Van Marokko naar Brazilie

Van Marokko naar Braziliё Januari 2016

Voor al onze lezers natuurlijk een Happy New Year gewenst!
Onze 3 maanden Marokko zitten er bijna weer op…...De periode op de British Language Academy (BLA) in Casablanca loopt ten einde..........

Ook eind december spraken we in de klassen over verschillende interessante onderwerpen. In de les van Meriem was de topic: de who- where-when-why questions en bij juf Laila kwamen de volgende vragen aan de orde: Are you often tired?Why? Do you usually go to bed late or early? Do you sometimes stay up all night? When was the last time you stayed up all night? How often are you late to class/work? Why are you late? How often do you eat out at a restaurant? Where do you usually go? Na een tijdje sprak ik met een cursiste van Laila over: Stress. Deze cursiste had veel last van werk stress en was bezig om hiervoor een oplossing te vinden. En weer even later was de topic in de klas van Laila: Time to relax. De volgende vragen werden belicht: If you didn’t have to worry about money, what kind of vacation would you take? What’s your idea of the perfect vacation? What’s your idea of the vacation from hell? Would you consider yourself a workaholic? France has experimented with a four-day work week. Would this work in your country? Do you think retirement is a real possibility when you turn 65 years old?

Op het planbord in de gang van BLA stond de volgende tekst genoteerd: Happy New Year 2016….Free clases for beginners……300 DHs (Dirham) discount for new students….Direkteur Harim wil waarschijnlijk nieuwe zieltjes winnen……

De Turkse vrijwilligster Pinar die vanuit Berrechid naar Casablanca is gekomen is een zeer bijzonder meisje, d.w.z. een aparte jonge vrouw. Filosofie gestudeerd en nu bezig met haar studie politieke wetenschappen. Zij woont momenteel in Frankrijk vanwege haar studie. Bovendien heeft zij een project in Japan. En verder heeft zij ooit een Nederlands vriendje gehad, afkomstig uit Boxmeer en ontmoet in Praag. Ja, ja……...Op de een of andere manier is zij ook eigenaardig en gedraagt zij zich een tikkeltje vreemd. Oud vrijwilliger Alan uit Berrechid vroeg ons per mail om een beetje op haar te letten. En aldus geschiedde. Haar eerste dag in Casablanca maakten wij haar enigszins wegwijs en dronken samen iets op een terrasje voor een nadere kennismaking. En dat laatste werd opgemerkt door een cursist van BLA.

Ben is graag buiten en onder de mensen en vindt het heerlijk om in een verloren uurtje op een bank te gaan zitten en te kijken hoe alles gebeurt. Op 29 december echter trof hij geen leeg bankje meer aan en ging op een muurtje zitten. Plotseling voelde hij dat er aan zijn nek werd getrokken en in een reflex sloeg hij met zijn arm naar achteren. In principe uiteraard een normale reactie. Maar wat bleek? Een jongetje van ongeveer 6 jaar oud liep over de muur en kon waarschijnlijk zijn evenwicht niet meer bewaren en greep Ben vast. Helaas….Door de slaande beweging van Ben viel het kind van de muur af, op een stenen trap, in een diepte van ca. anderhalve meter. Na zijn val krabbelde de knaap gelukkig weer op en liep weg. Hij had er - god zij dank - niets aan overgehouden. Zowel kind als Ben kwamen met de schrik vrij.

Wij hadden het plan om met Oud en Nieuwjaar naar Fes te gaan. Echter: De treinreis duurt lang en is behoorlijk vermoeiend en Ben is ziek. Wij stelden daarom de plannen bij en besloten om de jaarwisseling te vieren in de Marokkaanse hoofdstad, zijnde Rabat. Dat is namelijk dichterbij, te weten slechts 1 uur met de trein in plaats van 4 uur. Echter: Nog steeds voelde Ben zich niet lekker (onbedaarlijke hoestbuien, verkouden, stem verloren e.d.). Dus werd besloten om slechts 1 dagje naar Rabat te gaan en wel op Nieuwjaarsdag. Een dag op en neer met de trein is gemakkelijk te doen. Oudjaar bleven we dus in Casablanca. Bijkomend voordeel was dat we dan tevens de les van juf Laila konden bijwonen. Zij had namelijk een party voor de cursisten en de guestspeakers georganiseerd op de laatste dag van het jaar. Haar hele klaslokaal was versierd en er stonden lekkernijen op de tafel. Ook werd er aandacht besteed aan een vooruitblik op 2016. Dit geschiedde in de vorm van een groeps praatje. Niet alleen de guestspeakers/vrijwilligers van Casablanca waren aanwezig, maar ook de vrijwilligers van Berrechid. Toch kwam het geheel - ondanks de ongetwijfeld goede bedoelingen van Laila - enigszins gekunsteld over. Bovendien had ik de opdracht gekregen van manager Kawtar van Berrechid om foto’s te maken gedurende de laatste les cq de party van 2015 en tevens eerder gemaakte foto’s naar haar op te sturen. Zij wil namelijk een soort poster/collage maken van alle leer-aktiviteiten in 2015 en dit gebruiken als Nieuwjaarswens voor de docenten, cursisten en vrijwilligers. Dus: Ook op de laatste dag van het jaar werd er nog volop gewerkt en was er zelfs geen tijd meer om ergens gezellig een hapje te gaan eten en/of na afloop van de party bijeenkomst ergens iets te gaan drinken. Maar goed, al werkend werd dus het oude jaar uitgeluid. En op Nieuwjaarsdag togen we dus naar Rabat, waar we op ontdekkingstocht gingen in deze Marokkaanse hoofdstad………….……… Aangezien wij van velen hadden vernomen dat Rabat niet de moeite van het bezoeken waard zou zijn, gingen we er heen met geen enkele verwachting. Wellicht mede daarom viel het ons erg mee en wij vonden het veel mooier dan verwacht. Natuurlijk zal het niet zo ‘traditional’ zijn als bijvoorbeeld Fes en is Rabat de plaats van de ‘ offices’, maar er was wel degelijk meer te zien (en niet alleen de medina). Zo zagen we bijvoorbeeld de Hassan Tower (alone standing minaret, a never finished mosque), maar ook bezochten we Chellah (ruins) en zeker dit laatste was absoluut mooi.

