Ons Ghanese leventje gaat verder........

Ons Ghanese wel en wee………….

1 juli: Republic Day en dit betekent een Public Holiday in Ghana.

Het einde van de maand juni en het begin van de maand juli was er geregeld stroomuitval in combinatie met een slechte internetverbinding en daardoor kostte het veel moeite om ons blog op tijd te plaatsen, maar uiteindelijk lukte het dan toch, omdat we naar een plaats gingen waar we verzekerd waren van elektriciteit. Wij belden veelvuldig met de elektriciteitsmaatschappij VRA met de vraag wanneer ‘lights’ weer terug zou komen en daar kregen we het bekende verhaal te horen: ‘Unless they finish the work’……..blablabla…..Inmiddels gelukkig het telefoonnummer van een veldwerker gekregen, zodat we niet meer alleen naar het kantoor hoeven te bellen en sneller gerichte informatie kunnen ontvangen.

Op een gegeven moment was er wederom ‘lights off’ en hoewel er een delegatie van maar liefst 5 VRA-mensen van de buitendienst op kwam draven, kon men de vinger niet op de zere plek leggen. Volgens de heren was er niets mis met de ‘lines’, maar was het een kwestie van het plastic elektriciteitskaartje ‘resetten’. Daarvoor moesten we naar het kantoor gaan, omdat dit euvel niet viel onder het veldwerk.
Aangezien onze buren met hetzelfde probleem zaten, namen we ook het kaartje mee van de buren en togen we dus naar kantoor.

Aldaar werd duidelijk dat het niet een kwestie was van ‘resetten’, maar van het uptoppen van units en verder zou er sprake zijn van een bypass. Deze 2 bevindingen kwamen tevoorschijn nadat men de kaart had gelezen en dit gold zowel voor de kaart van onze buren als voor onze eigen kaart. Nieuwe units kopen was geen probleem en snel geschied, maar wat hield de bypass in? Ons werd duidelijk gemaakt dat de elektriciën een ‘wrong connection’ had gemaakt. Dit betekende dat wij de elektriciteit van de buren betaalden. Ons werd geadviseerd om contact op te nemen met de landlady en met de elektriciën van de landlady, zodat er een betere separate aansluiting gerealiseerd kon worden. Aldus geschiedde en dit euvel was snel verholpen, maar……was dit probleem opgelost, diezelfde dag diende zich weer een ander probleem aan, namelijk ‘lights off’ in het hele gebied; een ‘general problem’ dus, maar ja…..het resultaat bleef hetzelfde…..we hadden geen stroom……en dan kun je erg weinig en moet je je planning weer bijstellen.

Inmiddels hebben we een sleutel gevraagd aan collega Osman; een ‘key’ van de Library/het Resource Center van CPYWD, zodat we - in geval van lights off thuis - op het project kunnen werken. (Als het natuurlijk geen ‘general lights off ’ is).

Funny story: Ben leest op internet dat in geval van lights off in Nederland voor langer dan 4 uur (volgens ons bijna onmogelijk), de elektriciteitsmaatschappij een vergoeding moet betalen van 35 Euro. (Omgerekend ongeveer 85 Cedis). We vertellen dit aan onze contactpersoon van de plaatselijke elektriciteitsmaatschappij, onder vermelding van: ‘If that should have been the case in Ghana, then I was a rich man now’…..…hahaha!!!

Onze landlady, madam Paulina, komt zo af en toe eens langs ‘just to greet us’. Meestal combineert zij dat met andere bezoekjes…….’I needed some water’………’I had to go to your neighbour, because she is ill……I had to go to a certain place for a funeral’……….
Onze buurvrouw Reina was inderdaad ziek (geweest) en had een paar uurtjes in het ziekenhuis aan het infuus gelegen. En die funeral? Volgens onze landlady was er iemand vermoord om geld……this is Ghana…..

Een tijdje later werd onze landlady weer geconfronteerd met een sterfgeval, ditmaal in de familie (senior sister) en ook buurvrouw Reina had een ‘funeral’ en wel van haar vader. Hiervoor moest Reina naar een ‘village’ in de buurt van Wa (Upper West Region). Landlady Paulina kwam weer even langs en bracht meteen een dochter mee. Laatstgenoemde wilde gewoon even kennismaken met ons. Aangezien zowel de landlady als de buurvrouw te maken hadden met een sterfgeval, liet de dochter van de landlady weten: ‘We are in the same soup’……tja….we zitten in hetzelfde schuitje……..Overigens: De vader van onze buurvrouw bleek reeds vorig jaar te zijn overleden, maar in Ghana is het gebruikelijk dat de ‘funeral’ uit meerdere onderdelen bestaat en de laatste bijeenkomst is na ongeveer een jaar en dit was nu dus aan de orde.

2 juli: Het zat niet mee….…Job (broer van mister Jacob) realiseert ‘wooden poles’ voor ‘laundry lines’. Natuurlijk was het fijn dat er houten palen met waslijnen kwamen, maar laat dan even weten dat je komt…….nee hoor, this is Ghana……er wordt nooit gecommuniceerd en er wordt niets uitgelegd……wij zijn op het project les aan het geven en collega Osman komt je dan gewoon uit je lokaal halen met de mededeling: ‘You have to go to your house now, because Job is fixing the wooden poles for the laundry lines’, maar uh……sorry Osman, ik ben nu aan het lesgeven….Dit wordt totaal niet begrepen. Om niet op lange Ghanese tenen te gaan staan, besluit Ben om maar even met Osman mee te lopen naar ons huis, waar Job inderdaad al aanstalte aan het maken is om zijn klusje te klaren.
Ben vroeg zich terecht af hoe Job die houten constructie had getransporteerd. ‘Oh no problem’……..Collega Osman reed met zijn motorbike naar het huis van Job; Job sprong achterop en legde de hele constructie gewoon op zijn hoofd en samen tuften ze naar ons huis.

Even later zou blijken dat de landlady en de buurvrouw niet gecharmeerd waren van de plek waar de palen waren geplaatst: ‘It’s blocking the entrance’ en daar kon ik hen alleen maar gelijk in geven. Resultaat: Job mocht weer terugkomen om zijn huiswerk opnieuw te doen. Jammer van de tijd en de energie dus. Les voor Job: Beter met ons communiceren en een afspraak maken waarop iedereen beschikbaar is. En dat lukte dus op 20 juli.

Nog steeds ben ik les aan het geven en de ene na de andere storing is een feit. Terwijl ik me sta uit te sloven om de kansarme kinderen van de Katariga school de strekking van een verhaal aan hun verstand te brengen, komt collega Peter binnen en mengt zich in de les. Hij vraagt zich hardop af waarom de kinderen niet schrijven. Een opmerking die precies past in een Ghanese schoolsetting. Ik leg hem uit dat schrijven de laatste stap is in het verwerven van een vreemde taal en dat de eerste prioriteit is dat de kinderen het verhaal begrijpen (en zeker binnen deze context van kansarme kinderen, waarvan het niveau zó bedroevend slecht is).

