augustus 2013 (concreet: 29 augustus) was de uitspraak van het tribunaal in de rechtszaak over de uitslag van de Presidentiële verkiezingen in 2012. Dit zou kunnen leiden tot de nodige onrust en gewelddadigheden, maar volgens onze vrienden zou het leger klaar staan om in te grijpen bij ongeregeldheden. De veiligheid werd dan ook min of meer gewaarborgd. Het is typisch Ghanees om je te verschuilen achter…..in dit geval het leger. Voor de zekerheid hadden wij een paar maatregelen getroffen: Extra geld en extra eten in huis gehaald in case of…….hahahaha!!! Toch lazen we dat veel ‘witten’ het land hadden verlaten en dat zelfs Ghanezen extra money and food hadden ingeslagen, dus zo gek was het nog niet……onze vriend Paul belde zelfs een dag eerder op en gaf ons het advies om op 29 augustus in ieder geval niet naar de stad te gaan. Het zou wel eens een heksenketel kunnen worden, maar…..gelukkig viel het mee. De ‘Supreme Court’ heeft op 29 augustus de volgende ‘verdict’ bekend gemaakt: De verkiezingen van december 2012 zijn volgens de regels verlopen. Er zijn geen onrechtmatigheden geconstateerd. De huidige, zittende en destijds gekozen president Mahama blijft dus gewoon in functie en de NDC-partij blijft de grootste. Hopelijk is de NPP-partij inclusief aanhang een sportieve verliezer.

Taxiritjes blijven bijzonder in Tamale: Sommige taxichauffeurs vinden het leuk om te praten over politiek, zoals bijvoorbeeld over het hierboven geschetste verhaal. De betreffende taxichauffeur refereerde ook naar de verschillen tussen de mensen uit het noorden en het zuiden van Ghana. Of om met zijn eigen woorden te spreken: ‘The people from the North are not one and besides they don’t want the truth’. Het gesprek kreeg plotseling een wending, aangezien er een vrachtwagen gekanteld was midden op de weg en dit betekende dat onze taxidriver een ‘ kruip-sluip-door-route’ prefereerde. Hij had geen zin om aan te sluiten in de file die was ontstaan. En dit alles in de stromende regen.

Een andere taxichauffeur vroeg ons op een keer: ‘Do you live in Katariga?’ Toen wij hier bevestigend op antwoordden, liet hij weten: ‘ My mother is the chief of Katariga’. Aangezien wij in juni waren geïntroduceerd bij deze chief, wisten we dat een vrouwelijke chief aangesproken wordt met ‘queen’ en toen we hem dit meedeelden, moest hij lachen.

17 augustus: De adoration (naamgeving) vond plaats ter gelegenheid van de geboorte van het dochtertje van onze Ghanese collega Osman. Een cadeautje dat vaak bij zo’n adoration gegeven wordt, is: Omo (ja echt..….waspoeder dus). Twee dagen daaraan voorafgaand gaven wij onze ‘gift’, aangezien we verhinderd waren op 17 augustus: Babyzeep, babyolie, baby poeder, babyshampoo enz. enz. Alles voor de baby-girl dus. Osman was erg blij en stamelde: ‘Thank you’; may God bless you’.

Toen we op maandag 19 augustus vroegen hoe de adoration was verlopen, liet hij weten: ‘It was very nice; all my friends were there and on behalf of my wife I have to thank you for your support’. Natuurlijk informeerden we ook naar de naam van dochter-lief en glimmend van trots zei hij: ‘Her name is ‘Precious’. (Kostbaar bezit dus…..).

Op 15 augustus liet ik (Dees) weer eens prikken op malaria, omdat er te vaak sprake was geweest van hoofdpijn en in mijn geval is hoofdpijn vaak een signaal dat het weer ‘malaria-time’is. Dit keer liet ik checken in de stad; voor de eerste keer in de Rabito clinic en dat bleek een prettige plek te zijn. Gelukkig bleek er geen sprake te zijn van malaria. Een gewone hoofdpijn dus; wellicht weer te veel hooi op de vork genomen…..