De laatste lessen worden een feit. De Marokkaanse cursisten zijn erg gemotiveerd om Engels te leren. Van eind december tot 8 januari passeerden de volgende subjects de revue: Fast food (les Laila); TV (les Meriem); Tears (les Laila). Voor wat betreft het onderwerp tears werden de volgende vragen voorgelegd: What is crying? What do we shed when we cry? What emotions accompany crying? Are we always sad when we cry? Tears of joy: When do we feel tears of joy? When do we feel tears of sadness? What are some other reasons that our eyes may tear up? Andere topics waren: Expectations for 2016, voornamelijk op internationaal niveau. Dit geschiedde in de vorm van een groepsdiscussie (les Laila). Eén van de cursisten liet aan het einde van de les een ring zien die met behulp van een smartphone kan worden voorzien van een heleboel informatie. Het gaat om NFC (Net Fieldwork Connection). In de les van Meriem moesten de cursisten aan ons hun huis beschrijven. De laatste zaterdag op het instituut was op 2 januari en dat was een drukke dag: In de les van Meriem werden de cursisten geacht hun uiterlijk te beschrijven. Harim - die net de past tense had uitgelegd - had weer een leuke manier bedacht om dit te oefenen. De cursisten stelden vragen aan ons, zijnde de guestspeakers. De antwoorden die wij gaven werden door de cursisten genoteerd. Middels een presentatie werden deze antwoorden teruggekoppeld richting docent. De topic was: What did you do yesterday? Ook het regelmatig wisselen van subgroepje is een goed idee. De rotatie komt de creativiteit ten goede. Herhaaldelijk horen we: Swap en dan moeten we weer wisselen….. Hierna op naar de les van de Meriem, die slechts op zaterdag komt, (Elkafi). Bij haar stond het onderwerp: ‘To say sorry’ op de rol. Wij moesten al van haar afscheid nemen, omdat we de volgende zaterdag niet meer in Casablanca zouden zijn. Verder maar weer….. Teacher Laila had ons nodig in haar les, waar gesproken werd over: ‘ What do you expect from 2016?’ Ik liet weten dat ik voorlopig nog met Workaway op pad zou gaan. De cursisten keken mij niet begrijpend aan. Ik vertelde daarom over de werkwijze van Workaway en gaf British Language Academy daarbij als voorbeeld. Mister Harim was de host en ik (Dees) was de volunteer en daarmee was de match tot stand gekomen. Niet lang hierna vernam ik dat één van de meisjes die in mijn groepje zaten, een dochter van Harim was. Daarna togen we naar de klas van Meriem (die er de hele week is) en zij had bedacht dat er gesproken moest worden over de Bermuda driehoek en over het individualisme. De zaterdag werd afgesloten met een les van Harim, met als onderwerp: Een succes story of juist niet?

Hadden we vorige week kennis gemaakt met een nieuwe docente, wederom een Leila, nu kregen we te horen dat zij alweer vertrokken was. De cursisten waren niet tevreden over haar en wilden dat Harim de lessen zou overnemen. ‘She was in tears’ volgens Harim. Hij heeft haar beloofd dat zij mag les geven op de nieuwe school in Casablanca die binnenkort zal worden geopend.

De laatste zondag in Casablanca maakten we nog een ritje met de tram, maar plaatsten we o.a. ook onze feedback/onze review - m.b.t. de 3 maanden op de British Language Academy in Marokko - op de website van Workaway.

Er zijn een paar vrijwilligers die duidelijk de voorkeur geven aan Casablanca dan aan Berrechid, zoals Paul (een Canadees) en Daria (een Russin). Soms komen zij dan ook even over naar Casablanca…..Zeker Daria wil Berrechid verruilen voor Casablanca…….

De laatste lessen…..Op 4 januari spraken we in de les van Laila over New Year. Daarbij fungeerden de volgende vragen als handvat: Do you make New Year’s resolutions? If yes, what have you promised in the past? What was the strongest, stupidest or funniest promise you have made? Do you usually look at the up coming year with optimism or pessimism? Do you have any regrets or unfilled resolutions from this past year? If yes, explain. Will next year be better or worse than this year? Why do you think so? At the start of a new year, people often promise themselves to go on diets, study harder, work less and so on…..Why do you think people do this at this time of the year? If you could make three wishes for this new year which would definitely come true. What would you wish for?

Docente Laila kan er iets van…..…Telkens weer komt zij met allerlei vragen die moeten dienen als gespreksonderwerp. Zo ook op 5 januari……Would you ever want to be famous? Would you ever consider dropping out of society to travel the world for years and years? Would you like (want) to become the president or prime minister of your country, assuming you had the opportunity? What would you do if you woke up with awesome superpowers one day? What sort of superpowers would you prefer to have? What would you do if you could travel backwards in time? What would you change in your life if you could travel backwards in time? Why would you want to change that? If possible, would you want to live forever? Would you want to live forever if you could be guaranteed the mind and body of a healthy twenty-something? If you could find out the exact time, date and circumstances of your death in the future, would you want to know? If you could work less and earn more, would you? How about if the job was dangerous? How about if the job was demeaning?

Op 6 januari spraken we in de les van Meriem over: ‘ In my house….In my family…..Near my house….In my city…..In my country…..etc. Hierna moesten we naar de les van Laila, die zoals gewoonlijk weer allerlei levensvragen op ons bordje legde. Enkele voorbeelden: Why is having a family important? Getting married, what does it add to our lives? Having children today, isn’t it crazy? Giving life….Does it just mean having lots of children? Happiness, is it being at ease in our bodies? Do you think that our destiny determined from the day of our birth? What is love? (Volgens de jonge vrijwilliger Nick betekende het: Baby don’t hurt me…..hahaha!) Is love inside your family or outside? Do you think that love between man and woman has a great power that helps to stay together forever? Can we still love each other when we are 90 years? How can we be sure that we really love someone? Do you think that fights and conflicts can destroy happiness and love?

7 januari….nu dan echt de laatste lessen…..In de les van Meriem ging het over ‘travelling’ (dat kwam mooi uit, omdat wij de volgende ochtend zouden starten met onze reis). Bij Laila was de topic: Money en zij had wederom allerlei interessante vragen bedacht waarover gebrainstormd moest worden. Voorbeelden: Do you love money? Do you think that money is the main basic for our lives? If you have a job, are you satisfied with your salary? What would you consider a good salary? Think of an answer, compare it with your partner’s answer and then discuss the differences. What would you consider an excellent salary? How much money is too much money? Why do you think so? Does money buy happiness? How much money should people have in order to comfortably retire? Some people are billionaires and have more money than they will ever need, yet other people are starving and living in the worst sort of conditions. Is this fair?