Zijn we gewend om met grote aantallen kinderen te werken, plotseling zitten er maar 4 jongens uit P6 (groep 8) in de klas. Op mijn vraag waar de rest is, krijg ik te horen: ‘They went out to buy a form for their welcome exam’.
Even snel schakelen…..juist ja…..deze leerlingen gaan in september naar de onderbouw van de middelbare school (JSS) en daarvoor moeten zij een soort toelatingsexamen doen. Daarnaast zijn er overigens ook scholen die zonder toelatingsexamen leerlingen toelaten. Dit is in de praktijk meestal een vergaarbak van leerlingen zonder enige kansen. Oké, dit verklaarde dus de afwezigheid van velen.

Toch wilde ik het even checken bij de leerkracht van P6 en liep dus even naar de Katarigaschool, die tegenover ons Discovery Center van CPYWD is gelokaliseerd. Als je met een Europees hoofd deze Ghanese staatsschool binnenwandelt, dan kun je eigenlijk alleen maar met je hoofd schudden en veel medelijden voelen met de kinderen die hier onderwijs moeten volgen. De meeste leerkrachten zijn totaal niet gemotiveerd en velen liggen met het hoofd op de tafel te slapen of zitten buiten te kletsen met elkaar. Op mijn vraag waar de leerlingen van P6 waren, antwoordde de leerkracht met een verveeld gezicht: ‘After break they went home and they didn’t come back’. Van die lakse houding ging ik helemaal steigeren en liet dan ook weten: ‘I will discuss it with the headteacher’. Tsja….ik ga serieus met mijn werk om, maar dat geldt hier niet voor iedereen.

Op 3 juli hadden we dan ook een gesprek met de headmaster , mister Hassan. Verschillende issues passeerden de revue:

- De houding van de kinderen tijdens ons ‘indoor programma’ ‘s morgens: Iedere dag moeten wij zelf weer de kinderen van P4-P5-P6 uit de klas halen (terwijl we allemaal samen - staff van CPYWD - leerkrachten - schoolhoofd, een timetable hebben opgesteld en iedereen precies weet welke klas op welke dag en op welk tijdstip naar het Discovery Center toe moet komen. Tactisch maken we duidelijk dat het prettig zou zijn als leerlingen en leerkrachten een ietwat actievere houding zouden laten zien.

- Kunnen de leerkrachten van de school niet ‘involved’ worden tijdens ons ‘After School Programma’? Toen we in juni startten, wilden alle teachers involved worden in ons programma, maar in de praktijk zien we hen nooit. En natuurlijk begrijpen we hun redenen: Zij worden door CPYWD hiervoor niet betaald en geen enkele Ghanees werkt vrijwillig. Bovendien is ons bekend dat veel leerkrachten ’s middags zelf nog een opleiding volgen of elders privéles geven. In dit laatste geval willen zij gewoon een extra centje bijverdienen. Natuurlijk is dat allemaal te begrijpen en natuurlijk zijn we ons hier terdege van bewust, maar toch deden we een poging om het accent te leggen op intrinsieke motivatie. Mister Hassan beloofde ons in ieder geval om het diezelfde middag nog te gaan bespreken tijdens een meeting met de teachers. En het resultaat? Helemaal niets!

- Wij hadden begrepen van collega Peter dat het speeltoestel ‘Mary goes round’ kapot was. Heel jammer, want de kleintjes vinden het nu eenmaal prachtig om hier gebruik van te maken. Echter: Het begint ons wel te storen dat wij geacht worden voor de reparatiekosten op te draaien. Het gemak waarmee gevraagd wordt is ongekend. Toen wij lieten weten dat wij - als zijnde vrijwilligers - dit niet wilden betalen, werd het voorstel gelanceerd om er dan maar een project van te maken, met andere woorden: ‘Vraag het maar aan Nederland’.
Toen wij aangaven dat Nederland genoeg had gegeven voor onze eerdere projecten en dat wij gestopt zijn met fondsenwerving, kreeg men wel in de gaten dat hun financiële creativiteit niet door ons werd gewaardeerd. Maar uh…….heeft de school dan geen budget voor onderhoud? vroegen wij ons af en jawel hoor…..navraag bij het schoolhoofd leerde ons dat er wel degelijk een budget was.
Echter: Op dit moment is nog niet duidelijk wanneer het budget komt en als het budget komt, dan is het nog niet duidelijk hoe dit zal worden besteed, maar inderdaad…..’budget for maintenance can be used for repairing the Mary goes round’…….nou, zo zie je maar weer………..

- Ook lanceerden we het idee om de Roadservice een keer uit te nodigen op school. (Dit hadden wij in het verleden ook georganiseerd op de internationale school in Takoradi en dat was destijds een groot succes geweest). ‘Safety on the road’ is erg belangrijk en in Ghana/Tamale is het verkeer vaak ‘ war on wheels’ en zeker schoolkinderen zijn een kwetsbare groep en vaak slachtoffer van verkeersongelukken. Headmaster Mister Hassan kon zich hier helemaal in vinden en er werd dan ook besloten dat wij (Ben en Dees) aan de slag zouden gaan. Op naar de Roadservice dus en vragen of men bereid was om een workshop te geven aan de jeugd van de Katariga-school.

Al snel gingen wij dan ook op zoek naar de Roadservice in Tamale. Op advies van de headmaster kwamen we terecht in een gedeelte van de stad, met de naam: Ababu. Sjouwen, vragen, zoeken, maar we kwamen uiteindelijk terecht op de verkeerde plek (GPRTU Transportation). Via via vernamen we dat we moesten zijn bij de Regional Coordinating Council en die was aan de andere kant van de stad gelokaliseerd. Andere keer maar weer verder gaan.

Tweede poging op 8 juli……inderdaad…dit keer waren we op de juiste plek, ware het niet dat de direkteur een week afwezig was. Wel spraken we met medewerkers en wisselden telefoonnummers uit. 15 juli dus even bellen………Het is gebruikelijk dat er ook nog een brief wordt geschreven, maar dit zou dan eventueel de taak zijn van de headmaster van de Katariga school, zijnde mister Hassan. Onze tocht naar de Regional Coordinating Council - in de stromende regen - was een bekende plek voor ons. In het verleden hadden we daar gesproken met de Regional Minister en hij was degene geweest die Assembly (Gemeente) destijds gedwongen had om het sponsorgeld van Nederland terug te betalen, zodat wij het afgebroken trainingscentrum weer elders konden opbouwen. Toen we dit verhaal daar nog eens terplekke vertelden en toen duidelijk werd dat we nog steeds als vrijwilligers werkten, werd iemand gevraagd om ons mee te laten rijden richting stad, zodat we vandaar weer een ‘ shared taxi’ naar huis konden nemen. Wel zo prettig, vanwege de nog steeds hevige regenbuien.

