De laatste loodjes in Palin

Onze laatste maand in Guatemala….. Mei 2017

Nog even de laatste week van april……...….Te starten bij 24 april.

Hoewel het lesgeven op het taleninstituut OK English Academy in Palin/Guatemala alsmede het lesgeven tijdens de in-company training (Engels geven aan mensen uit Guatemala die in een Koreaanse fabriek kleding vervaardigen voor de Verenigde Staten) goed bevalt, is het zeker niet ons favoriete project. Dit vanwege de nogal vreemde host Raul; de lange wachttijden tussen de lessen; de niet echt veilige entourage en een accommodatie in een gated community die zeer sfeerloos is. Hoe het ook zij: Het gaat stukken beter dan in het begin en daar zijn we blij mee. (Later bleek dat de vreugde slechts van korte duur zou zijn). Concreet: Zo’n 2 weken ging het goed en daarna ging het weer bergafwaarts, maar goed……Nog 5 weken voordat we op verlof komen naar Nederland (1 juni). Dus: Aftellen geblazen!

De omstandigheden waaronder les moet worden gegeven zijn lastig, maar ook grappig. Situatieschets: Een cursiste verschijnt een half uur te laat in de les en vindt het heel normaal om haar kleutertje mee te nemen. Vervolgens gaat zij uitgebreid haar mobiele telefoon bestuderen. Het is geen uitzondering. Cursisten lopen zomaar in-en uit. Sommigen verlaten de les eerder zonder iets te zeggen. Aangezien er geen deuren in de klaslokalen aanwezig zijn, moet je lesgeven in een hels kabaal afkomstig van buiten: Gokhal, verkeer, verbouwingen, schreeuwende en joelende kinderen. Alles moet kunnen in deze cultuur.

Office lady Morena is afwezig op zaterdag en maandag. ’s Zaterdags studeert zij nog; ‘s maandags is haar vrije dag. De rest van de week werkt zij op kantoor van het taleninstituut. Teacher Shamir geeft voornamelijk les aan de kinderen. Op maandag echter zijn er geen kids. Raul zelf geeft les op zijn taleninstituut OK English Academy en ook op de fabriek KL Primetex. Verder wordt hij vaak gebeld door ouders om hun kind(eren) te helpen met huiswerk Engels of om privéles te geven.

In een supermarkt vlakbij het taleninstituut moet iedere klant zijn of haar tas(sen) inleveren in een kluisje/locker. Opmerkelijk is dat niemand dit van ons vraagt.

In een apotheek waar wij eens iets gekocht hadden, spraken we met een vrouw achter de toonbank die Engels sprak. Zij bleek arts te zijn. Hierna zagen wij haar terug in het restaurantje waar wij meestal onze lunch gebruiken. Wederom liet zij weten dat wij haar altijd kunnen consulteren als het gaat om vertaling Spaans-Engels in het dagelijks verkeer. Erg attent van deze Candy.

Regen, regen, regen………..Iedere dag regent het….Het moge duidelijk zijn dat de rainy season is gestart. Op 24 april kwam de regen echt met bakken uit de lucht. De straten waren veranderd in rivieren; de mensen stonden tot hun enkels in het water. Wij gebruiken vuilniszakken om onze laptopkoffer en rugzak te beschermen tegen het hemelwater.

Raul heeft sinds 4 jaar zijn taleninstituut en liet weten dat het ‘growing’ is. Ook staan voor het verdere jaar alweer nieuwe internationale Workaway vrijwilligers ingepland om Raul te komen helpen.

Onze huisgenoot - vrijwilliger Johnson - is een paar dagen afwezig: Ziek, on travelling to Antigua etc. De berichten zijn een beetje onduidelijk. Later bleek dat hij bijna een week afwezig zou zijn. (24-28 april). En de reden? Hij wilde een grote tattoo laten zetten. Vreselijk, maar goed…. Wat wij bovendien ergerlijk vinden is dat zijn lessen gewoon worden gecanceld. Voor Raul is het geen probleem. Wij zullen dit soort dingen nooit begrijpen. Als vrijwilliger ben je hier toch om te werken? Ach….dat is te ouderwets gedacht. Travelling is more important voor de jongelui. Men begrijpt niet dat wij bijvoorbeeld niet een paar dagen naar zee gaan. Nee dus….wij geven de voorkeur aan lesgeven hier en we wachten wel op de boulevard in Vlissingen…..

Inmiddels is de online registratie van Nederlanders in het buitenland gewijzigd. Voorheen heette dit registratiesysteem: Kompas. Nu echter is dit veranderd in: 24/7 BZ informatieservice Nederland wereldwijd. En ook dit is wederom een service van het Ministerie van Buitenlandse Zaken.

Zoals misschien bekend zijn wij inmiddels alweer 3 jaar Workawayers. Na het beeindigen van vrijwilligerswerk op een bepaald project, schrijven meestal zowel vrijwilligers alsmede hosts hun feedback/review. De range in de beoordeling varieert van negatief tot neutraal, goed, zeer goed en uitstekend. Hoewel we al 3 maanden weg zijn op het project Blighty Bliss (taleninstituut in Tunja/Colombia), kregen we alsnog een bericht dat er een beoordeling was geplaatst en wederom mochten we een nieuwe excellent aan ons rijtje toevoegen….hahaha!

Op een gegeven moment werden we verblijd met een educatief vraag/antwoord spel, bestemd voor kinderen.

De les van 25 april op KL Primetex kwam te vervallen….De opa van een cursiste was overleden en alle medecursisten wilden deelnemen aan de funeral.

Ons taleninstituut OK English Academy maakt deel uit van een klein centro commercial. Een onderdeel hiervan is een vreselijke gamehall. De jongedame die de hele dag in een hels kabaal aldaar aanwezig moet zijn, is de 26-jarige Liseth. Zij is erg geinteresseerd in ons leven in Nederland en wereldwijd en wilde heel graag dat wij hierover met haar zouden praten. Uiteraard werd aan dit verzoek voldaan. Een dag later nodigde niet alleen zij, maar ook een cursiste van de talenschool, ons uit om een dag op pad te gaan. Vanwege ons nieuwe rooster (elke dag lesgeven) alsmede vanwege nieuwe extra schoolaktiviteiten (workshops/presentatie/bezoek brengen aan privé-en staatsscholen) kon dit niet doorgaan. Wij opperden echter om een keer samen in Palin een kop koffie te gaan drinken.

Toen Ben fruit wilde kopen op straat, raakte hij in gesprek met een man - die tot vreugde van Ben - goed Engels sprak (weliswaar met een lelijk zwaar Amerikaans accent, maar goed…) Wat bleek? Deze man had jaren als portier in New York gewerkt. Nu echter was hij terug in Guatemala. Hij was de Verenigde Staten uitgezet, omdat zijn papieren niet in orde waren. Laconiek vertelde hij dat hij het slachtoffer was geworden van de nieuwe president Trump. Voor hem was dit echter helemaal geen probleem: ‘I am in business now and here in Guatemala it is more easy to work without paperwork’.

Ik (Dees) heb last van buikloop. Hier in Guatemala kun je in een apotheek niet alleen medicijnen kopen, maar ook potten en pannen, parfum e.d. en zelfs bananen, mocht de reguliere medicatie niet baten. Ja, ja...We zijn wel wat gewend als het gaat om branche vervaging: In Ghana kon je de eieren kopen bij de kapper….hahahaha!