En dan wordt het toch tijd om naar de ‘ear doctor’ te gaan voor Ben. Nadat Ben een paar maanden flink gehoest en geniest had, gingen zijn oren dichtzitten. In het begin maakte hij daar nog geintjes over in de trant van: ‘Kan z’n voordelen hebben als je minder hoort’, maar op een gegeven moment ging het slechter horen behoorlijk belemmerend werken. Toch hield Ben lange tijd de boot af. Heel begrijpelijk, want je hebt maar 2 oren en je bent veel te bang dat die gasten hier de boel verprutsen en het enige dat men dan zegt is: ‘Sorry’ en jij mag verder doof door het leven gaan. Telkens weer liet Ben weten dat hij pas aktie zou ondernemen als hij in Nederland was (maar dat duurt gewoon nog te lang). Totdat we vernamen dat er een ‘ private clinic’ was met een specialist, zijnde een oorarts. Zullen we het er dan toch maar op wagen?

Op 22 augustus togen we dan ook naar ear-doctor Kadirie. Zijn privékliniekje was gelokaliseerd op Kukuomarket, een bekende omgeving voor ons. Daar had in het verleden ons trainingscentrum gestaan. We hadden nauwelijks plaatsgenomen of de oorarts kwam ons al halen. Hij zag 2 witten en liet ons voorgaan. Nadat hij de oren van Ben had onderzocht, kwam hij tot de volgende conclusie: ‘There is fluid in the middle ears, caused by a cold/catar’. Veroorzaakt dus door de verkoudheid en die was weer veroorzaakt door de airco tijdens onze 4 weken in Takoradi in mei j.l. Voor de zekerheid belde de oorarts naar zijn collega in het Tamale Teaching Hospital en nadat beiden telefonisch hadden gesproken, werd besloten om Ben toch nog even door te sturen naar de KNO-arts van het ziekenhuis, zijnde dokter Amin. Toen we dokter Kadirie vroegen wat we hem verschuldigd waren, liet hij weten: ‘Oh nothing, you are my friend now’. Oké, op naar het ziekenhuis dus!

Het Tamale Teaching Hospital is enorm verbeterd als we het vergelijken met onze eerste jaren in Tamale. Dit gold dus ook voor het ENT-department (Ear/Nose/Throat). Ook hier konden we meteen terecht. Je voelt je wel ietwat ongemakkelijk als alle Ghanezen uren moeten wachten en jij, als blanke, direkt wordt geholpen. Er ging zelfs iemand met ons mee naar de ruimte waar een dossier gemaakt moest worden en waar betaald moest worden. Dokter Amin was net als dokter Kadirie buitengewoon aardig. Ben moest op een bed gaan liggen en zijn beide oren werden bekeken door een microscoop. Dokter Amin kwam tot dezelfde diagnose als dokter Kadirie: Fluid in the middle ears, caused by a cold/catar. Medicijnen en een neusspray werden voorgeschreven en de verwachting was dat Ben over ongeveer een week weer normaal zou kunnen horen. Dit bleek echter niet het geval te zijn. Er was weliswaar verbetering opgetreden (zo’n 20 procent), maar het was dus nog niet volledig in orde. We belden even met dokter Amin en hij stelde voor om nog een keertje terug te komen voor ‘review’.

Onze laptop begint kuren te vertonen; de beeldkwaliteit wordt minder en dat al na 3 jaar……lijkt ons erg snel…….we hopen dat ie het nog een half jaartje volhoudt, want een computer kopen in Tamale is geen optie. Mocht ie het toch in die tussentijd begeven, dan moeten we misschien even tijdelijk een separaat beeldscherm aanschaffen.