Waarschijnlijk zal de workshop over ‘safety on the road’ pas gegeven worden in de eerste of tweede week van september, aangezien we eerst geconfronteerd worden met schoolexamens in juli en de schoolvakantie die duurt van eind juli tot begin september. Toen we op 15 juli de Regional Manager, mister Alexander Ayatah, belden en hem vroegen naar de bereidheid om een workshop te komen geven, reageerde hij fantastisch:….’It’s my duty to come…….you or the headmaster can give me day and time and I will be there’……Nou, dat is mooi! Uiteindelijk werd de datum 20 september geprikt cq vastgelegd, maar voor het zover was…….Niemand durft een beslissing te nemen; de headmaster draaide in kringetjes rond en sloot alles kort met ons en onze collega’s. Tsjonge….jonge…..bel gewoon de Roadservice en leg een afspraak vast. Maar ja, delegeren is in z’n algemeenheid ‘not done’ in Ghana. Wij in Nederland hebben altijd voor in de mond liggen: Delegatie en mandaat, maar hier in de Ghanese werkcultuur zie je dat er eigenlijk nauwelijks gedelegeerd wordt. Voor elk wissewasje moet de baas gevraagd worden. In Nederland liggen de verantwoordelijkheden laag in de organisatie; hier in Ghana is het net andersom. (De top-down cq bottum-up filosofie).

Tijdens ons ‘indoor program’ in de ochtenduren, staat vaak ‘Storytelling/Basic reading’ centraal. Dit heeft echt prioriteit, omdat de kinderen niet of nauwelijks kunnen lezen. Een verhaaltje met als titel: ‘The mice who ate iron’ wordt pas begrepen als jij letterlijk alles van jezelf uit de kast haalt. Je moet als het ware een hele show opvoeren, veel met mimiek werken en zaken visueel maken. Als je het verhaal bijvoorbeeld tekent, dan beklijft het beter. Daarna volgt: Om beurten lezen. Het is echt huilen met de pet op!

Gedurende het ‘After School Program’ staan er altijd veel aktiviteiten op de rol. Een voorbeeld: Osman gaat met een groep touwtje springen; Ben laat de kinderen tekenen (‘draw what makes you happy/sad’) en ikzelf (Dees) had bedacht om een woordveld te maken. Concreet: Ik verzon een ‘keyword’ (bijvoorbeeld school) en stimuleerde de kinderen om een ‘mindmap’ in hun hoofd te realiseren. Met andere woorden: Probeer zoveel mogelijk woorden te noteren die een ‘ link’ hebben met het woord school. Je moet dan blijven hameren op het feit dat ze zelf moeten nadenken, ……’so don’t copy your neighbour!’

Andere aktiviteiten tijdens ASP (After School Program) waren: ‘Draw your neighbour’/ ‘Draw mister Ben’ / ‘Draw madam Dees’. Deze creatieve opdracht was een aangename bezigheid en resulteerde in vrolijke kinderen. Ook het zingen van Franse liedjes ging er in als koek. Tevens ‘games’ zijn favoriet onder de kinderen, waaronder ‘picture teaching’ als ‘learning game’. En wat te denken van voorlezen? Het verhaal over ‘Fati and the honey tree’ werd snel begrepen, omdat het referentiekader het Noorden van Ghana betreft. Mijn publiek zat met grote ogen te kijken en met open mond te luisteren. Daarna werden de kinderen aan het werk gezet: ‘Where do we use honey for?’ en ‘tell your own story to the group’….Het lukt de kinderen nog niet om dit in het Engels te doen. Zij spreken dan dus in het Dagbanli en onze collega Peter of Osman vertalen het dan in het Engels naar ons toe, zodat we kunnen beoordelen in hoeverre de kinderen in staat zijn om in ieder geval in hun moedertaal de opdracht uit te kunnen voeren.

De ASP groepen zijn nu verdeeld in de allerkleinsten (Nursery-Kindergarten-P1 t/m. P3) en daarnaast P4 t/m. P6. Soms zit er een heel klein manneke bij van zo’n anderhalf jaar die in zijn blote billetjes gewoon plaatsneemt op één van de banken, of een heel klein moslim-meisje dat helemaal gesluierd en verlegen naar binnen stapt.

Aangezien de kinderen in grote getale komen, is het ondoenlijk om hen allemaal bij naam te kennen of hen te herkennen.
Ze heten allemaal Alhassan of Mohammed of Iddrisu, Mustapha, Yussif, Abdul, Abdallah, Hassan, Baba, Rahaman, Basiru. Musah, Zakaria, Amin, Iddi, Issah, Salifu, Karim, Ismail, Sualisu, Yakubu, Abubakari, Fuseini, Amina, Rashida, Shafawu, Ayisha, Hamza, Ibrahim, Mudasir, Latif, Sulemana, Tahiro, Tanko. Hubeida, Awal, Faiza, enz. enz.

We zien deze kinderen niet alleen op CPYWD of op de school, maar natuurlijk ook in de Katariga community waar zij - maar ook wij - wonen. Ook buiten onze werktijden horen we dus geregeld roepen: ‘Mister Ben, madam Dees……how are you?’

Ook al ziet het zwart van de kindertjes, soms valt er ééntje extra op.
Voorbeeld van zomaar een donderdagmiddag: Het laatste half uur van het After School Program werd besloten om een partijtje voetbal te spelen…….de jongens tegen de meisjes….. Dit laatste was uit nood geboren, aangezien er slechts 1 voetbal was die voldeed. Navraag bij collega Osman leerde dat de andere voetballen ‘no air’ hadden, met andere woorden: Die moesten opgepompt worden. Dan denken en zeggen wij: ‘Doe dat dan; regel het dan’…….We hebben het gevoel dat we voortdurend als ‘aanjagers’ moeten fungeren, anders gebeurt er niets. Initiatief tonen is echt ‘een brug te ver’. Hoe het ook zij: Alle kinderen gingen naar buiten om te voetballen of touwtje te springen, maar een klein ventje van een jaar of 4 bleef zitten en mompelde: Pencil. Hij wilde dus blijkbaar tekenen.

Nadat hij voorzien werd van kleurpotloden en papier ging hij aan het werk. De kleurpotloden raakte hij eigenlijk niet aan; slechts 1 kleur werd gekozen (geel) en uiterst geconcentreerd ging hij aan het werk. Uitdrukkingsloos, bijna statisch……….Toen het tijd werd om naar huis te gaan, ruimde hij de kleurpotloden op in de ASP-box - waar allerlei materialen inzitten voor het After School Program - en liep met zijn tekening naar buiten. Zelf waren we doende om dingen door te nemen met collega Osman en toen we uiteindelijk ook aanstalten gingen maken om huiswaarts te keren en bezig waren om alles af te sluiten, zagen we plotseling het kleine manneke met zijn tekening buiten staan. Blijkbaar had hij op ons gewacht, want toen hij ons zag, keek hij ons verwachtingsvol aan en mompelde weer dat ene woord: Pencil. Daarop besloot ik hem een potlood te geven en hij nam het aan met stralende ogen. Toen hij wegliep, bleef hij maar omkijken……zijn potlood en stuk papier als een kostbare schat tegen zich aangedrukt.

Na afloop van de volgende ASP-bijeenkomst, die in het teken had gestaan van ‘model drawing’, bleef hetzelfde knaapje weer treuzelen en dit keer liet hij me weten: ‘Siliminga book’. Hij heeft ongetwijfeld gedacht: ……..Van die oude witte oma krijg ik ook vast wel een boek….Tsja…..die vlieger ging natuurlijk niet op, want op die manier zou CPYWD snel door de materialen heen zijn.