Aangezien de buikloop te lang aanhoudt en niet overgaat, besluiten we op 26 april om doker Candy te raadplegen. Zij houdt spreekuur in de apotheek waar wij haar hebben ontmoet en bovendien treffen we haar geregeld in het restaurantje waar wij de lunch gebruiken (El Comal). Wij kregen het advies om a sample van de ontlasting in te leveren bij het laboratorium en haar het resultaat te laten zien. Aldus geschiedde een dag later. En de uitslag? Een parasiet. Onschuldig en veel voorkomend hier bij o.a. toeristen. Waarschijnlijk veroorzaakt door het restaurant waar wij vaak de lunch gebruiken. Het bekende euvel: Men wast de groente met kraanwater (zonder azijn toe te voegen). Medicatie slikken voor 7 dagen en dan hopen we dat dit weer achter de rug is. Over dokter Candy gesproken: Haar naam prijkt op de brandweerkazerne hier in Palin. Het bleek dat zij de brandweerkazerne had gesponsord en als vrijwilligster (arts) bij de brandweer had gewerkt.

Inmiddels heeft Raul een nieuw billboard van zijn talenschool bevestigd op de hoek van de straat. Op 1 juni zal er een nieuwe cursus van start gaan. Teneinde zieltjes hiervoor te winnen, kunnen cursisten in de maand mei gratis workshops volgen.

En dan helpen we Raul op 27 april met oral tests (1x voor intermediate level en 1x voor de beginners). Iedere cursist werd 10 minuten onderworpen aan spreekvaardigheid. Enkele voorbeelden van vragen die aan de orde kwamen, waren: Are you happy? (Antwoorden met een vorm van het werkwoord to be); Is your family okay?; Are some people lonely?; Are you a serious person?; Are you healthy?; Do you like to learn English?; How often do you attend English class?; Do you like animals?; Do you have pets? Do you take care of pets?; Do you like sports?; From which country are you?; What do you prefer, hot or cold weather? Why?; Do you always go to bed early?; Do you often go to Guatemala City?; What do you do in Guatemala City? (Visiting a museum, going to the cinema, theatre etc.); Do you travel by bus/car?; Do you like to walk?; What time is it? etc. Wij moesten niet alleen op spreekvaardigheid beoordelen, doch ook op uitspraak. Alle cursisten voldeden aan de gestelde eisen.

Zoals ongetwijfeld eerder gemeld is Raul een warhoofd…iemand zonder planning die altijd ‘out of the blue’ dingen bedenkt…..erg vervelend om mee samen te werken….Terwijl wij op 27 april nog bezig waren met de mondelinge toetsen, stelde hij plotseling voor om naar een lokaal TV station te gaan, TV Palin/TelePalin genaamd. Dit TV station bevond zich in hetzelfde complex als waar de talenschool is gevestigd. De taakverdeling was als volgt: Raul was de interviewer, Dees moest de vragen beantwoorden, Ben werd geacht foto’s erbij te zoeken en de geluids-en beeld technicus verzorgde het geheel. We namen plaats in de studio. Gelukkig had ik (Dees) nog net de tijd gehad om enkele vragen voor Raul op papier te zetten, want anders zou dit ook weer een chaotisch gebeuren zijn geworden. Raul moest mijn verhaal terplekke ook vertalen in het Spaans. Het was een beetje vervelend dat het interview telkens werd onderbroken. Dit vanwege commercials/reclameboodschappen e.d. In het begin was ik (Dees) een beetje nerveus, maar al snel had ik de smaak te pakken. Als leidraad fungeerde de volgende vragen: Welcome…Who are you? What are your professions? From which country are you? Can you tell me something about The Netherlands? Can you mention some target groups Ben was working with as a social worker? You told me that you took a big decision in 2004. Can you explain it? You worked in so many countries worldwide as volunteers. Did you never miss The Netherlands? Why is it important to learn English? Bij de laatste vraag kon ik tevens reclame maken voor de talenschool van Raul. Het geheel nam zo’n 40 minuten in beslag.

Toen we op 27 april ’s avonds met de taxi van school naar huis gingen, kwamen we terecht in een protestdemonstratie. Dit betekende vele files, omleidingen en een langere autorit. Onderweg zagen we ook vele rode en blauwe zwaailichten en bovendien auto’s die in de kreukels lagen. Men rijdt hier als idioten….

Op 28 april stond plotseling Raul op de stoep en werden wij verzocht om het appartement voor enkele uren te verlaten. Waarom? Zoals eerder gemeld is er overlast van grote kevers in huis. Raul had daarom een rigoreuze oplossing bedacht. Er kwam iemand vergif sprayen…….pffff…..Natuurlijk zijn we niet gecharmeerd van grote kevers (en al zeker niet in een keuken), maar sprayen met vergif is uiteraard ook geen pretje. We hadden echter geen keus.

Raul liet ons weten dat er eigenlijk nog een couch-surfer bij zou komen in mei, maar voor ons heeft hij dit uitgesteld tot na mei. Wij blij! Tot onze dag van vertrek eind mei zijn wij dus alleen met Johnson in het appartement. Johnson zal een paar dagen eerder dan wij vertrekken, maar heeft het plan om weer terug te keren.

In z’n algemeenheid zijn we erg tevreden als het gaat om de invulling van onze lessen. Het belangrijkste is natuurlijk dat onze cursisten tevreden zijn en gelukkig is dat het geval (want dat krijgen we regelmatig te horen). Soms heb je een extra goede les…Op een gegeven moment spraken we over allerlei diverse onderwerpen en trokken de cursisten de volgende correcte conclusie: ‘Education opens many doors in the mind…..’

Ongeveer 2x per maand vindt er een artisanale markt plaats op het hoofdplein in Palin (La Ceiba). Handy crafts produkten worden te koop aangeboden. Als Papa en Mama Gringo dan langskomen, wordt de prijs meteen opgetrokken tot Gringo prijzen in plaats van lokale prijzen.

Onze cursisten vertellen ons veel over de toch wel gevaarlijke situaties in Guatemala. Mensen doen alles voor geld…..hard….genadeloos....In onze beleving staat dit in schril contrast tot het overdreven religieuze tafereel tijdens bijvoorbeeld Semana Santa (The Holy Week). Of om met de woorden van Ben te spreken: ‘Na Semana Santa haalt men het pistool weer tevoorschijn’…..De veiligheid hier is ons behoorlijk tegengevallen.

Na 4 weken krijg ik eindelijk een lesmethode; is eigenlijk niet meer nodig, omdat ik een eigen programma heb samengesteld, maar goed…af en toe kan ik wellicht een combinatie maken.

Het is bloedheet…...’s Nachts kunnen we nauwelijks slapen vanwege de hitte en de vele muggen….we nemen dan ook maar weer de fan van school mee naar huis.

1 mei: Dag van de Arbeid…Dia del Trabajo…. en dat betekent een Public Holiday. Een vrije dag dus……….maar uh….genoeg voor te bereiden als ik kijk naar het volgende programma: 3 mei en 4 mei: Workshops. 11 mei: Naar een middelbare school (private school), i.v.m. promoten OK English Academy. 13 mei en 14 mei: Ghana presentatie. 18 mei: Naar een public school. En tussendoor nog flyers uitdelen en dit alles staat vanzelfsprekend los van de normale lessen op de talenschool alsmede de normale lessen op de Koreaanse fabriek. Wij vinden het wel fijn dat het nu drukker wordt, dan gaat de tijd ook sneller….want we kijken enorm uit naar ons verlof in Nederland………!

Raul liet weten dat hij in 4 jaar tijd ongeveer 100 vrijwilligers heeft gehad. Leek ons een beetje veel. Later bleek dat het merendeel slechts couch surfers waren geweest die alleen maar een gratis slaapplaats willen en 1 of 2 dagen blijven om vervolgens weer weg te gaan. Tsja…dat zijn dus de travellers…….Dit zijn dan ook geen echte volunteers…..De Workaway vrijwilligers blijven meestal 1 of 2 maanden of langer op het project. Raul zelf wil ook couch surfer zijn. Door een gratis slaapplaats aan te bieden hoopt hij zelf in de nabije toekomst ook gratis slaapplaatsen te krijgen op verschillende plekken in de wereld. Hij is bezig om zijn netwerk op te bouwen.