Ook de internetverbinding laat hier veel te wensen over…..’webpage not available’ verschijnt iets te vaak op het scherm. Als je je klacht uit bij MTN beloven ze het door te geven aan de heren technici, maar een verbetering blijft vooralsnog uit.

In Tamale is een vliegveld. Dit vliegveld is de laatste jaren enorm uitgebreid. Tijdens onze beginperiode in Tamale was er ‘s morgens één vlucht naar Accra en ’s avonds de retourvlucht. Op dit moment is het echter een komen en gaan van vluchten. Op een gegeven moment weet je zo ongeveer wanneer je de betreffende vliegtuigen kunt verwachten. Op vrijdag 16 augustus hoorde Ben een nogal luidruchtig vliegtuig over komen op een ongebruikelijk tijdstip. ’s Avonds las hij op ghanaweb.com dat de piloot van deze Antrak Air vlucht van Tamale naar Accra na 20 minuten had besloten terug te keren naar het vliegveld van Tamale, omdat er brand was uitgebroken. Dit betreffende vliegtuig dus had Ben blijkbaar waargenomen op die bewuste vrijdagochtend. Overigens is het de bedoeling dat de airport van Tamale een internationaal karakter krijgt met vluchten vanuit o.a. Burkina Faso, Nigeria e.d. In verband daarmee worden de landingsbanen verlengd en worden de gebouwen op het vliegveld aangepast. Deze werkzaamheden worden uitgevoerd door Brazilianen. Opmerkelijk… dus deze keer geen Chinezen, maar jammer wederom dat de Ghanezen zelf deze klus niet klaren. Gebrek aan zelfvertrouwen hoort bij de gemiddelde Ghanees!

In onze Katariga community is een kappers-kiosk gekomen (King’s Barbering Salon) en Ben vond het leuk om dit een keer uit te proberen. Een knipbeurt kost slechts 2 Cedis…..….zijn krullen dus eraf voor omgerekend zo’n 75 Eurocent.

17 augustus: Wij krijgen slecht nieuws uit Nederland. Onze huurder gaat per 1 september vertrekken, aangezien zijn werk in Vlissingen ten einde is. Jammer. Wij waren er min of meer al van uit gegaan dat hij zou blijven tot 1 april 2014. We hopen nu dan ook maar dat RotsVast Middelburg (verhuurbedrijf) een nieuwe huurder zal vinden. En hoera…..op 27 augustus kregen we bericht dat men er al in was geslaagd om een nieuwe huurder te vinden. (Man, vrouw en baby van 7 maanden). Zij gaan huren voor een periode van 6 tot 8 maanden.

Als wij onze wekelijkse vuilniszak naar de plek brengen bij school, waar vuilnis wordt verbrand, zien we dikwijls dat de kinderen uit de community de vuilniszak helemaal openscheuren om te kijken wat erin zit, want….vuilnis van die witten zou nog best wel eens bruikbaar kunnen zijn voor de kinders uit de village, althans dat zal hun gedachte zijn. Helaas is het echt afval en zullen zij er niets mee kunnen doen, maar je weet natuurlijk maar nooit…..

En dan zijn eindelijk de slippers van Ben klaar. Mister Slim (the sandalmaker) heeft er heel lang over gedaan…..eerst was er een adoration (hij was vader geworden van een tweede zoon); daarna gooide Sala (het Suikerfeest) roet in het eten; toen kwam er een wedding, gevolgd door een funeral enz. enz. Blijkbaar is mister Slim meer een ‘traditional man’ dan een ‘business man’. Aangezien mister Slim ook wel in de gaten had dat hij ons had teleurgesteld in ‘keeping the customer satisfied’ stond hij op 22 augustus ’s morgens om 7.00 uur al op de stoep om de slippers persoonlijk af te geven. In de community had hij gewoon gevraagd waar de Siliminga’s woonden en men had hem dan ook naar het huis van de witten gestuurd.

De ‘rainy season’ zorgt voor verkoudheid bij Dees.