De laatste les werd er afscheid genomen van docenten, cursisten en vrijwilligers en veel English students vroegen ons of wij met hen op de foto wilden. Aldus geschiedde….

De laatste dagen kwam er iemand de lessen bijwonen, vanwege het feit dat zij onderwijs ervaring wil opdoen en daarom allereerst lessen kwam observeren. Hierna is het de bedoeling dat zij les gaat geven op British Language Academy.

Niet alleen de laatste lessen worden een feit, ook de laatste dagen in Casablanca zijn aangebroken……..…nog 1x naar de medina, nog 1x dit en nog 1x dat…... nog even naar de pedicure……nog een hapje eten….kleding afgeven aan één van de vele bedelaars..…..een laatste ‘thé à la menthe’………veel mensen weer gedag zeggen…..…veel dingen afronden…..koffers inpakken en uiteraard een beetje prepareren op Brazilië. Manager Kawtar kwam speciaal nog even vanuit Berrechid naar Casablanca om persoonlijk gedag te zeggen en had tevens ‘2 certificates’ meegebracht, inclusief een cadeautje (a Moroccan heart). Wij hadden het plan om samen met haar ‘ a Moroccan tea’ te gaan drinken, maar daarvoor ontbrak bij haar de tijd. Daarom werd op onze kamer even teruggeblikt op 3 maanden Marokko. Zij vertelde o.a. dat er eigenlijk altijd vrijwilligers zijn. In ruim 2 en een half jaar was het slechts 1x voorgekomen dat er misschien 1 of 2 weken geen vrijwilliger was geweest. In Berrechid waren inmiddels alweer twee jongens uit Schotland gearriveerd. En deze 2 jonge knapen stonden plotseling op de stoep van BLA Casablanca. De ene slechts voor ongeveer een dag, de andere voor een week. De jongelui komen en gaan……..

3 maanden Marokko voorbij….wederom een bijzondere periode…..met als absolute hoogtepunt de conversatielessen met de cursisten. Dat zullen we gaan missen. Toch zijn we ook wel blij dat we gaan; al was het maar om verlost te zijn van de rommel en de bende in de ruimtes als keuken, douche, toilet etc. De laatste dagen was het echt bar en boos….Vanwege een verstopt aanrecht stond de keuken blank, stond je tot je enkels in het water en moest je in het donker naar het toilet, omdat het licht defect was. Net voor ons vertrek werd dit verholpen…….
Bye Morocco……….!

Op 8 januari bracht Harim ons in alle vroegte naar het vliegveld. Ons reisschema lijkt wellicht een ingewikkeld vluchtschema, maar we zijn in oktober met een enkeltje vertrokken naar Marokko. Nu hebben we geopteerd voor een retourticket Amsterdam- Sao Paulo. Uiteindelijk gaan we een keer terug naar Amsterdam. Bovendien moet je voor de immigratie in Brazilie een retourticket kunnen overleggen....vandaar..........

Vrijdag 8 januari 2016: Van Casablanca (Mohamed 5) naar Amsterdam (Schiphol).
Vertrek Casablanca: 11.15 uur.
Aankomst Amsterdam: 15.50 uur.
Vrijdag 8 januari 2016: Van Amsterdam (Schiphol) naar Parijs (Charles de Gaulle).
Vertrek Amsterdam: 20.30 uur.
Aankomst Parijs: 21.45 uur.
Vrijdag 8 januari 2016: Van Parijs (Charles de Gaulle) naar Sao Paulo (Guarulhos Intl.).
Vertrek Parijs: 23.20 uur.
Aankomst Sao Paulo op zaterdagochtend 9 januari om 8.10 uur.
Tot slot nog een binnenlandse vlucht in Brazilie op zaterdag 9 januari 2016:
Zaterdag 9 januari 2016: Van Sao Paulo (Guarulhos Intl.) naar Cuiaba (M. Rondon).
Vertrek Sao Paulo: 10.20 uur.
Aankomst Cuiaba: 11.37 uur.

Na aankomst in Cuiaba (the capital of Mato Grosso), zullen we worden afgehaald door onze Braziliaanse host Mattos. (Volledige naam is: Matuzalem Domingos Sobrinho).
Daarna volgt nog een autorit van 4 uren naar de eindbestemming, te weten zijn talenschool ‘The Best School of English’ in Tangara da Serra (in de deelstaat Mato Grosso, in het hart van Brazilië, aan de grens met Bolivia). Op deze talenschool zullen wij 6 maanden wonen en werken. (Als we ons visum van 3 maanden kunnen verlengen met 3 extra maanden; mocht dit niet lukken, dan blijven we ‘ slechts’ 3 maanden). Niet alleen wij zullen fungeren als vrijwilligers; ook Rob (een Amerikaan) zal van de partij zijn. Deze Rob arriveerde op 8 januari, dus 1 dag eerder dan wij. Mattos had hem dus al verwelkomd in Cuiaba en hem daar al enigszins rondgeleid. Dit om de tijd te doden totdat wij zouden arriveren.

Het laatste stukje van de vlucht - Sao Paulo-Cuiaba - was behoorlijk stressful. Plotseling werd duidelijk dat wij onze bagage niet konden ophalen in Cuiaba, zijnde de eind bestemming, doch in Sao Paulo. (Terwijl men ons in Casablanca had verzekerd dat wij de bagage konden ophalen in Cuiaba). Nee dus…………….We moesten dus in Sao Paulo de koffers ophalen en in datzelfde Sao Paulo opnieuw inchecken voor de binnenlandse vlucht naar Cuiaba. Vreemd, temeer omdat Cuiaba een internationale luchthaven is, maar goed…..soms ontbreekt de logica…...

Niet alleen host Mattos stond dus voor ons op het vliegveld, maar ook vrijwilliger Rob en tevens een neefje van Mattos, zijnde de 21-jarige Jonathan (nickname: Jonny). En op de dag van onze aankomst (9 januari) wachtte ons nog een verrassing………………Onderweg naar de talenschool (een autorit van 4 uur), stopte Mattos voor een heerlijke lunch. Hierna volgde er nog een stop, alwaar we onze eerste zoete Braziliaanse koffie dronken, die vergezeld ging van Pamonha (a snack made of corn). De autorit ging verder…..veel groen onderweg en veel regen……Eindelijk arriveerden we dan in Tangara da Serra. De letterlijke betekenis van deze plaats is: The bird of the hill.