Voor wat betreft ‘model drawing’ schreef ik de volgende opdracht op het bord: One student needs to stand in front of the class. This student can choose his/her own way of standing and expression. All the others make a drawing of the student standing in front. When everybody is finished, another student will be the model. Collega Osman vertaalde de opdracht in het Dagbanli en al snel gingen de kinderen geconcentreerd aan het werk.
Vele modellen kwamen aan de beurt. Ook Ben liet zich natekenen en had de pose aangenomen van ‘Le Penseur’. Vrije expressie kan voor deze kinderen een hulpmiddel zijn ‘to explore their minds’.

Soms maken we een combinatie van aktiviteiten tijdens het After School Program. We vormen dan verschillende groepen en de kinderen mogen hun favoriete bezigheid kiezen: Drawing (bijvoorbeeld ‘model drawing’), reading, games, singing, sport etc. Soms wisselen we ‘European games’ af met ‘local games’. Waar het om gaat is ‘learning by doing’ en ‘learning through playing’. Een voorbeeld van een indeling die we gebruiken, is: Brain Training Games; Cooperation Games; Coordination & Physical Training Games; Expression & Self-Identity Games etc.

Aangezien het project CPYWD wel een goede ‘administrator’ kan gebruiken en wij op dit gebied niet van meerwaarde kunnen zijn, besloten we om hulp van buitenaf in te schakelen. Met andere woorden: We maakten gebruik van ons Ghanese netwerk en consulteerden de direkteur van het Business College International, die ons in het verleden had geholpen aan een microfinancieringsdeskundige voor ons project van destijds. Ook dit keer was hij bereid om ons te helpen. Dit resulteerde uiteindelijk in mister Seidu. Zou hij de geschikte administratieve kracht zijn voor CPYWD? Wij hoopten dit van harte, aangezien er in het verleden al velen waren geweest die hem waren voorgegaan. Blijkbaar voldeed niemand voor mister Jacob.

Wij hadden begrepen dat de betreffende persoon geschoold moest zijn op het gebied van accountancy/business (management) en op de hoogte moest zijn van Excel e.d. Er zou budget zijn voor brandstof en er zou uitbetaald worden op uurbasis. Gedacht werd aan een paar uurtjes per dag; een paar keer per week. Bovendien moet hij zelfstandig kunnen werken. Mister Jacob (direkteur CPYWD) heeft geen tijd om Seidu te monitoren. Wanneer zou mister Seidu kunnen beginnen?

Eerst ging hij ‘on travelling’; hij zou op 9 juli terugkeren, maar dat werd 12 juli en zo gaat de tijd maar verder…..Hoewel er reeds telefonisch contact is geweest tussen Seidu en mister Jacob, bleven wij aandringen op een gesprek face to face. Op 13 juli zou dit plaatsvinden, maar 13 juli werd 15 juli. Het duurt hier allemaal zo lang voordat er iets van de grond komt, maar goed…..op 15 juli werd afgesproken dat Jacob de inhoudelijke funktie - die op papier staat - per mail zou toezenden naar Seidu en laatstgenoemde zou op basis daarvan beslissen of hij zou gaan starten. Bovendien wilde Jacob ook nog het hoofdstuk Seidu bespreken met de Nederlandse staff en met de Ghanese staff.

En dan komt dit verhaal in een ander daglicht te staan……..Toen wij eind juni de direkteur van het Business College International bezochten, was ons niet helemaal duidelijk dat de voorkeur van CPYWD in principe uitging naar een vrouwelijke ‘administrator’. Waarom een vrouw? Welnu, vanwege het feit dat een vrouw beter past in de filosofie van CPYWD, omdat het binnen het project gaat om jeugd-en vrouwenontwikkeling en verder bestaat de huidige staff slechts uit mannen. Maar ja, wij waren eind juni al blij dat de direkteur van het Business College International ons een geschikte kandidaat had gegeven in de persoon van Seidu.
Bovendien vinden wij dat kwaliteit prioriteit nummer 1 moet zijn en dan is het van ondergeschikt belang of het een man of een vrouw betreft.

Hoe het ook zij: Nog steeds was er geen ‘administrator’ begonnen. Inmiddels had Jacob ons laten weten dat indien de meerderheid van de Ghanese en Nederlandse staff niet akkoord zou gaan met een mannelijke ‘administrator’, Jacob de meerderheid zou volgen en dus niet in zee zou gaan met Seidu.

En dan komt plotseling de Nederlandse staff met een verzoek aan ons of wij wellicht nogmaals contact willen opnemen met de direkteur van het Business College International en willen vragen of hij wellicht ook een vrouwelijke ‘administrator’ kan aanleveren, maar uiteraard wel met dezelfde kwaliteiten als Seidu. Zo niet, dan zal waarschijnlijk Nederland en Ghana genoegen nemen met Seidu.

Welnu, wij namen weer contact op met de direkteur van het Business College International en tot onze verrassing liet hij weten: ‘Give me one week and I will find a female for you!!!’ Hij had echter geen week nodig, want binnen 24 uur kregen wij de naam door van een vrouwelijke kandidate, zijnde Khadija. Telefoonnummers werden uitgewisseld, zodat de desbetreffende mensen (Jacob, Khadija) contact met elkaar konden opnemen. Wij hadden onze taak als ‘bruggenbouwers’ weer volbracht en konden alleen maar hopen op snelle actie van de Ghanese staff.

Als we op 4 juli op het project arriveren, zien we dat één van de twee hutten in gebruik is genomen door een groot aantal mensen die wij niet kennen. Het bleek te gaan om: National Identification Authority/Registration. Iedereen in Ghana krijgt een kaart, de zogenaamde biometrische kaart. Daarvoor worden van alle inwoners overal in het land vingerafdrukken gemaakt van duim en wijsvinger en er worden foto’s gemaakt. Na deze aktie krijgen de mensen een bewijsstukje mee en kunnen daarmee dan over een paar weken hun identificatiekaart ophalen, op de plek waar de vingerafdrukken en de foto’s zijn gemaakt. De machine waar de persoon mee werkte was verbonden aan een ontzettend grote accu, want deze veldwerker wordt natuurlijk dagelijks geconfronteerd met ‘lights off’ en dan kan hij niet werken.

Boodschappen doen in Tamale town is altijd weer bijzonder……je ontmoet zovele bekenden en je wordt geacht om overal een praatje te maken, dat men vergezeld laat gaan van hartelijke omhelzingen.

Toen we onze voormalige stagebegeleidster van het kappersvak, madam Mariam, nog eens bezochten, liet zij weten dat ze met de helft van haar meisjes naar Lamashegu zou gaan. Daar staat ons trainingscentrum met 3 containers en onze voormalige stagebegeleider van het naaiatelier, mister Halilahi heeft momenteel alle 3 de containers in gebruik, maar hij weet dat hij er 1 af moet staan als madam Mariam deze nodig heeft voor haar meiden. Blijkbaar is het nu dan bijna zo ver……eindelijk, want het heeft lang geduurd voordat zij de knoop doorhakte. (Maar nog steeds geldt:….Eerst zien, dan geloven). Madam Mariam mag weliswaar 1 container gebruiken op Lamashegu; zij mag deze echter niet laten verplaatsen naar haar eigen lokatie. Dat zijn wij destijds overeengekomen. Het trainingscentrum moet als geheel (3 containers) gehandhaafd blijven op Lamashegu. Mister Halilahi liet ons weten zelfs bereid te zijn om de kosten van een nieuwe container te betalen aan madam Mariam, zodat hijzelf met de 3 containers op Lamashegu kan blijven.