2 mei: Eerst een oral test voor de beginners; daarna flyers uitdelen op scholen met het doel om het taleninstituut van Raul te promoten en tenslotte nog lesgeven op de KL Primetex (in-company training). Echter: Host Raul kwam zijn afspraken - zoals gewoonlijk - niet na. Om 12.00 uur zou hij met ons meegaan om te flyeren. Vanwege de Spaanse taal is het natuurlijk beter als gegadigden meteen aan Raul vragen kunnen stellen. Echter: Raul was weer eens in geen velden of wegen te bekennen. Okay…..dan doen wij het zelf maar….Gedurende anderhalf uur sjouwden we met stapels flyers. We bezochten diverse scholen, het marktplein en deelden ook flyers uit aan allerlei passanten op straat. (Overigens: Wij vonden het best leuk om dit te doen). Om 18.00 uur zou Raul ons ophalen om samen naar KL Primetex te gaan. Wederom geen Raul. Zowel wij als office lady Morena belden verschillende keren. De telefoon werd niet beantwoord. Omstreeks 18.15/18.30 uur arriveerde hij met de bekende excuses: ‘I had private classes the whole day’ (dat valt niet te controleren); I had to take my mum to a certain place; I had a problem with my phone; I forgot the time; KL Primetex canceled the class, because the students had to go to a mass’ etc. etc.

Deze Raul fantaseert er op los….Wij hadden sterk het vermoeden dat hijzelf degene was geweest die KL Primetex had gecanceld. (Toen wij hem een dag later vroegen: ‘Did you or KL Primetex canceled the class?’, luidde zijn antwoord: ‘Both’). In de auto terug naar ‘huis’ maakten we hem duidelijk dat het toch niet teveel gevraagd is om zijn vrijwilligers op de hoogte te brengen van het feit dat de avondklas niet door zou gaan. Zo ga je toch niet met je vrijwilligers om? Waarom toch altijd blablabla verhalen, beloftes, excuses, geen resultaten, geen communicatie, geen uitleg, geen planning? Oei…dat was tegen het zere been. Hij explodeerde en schreeuwde plotseling: ‘I am a Latino and this is how we react; I have a lot of personal problems; Today my whole family left me’….…..(De volgende ochtend echter zat pa in de auto….hahaha..).

Oh die Raul; wij zijn veel te serieus voor deze - excusez le mot - ordinaire vent. Hij verdient ons niet!!! Ging het dus net iets beter op het project, nu zijn we terug bij het nulpunt. Collega vrijwilliger Johnson stak ons een hart onder de riem, door te zeggen: ‘Don’t take Raul seriously; it is true he doesn’t deserve you; from everybody you work most’…..En wij tellen de dagen…………………

3 mei: Na de les gaf ik nog 2 workshops. Voor het aanwezige publiek was het echter te hoog gegrepen. Tijdens de lunch zagen we de vrouwelijke arts Candy weer. Na afloop liet ik (Dees) haar weten dat ik op 4 mei de medicatie zou beëindigen. Ook vroeg ik me af of ik voor een review moest komen. Ik besloot haar ook een flyer te geven van de language school; wellicht konden haar mensen uit de apotheek Engels komen leren op het taleninstituut van Raul. Zij was blij met deze verwijzing. Toen we haar lieten weten dat we een TV interview hadden gehad op de lokale TV begon zij hartelijk te lachen onder vermelding van: ‘I will watch it’. Zij stelde voor om de volgende dag een nieuw labonderzoek te doen: Wederom ontlasting inleveren en haar de uitslag brengen.

Toen we in de late namiddag huiswaarts keerden per taxi, stond Raul op een gegeven moment op de stoep en tot onze verbazing werd het bankstel uit ‘ons’ appartement gehaald. Niemand die iets uitlegt….Wij konden alleen maar gissen. Twee van de vier bankjes werden op een grote pick-up geladen. Waarschijnlijk ging de optocht richting appartement van de ouders van Raul (waar Raul zelf nu woont). Zal wel iets te maken hebben met het feit dat de familie is vertrokken en wellicht huisraad heeft meegenomen. Het zijn vreemde praktijken……….

Op 4 mei werd weer lesgegeven en boden we wederom 2 workshops aan. Verder stond gepland dat we nog even iets zouden gaan gebruiken met Liseth; een meisje dat een paar garageboxen verderop in een vreselijke gamehall werkt. Zowel zij als een cursiste hadden aangedrongen op een gezellig samenzijn. Liseth is een aardige meid die heel graag met ons Engels praat. Eigenlijk wil zij ook onze lessen bijwonen, maar dat komt er niet van. Telkens weer laat zij ons weten: ‘I have to work’……. Uiteindelijk bleek dat ook Liseth niet zomaar haar toko kon sluiten en daarom besloten we maar om in haar gamehall koffie met gebak te nuttigen. Een afschuwelijke ambiance met een oorverdovende herrie, maar goed….Liseth en onze cursiste waren erg blij dat wij gekomen waren. Deze cursiste woont een paar deuren verwijderd van ‘ons’ appartement in Las Victorias en is een business vrouw. Zij fabriceert en verkoopt van alles: Kleding, sieraden e.d.

De garagebox naast ‘onze’ talenschool is sinds kort verhuurd aan een soort van psychologenpraktijk.

En de uitslag van het lab? Alles was goed. Of om met de woorden van dokter Candy te spreken: ‘Todo esta bien’.

Inmiddels heeft de eindoplevering/inspectie van ons appartement in Nederland op 1 mei plaats gevonden. Er zijn nog wel enkele aandachtspunten die vragen om een oplossing, maar goed…. Wellicht een tweede oplevering dus……………en/of schade laten vergoeden of waarborgsom inhouden. Er wordt dan ook volop gemaild richting verhuurbedrijf in Nederland. Echter: Vooralsnog zijn we in Guatemala where we have to manage the situation en daarna richten we ons wel weer op Nederland.

Onze collega Shamir geeft ‘s middags les aan de kinderen op het taleninstituut van Raul. ’s Morgens heeft hij een normale baan op een school. Toen wij onlangs flyers uitdeelden om de OK English Academy van Raul te promoten, bezochten we ook de school waar Shamir ’s morgens lesgeeft. Hij introduceerde ons bij zijn collega Engels Evelyn. Een paar dagen later tijdens onze lunch bij ‘ons’ restaurantje El Comal kwam deze Evelyn op ons afgestapt en begroette ons heel hartelijk. Wat bleek? Zij is de schoondochter van de eigenaresse van El Comal. Aangezien echt niemand bij El Comal Engels spreekt, was het een verademing om even met Evelyn te kunnen praten. Zij liet ons weten dat de keuze mogelijkheden voor de lunch waren uitgebreid en vertelde de verschillende opties, waaronder Italian food….mmmm….surprise, surprise….! Een paar dagen later spraken we met een zoon die ook vrij goed Engels spreekt en hij vroeg ons wat wij wilden eten: Beef, porc, chicken, fish. Erg leuk om wederom even in het Engels te kunnen kletsen. Wij maakte meteen van de gelegenheid gebruik om - via hem - het keukenteam te complimenteren als het gaat om de heerlijke lunches en tevens te laten weten dat de lunch iedere dag (met uitzondering van vrijdag) een rustpunt van de dag is en dat we tevens graag op de genoemde lokatie achter onze computer werken. De jongeman begon te stralen op het moment dat wij lieten weten uit Nederland te komen. Wat bleek? Hij was een ‘engineer’ die graag verder wilde gaan studeren in Wageningen.