Even enige achtergrondinformatie over Brazilië, voordat we verder gaan met onze eigen bevindingen…….

Brazilie in vogelvlucht

In het noorden van Brazilië ligt het Amazonegebied. De Amazone is een van de grootste rivieren ter wereld. In het gebied leven indianenstammen, waarvan er enkele nog maar pas zijn ontdekt. Het Amazonewoud is belangrijk voor de zuurstofvoorziening van de wereld. Er leven veel diersoorten; vogels, reptielen en zoogdieren. De bloemenpracht is ongekend.

In Pernambuco zie je de "vaqueiros" (herders) op hun paarden. Zij zijn in leer gekleed om zich tegen de stekels te beschermen. In de bedding van de Rio São Francisco wordt rijst geteeld.

Alagoas, de armste staat van het land, ligt in het noordoosten. Er heerst daar een halfwoestijn- klimaat, wat betekent dat het er soms jarenlang niet regent. Omdat het meeste land in bezit is van grootgrondbezitters hebben de mensen nauwelijks kans op verbetering van hun leefomstandigheden. De Stichting Ontwikkelingssamenwerking Noord-Oost Braziliё helpt de armen in dit gebied.

In het centrale hoogland van Brazilië wordt nog steeds naar goud gezocht. Het is zwaar en vies werk voor de mannen die er werken en die daardoor vaak jaren van huis zijn.

Het meest populaire spel in Brazilië is domino. Het wordt door het hele land gespeeld, op de hoek van de straat, of op een terrasje. De populairste sport is voetbal, waar alle Brazilianen gek op zijn.

De Pantanal is een nationaal natuurpark, dat even groot is als Frankrijk. Er leven bijna net zoveel diersoorten als in het Amazonegebied. Allerlei soorten apen, krokodillen, slangen, de prachtigste vogels en ook de jaguar.

Bahia, de staat met de hoofdstad Salvador: Hier werden vroeger de slaven uit Afrika aangevoerd. De stad heeft prachtige gebouwen uit de Portugese tijd. Er wordt de capoeira gedanst, een dans die is ontstaan als Afrikaanse vechtsport. De stad bruist van de dans en muziek

Op het drielandenpunt van Argentinië, Paraguay en Brazilië liggen in de rivier de Iguaçu de breedste watervallen ter wereld. De 275 watervallen zijn samen 3 kilometer breed en 60 meter hoog.

Rio de Janeiro en São Paulo zijn de grootste steden van het land. Alleen al in São Paulo wonen meer mensen dan in Nederland. Rio de Janeiro is natuurlijk bekend van de prachtige stranden en het carnaval, maar hier wordt ook grote armoede geleden. De armen wonen in Favelas, krottenwijken aan de rand van de stad en er zijn duizenden kinderen die op straat leven.

De officiёle taal is Portugees.
De valuta is de Braziliaanse Real. De naam real verwijst naar koninklijk en komt uit het Portugees. 1 Real is 100 Centavo. De munten in circulatie zijn: 5, 10, 25, 50 Centavo en 1 Real. Het papiergeld is beschikbaar in: 1, 2, 5, 10, 20, 50 en 100 Real. De code bij de bank is: BRL en het valuta symbool is: R$. 1 Real is ongeveer 25 Eurocent.
In Tangara da Serra/Mato Grosso (de plek waar wij wonen en werken) is het 4 uur vroeger dan in Nederland.

Okay…....we zijn dus veilig gearriveerd op de talenschool van Mattos in Tangara da Serra. Ben en ik wonen op de talenschool. Rob woont bij Mattos in huis, op zo’n 10 minuten rijden verwijderd van de talenschool. Wij maakten kennis met een nichtje van Mattos, Glacy geheten. In principe wonen Ben en ik helemaal alleen op de talenschool, maar er zullen altijd mensen binnen komen lopen (familieleden en natuurlijk de cursisten, Mattos zelf en vrijwilliger Rob). Nadat we het gebouw een beetje hadden verkend (onze slaapkamer, 3 klaslokalen, receptie, kantoor, wachtruimte, opslagruimtes, een kleine binnenkeuken en een grote buitenkeuken inclusief grote barbecue), installeerden we ons enigszins op onze kamer, namen een douche en rolden doodmoe ons bed in. Anderhalve dag gereisd via 3 continenten begon op te breken! We zijn blij dat we een eigen kamer met douche en toilet hebben, dus no shared facilities anymore….heel fijn!

Op zondag 10 januari werden we getrakteerd op een barbecue………..Overheerlijk! Wij maakten kennis met verschillende vrienden van Mattos, te weten: Paulo, Bruno en Lukas. Samen met neef Jonathan vermaakten de jongelui zich met o.a. waterpijp roken, naar muziek luisteren, socializen, eten en drinken. Ook maakten we kennis met de moeder van Mattos, Diejoniesia (althans zo klonk haar naam). De moeder van Mattos is sinds 7 jaar weduwe. Mattos zelf heeft nog 2 broers en 1 zus. We maakten verschillende foto’s. Jammer dat zijn familieleden niet of nauwelijks Engels spreken. Eén ding is duidelijk: De mensen zijn zeer hartelijk, gastvrij en warm. En voor de zoveelste keer kreeg ik een (positieve) opmerking over mijn ogen. Mattos dacht zelfs dat ik gekleurde lenzen droeg, want….your eyes are so blue….hahaha! De avond werd besteed aan de ‘after barbecue’ (volgens Mattos nog beter dan de real barbecue van de middag). Verder stond een ‘ meeting’ op de rol. Samen met Mattos en vrijwilliger Rob de lesaanpak bespreken, want……..maandag 11 januari gaat de intensieve cursus Engels (en Frans) van start. Deze zal duren tot 12 februari. Vanaf 15 februari starten de reguliere lessen. De methode die gebruikt wordt voor Engels heet: Callan Method en Mattos zweert bij deze methode. Zowel gedurende de intensieve cursus als de reguliere cursus zijn er 2 dagen per week vrij: In de intensieve cursus is dit zaterdag en zondag; in de reguliere cursus is dit vrijdag en zondag.