Ook brachten we nog eens een bezoekje aan ons trainingscentrum voor ‘needy girls’ dat nu dus al een paar jaar in handen is van mister Halilahi. Het is altijd weer fijn om daar te vertoeven en te zien dat de containers naar volle tevredenheid worden gebruikt en de ‘sewing girls’ onder leiding van onze vriend mister Halilahi de kneepjes van het vak krijgen bijgebracht. Mister Halilahi vertelde ons vol trots dat er een Nederlander les kwam geven bij de Tailors Association in Tamale, waarvan mister Halilahi ook onderdeel uitmaakt. Deze Nederlander (ook ‘tailor’ van beroep) ging 20 sewing-shops af hier in Tamale, alvorens terug te keren naar Nederland.

Ook de vele taxiritjes zijn het vermelden waard. Zoals bekend wonen wij heel ver verwijderd van de stad en worden we meestal ‘gedropt’ op de Katariga-junction. Vanaf daar moeten wij nog zeker 20 minuten over een zandweg lopen. Sommige taxichauffeurs zijn niet bereid om ons helemaal naar huis te brengen, omdat zij de weg te slecht vinden; anderen zijn wel bereid, maar alleen tegen extra betaling.

Als we ons huis verlaten en richting junction lopen, zien we niet veel taxi’s. Gelukkig stoppen er geregeld privépersonen die ons dan een lift aanbieden. Onderweg voeren we dan leuke gesprekken. Zo kregen we op 4 juli een lift van een zekere Steven en Mary die uit Cape Coast kwamen, maar in Tamale werkten. En natuurlijk word je dan weer uitgenodigd om samen naar ‘church’ te gaan. Nee dus, wij zijn niet van de ‘praying church’ laten wij telkens beleefd weten; wij zijn van de ‘doing church’……………En wij blijven ons storen aan het feit dat de ‘reverend fathers’ vooral goed voor zich zelf zorgen. Het zou meer passend zijn als zij zich het lot van de allerarmsten eens zouden aantrekken. Voor al die luxe en dure 4-wheel-drivers die worden gereden door priesters, zouden veel lege magen kunnen worden gevuld. En natuurlijk, er moet een transportmiddel zijn, maar dat mag best een onsje minder zijn………..

Tijdens de taxiritten wordt er dus altijd veel gepraat over de situatie in Ghana. Een taxichauffeur verwoordde het als volgt: ‘Ghana is an interesting country (helemaal mee eens), but the leaders are not good (helemaal mee eens) en hij vervolgde: ‘The freedom is there, but the justice we don’t have (en ook daar zijn we het helemaal mee eens).

Andere situatie in de taxi: De kinderen van de taxichauffeur zaten in de taxi van hun vader op het moment dat wij instapten. Onderweg moest pa meerdere passagiers ophalen en dit betekende dat het wel erg krap werd in de taxi, maar….geen probleem. Het zoontje werd op schoot gezet bij Ben en het dochtertje bij Dees. Toen Ben met het kleine kereltje begon te praten, kreeg hij geen enkele reactie. Pa liet toen weten: ‘He can not talk’………Daarentegen sliep het kind constant gedurende de rit. Toen iedereen uitstapte had het ventje weer de ruimte in de taxi en werd uitgebreid op de achterbank gelegd en kon dus verder slapen.

Plotseling op een avond hebben we last van een insektenplaag…..overal beestjes, beestjes, beestjes…..brrrr…..ook de daaropvolgende dagen herhaalt dit ritueel zich……grote mieren; grote eendagsvliegen etc…….. Sprayen dus……….

Tamale wordt gevaarlijk……een bekende, rijke Ghanese voetballer - oorspronkelijk afkomstig uit Tamale en nu voetballend in Accra - is in Tamale midden in de nacht in zijn auto overvallen. De ruiten van zijn auto werden ingeslagen.
Volgens de pers was de buit nihil. Wrang is te moeten constateren dat deze voetballer - ondanks zijn sportieve successen in Accra - zeer trouw is gebleven aan Tamale en bovendien ook nog veel investeert in Tamale en omgeving. En als dank-je-wel worden dan je autoruiten ingeslagen…………..

Boodschappen doen in de container, alias het buurtwinkeltje, van Katariga…..Situatieschets: Deze container wordt gerund door een jonge vrouw. Als zij even afwezig is, worden de honneurs waargenomen door het nichtje van een jaar of 9. Probleem is dat dit kind niet kan tellen, dus afrekenen wordt lastig. Meestal stuurt het kind dan iemand op pad om tante te halen. Soms echter fungeert iemand anders als ‘stand-in’, bijvoorbeeld de oom van het kind. Zo ook die ene keer, toen ikzelf (Dees) maar vast begon om de spullen te pakken die we nodig hadden en bij elkaar te leggen. Dit tot grote hilariteit van de community……. Siliminga (de witte) in de shop…….trok veel bekijks. Ik (Dees) maakte maar enkele geintjes tegen de ‘stand-in’, zoals: ‘Master, we are a good team together, isn’t it? You are the seller and I am the buyer, so we can do big business’. Reactie: ‘Yes Siliminga, I make you the owner of this shop’……hahaha!!!!

Lesgeven op het Discovery Center aan de kinderen van de Katariga school zorgt altijd weer voor verrassingen……Nadat een verhaaltje was begrepen (althans dat hoop je dan maar), besloten we om de ‘story’ te gaan analyseren, middels het behandelen van moeilijke woorden; het zoeken naar synoniemen enz. enz. Dit resulteerde in een vol whiteboard. De leerlingen schreven alles over van het bord. Aangezien er aan meerdere groepen les moest worden gegeven over dezelfde materie, schreef ik op het bord: ‘Please, don’t clean it’ en jawel hoor…….de leerlingen schreven gewoon verder, inclusief mijn verzoek dus om het bord niet uit te vegen. Teken voor ons weer dat zij het dus niet helemaal begrepen hadden……

Dan is onze Ghanese collega Peter een paar dagen afwezig, want…….he has to go to the farm…….. Op de dag dat Peter terug is, komt onze Ghanese collega Osman later, want…….my brother has to go to the hospital and I have to join him; he needs an operation, but the doctor didn’t show up and my sister (nichtje) is going to deliver…….I will come to the project unless the fitter repairs my motorbike; on my way it has been spoilt and I don’t have fuel……..tjsa…..dit is nu typisch het leven van alledag hier……………

Na verloop van tijd is Peter een tijdje afwezig, i.v.m. ziekte……he is suffering from his stomach….kregen we te horen.

De headmaster van de Katariga school, mister Hassan, deelde op 8 juli muskieten-netten uit aan de leerlingen. Dit in het kader van bestrijding van de malaria in rurale gebieden.