In een kleine supermarkt in de gated community raakten we in gesprek met een jonge knaap, die woonachtig was in Frankrijk (geboren in Ivoorkust) en nu in Las Victorias Engels gaf. Niet als vrijwilliger, doch betaald. Wel alle vakken geven in het Engels en werken van 7.00 tot 16.00 uur. Toen hij onze ervaring had gehoord, opperde hij het idee om zijn lessen over te nemen. Hij ging namelijk vertrekken per 15 mei. Uh…nee….dank-je-wel…Wij verheugen ons op ons verlof in Nederland……

5 mei: Lesgeven aan de kinderen en zaterdag en zondag 6 en 7 mei lesgeven aan advanced en intermediate level.

Raul is een leeghoofd…hij is niet alleen behoorlijk dom, doch ook brutaal, ordinair en zeer chaotisch. Hij heeft geen enkele planning en alle aktiviteiten verlopen ad hoc. Er valt geen lijn in te ontdekken. Het ene moment is het zwart en het andere moment is het wit. Hij heeft totaal geen verstand van zaken en hangt slechts de populaire boy uit. Het moge duidelijk zijn dat dit botst. Hij is ook grillig en onvoorspelbaar in zijn gedrag. Voor ons is dit erg vermoeiend en lastig, zo niet onmogelijk om mee samen te werken.

Zomaar een paar voorbeelden (want wij kunnen inmiddels wel een boek schrijven over zijn nukken): Aangezien wij ’s nachts moeilijk kunnen slapen vanwege de hitte, hadden wij gevraagd om een fan van school mee te mogen nemen naar ‘ huis’. Op school zijn namelijk 3 fans en maar 2 klaslokalen. In eerste instantie was dit accoord. Gedurende de hele week konden we dan gebruik maken van de fan, maar in het weekend moest deze terug naar school. Okay….afgesproken…nee dus…. Plotseling bedenkt hij dan…nú inleveren die fan…Ander voorbeeld: Hij vraagt of we op vrijdagmiddag een klas met kinderen van hem kunnen overnemen, ‘because otherwise I have to teach for 6 hours and that is too much’….Ja, ja, zelf niets doen en je vrijwilligers maar laten werken…..Hoewel het voor ons geen probleem was om die klas over te nemen, merkten we al snel dat er een vertaler Engels-Spaans aanwezig moest zijn, omdat de kinderen de lesstof niet begrepen. In de beginnersgroepen is ook altijd een vertaler aanwezig en dat moet dus ook bij de kindergroepen. Zonder vertaler kunnen we dus absoluut niet instaan voor de kwaliteit van deze les. Echter: Als je dit probeert duidelijk te maken aan Raul, geeft hij niet thuis. Verder verdwijnen er dingen van ons; in gewoon Nederlands: Lenen en niet teruggeven, oftewel stelen.

Toen we een tekst behandelden over ‘children and media violence’ besloot ik om een copie naar Liseth te brengen, de jongedame die in de gamehall werkt. Zij glimlachte en deelde mijn mening dat dit soort dingen slecht is voor kinderen. Saillant detail: De jeugd in de gamehall van Liseth moet betalen voor de gewelddadige games, terwijl een paar garageboxen verderop gratis psychologische hulp wordt aangeboden voor mensen die het slachtoffer zijn geworden van geweld.

Cultural exchange blijft onze favoriete topic gedurende onze lessen. We staan er iedere keer weer versteld van hoeveel we kunnen putten uit onze eigen ervaringen wereldwijd. Onze cursisten vonden het leuk te vernemen dat wij het local food van Guatemala hadden geproefd, zoals bijvoorbeeld de tostada’s en de atol. Cursist René adviseerde om Kakit (een soep) te proberen en daar gaven wij al snel gehoor aan. Kakit voluit is: Caldo es peso de pavo.

Op straat zien we een zwangere vrouw. Op haar shirt prijkt een Engelse tekst: ‘I love you already now’……..

Wij hebben een leuk contact met de mensen van restaurant El Comal waar wij onze lunch gebruiken. Ook hebben we een leuk contact met de mensen van het internetcafé in de gated community Las Victorias. Op beide plekken gaf men aan belangstelling te hebben voor Engelse les en uiteraard verwezen wij hen door naar The OK English Academy. De dochter van het internetcafé heeft ons inziens een te hoog niveau voor de talenschool van Raul, aangezien haar Engels zeer goed is en zij bovendien al bezig is met het TOEFL exam. Wij wezen haar dus op de Workaway mogelijkheden: Wereldwijd Engelse les geven. Zeker met haar Spaans en Engels heeft zij ongekende mogelijkheden. Ook lieten we haar weten dat zij misschien les kan geven op de school in Las Victorias en/of op de school van Raul. Hoe het ook zij: Wij deden haar suggesties aan de hand en daar was zij erg blij mee, want ze bleef maar herhalen: ‘I am so grateful…..’!!!

In Guatemala is de noodtoestand uitgeroepen in de omgeving van de Vuurvulkaan. De Volcán de Fuego kwam voor de vierde keer dit jaar tot uitbarsting en stootte een twee kilometer hoge aswolk uit.

Iedere dag worden we geconfronteerd met de promises and failures van Raul: Toilet zou gerepareerd worden; hij zou enkele dingen kopen; we zouden een copie dvd krijgen van ons interview op TV; een bezoek aan een second hand store stond op de rol waar we interessant lesmateriaal zouden kunnen kopen; we zouden een learning game organiseren; we zouden samen naar een private en public school gaan; er zou een Ghana presentatie gehouden worden….en zo kunnen we nog wel een tijdje doorgaan…..Echter: Allerlei excuses volgen elkaar in rap tempo op. Kortom: Alles werd gecanceld door Raul. Wij echter regelden zelf een dvd van ons TV interview en tevens bezochten wij op eigen initiatief andere scholen en organiseerden zelf een Ghana presentatie voor onze cursisten.

Postponing, postponing, postponing…..Palin TV (TelePalin) heeft ons beloofd om een copie voor ons te maken van ons TV interview. Telkens als we gaan vragen of de dvd gereed is, krijgen we te horen: Tomorrow, tomorrow, tomorrow…..Dat geldt tevens voor andere kleine reparaties. Steevast luidt het antwoord hier: Mañana, mañana, mañana…..TV Palin liet weten dat de uitzending zou plaatsvinden op maandag 8 mei om 11.00 uur en op vrijdag 12 mei om 19.00 uur, maar uh…..eerst zien en dan geloven! En inderdaad…..de uitzending van maandag 8 mei ging al niet door. Voor wat betreft de dvd: We konden plaatsnemen want men zou er meteen werk van maken. Was een kwestie van 5 minuten copieeren. Nee dus, 5 minuten werd bijna een half uur. Toen we voorzichtig op de deur klopten, zagen we dat de betreffende persoon gewoon naar een voetbalwedstrijd aan het kijken was. De dvd was dus niet klaar. Misschien tomorrow dus……..Op ons cynische antwoord: Or next week, or next month, or next year, was de laconieke reactie: ‘Maybe’…TelePalin stelt dus weer teleur. Echter: Hoera…..de inkt is nog niet opgedroogd of het is alweer anders. Aan het einde van de dag (8 mei) had iemand van TelePalin de dvd naar Shamir van ‘ons’ taleninstituut gebracht (op dat moment waren wij namelijk afwezig) met de mededeling om dit aan de twee Nederlanders te geven. Wow….surprise….surprise………! Kwam het dus toch nog goed…..TelePalin zit op de 1e verdieping en wij (OK English Academy) geven les op de begane grond.

8 mei: Nog 3 weken voordat we op 29 mei Palin gaan verlaten om richting Guatemala City te gaan. Op 1 juni is de vlucht naar Nederland. Het aftellen gaat door….nog 21 dagen………….Oh, we staan te popelen om te vertrekken……………………..