De eerste lastige hobbel reeds genomen….de eerste confrontatie met een cultuurverschil……Toen de barbecue ten einde liep omstreeks 17.00 uur, ging iedereen weg. Er werd toegezegd dat men snel terug zou keren, want er stond nog een vergadering op de rol. Echter: Niemand keerde terug. Concreet betekende dit dat we hebben gewacht van 17.00 tot 22.00 uur voordat Mattos eindelijk arriveerde en liet weten: ‘Sorry guys, I overslept’…….Inmiddels was bij mij (Dees) hevige hoofdpijn losgebarsten, ik was doodmoe en in combinatie met de afmattende hitte en een stevige verkoudheid kon geconcludeerd worden dat ik me behoorlijk belabberd voelde. Om 22.00 uur moest er dus nog gegeten worden en werd de vergadering gehouden, waarin Mattos ons enigszins wegwijs maakte in de Callan methode…..pffff….

Je zou niet zeggen dat Mattos al 9 jaar een talenschool runt, want de meest eenvoudige organisatorische zaken zijn niet in orde: Alles is last minute werk, er is geen planning etc. Op de dag van de aanvang van de intensieve cursus (11 januari) moesten er nog lesroosters gemaakt worden en cursisten moesten nog gebeld worden om hun deelname te confirmeren. Ook wordt er niet of nauwelijks iets uitgelegd. Het komt allemaal erg hap-snap over. Niet alleen op school is het erg warrig en onduidelijk, ook de dagelijkse gang van zaken is chaotisch. Als we vragen waar we een bakker of een supermarkt kunnen vinden, luidt het antwoord: Oh you just turn to the left (bakery) or to the right (supermarket). Echter: Toen Ben op onderzoek uitging verdwaalde hij dus 2x! Kruisingen waren 6-sprongen en dit in combinatie met het feit dat niemand een woord Engels spreekt, zorgde er dus voor dat Ben verdwaalde en ‘thuis’ gebracht werd door een vriendelijke automobilist.

We maakten kennis met een cleaning lady, Tainara genaamd, die in gezelschap was van haar dochtertje Isabelle. Echter: Ook nichtje Glacy heeft van neef Mattos waarschijnlijk opdracht gekregen om de boel schoon te maken, want meestal zien wij haar in de weer met dit soort klussen. Ook maakten we kennis met de receptioniste, te weten: Aline. Al deze dames spreken geen spat Engels. Onze eerste gedachte was dan ook: ‘Hoe kun je nu een meisje achter de receptie van een talenschool plaatsen, notabene met de naam The Best School of English, als het visitekaartje van de school slechts Portugees spreekt? Het blijkt dat Aline overdag achter de receptie zit en een zekere Anaflavia neemt het om 17.00 uur over en wel tot ’s avonds 22.00 uur. Ook Anaflavia spreekt geen Engels (zit echter wel als cursiste in de klas). Ook maakten we kennis met Rudolf. Hij is een docent Engels en tevens een cursist Frans. Nooit echter aktief deelgenomen aan de lessen.

Wij puffen hier van de hitte (jammer genoeg geen droge warmte, maar een hoge luchtvochtigheid). We zijn ook snipverkouden, want in Marokko was het veel frisser dan hier (natuurlijk veel warmer dan in Nederland), maar al die temperatuurswisselingen hebben voor een flinke verkoudheid gezorgd.

Het eten hier is lekker. Mattos nam ons in het begin mee naar verschillende plekken for lunch and dinner. 1x heeft vrijwilliger Rob gekookt. 1x aten Mattos en Rob bij de moeder van Mattos, maar wij weer niet. Voor ons is in ieder geval niet duidelijk of we zelf voor onze maaltijden moeten zorgen of niet. Kunnen wij zelf koken? Wij hadden begrepen (profiel Workaway) dat ontbijt en lunch op werkdagen zouden worden geregeld. Als wij Mattos laten weten dat wij graag self supporting zijn en dat hij ons echt niet aan het handje hoeft mee te nemen, maar dat we graag willen weten hoe het geregeld is, komt er eindelijk duidelijkheid. Inderdaad zijn ontbijt en lunch op werkdagen geregeld. We kunnen daarvoor naar de bakker gaan (ontbijt) en naar een cateringbedrijf (lunch). De rest doen we zelf. Hé hé…..Dit is weer typisch een ontwikkelingsland. De vrijwilliger met veel poeha binnenhalen (terwijl daar helemaal geen geld voor is) en vervolgens diezelfde vrijwilliger aan zijn lot overlaten met allerlei beloftes en excuses. Aangezien er geen stoelen en tafels zijn, eten we staande aan de bar van de buitenkeuken. Mattos liet weten: ‘ Tomorrow I will put there a big table’….Na een week werd duidelijk dat die tafel echt niet zou komen. Dus pakten we maar 2 stoeltjes uit een klaslokaal. En na een tijdje besloten we om de buitenkeuken te verruilen voor onze slaapkamer en wordt er dus op de eigen kamer gegeten.

Deze Mattos, zijnde de eigenaar van de school, heeft enkele jaren in Engeland gewoond en heeft daar de ‘Callan method’ geleerd. Zijn Engels is heel goed, maar hij is slechts opgeleid voor het werken met de ‘Callan method’ en dat is behoorlijk éénzijdig. Hij heeft slechts een stoomcursus gevolgd. Hij heeft dus geen Engels gestudeerd en is geen professional teacher. In principe kan iedereen lesgeven uit de Callan methode. Mattos heeft nog nooit internationale vrijwilligers gehad en vindt het echt geweldig om met ons te ‘ pronken’. Het moge duidelijk zijn dat dit niet onze stijl is, maar hij doet er alles aan om zijn school te promoten. Hij gaat daarin erg ver. Hij wil ons overal en aan iedereen laten zien en hij heeft zelfs geregeld dat we op televisie komen!

De studenten willen slechts 1 ding en dat is Engels leren. Engels wordt geassocieerd met een beter leven. De cursisten zijn kinderen, tieners en volwassenen. Echter: Gedurende de intensieve cursus van 5 weken zijn er nog geen lessen voor kinderen geweest.

Het belangrijkste nu is om vertrouwd te geraken met de manier van lesgeven, want dat is totaal anders…..De Callan method is totaal nieuw en vreemd voor ons. We moeten er helemaal induiken en vinden het behoorlijk spannend. 1 ding is zeker……....er moeten veel uren gemaakt gaan worden!