Het is heel handig dat de school tegenover het Discovery Center van CPYWD ligt. Wij lopen gemakkelijk even naar binnen om iets te bespreken met headmaster mister Hassan of met een leerkracht.

Aangezien ons wooncomplex slechts één watermeter heeft, wordt de rekening gedeeld met de buren. Wij betalen ons gedeelte aan hen en zij gaan op de motorbike naar het kantoortje van: ‘Pay your waterbill here’.

En dan is het Ramadan en dat betekent een periode van vasten voor de vele moslims waar wij mee samenwerken. Gedurende het ‘After School Program’ vragen we de kinderen om woorden te verzinnen die te maken hebben met de Ramadan. Dat gaat de meesten goed af: Fasten; Hadj; Allah; Praying to God; Eid El Fitr; Sheep; Mekka; 5 times praying; Zakaat enz. Aangezien we verschillende jaren in het Noorden van Ghana met moslims hebben gewerkt, begrepen wij snel wat de kinderen bedoelden.

Ik (Dees) werd benaderd door onze buurjongen Justin (17 jaar, 2e klas middelbare school), met het verzoek om bijles Frans te geven, maar…..zo vervolgde hij……computerlesson/ICT-training should also be nice……and due to the French language: ‘You only have to teach me how to speak, read and write in French’…..hahaha!!!...alsof je even een drankje doorslikt en Frans kunt spreken, lezen en schrijven, maar goed…..okay…..kom maar op zondagochtend, dan krijg je de ene week Franse les en de andere week computerles. Moeder Reina keek me stralend aan en mompelde: ‘Thank you’……….Moeder Reina woont met haar man (zijnde niet de vader van Justin) in een kamer en Justin zelf woont in de kamer ernaast. Het is bekend dat religie erg belangrijk is in Ghana, maar als een 17-jarige knul een afbeelding van een heilige op zijn kamerdeur hangt, ja…...dan gaan je gedachten toch even naar een 17-jarige in Nederland….

Op onze weg naar CPYWD wordt achter een hutje een flink gat gegraven. Navraag leerde dat er een septic tank in wordt geplaatst. De grote afvalstenen die uit dit gat komen, worden door een vrouw - die op de grond zit - met een stuk ijzer kleiner gemaakt. Kleine steentjes kun je namelijk beter verkopen, vandaar………..

Opmerkelijke constatering……je nagels groeien in Ghana veel sneller dan in Nederland…….

Het moge duidelijk zijn dat onze nieuwe baan ook nieuwe contacten oplevert (zowel in Nederland als in Ghana). Toch doen we ons best om ook ons oude netwerk te onderhouden, maar aangezien dat netwerk erg groot is, valt het niet altijd mee om alles bij te houden. Ghanezen willen constant contact, maar leggen het initiatief graag bij jou. Ik kan een heleboel vrienden bellen, maar steevast hoor ik: ‘It’s a long time…’. Met andere woorden: ‘Wat heb ik lang niets van je gehoord’. Ik van mijn kant denk dat ik goed handel, maar krijg op deze manier altijd het gevoel dat ik iedereen tekort doe. Het grappige is dat de Ghanese vrienden helemaal niet in de gaten hebben dat dit vervelend bij mij kan overkomen. Hun openingszin…’ It’s a long time’ is gewoon een standaard, nietszeggende uitspraak.

Een telefoontje naar vriendin Taiba was komisch…Momenteel zit zij in Kumasi. In mei had ze laten weten dat ze in juni terug zou zijn in Tamale; in juni verklaarde ze dat het juli zou worden en nu wordt juli dus augustus………but I will come….we will meet…..by His Grace…Insh’Allah…….Het bleek dat haar man zijn opleiding had afgerond en in afwachting was van zijn standplaats van zijn nieuwe baan. Taiba was weliswaar de afgelopen maanden telkens een paar dagen in Tamale geweest, maar moest steeds terugkeren naar Kumasi en daarom had ze geen tijd gehad om te komen. Op de vraag wanneer zij weer definitief in Tamale zou zijn, luidde het antwoord: ‘Maybe in January……life is full of surprises!’

Ook vriend Paul hadden we al een lange tijd niet meer gezien. Hij moest voor een cursus richting Zuid-Ghana (en niet zoals wij dachten naar Bolgatanga, in het Noorden). Het volgen van deze cursus verliep met vele hindernissen. Telkens moest hij tussen de bedrijven door terugkeren naar Tamale. De ene keer vanwege ‘family problems’, de andere keer vanwege ‘admission in the hospital of little son Egbert’, maar ook moest hij regelmatig zijn gezicht laten zien op zijn werkplek in Tamale, zijnde een staatsschool, om binding te houden met zijn school.. ……..but I will come……En dan is het 29 juli en staan we plotseling oog in oog met Paul…… Hij kwam ons een verrassingsbezoek brengen. Nou, daar was hij in geslaagd; het was echt een ‘surprise’ voor ons.

Vriend Hudu is druk met zijn nieuwe baan als ‘ fitter’ en natuurlijk zijn onze moslimvrienden ook in de ban van de Ramadan, but……I will find time and I will come………

Iedereen zegt: ‘I will come’……hoeveel mensen ons nog moeten bezoeken is niet te tellen!

Natuurlijk worden onze vrienden in Takoradi ook niet vergeten………….Zij moesten lachen toen we lieten weten: ‘ We miss you and also the food, the washing machine and the sea-breeze……’

Op 14 juli stond er plotseling een vrouwtje aan de deur met een of ander zielig verhaal. Natuurlijk had zij geld nodig. Uiteraard kunnen we daar niet aan beginnen……..tsja……het is nu wel bekend waar die 2 witten wonen, dus het is het proberen waard……

Zoals eerder gemeld heeft het project CPYWD (Community Partnership for Youth and Women Devolpment) een Nederlandse tak en dit is SPG (Stichting Partnership Ghana). De Nederlandse Maartje (voorzitter), Ruben (secretaris en penningmeester) en o.a. Sanne (ook een bestuurslid) werken hard in Nederland voor CPYWD. Ook een zekere Menno is nauw betrokken en deze Menno kwam enkele weken naar Ghana. Bovendien werd Tamale bezocht en tevens werden wij met een bezoekje vereerd.

Er is veel mailcontact met de Nederlandse tak van CPYWD, zijnde Stichting Partnership Ghana. De ene keer gaat het over achterstand in rapportage richting sponsoren (maar gelukkig werd dit uiteindelijk op tijd en correct afgewerkt), de andere keer gaat het over de toekomst van CPYWD.

Een ieder is het erover eens dat CPYWD binnen drie en een half jaar onafhankelijk moet zijn van Nederlandse sponsoren en dus zelf ‘de broek moet ophouden’. Het accent moet dus gelegd worden op ‘local fundraising and local capacity’. Nederland heeft daar hele goede ideeën over en is o.a. bezig om de mogelijkheid te onderzoeken of bamboe business een optie kan zijn als een inkomensgenererende bron. Bamboe gedijt namelijk goed in droge savanne hier in het arme Noorden. In Ghana is men hier al mee gestart en wij hebben het plan om een keer met het CPYWD-team zo’n plantage te gaan bezoeken, bijvoorbeeld in Kintampo.