8 mei ’s morgens een beginnersgroep en ’s avonds naar KL Primetex (Koreaanse fabriek waar mensen uit Guatemala kleding produceren voor de Verenigde Staten). 9 mei ’s morgens een intermediate klas en ’s avonds wederom naar KL Primetex. En de dagen daarna? Op woensdag en donderdag intermediate level; op vrijdag de kids; op zaterdag advanced level en op zondag wederom intermediate level.
Tussen de lessen door (in de lange wachttijd) volgde ik (Dees) op 9 mei nog maar eens een lesje Spaans en gaf ik een Franse les.

Liseth stak ons een hart onder de riem door te zeggen: ‘Raul is a very complicated person, I feel sorry for you that you have a bad experience here’. Plotseling ging zij op fluistertoon verder…..Do you know that 90% of his volunteers are men? Ja, dat hadden wij ook al opgemerkt. Liseth durfde het woord gay niet uit te spreken, doch vervolgde: ‘It’s top secret’…..Ach ja, het is allemaal terug te voeren op de cultuur hier.

Wij zien dat de cursisten een klein certificaat ontvangen. Ons ontgaat hiervan de logica, aangezien in onze beleving niemand hier klaar voor is, maar okay….het gaat weer meer om vorm dan inhoud. We moeten glimlachen als we kijken wie deze ‘certificates’ heeft ondertekend: Hugo als principal (een familielid van Raul, wellicht zijn vader); Raul zelf als teacher en Morena als coördinator (het meisje van kantoor).

10 mei: Moederdag in Guatemala….Dia del Madre…Cursiste Lourdhes vierde haar 24e verjaardag en natuurlijk schalde het Happy Birthday door het klaslokaaltje.

Ook bezochten we een school met het oog op het geven van een lezing als het gaat om the importance of learning English. Al op 10 mei (een dag eerder dan gepland) hielden we onze speech op een middelbare school, genaamd: Liceo Mixto Luz y Vida. (Gemengd Lyceum Licht en Leven). De leraar Engels (John) vertaalde van Engels naar Spaans. Het was geweldig om te doen! Op dat moment dachten we: ‘Ja, zo had het ook kunnen zijn gedurende 2 maanden Guatemala’. Wat hebben we pech gehad met het project van Raul, maar.….we genoten op dit lyceum. Hoewel het een private school is, was het armoe troef. Alle leerlingen zaten op de betonnen vloer op een binnenplaats. Er was geen aula. Na afloop van de speech wilden de leerlingen met ons op de foto. Plotseling tikte een leerling mij (Dees) op de arm. Met behulp van de google translator verscheen de volgende vertaling: ‘You have beautiful blue eyes….’ Hahaha…altijd weer die ogen………

Ongeveer een week hebben we al geen wifi meer op het project. Dit betekent dat we onze computer niet in de lessen kunnen gebruiken. Veel activiteiten waar we internet voor nodig hebben moeten we dus cancelen….It’s a pity for our students, not for us……………

Liseth, het meisje van de gamehall, leest graag Engelse boeken. Ik (Dees) verblijdde haar met vele Engelse teksten die ik in mijn lessen heb gebruikt. Zo heeft zij dan toch nog een beetje onze English classes kunnen volgen, omdat zij nooit tijd heeft om naar de les te komen. Het moge duidelijk zijn dat haar baan in de vreselijke gamehall niet bevalt, maar ja….wat moet je?...This is Guatemala…Zij is al blij dat ze überhaupt een baan heeft. Zij liet ons een advertentie zien van een andere baan en twijfelde of zij hier voldoende voor gekwalificeerd zou zijn. Wij stimuleerden haar om te solliciteren….niet geschoten is mis geschoten…

Johnson liet ons weten dat het niet zo goed gaat met de English Academy van Raul; er zouden minder studenten zijn dan vorig jaar….Tsja….dat vinden wij niet gek: Niet gekwalificeerd; geen verstand van zaken; organisatorisch een puinhoop; geen coördinatie; geen communicatie; geen planning; slechts geld willen verdienen enz. Bovendien is het voor ons onbegrijpelijk dat hij ooit toestemming heeft gekregen om in dit commercial center een talenschool te beginnen. Er is namelijk sprake van ontzettend veel geluidsoverlast. Tel daarbij op de slechte houding naar werk en het plaatje is compleet. Collega’s die niet over lopen van werklust, doch flirten met het vriendje (Morena) of luisteren naar muziek/kijken naar movies (Morena/Shamir) belangrijker lijken te vinden dan werken. Eerlijk is eerlijk: Shamir werkt dan in ieder geval nog enigszins harder. (Hij geeft namelijk ‘s morgens ook nog les op een andere school).

Toen Ben in de nacht van 11 op 12 mei ’s nachts omstreeks 2.30 uur naar het toilet ging, stuitte hij op Raul, Shamir en Johnson die - zo leek het - een feestje aan het bouwen waren. Op het verbaasde gezicht van Ben reageerde Raul middels: ‘We are celebrating my birthday’. En dit soort dingen zijn wij inmiddels wel beu…………Hoe het ook zij: Raul vierde op het instituut zijn 37e verjaardag op 12 mei.

Een grappig voorval: Vanzelfsprekend hebben wij veel contacten wereldwijd en deze worden ook wederzijds onderhouden. Zo hadden we blijkbaar onlangs in een mail naar onze beste Ghanese vriend Paul vermeld dat we bestolen waren hier in de chicken-bus in Palin/Guatemala. Zijn reactie deed ons glimlachen: ‘I didn’t know that The Whites also steal; I was thinking only people from Ghana/Africa are stealing’………

13 en 14 mei: Ghana-presentatie voor advanced en intermediate level. Beide groepen kregen 3 uur les. Sommige cursisten hebben een ‘ klein lampje’….De volgende voorbeelden zullen dit verduidelijken. Zoals altijd kwamen er weer verschillende cursisten te laat in de les. Er was al bijna 50% van de les om en wij lasten een kleine pauze in. Om een laatkomer de gelegenheid te geven de gemiste lesstof in te lopen, bood ik hem de tekst van de Ghana presentatie aan. Hij ging lezen. Plotseling hoorde ik dat iemand áan mijn cursist vroeg: ‘What are you doing?’ Tot mijn grote verbazing ving ik op: ‘I am reading a text about The Netherlands’….Ja. ja, het ging dus over Ghana……Na afloop van de presentatie (waar je je dus 3 uur hebt staan uitsloven), loopt een cursiste de klas uit en kijkt me stralend aan: ‘Thanks, it was very interesting; now I learnt a lot about South East Asia’.….pffff…..

Aangezien onze laptop erg langzaam begint te worden, besloten we om samen met collega Shamir een computershop te gaan bezoeken. Wellicht moest de laptop onderworpen worden aan een schoonmaakbeurt of misschien was er sprake van virussen. Eerder had Ben de hulp van een paar cursisten ingeroepen om hem te begeleiden naar een plek waar hij een nieuwe batterij voor zijn telefoon kon kopen. Echter: Uiteindelijk gaven we toch de voorkeur aan een computerzaak in Nederland en maakten we via de mail alvast een afspraak voor juni. We hebben toch meer vertrouwen in de techneuten in Nederland dan in Guatemala (sneller en beter).

De traditionele kledij van vrouwen hier bestaat o.a. uit een kleurrijke band om het middel. Dit accessoire werd dan ook door ons aangeschaft. Bij terugkeer in Nederland zal ons dit blijven herinneren aan Guatemala.