The Callan method….English in a quarter of the time! Instead of taking the usual 350 hours (four academic years) to get the average student through the Cambridge Preliminary, it takes only 80 hours (one academic year) and only 160 hours for the Cambridge First Certificate. The method is easy, interesting and pleasant to use. It is suitable for students of all ages and for all purposes of study. It requires no equipment (not even a blackboard) or other books and can be used for any size of class at private schools, state schools or universities. The method can also be used in a ‘ Teach yourself ‘ manner and students can learn with it by practicing with each other.

Het lijkt een beetje op de ‘total physical response’ (TPR) methode en het heeft ook een link naar ‘learning by doing’. Spreekvaardigheid en luistervaardigheid gaan hand in hand. Er wordt in een hoog tempo uitgelegd middels handelingen, gevolgd door de ‘revision’ met gesloten boek en dat is het moment waarop de studenten moeten toepassen wat zij hebben geleerd. De docent staat achter een soort van hangtafel en moet zijn uitleg visualiseren middels snelle actions. Drilling, repetiton, revision, dictation, exams are the keywords.

De methode bestaat uit 12 ‘stages’, variërend van beginners tot gevorderden. Mattos wil dat Rob, Ben en ik (Dees) in alle niveau’s lesgeven. Dit met het doel om de cursisten vertrouwd te laten worden met verschillende accenten. (Rob is een Amerikaan en wij zijn geen native speakers). Mattos werkt in onze beleving zeer chaotisch. De ene keer roept hij dat je ‘stage’ 5 moet doen, dan weer ‘stage’ 4 of ‘stage’ 1. Hij wisselt met de minuut. Voor iedere ‘stage’ moet een file bijgehouden worden. Zelf mogen we onze klas een naam geven. Ben heeft gekozen voor Holland class en Dees heeft gekozen voor Global class. (Rob voor Ohio class). Verder moeten datum en tijd genoteerd worden, inclusief de paragraaf/bladzijde waar je bent gebleven plus het laatste ‘headword’ dat je hebt onderwezen. Er zijn lessen van 7.30 uur tot 10.30 uur (gelukkig werd dit veranderd in: 8.30 uur tot 11.00 uur), daarna van 14.00 tot 17.00 uur en tenslotte van 19.00 tot 22.00 uur. Het is behoorlijk intensief….!

Op de eerste dag kwam dus zelfs al de televisie. Mattos (37 jaar) heeft dus al 9 jaar zijn talenschool The Best of English, maar heeft dus geen ervaring met internationale vrijwilligers en dat is te merken. Hij heeft pas in 2015 Workaway ontdekt. Wij zijn dus de eerste vrijwilligers (samen met Rob) en hij vindt dit zo bijzonder dat hij dus de televisie heeft uitgenodigd voor een ‘ interview’ met de buitenlandse vrijwilligers……….In de klas van Ben en Rob werden opnames gemaakt en Rob en ik (Dees) werden onderworpen aan een interview. De mensen van de televisie spraken geen woord Engels. Mattos moest dus vertalen van Portugees naar Engels. Iedere zin die ik zei had dus vertaald moeten worden, doch Mattos vergat dit. Hij was behoorlijk zenuwachtig. Waarschijnlijk wordt dus slechts een gedeelte van mijn praatje gebruikt (het gedeelte dat wel werd vertaald). Het zij zo……..

In mijn eerste les (‘stage’ 1) zaten de volgende cursisten: Andrea, Cesar, Sara, Paula en Fernanda. Andrea en Cesar zijn een getrouwd stel, Sara is de zus van Cesar. Paula en Fernanda zijn zussen. Aangezien het een beginnersgroep was , kreeg ik hulp van de 21-jarige neef van Mattos, zijnde Jonathan, die fungeerde als tolk Portugees-Engels. Er zijn 2 groepen ‘ stage 1’. In de andere ‘stage 1’ groep zitten ook maar een paar cursisten, te weten: Anna Paula, André en Anaflavia. In mijn tweede les (‘stage’ 4) zaten zelfs maar 2 cursisten, zijnde: Rodrigo en Leaton. Laatst genoemde vertelde vol trots dat zijn vrouw Sara een dag eerder les had gehad van mij. En mijn Franse lessen zijn de eerste week uitgesteld…..telkens weer liet Mattos weten: ‘Tomorrow they will come’, maar concreet kwam er niemand opdagen. Excuses, excuses, excuses and tomorrow, tomorrow, tomorrow……Ben benieuwd of de Franse lessen überhaupt door gaan….Ik heb zo mijn twijfels….Ik hoop het echter van harte, want dan ben ik weer een paar keer verlost van die saaie Callan methode.

Mattos had laten weten dat een broer elektriciën is. Aangezien er veel klusjes openstonden, werd broer-lief opgetrommeld. Uiteraard werd niet alles in 1x afgewerkt…..tomorrow, tomorrow, tomorrow……………..en tomorrow kwam dus niet meer…..

Wij (Rob, Ben en ik) merken dat Mattos veel hulp nodig heeft. Niet alleen qua lesgeven, maar ook qua organisatie. Wij hebben veel ideeën geopperd en soms lijkt het alsof hij daar wel blij mee is, maar soms laat hij ook weer duidelijk merken dat er voor hem maar 1 paradepaardje bestaat op deze aardbol en dat is zijn Callon methode en daarmee gooit hij dus andere deuren dicht. Rob heeft lesroosters gemaakt, want die waren er niet…...We proberen Mattos tactisch te wijzen op het feit dat alles staat en valt met een goede planning. Ook simpele zaken als rommel opruimen op school lijkt een ‘eye opener’ te zijn.

In de beginnersgroepen moet echt een vertaler aanwezig zijn. Geregeld fungeert Jonathan (de 21-jarige neef van Mattos) als translator, maar soms laat hij het afweten. Zoals ook die ene keer….Volgens Mattos was hij moe en not feeling well. Mattos plukte dus een cursist uit een hoger niveau en gebood de knaap - Aylon genaamd - om in de beginnersgroep te vertalen, terwijl deze cursist dus zijn eigen les moest missen. Dit zijn dingen die niet kunnen en dat bespreken we dan ook met Mattos. Mattos zelf zag het hele probleem niet, want de betreffende knaap zou niet alleen een cursist zijn, maar verder ook altijd bereid zijn om elders in andere klassen te helpen. Hij zou vaker gevraagd zijn om als een vertaler op te treden in een beginnersgroep. En op zo’n moment denken wij dan weer…..Zeg dat dan, communiceer en leg het uit….Na een tijdje bleek inderdaad dat deze Aylon vaak als vertaler optreedt en wij hebben erg graag met deze jongen te doen. (Liever dan met Jonathan, de neef van Mattos). Aylon is zeer hulpvaardig en zeer attent.