Ook andere mogelijkheden om inkomen te genereren worden onderzocht: Farming activities of nadenken over mogelijkheden hoe we meer rendement kunnen halen uit het mooie Discovery Center van CPYWD.

Ook komen er vanuit Nederland verzoeken richting ons. Mogelijke extra taken die werden voorgesteld, waren: Het coachen van direkteur Jacob; voorzitterschap tijdens de weekly review meetings; het fungeren als ‘bruggenbouwers’; coaching en ondersteuning van facilitators en staff; ondersteuning van internationale en/of Nederlandse vrijwilligers; samenwerking aangaan met andere instanties. Wij mochten onze voorkeuren uitspreken en dat hebben we dan ook gedaan, maar eigenlijk pakten wij automatisch en vanuit onszelf al bepaalde taken op.

De Katariga school had examens vanaf 15 juli. Op 25 juli begon de grote vakantie. Wij hebben voorgesteld om computerlessen te geven in de schoolvakantie. Bovendien worden de computers dan tenminste gebruikt…..er staan maar liefst 3 desktops en 7 laptops…….nu wordt de laag stof alleen maar dikker en dikker……en de kinderen zijn razend enthousiast over ons voorstel. Even bespreken met de headmaster en met CPYWD dus…………….Iedereen vindt het een goed plan. Er werd gebrainstormd over de aanvangsdatum (29 juli), de timetable (op maandagmorgen en dinsdagmorgen van 9.00 tot 12.00 uur) en er werd gebrainstormd over de populatie. Behalve de kinderen van P4-P5-P6 is eigenlijk iedereen uit de community welkom!

Op 23 juli werd duidelijk dat er zich 24 leerlingen hadden aangemeld voor de computerlessen. Eigenlijk viel dit aantal ons tegen, omdat de kinderen - tijdens het lanceren van het voorstel -zo dolblij waren geweest. Volgens de headmaster was de reden gelegen in het feit dat de kinderen tijdens de vakantie gewoon op het land moeten werken. Tsja….als de ouders zeggen: ‘You have to go to the farm’, dan moeten de kinderen gehoorzamen. Wij zijn er van overtuigd dat het een teleurstelling is voor de leerlingen die niet deel kunnen nemen aan de computerlessen. Maar……’what can we do?’ Het werken op het land (lees: inkomsten voor de familie) is belangrijker dan het volgen van computerlessen. Begrijpelijk, maar sneu.

Een andere reden zou kunnen zijn dat zowel de headmaster als wij hebben aangegeven dat slechts serieuze en gemotiveerde kandidaten deel kunnen nemen aan de computerlessen. En wellicht is het een combinatie van beide redenen. Hoe het ook zij: Minder kwantiteit, maar hopelijk meer kwaliteit.

In de aanloop naar de start van de computerlessen gedurende de schoolvakantie, troffen we alvast enkele voorbereidingen. Het blijkt dat er een leuk programma aanwezig is, genaamd: ‘ Mavis Beacon Teaches Typing’. In feite wordt op een speelse manier typevaardigheid bijgebracht. Iedere leerling kan zijn of haar naam invoeren en de resultaten qua nauwkeurigheid, snelheid e.d. worden opgeslagen en kunnen worden teruggevonden in de ‘reports’. Er zijn verschillende onderdelen: Take a lesson (theorie) - Practice area (praktijk) - Typing games (verder gaan met oefenen op een leuke manier). Er kan een keuze worden gemaakt uit de volgende ‘games’: Chameleon Picnic; Space Junk; Check-out Time; Road Race; Pirate Race; Ride the Wave; Crazy Catering; Rockslide; Gumball Gambit; Far Off Adventures; Creature Lab; Shark Attack; Undersea Karaoke; Penguin Crossing; Road Trip; Bubble Top. De kinderen zullen waarschijnlijk deze ‘typing games’ het leukste vinden, dus wellicht kunnen we hen hiermee - ieder laatste kwartier van de les - verblijden (of natuurlijk met echte computer-games).

Ook zaken als: Changing lettertype and changing lettersize; using bold, italic and underlined possibilities; cut, copy and paste possibilities enz. zijn enkele voorbeelden van hele eenvoudige dingen die we in Word zullen gaan oefenen. Hoewel er geen internet is op CPYWD, zal dit niet echt gemist worden, aangezien we verwachten dat de kinderen hun handen al vol zullen hebben aan bovenstaande. We houden er zelfs al rekening mee dat we de doelen misschien weer moeten bijstellen (naar beneden), omdat sommigen geen Engels kunnen lezen of schrijven/typen. Vanzelfsprekend kan er dan getypt worden in het Dagbanli, maar er zijn zelfs kinderen die alleen maar Dagbanli kunnen spreken en dus niet kunnen schrijven. Ook zijn we benieuwd naar de aanwezigheid/de opkomst en zullen dan ook een presentielijst bijhouden. Welnu, we gaan het weer ervaren!

De eerste computerles…….slechts 13 kinderen aanwezig (en geen enkele belangstellende uit de community, met uitzondering van de kinderen van de ‘headmaster’)………de indeling in groepen die we hadden gemaakt, was dan ook niet nodig. Een zeer lage opkomst dus, maar de kinderen die er waren, straalden over hun hele gezicht. Zij zijn het niet gewend dat zij echt zelf achter een computer mogen zitten. Als ze al ICT-les krijgen op hun eigen school, dan is dit slechts theorie uit een boek. Sommigen konden het niet geloven dat ze zelf aktief konden zijn; sommigen durfden nauwelijks de computer aan te raken en sommigen schoven zenuwachtig giechelend achter het toetsenbord en keken ons met grote ogen aan. Wij lieten weten dat onze opzet was: Learning by doing….dus spelenderwijs leren. En het resultaat? Gemotiveerde kinderen die er na een paar uurtjes in waren geslaagd om in ieder geval hun ‘koud watervrees’ te overwinnen. Constant kregen we te horen: ‘We like it’……..

Gedurende de schoolvakantie is er ’s ochtends geen ‘indoor program’ voor P4-P5-P6 als het gaat om ‘basic reading’. Daarvoor in de plaats bieden we dus computerlessen aan. Het ‘after school program’op woensdag en donderdag zal wel gewoon doorgaan tijdens de vakantie.

Even met een blouse naar de naaister bij ons op de zandweg in Katariga…….dit meisje spreekt slechts Dagbanli en zit rustig in haar shop van stro. Als ik (Dees) als witte arriveer, komen er al snel mensen om me heen staan: ‘Siliminga, can the tailor make a dress for you?’ (Nee); ‘Siliminga, do you want to buy this cloth?’ (Nee); ‘Siliminga, my little son had never seen a white lady before’. (Vandaar dat het kleintje mij waarschijnlijk aanstaarde als zijnde het zevende wereldwonder)……en onderweg blijft iedereen maar roepen: ‘Deseba’ (Goedemorgen) en luidt mijn antwoord: - zoals het hoort - Naa…………..

Wij waren in afwachting van de verlenging van ons visum (verliep 15 juli). Op 23 juli ontvingen we onze paspoorten terug met daarin de stempel dat we weer 3 maanden kunnen blijven.