De maïsoogst in Ghana is het afgelopen jaar erg goed geweest. De enorme hoeveelheid maïs heeft echter de prijs gedrukt. Vooraf was met de boeren een minimumprijs afgesproken waartegen zou worden afgenomen. Deze prijs was echter zo laag dat deze niet kostendekkend was. Dit betekent dat de maïs niet verkocht kan worden en gewoon ligt te rotten in de opslagplaatsen.

Moesten we eerst iedere ochtend naar een container lopen om brood te kopen, nu hebben we het zo geregeld dat de broodverkoopster naar ons huis komt. Iedere ochtend omstreeks 7.00 uur staat zij voor de deur met een grote schaal brood op haar hoofd. Communiceren lukt niet, aangezien zij slechts Dagbanli spreekt, maar de handel floreert weer een beetje en daar gaat het om. Zij blij……wij blij!

Iedere maand wordt onze post vanuit Nederland naar Ghana gestuurd. Normaliter verloopt dit naar wens, maar……de post die op 14 juni vanuit Nederland is verzonden, is nog steeds niet gearriveerd.

De koers van de Ghanese munt, de Cedi, is op dit moment zeer zwak. Dit betekent dat er meer geld betaald moet worden voor de goederen die uit het buitenland afkomstig zijn. De inflatie neemt dan ook behoorlijk toe en is momenteel (augustus 2013) bijna 12%.

Uiteraard weten we inmiddels wel dat de gesprekken hier in Ghana vaak erg oppervlakkig zijn. Het is een stukje cultuur om altijd te zeggen: ‘ I am fine’, als er gevraagd wordt hoe het met je gaat. ‘ I am not fine’ (ook al is dat de waarheid) wordt nooit uitgesproken. Men blijft ‘hangen’in de standaardzin ‘How are you’ en men verwacht dus altijd het antwoord ‘I am fine’. Voor ons lijkt het net alsof men niet in staat is om echt goed te luisteren. Voorbeeld: Toen we onze vrienden belden met de mededeling dat Ben last van zijn oren had en daarom naar de oorarts was geweest, luidde het antwoord: ‘Oh fine’ en daarmee was de kous af. Ook toen we het voor ons slechte nieuws lieten weten over het feit dat onze huurder in Nederland zijn huurperiode niet meer had verlengd, vanwege beëindiging werkzaamheden, was de reactie: ‘That’s good’. Komt grappig over, maar is natuurlijk niet altijd even leuk.

Even een paar brieven posten…….lijkt simpel, maar is het niet…….Allereerst zijn er geen brievenbussen; je moet iedere keer naar het postkantoor gaan om een brief te kunnen posten en bovendien kost het ons een uur om bij het postkantoor te geraken (lopen-taxi-weer lopen). Toen we uiteindelijk 10 minuten voor sluitingstijd op het postkantoor arriveerden, was bijna iedereen al vertrokken. De enkele medewerker die nog aanwezig was, weigerde ons te helpen onder het mom van: ‘Everybody left already; unless tomorrow……’ Van service heeft men nog nooit gehoord. Het is overigens bekend dat Ghana Post niet klantvriendelijk is. Ik kon het niet nalaten om te zeggen: ‘We worked almost 6 years for free for your country and you refuse to sell us some stamps; it’s a shame…..’ Men wordt er echter niet koud of warm van…………..

30 augustus: Regen, regen, regen………oftewel plensbuien. Het is met recht de ‘ rainy season’. Eigenlijk ervaren we dit nu pas echt goed, aangezien we in het verleden in de maand augustus altijd op verlof waren in Nederland. Ons kippengaasdeurtje is niet berekend op dergelijke hoeveelheden water, maar ook het plafond in de veranda (de plek waar wij koken) lekt als een mandje. Emmers plaatsen dus en water opvangen………

Beste lezers, keep up the good spirit!!!!!!

Groet, B&D