Op een regenachtige zaterdagavond (13 mei) troffen we Vanessa (zus Morena) en haar vriend Alfonso. Zij vonden het nog steeds sneu voor ons dat wij bestolen waren in hun land Guatemala en schrokken van het feit dat wij begonnen waren aan de laatste 2 weken in Palin. Plotseling boden zij ons koffie aan. Een attent gebaar………

Tijdens de les van 14 mei werden we opgeschrikt door een immens kabaal. Net als weken eerder leken het wel mitrailleurschoten. Destijds betrof het een verjaardagsfeest, nu echter was er sprake van een bruiloft. De geluidsoverlast was aanzienlijk. Onmogelijk in een Nederlandse scene. Hier echter geldt: Hoe harder de herrie, hoe beter…Op deze dag werd ook nog eens een ander home made traditional food geproefd en wel Pepian (chicken). Erg lekker! Ook vandaag regen, regen, regen……

15 mei….nog 2 weken Palin…op 29 mei gaan we naar Guatemala City, alwaar we 3 nachten zullen blijven om vervolgens op 1 juni richting Nederland te vertrekken. Op deze maandag werd begonnen met een beginnersgroep en ’s avonds stond private class gepland op KL Primetex. Lesgeven van 8.00 tot 9.30 uur en vervolgens wachten tot de volgende les van 18.00 tot 19.00 uur. Gelukkig kunnen we eigen werk doen in ons restaurantje El Comal (waar internet is). Dit is vooralsnog de enige internet plek. Op school is er al weken geen wifi meer en sinds een paar dagen is ook de server down (Claro) in het internetcafé in de gated community Las Victorias (waar wij wonen). We hebben er echter vertrouwen in dat het in Las Victorias wel opgelost gaat worden; daarentegen kunnen we dit op school wel vergeten. Om 17.30 uur kregen we plotseling te horen dat de avondles op KL Primetex niet door ging, vanwege te drukke werkzaamheden. De les van 15 mei werd verschoven naar 17 mei.

Situatie in de klas op maandagochtend 15 mei: Sommige beginners zijn echt gemotiveerd en doen hun best. Voor anderen lijkt alles te hoog gegrepen te zijn. Zij staren je met glazige ogen aan. Tsja….als je een taal wilt leren, dan zul je er wel iets voor moeten doen, nietwaar? Het is geen kwestie van een drankje innemen en we praten Engels……Een deel van ons publiek echter geeft er vaak de voorkeur aan om lekker onderuit gezakt te kletsen. Zo ook deze maandagochtend. Twee dames kwebbelden gezellig met elkaar en waren de laatste make-up spulletjes onderling aan het uitwisselen. Ik liet hen weten: ‘You are most welcome in my class, but if you are not interested, well then feel free to go out, but please don’t disturb my lesson’. De praktijk leert dan dat cursisten meestal gewoon blijven zitten. Echter: Deze 2 dames stonden op, renden de klas uit, terug naar de vrijheid….hahaha! En ik blij….

En verder deze week 3x intermediate level (werd uiteindelijk 2x) op de ochtend en 2x ‘s avonds naar KL Primetex (deze week op dinsdag - en woensdagavond in plaats van op maandag - en dinsdagavond); op vrijdag lesgeven aan de kinderen en op zaterdag betreft het advanced level en op zondag wederom intermediate level. Tussen de bedrijven door bezoeken we verschillende scholen en maken afspraken om te komen en te wijzen op het belang van het leren van de Engelse taal.

Op straat steekt een cursist z’n hoofd uit een autoraampje en roept naar ons: ‘ Hey teachers, where are you going to?’ Het laconieke antwoord van Ben luidde: ‘To Holland’.

Inmiddels ons onderkomen voor 3 nachten (29,30,31 mei) gereserveerd in Guatemala City en tevens de Schipholtaxi geregeld voor 2 juni.

En dan krijgen we een opmerkelijke uitnodiging……Bach in Bogotá…..Wat bleek? Het Ministerie van Buitenlandse Zaken stuurde een uitnodiging naar alle Nederlanders in Colombia. Hoewel wij al hadden laten weten dat wij Colombia inmiddels hadden verlaten, kregen we toch nog deze invitatie. Jammer…being in Guatemala, no Bach for us……

Raul, Shamir en Morena dragen vaak een T-shirt met daarop het logo van de OK English Academy, zijnde de panda beer. Het is een soort uniform-idee. Morena komt uit een gezin van 5 meisjes. Inmiddels hebben 3 van haar zussen al kinderen; totaal 5 (3 meisjes en 2 jongens) en tante Morena is dol op het kleine grut.

Het moge duidelijk zijn dat wonen in een gated community niet het echte Guatemala laat zien. Wellicht kunnen we nog eens een echte community gaan bezoeken. Liseth van de gamehall liet ons namelijk weten: ‘My community is the same as the communities in Africa’. Dat lijkt ons wel interessant, maar onze roosters zijn vooralsnog moeilijk op elkaar af te stemmen. Uiteindelijk lukte het om een afspraak te maken voor 21 mei. Echter: Nadien moest Liseth dit cancelen, aangezien zij too busy was. Jammer dan……………..

Johnson (onze huisgenoot) moest een dagje terug naar Antigua om zijn tattoo af te laten ronden. Bij terugkomst liet hij weten dat er nog een follow-up moest plaatsvinden. Ook de verdere reisplannen zijn nog niet duidelijk voor hem. Feit is dat hij op 25 mei Guatemala moet verlaten, maar wellicht blijft hij nog een paar dagen langer en betaalt dan een boete. Zijn vlucht naar Costa Rica laat hij in ieder geval verlopen. De laatste plannen zijn dat hij naar Mexico gaat, wellicht nog naar El Salvador en Belize. Weliswaar niet als volunteer, doch gewoon als traveller…..Ja, ja, die jongelui…

Beiden voelen we ons niet helemaal fit; allerlei vage klachten en erg moe.

16 mei: Dia del Panadero….

16 mei: Vandaag hielden we onze speech op de San Carlos school: Why is it important to learn English? We maakten kennis met de twee docenten Engels, te weten: Carlos en Rolando. Beiden geven dus Engels, maar al snel werd ons duidelijk dat beiden nauwelijks Engels kunnen spreken. Triest dat de leerlingen les moeten krijgen van docenten Engels die niet gekwalificeerd zijn. Het niveau was bar en boos! De school was in zeer slechte staat. Wij waanden ons terug in Ghana. Echter: Op deze school kregen we juist weer extra energie en inspiratie om iets te kunnen betekenen voor de kansarme jeugd. Dit is het echte Guatemala. Hadden we maar 2 maanden op zo’n basale school kunnen werken in plaats van op het taleninstituut van Raul, maar ja….nu hebben we gratis accommodatie (Workaway) en daar zou geen sprake van zijn geweest op deze armlastige school. In de nok van het gebouw onder een zinken afdak spraken we met de leerlingen van de middelbare school en Carlos en Rolando probeerden om de strekking van ons verhaal te vertalen. Hoewel dit laatste moeizaam ging, was het toch een bijzondere gebeurtenis. Zoals vaak is het meestal moeilijk voor mensen in ontwikkelingslanden om abstract te denken. Aan ons de taak dus om onze speech te vereenvoudigen en concreter te maken middels voorbeelden uit het dagelijks leven. En dat werkte. De leerlingen begonnen zelfs vragen te stellen. En wij? Wij voelden ons weer als een vis in het water!!

Een dag later boden we deze zelfde diensten aan op Colegio Palin en spraken met de vrouwelijke docent Engels. Echter: Zij liet weten geen tijd te hebben. Okay, graag of niet…..