Kregen wij de post uit Nederland de eerste maanden binnen 2 weken, nu hebben we al een paar keer een maand of zelfs 6 weken of nog veel langer moeten wachten voordat we de Nederlandse post ontvangen.

Kleine kinderen spelen hier vaak met lege blikjes en zijn daarmee erg inventief. Een touwtje wordt aan een blikje vastgemaakt en dan kun je je zelfgemaakte autootje achter je aan trekken…..blikjes van onze sardientjes zijn dus altijd bestemd voor het kleine grut hier.

Het opwaarderen van het prepaid tegoed van het modem waarmee we internetten is maandelijks aan de orde. Hiervoor gaan we naar de shop van de provider MTN. Toen we aankwamen werden we aangesproken door een jonge knaap die ons liet weten dat zijn telefoon ‘locked’ was. Om deze te kunnen ‘unlocken’, moest hij iets kopen, maar het geld ontbrak, dus…..dan vraag je het toch gewoon aan een witte?...Jammer voor hem……Eénmaal binnen op kantoor maakten we meteen van de gelegenheid gebruik om te melden dat de internetverbinding in Katariga vaak te wensen overliet. Er werd beloofd om te gaan checken in ons gebied.

En dan laat ik (Dees) weer prikken op malaria. Ik voel me namelijk al een tijdje niet lekker………….hoofdpijn, hoofdpijn, hoofdpijn…..Tot mijn verbazing: Geen malaria. Dan maar hoofdpijntabletten kopen, zijnde cafergot, maar wat blijkt…….niet meer te krijgen in Tamale (een stad van ongeveer een half miljoen inwoners!) In een apotheek wordt voorgesteld om het te bestellen in Kumasi, maar de betreffende persoon in Kumasi had geen tijd gehad om het te regelen. Toevallig moest de medewerker van de apotheek in Tamale zelf binnenkort afreizen naar Kumasi voor privé-doeleinden. Hij stelde dan ook voor om eventueel op persoonlijke titel de medicatie in Kumasi te kopen en nadien aan ons te verkopen. Reisafstand Tamale-Kumasi: Ongeveer 6 uur. In Nederland zou bovenstaande ondenkbaar zijn. Echter…..wat bleek? Ook in Kumasi was er geen cafergot meer te krijgen. Dan maar iets anders kopen dus.

Een bezoekje aan het Cultureel Centrum Tamale leverde een leuk gesprek op met de Ghanese Vera, eigenaresse van een shop aldaar, maar tevens studerend voor ‘teacher’. Wij brainstormden o.a. over staatsscholen versus privéscholen e.d.

En verder was er deze maand veel sprake van stroomuitval, van zware regenbuien, bliksem en onweer. Ons kippengaasdeurtje is daar niet tegen bestand en dan regent het dus gewoon naar binnen! We proberen ervoor te zorgen dat er geen plassen water blijven staan, want stilstaand water is erg geliefd bij de muskieten…….

Door de hitte in combinatie met vocht (regenseizoen) hebben we allebei behoorlijk last van huiduitslag. Verder heeft Ben zijn hoest-en proest-periode na een paar maanden bijna afgesloten…maar nu zitten zijn oren half dicht. Dit laatste kan uiteraard ook voordelen hebben …….hahaha!! Ikzelf word helemaal lek gestoken door de muskieten en als er dan hoofdpijn op volgt, dan is het meestal weer ‘malaria-time’ .

Tsja….hoort er allemaal bij, maar er komt natuurlijk een tijd dat deze 2 ‘oudjes’ niet meer opgewassen zijn tegen de zware omstandigheden…….Voorbeeld: Als we geen stroom hebben, werkt de fan dus ook niet en dan is je bed net een zwembad; je drijft weg….en dan is er maar 1 adequate mogelijkheid om af te koelen: Koude zakjes water op je lichaam leggen, zodat je in ieder geval in slaap kunt vallen………….

Dan vernemen we dat er een hittegolf is in Nederland en dat er zelfs sprake is van een Nationaal hitteplan in combinatie met inschakeling van 33.000 vrijwilligers van het Rode Kruis……wellicht begrijpelijk dat wij moeten glimlachen……………………

Het Ghanese nieuws wordt door ons gevolgd via de website: www.ghanaweb.com Onlangs lazen we nog een artikel over de Kayayoo-girls. Herkenbaar voor ons. En wat te denken van het bericht dat de huwbare leeftijd van meiden moet worden opgetrokken van 18 naar 23 jaar? De moslims zijn tegen; zij vinden 18 jaar een prima leeftijd om kinderen te krijgen……twenty three is too old………..Verder lazen we dat de kosten van de diensten van overheidsinstellingen binnenkort enorm worden verhoogd. Ook de Ghana Immigration Service maakt hier onderdeel van uit. Straks zullen we dus meer moeten gaan betalen voor de verlenging van ons visum.

Op 26 juli bezochten we nog eens ‘sandal-maker’ mister Slim. Nadat we hem opdracht hadden gegeven om nieuwe slippers te maken voor Ben, liet hij ons weten: ‘Two days ago, my wife delivered a baby-boy and I want you to have a look’. Dus……op naar de hut waar mister Slim woont met zijn vrouw en 2 zonen. Toen we de woonomgeving zagen, konden we alleen maar hopen dat de baby daar niet was geboren. En dat bleek gelukkig niet het geval te zijn. De bevalling had plaatsgevonden in het Tamale Teaching Hospital. De trotse vader liet weten dat binnenkort de ‘adoration’ (naamgeving) zou plaatsvinden en dat de familie zou komen…they will come with some dresses, rice or money…met andere woorden: ‘Witte, wat krijgen we van jou?’

Ben had brood gehaald bij de container even verderop. Toen hij terugliep kwam hij een 5-tal vrouwen tegen uit de community. De dames wezen op het brood en zeiden: ‘Chop chop’ (eten). Middels gebarentaal (vrouwen spraken geen Engels en Ben geen Dagbanli) maakte Ben hen duidelijk dat hijzelf ook honger had……………..hahaha!!!

Op een middag staat er plotseling een wildvreemde vrouw aan de deur en het enige dat zij zegt is: ‘I want to greet you’……………

En dan krijgen we een nieuwe buurman. Althans dat dachten we. De landlay liet weten dat de nieuwe buurman op korte termijn zijn intrek zou nemen. Dit betekent dat dan alle kamers bezet zijn. De nieuwe buurman zou hier alleen komen wonen. Hij is weliswaar getrouwd en wordt binnenkort vader, maar in de Ghanese cultuur is het normaal dat de vader dan een tijd niet bij z’n gezin woont, omdat de moeder van zijn vrouw betrokken zal worden bij de verzorging van de baby en pa dus waarschijnlijk pas weer naar huis terugkeert als baby-lief ietwat groter is. Echter………we hebben nog steeds geen nieuwe buurman gezien……wellicht gaat het dus helemaal niet door. Na een tijdje stond er wel een jonge vrouw voor ons kippengaasdeurtje, die liet weten: ‘I am looking for accomodation’. We verwezen haar naar landlady madam Paulina. Dus krijgen we nu wel of geen nieuwe buren? The time will tell……………..

All the best!!!!

Warme groet,
Dees en Ben