In de gang van de talenschool staat een waterdispenser en de hele dag wordt daar volop gebruik van gemaakt. Het is veel te duur om telkens een nieuw exemplaar te kopen, dus wordt de oude dispenser hergebruikt en gevuld met normaal water, dat eerst gefilterd wordt. Op het bureau aan de receptie staat de hele dag een thermoskan met daarin de zoete Braziliaanse zwarte koffie, vergezeld van piepkleine plastic bekertjes. Ook dit vindt gretig aftrek………

En toen mocht ik les geven aan ‘stage’ 10 (advanced level). Er zaten 10 cursisten in mijn klas, te weten: Mimyeli, Evelyn, Bea, Josef, Philip, Jonathan (de neef van Mattos), de zusjes Kamila en Karol, Barbara, Mikelly. Het blijkt dat Mikelly miss Tangara da Serra is geweest en ook miss Mato Grosso…..hahaha! Erg leuk om ook weer eens les te geven aan een hoger niveau. Uiteraard moet er gewerkt worden met de Callan methode, maar het laatste half uurtje laste ik vrije spreekvaardigheid in. De cursisten mochten mij allerlei vragen stellen. Dit resulteerde o.a. in het vergelijken van de Braziliaanse cultuur, de Ghanese cultuur en de Nederlandse cultuur. Zo boeiend! Het belangrijkste is (in mijn beleving) dat de cursisten Engels spreken en op deze manier konden we even loskomen van de methode.

Inmiddels heb ik dus les gegeven in ‘stage’ 1, in ‘stage’ 4 en in ‘ stage’ 10. Daarna kwam ‘stage’ 5 aan bod en zag ik wederom nieuwe gezichten, te weten: Gil, Aylon, Alessandra, Patricia, Cida, Ana Paula, Mikelly, Luana, Julia(na). De laatstgenoemde blijkt een docente Engels te zijn. Dat zij toch nog een cursus volgt, heeft te maken met het feit dat zij graag met buitenlandse vrijwilligers praat. Hoewel zij beter op de plek zou zijn in ‘stage’ 10 is dat geen optie voor haar, omdat zij op die uren moet werken. Zij lanceerde een leuk voorstel: Zij zou het geweldig vinden als wij naar haar school zouden kunnen komen om óf een Ghana-presentatie te houden óf om een groepsdiscussie met de jeugd te organiseren. In ieder geval een culturele uitwisseling voor haar leerlingen (15-18 jaar) zou gewaardeerd worden. Ik (Dees) liet haar weten dat wij absoluut bereid zijn om aan haar verzoek gehoor te geven. Kwestie dus van regelen en plannen met de direktie van haar school en met Mattos, de eigenaar van the Best School of English.

Inmiddels telefoonkaartjes gekocht en onze overgebleven Euro’s verkocht aan een cursist die volgende maand naar Europa gaat. Althans….we dachten dat we onze Euro’s konden verkopen aan de cursist, maar….’I don’t have money now’….met behulp van vertaler Mattos - van Portugees naar Engels - werd duidelijk dat de betreffende cursist over 15 dagen zou kunnen beschikken over middelen om zo’n 65 Euro te kunnen kopen. Niet snel daarna was het 20 dagen en ja……dat schiet dus niet op. Met onze ervaring weten we inmiddels dat 20 dagen 30 dagen wordt (om maar eens iets te noemen) en uiteindelijk helemaal niet doorgaat. Dus besloot Ben om naar de bank te gaan. Lijkt eenvoudig, maar was het niet. Eerst moest hij zijn telefoon op de bank inleveren en daarna werd verteld dat geld wisselen niet mogelijk was in Tangara da Serra. Daarvoor moet je naar Cuiaba (op 4 uur rijden verwijderd!) Laat maar zitten…..Pinnen dus…..en na 5 mislukte pogingen, had hij bij de 6e pinautomaat geluk!

Over Mattos gesproken….……Hij haalt echt alles uit de kast om zijn school te promoten. Zo liet hij op 13 januari iemand van de krant opdraven. Er werden foto’s gemaakt van Mattos met zijn 3 internationale vrijwilligers, te weten: Rob, Ben en Dees. Ook werden foto’s in mijn les genomen. En een dag later kwam er weer een andere krant en werd ik onderworpen aan een interview. Dit keer vertaalde Mattos wel nauwkeurig wat ik zei, maar ik hoefde niet meer op de foto. Toen ik Mattos liet weten: ‘ Well you do a lot to promote your school’, luidde zijn antwoord: ‘ Yes, I have told you, I am famous in my town, everybody knows me’. De manier waarop hij dit soort dingen zegt, staat ons echter niet aan.

Ik (Dees) voel me doodziek……verkouden, schrale keel, hoofdpijn, mijn hele hoofd lijkt dicht te zitten, kiespijn, kaakpijn, ik heb geen reuk en geen smaak meer….het voelt als een voorhoofdsholteontsteking. Met Mattos gaan we naar de apotheek, alwaar we enkele middeltjes kopen. Ook wordt er gestoomd met een zoutoplossing en een cursist gaf me alle ingrediënten voor een kruidenthee (kamille, ginger, herbs etc.). Ik sleep me door de lessen…Het komt erg slecht uit, want ik moet 6 uur per dag lesgeven, aangezien we bezig zijn met een intensieve cursus van 5 weken. 2 x een blok van 3 uur is erg vermoeiend. Het werken met de Callan methode maakt het nog lastiger. Mattos houdt het tempo erin…..3 hoofdstukken in 3 uur….het is echt niet te doen, omdat cursisten ook continu moeten worden onderworpen aan revision, dictation en exams……Mattos wil gewoon scoren met snelle resultaten en hoort de kassa dan al rinkelen. Wij (de vrijwilligers) zijn echter de mensen die het moeten doen en daar houdt hij niet altijd voldoende rekening mee. Mattos is een beetje het type van de gozer met de vlotte babbel en daarin kunnen wij ons absoluut niet vinden. Hij komt vaak zijn afspraken niet na, doet alles ad hoc en er valt totaal geen lijn te ontdekken in zijn werkzaamheden.