En dan….zomaar out of the blue laat Raul ons weten dat hij onze lessen op maandag-dinsdag-woensdag-en donderdagochtend gaat overnemen. Wij zijn perplex. Waarom? Hij geeft ons de schuld van het feit dat het cursistenaantal terug loopt. Volgens hem hebben cursisten over ons geklaagd. Wij zouden geen grammatica geven; zij zouden onze lessen niet leuk vinden en zij zouden niets leren. Welja, toemaar….Ons verweer was: Het leren van een taal is zoveel meer dan grammatica. Wij geven geen regels, doch voorbeelden en laten de cursisten zelf de regel ontdekken (didactisch gezien erg sterk). Al bijna 2 maanden lang vragen wij na afloop van iedere les: ‘Did you like it?’ ‘Did you learn a lot?’ en altijd weer werd hier bevestigend op geantwoord door de cursisten. Sterker nog: Wij werden constant de hemel in geprezen…..’your classes are always so interesting; we learn much more than the subject English; you teach us life skills’ etc. Raul zocht duidelijk een stok om mee te slaan. Ach……docenten in veel ontwikkelingslanden onderwijzen alleen maar grammatica, omdat dit natuurlijk erg gemakkelijk is. Zij hebben echter totaal geen kaas gegeten van ‘new methodologies’. Raul zelf is absoluut niet kundig. Hij wil gewoon veel cursisten hebben en snel geld verdienen. Hij staat voor de klas te schreeuwen; eerst in het Engels, dan in het Spaans en tenslotte weer in het Engels. Tsja…het moge duidelijk zijn dat wij iets anders verstaan onder goed lesgeven. Wij hebben altijd interactieve lessen verzorgd, waar de cursisten volop in kunnen participeren. De terugloop in zijn cursistenbestand valt ons inziens te verklaren vanuit het feit dat cursisten nu het verschil zien tussen a real teacher (Dees) and a fake teacher (Raul), of tewel kwaliteit versus absoluut geen kwaliteit.

Verder krijgen we op vrijdag weer een andere kindergroep…...eerst moesten we Shamir helpen, toen moesten we de kinderklas van Raul overnemen (want anders moest hij teveel les geven op die dag en dan werd hij moe) en nu moeten we weer terug naar de klas van Shamir. Er valt geen touw aan vast te knopen. Voor ons is het echter totaal niet relevant meer. We zijn bijna verlost van deze chaoot. In gewoon Nederlands zouden we zeggen: ‘Die man spoort niet’…..

Aangezien wij dus op donderdagochtend 18 mei plotseling geen les meer mochten geven, vonden wij het wel op zijn plaats om even te melden aan de cursisten waarom zij geen les meer krijgen van Ben en Dees, doch van Raul. Wij gingen dan ook naar het taleninstituut en vroegen om na afloop van de les even met de cursisten te mogen praten. Oei, dat was natuurlijk veel te bedreigend voor Raul. Hij stond ons niet toe om met the students te communiceren. Uh, hallo….wij hebben ook het recht om te praten, nietwaar? Dus wachtten wij de cursisten buiten op straat op en vroegen hen op de man af wat zij van onze lessen vonden. Uit alle monden klonk: ‘Oh, we like your lessons so much and we learn a lot and we will miss you and we are so grateful for your lessons….’

Oh….wij tellen de dagen….Raul is niet alleen ondeskundig, hij is ook ordinair en zeer brutaal. Een gesprek voeren met deze man is onmogelijk. Hij kan slechts schelden op een manier waar de honden geen brood van lusten. Natuurlijk hadden wij kunnen vertrekken, maar voor het vinden van een ander project, was de tijd eigenlijk te kort. Bovendien zou dat ook extra energie vergen en extra kosten met zich meebrengen. En het ging bovendien een tijdje goed, dus gaven we het een nieuwe kans. De afweging vertrekken of blijven was lastig. Achteraf gezien hebben we er spijt van dat we niet eerder zijn vertrokken, maar ja….dat is praten achteraf. Nu er maar liefst 4 ochtenden van ons lesrooster zijn afgehaald, is de wachttijd alleen maar groter geworden. Van 15 uur gaan we nu naar 9 uur lesgeven in de week. (In Colombia waren dit er 33). Wij gaan dan ook andere dingen doen en gaan onze energie op een positieve manier aanwenden. We gaan ons extra inzetten voor de dorpsscholen die ons initiatief enorm waarderen.

Op 18 mei hadden we dan ook een afspraak op wederom een dorpsschool en dit keer betrof het de Bethania school. Aldaar troffen we the English teacher Oscar. Een schat van een man die ons een warm welkom aanbood. Hij introduceerde ons bij de ‘principal’ (zoals het hoort) en bracht ons naar de nok van het gebouw, waar een grote ruimte gevuld was met maar liefst 250 leerlingen van de middelbare school. Plotseling hoorden we enkele leerlingen onze namen roepen. Wat bleek? Een paar leerlingen waren ook cursist op het taleninstituut van Raul en deze leerlingen hebben wij dus ook in de klas bij Raul. Er stond een sprekerstafel met daarop 3 flesjes water (voor Oscar, Ben en Dees). Het was bloedheet onder het zinken dak. Oh, wat was het weer geweldig om dit te mogen doen. Na de speech, die vertaald werd door Oscar, hadden de leerlingen de gelegenheid om vragen te stellen. Langzaamaan kwamen zij op gang. Zij vroegen ons van alles over Nederland en over ons vrijwilligerswerk wereldwijd. Zoals altijd gaat het vaak om de vorm. En ja hoor….zij wilden heel graag dat wij iets in het Nederlands zeiden, maar ook in het Frans en in het Duits…Wij denken dan: ‘Waar gaat dit over?’, maar deze pubers vinden dit soort dingen dus helemaal geweldig. Zij begonnen te joelen en te klappen en hun geluk was helemaal compleet toen ze met ons op de foto mochten…hahaha! Er was zo’n goede klik dat Oscar ons vroeg om de volgende week nog eens terug te komen. Hij wilde namelijk heel graag dat wij onze speech zouden houden voor oudere studenten die bezig waren met hun bachelor. En vanzelfsprekend zeiden we hier ja op. Graag zelfs. Een nieuwe afspraak werd gemaakt voor woensdag 24 mei om 10.30 uur.

Onze collega vrijwilliger Johnson alsmede onze huisgenoot begrijpt heel goed dat wij helemaal niets kunnen met Raul. Hij steekt ons geregeld een hart onder de riem en laat ons lachen met zijn grappige humor. Hij zit geheel op onze lijn. Erg fijn voor ons in deze situatie…………….

Als wij op zaterdag 20 mei onze les hebben afgerond, laat Raul plotseling weten dat hij onze laatste week helemaal geen gebruik meer gaat maken van onze diensten. Hij wil onze lessen overnemen. Wij zijn dolblij. Wij hebben het hier al veel te lang volgehouden. Dus: Binnen een paar dagen gaan we van 15 uur naar 9 uur naar 0 uur. Deze man is onberekenbaar, onvoorspelbaar en onbetrouwbaar. Dit houdt in dat wij op zondag 21 mei het appartement van Raul gaan verlaten. Wij kunnen alleen maar heel erg opgelucht zijn. In no time hadden wij een ander appartement in Palin geregeld. Weliswaar zeer basale accommodatie, maar er zijn geen andere mogelijkheden in Palin. Er zijn hier namelijk geen hostels/hotels e.d. Wij worden de gasten van de mensen van restaurant El Comal. Er valt een last van onze schouders. Heerlijk om verlost te zijn van brutale vlegel Raul. De enige reden dat wij het zo lang hebben vol gehouden was onze drive om les te geven aan de kansarme cursisten. Nu echter kiezen we eindelijk eens voor ons zelf…..we gaan even bijkomen van de vreselijke Raul periode; eerst in een appartement in Palin (8 nachten) en daarna in een hotel in Guatemala City (3 nachten) om vervolgens naar Nederland te vertrekken………

Dus een andere woonplek in het centrum van Palin. Alles bij de hand. We kunnen ons Palin programma dan ook gewoon afronden: Cursisten en andere bekenden gedag zeggen; we werken veel achter de computer; we bezoeken nog een dorpsschool waar we een lezing houden e.d. Echter: Ons onderkomen doet denken aan een vochtige onderaardse bunker; het voelt als een sinistere schuilplek. Het is smerig; het ruikt muf; er is geen gebrek aan grote kevers; er is geen beddegoed; er zijn geen tafels; geen stoelen; fans werken niet; er zit weliswaar een keuken in, doch er is geen kookplaat. Je kunt dus nog geen kop thee zetten; er is geen bestek; er is helemaal geen raam e.d. Hadden we op 20 mei een prijs afgesproken voor 8 nachten; op 21 mei werd de prijs zomaar verhoogd. Ach ja….men ziet deze vrijwilligers toch altijd weer als de rijke witten, of te wel Papa Gringo. Kortom: Al met al geen leuke binnenkomer. Waarom is het 21 mei en nog geen 29 mei??? Maar dan…hoera! Nog dezelfde dag en tevens een dag later worden bovenstaande minpunten min of meer opgelost. (Slechts de verhoogde prijs bleef gehandhaafd).

Guatemala is het eerste land in 13 jaar waar wij ons niet veilig hebben gevoeld. Wat zullen wij blij zijn als we Palin gaan verlaten, maar ook als we de hoofdstad Guatemala City gaan verlaten. Overal tralies. En gated communities zijn er natuurlijk ook niet zomaar….Nergens is het echt safe…………..

22 mei: Dia del arbol…………

En wederom een dieptepunt: Raul heeft ons verboden om met de cursisten te praten. Wij van onze kant vinden het niet meer dan normaal en fatsoenlijk om de cursisten gedag te zeggen. Aangezien hij ons de toegang tot de school heeft verboden, treffen wij de cursisten soms op straat. We hebben toch wel het recht om afscheid te nemen van our students? Gelukkig lukt het ons om sommige cursisten te spreken. Wij leggen uit dat we een hele moeilijke periode in Palin hebben gehad vanwege Raul. Ook laten we weten dat the students onze drive waren. Voor onze cursisten gingen we door. Telkens weer verzekeren onze cursisten ons dat zij genoten hebben van onze lessen en dat zij veel hebben geleerd. Eén cursist liet weten: ‘My country is crazy and complicated’. Terwijl wij staan te praten, verschijnt plotseling Raul die niet alleen begint te schelden, maar ter plekke video-opnames maakt met zijn mobieltje. Intimiderend en bedreigend laat hij weten: ‘Leave Palin; if I see you one more time here, then I will call the police’. Compleet belachelijk natuurlijk. Deze laatste week hebben wij niets te maken met Raul. Wij wonen niet meer in zijn appartement en werken niet meer voor zijn school. We zijn gewoon een weekje toeristen, die het recht hebben om zich vrij overal te bewegen en te praten met mensen die we kennen. Echter: Dit land heet Guatemala en geen Nederland. Inmiddels weten we dat de mensen hier alles doen voor geld…hard en genadeloos…..We vrezen niet voor ons leven, maar we voelen ons niet echt veilig. Uiteraard moeten we iedere dag wel even naar buiten om dingen te regelen, maar we besluiten om de meeste tijd in onze bunker door te brengen. We krijgen een beetje ‘Het Achterhuis van Anne Frank’ gevoel hier. Weliswaar niet echt leven in angst, maar oplettendheid is geboden en we zijn voorzichtig als we naar buiten gaan. Wat een turbulente laatste week in Palin!!

Over onze schuilplek gesproken: Ons onderkomen is te bereiken via een hele lange smalle gang. Bij de ingang zit elke dag een vrouw groente te verkopen. Haar voorraad is opgeslagen in de lange smalle gang waar wij doorheen moeten lopen. Je struikelt over de uien, tomaten, kroppen sla e.d. Iedere dag werkt zij 12 uur. Haar kinderen dralen de hele dag om haar heen en wonen als het ware in die lange smalle gang. Voor ons een trieste aanblik!

Erg aangenaam voor ons was onze 2e afspraak op de Bethania school op 24 mei om 10.30 uur. De docent Engels (Oscar) stond weer te stralen en had deze keer oudere studenten uitgenodigd. Geen pubers dus meer, doch jongelui die bezig waren met hun bachelor. En net als de 1e afspraak op 18 mei was dit wederom smullen! Opnieuw wezen we de studenten op het belang van het leren van Engels en dit was gegoten in ons eigen verhaal van 13 jaar vrijwilligerswerk wereldwijd. Na afloop gaven we de leerlingen de kans om vragen te stellen. Werkelijk fantastisch! Oscar vertaalde van Spaans naar Engels. Kortom: Het was genieten, genieten, genieten……

Hoewel het al met al natuurlijk geen pretje is, komen we wel tot rust in onze bunker en hebben tijd om dingen af te werken. We hebben ons er bij neergelegd dat we niet meer van al our students afscheid kunnen nemen. We zijn al blij dat we sommige cursisten van enkele groepen hebben kunnen ontmoeten. Wel willen we nog graag enig lesmateriaal aan teacher Shamir overhandigen (wellicht afgeven op zijn andere school waar hij lesgeeft) en we willen nog een afscheidsnote op papier zetten voor de in-company classes van KL Primetex. Verder besluiten we - mede op advies van familie en vrienden in Nederland als ook wereldwijd - om deze slechte ervaringen op de mail te zetten richting Workaway, maar ook naar Raul (host), Shamir (locale leerkracht), Morena (administratie), Johnson (Workaway volunteer teacher) en Liseth (buurvrouw OK English Academy; gamehall). Verder zeggen we Candy gedag (de arts die ons heeft geholpen) en natuurlijk de mensen van restaurant El Comal die ons onderdak aanboden en een paar shops waar we geregeld kwamen. Ook de security van ons eerste onderkomen in de gated community Las Victorias willen we nog even gedag gaan zeggen. De rest van de bye bye tour geschiedt via de mail of per telefoon.

Het leven is erg goedkoop in Palin: Met 2 mensen naar de kapper: Totaal 45 Quetzales; omgerekend zo’n 5,50 Euro.

En op de valreep nog naar de dokter en naar het laboratorium…….……….Wederom buikloop (Dees). En het resultaat van het lab-onderzoek was een virusinfectie. Dokter Candy gaf me behoorlijk veel medicatie mee voor een hele week. Toen wij haar onze slechte ervaringen m.b.t. host Raul lieten weten, schudde zij haar hoofd, zuchtte diep en zei in gebroken Engels (met de hulp van dochter-lief die accountancy studeert): ‘It’s a shame for my country that my own people treated you that way, but some people here in Guatemala are not so intelligent….Why you didn’t inform me earlier?.....Thanks that you came to my country to teach (that is so necessary) and may God bless you a lot’. Na afloop wilde zij ons emailadres hebben, wilde een foto van ons maken en tenslotte volgde een warme omhelzing.

En dan….eindelijk….we kunnen de koffers inpakken en de taxichauffeur bellen. Op 29 mei vertrokken we uit Palin (na eerst nog even langs 3 plekken gereden te hebben om dingen af te geven of gedag te zeggen) en toen……...op naar de hoofdstad Guatemala City! Aldaar zullen we 3 nachten blijven. Hoera…op 1 juni hebben we onze vlucht naar Nederland. Het wordt een lange reis: Guatemala City-El Salvador-Madrid-Amsterdam. Met wachttijden en tijdsverschil hopen we in de nacht van 2 op 3 juni veilig in Vlissingen te arriveren. We kijken enorm uit naar Michiel de Ruyter op de boulevard!!

Het volgende verslag (eind juni) zal dus vanuit Nederland geplaatst worden.

Warme groet,
Ben en Desirée