Oh….wat is die ‘Callan method’ toch saai…….Ik heb er zelfs al in de eerste week de nodige discussies over gevoerd met Mattos. Hij heeft beloofd dat na de intensieve cursus van 5 weken, ik meer ruimte ga krijgen voor mijn eigen invulling van de lessen. Met andere woorden: 50% Callan en 50% eigen ideeën. Hopelijk krijg ik dan ook kinderen onder mijn hoede en hopelijk gaan de lessen Frans dan ook door. Zo niet, dan zie ik mij hier geen 6 of 3 maanden lesgeven. Ik heb hem eerlijk verteld dat het had geschort aan voorlichting van zijn kant. In mijn voorbereiding was ik constant in al mijn mails ingegaan op de inhoudelijke kant van het lesgeven en had hem uitgebreid verteld over mijn ideeën, plan van aanpak e.d. Nooit echter kreeg ik duidelijke antwoorden. Sterker nog: Het woord Callan methode was zelfs nooit gevallen! Ach ja….communication and explanation zijn nu eenmaal niet de sterkste kanten van mensen in Derde Wereldlanden. Mattos liet me weten: ‘I have learned from it’…Hij trok dus wel het boetekleed aan, maar wij schieten daar weinig mee op…

Inmiddels zijn de cursisten van ‘stage’ 1 aangeland in ‘stage 2’. In ‘stage’ 10 is er een nieuwe ster bijgekomen, te weten: Rafaela.

In ons eerste vrije weekend wilde Mattos ons al meteen op zaterdag meesleuren op excursie…....Hij is een echt feestbeest en begrijpt totaal niet dat er ook mensen op deze aardbol rondlopen die daar helemaal niet van houden…..Het lukt ons gewoonweg niet om hem dit soort dingen aan zijn verstand te brengen; hij luistert niet naar je, praat er over heen en vult constant in voor de ander. Daarna vernemen we dat er ‘s avonds een party is, samen met cursisten…..Sommige leerlingen weten van niets, anderen reageren enthousiast. Zij kunnen ons echter niet duidelijk maken wat het feestje in gaat houden, maar de woorden ‘ drinking beer’ zijn overduidelijk. Kortom: Niet echt leuk allemaal….…....onze eerste week is tegen gevallen…..hopelijk wordt het beter….we gaan het in ieder geval een eerlijke kans geven. Als het echter niet verbetert, dan gaan we op zoek naar een ander project in Brazilië.

Er zijn eigenlijk 6 dingen die ons behoorlijk storen: Allereerst de starre manier van lesgeven. Mattos kan slechts het kunstje ‘Callan method’ opvoeren, maar verder heeft hij totaal geen didactische kwaliteiten. Er is geen ruimte voor andere manieren van lesgeven. Hij staat weinig open voor een andere aanpak. De woorden flexibiliteit en creativiteit lijken hem vreemd. Ten tweede is het project weinig sociaal, des te meer commercieel. Ten derde worden we geconfronteerd met een Mattos die erg veel alcohol drinkt. Dit alles verpakt hij in een populair jongensachtig gedrag. Ten vierde is hij alleen maar in ons geinteresseerd om met ons te kunnen pronken binnen zijn netwerk. Ten vijfde heeft hij schulden. Tenslotte is receptioniste Anaflavia (20 jaar) zwanger en Mattos suggereerde dat hij de vader is. Hoe het ook zij: Wij zijn hier dus absoluut niet op onze juiste plek en willen zo snel mogelijk weg. Deze Mattos verdient ons niet!

Vrijwilliger Rob is net zo’n feestbeest als Mattos en het moge dus duidelijk zijn dat die twee veel met elkaar optrekken. Rob woont ook bij Mattos in huis. Wij (Ben en ik) zijn des te blijer dat wij alleen op school wonen, zodat we in ieder geval op 2 vrije dagen in de week alleen zijn. In de buitenkeuken stond een fornuis, maar plotseling werd dit opgehaald. Mattos liet dit transporteren naar zijn huis. Ben en ik kregen een elektrisch pitje. Voor ons geen punt. We kunnen thee en koffie maken. Verder kunnen we voor ons ontbijt naar een bakker en voor de lunch naar een catering (op werkdagen). De 2 dagen dat we vrij zijn regelen we zelf wel iets.

Ons eerste weekend bleven Ben en ik ‘ thuis’ en deden eigen werkzaamheden. Ook verkenden we de omgeving….Tangara da Serra………………..Hetzelfde gold voor een weekend later……Mattos had ons vaak gezegd: ‘You will love the town’, maar Tangara da Serra kan ons absoluut niet bekoren…

Ik (Dees) heb gevraagd of het mogelijk is dat Ben en ik vaker op dezelfde tijden kunnen werken en dus ook op dezelfde tijden vrij kunnen zijn. Nu werkt Dees bijvoorbeeld een dagdeel en is Ben vrij, of werkt Ben een dagdeel en is Dees vrij. We werken per dag 6 uur (2 blokken van 3 uur), verdeeld over ochtend, middag en avond. De enige mogelijkheid om aan ons verzoek te voldoen is als Rob bereid is om een keertje extra op de ochtend te werken, maar ja…..dan kan hij ’s ochtends natuurlijk niet zijn roes uitslapen als hij de avond ervoor met Mattos op stap is geweest………………..

Ik kon mij dus niet voorstellen dat Mattos Engels had gestudeerd, dus stelde ik hem een strikvraag, te weten: ‘Mattos, are you an English teacher, an ESL teacher (English as a second language) or a Callan method teacher’. Stralend keek hij mij aan en zei: ‘I am a Callan method teacher’. Ja, dat dacht ik dus al….ik wist genoeg en liet hem weten: ‘This explains a lot’. Hij keek mij niet begrijpend aan. Tsja…voor mij was het heel duidelijk….Mattos kan slechts het kunstje Callan method opvoeren; iets anders kan hij niet….

En weer probeer ik met Mattos in gesprek te gaan en laat ik hem veel verfrissend lesmateriaal zien en doe hem allerlei suggesties aan de hand….pfff….Als ik merk dat hij geen kant op wil, dan stopt het voor mij en kan ik in ieder geval op deze plek niet werken. Ik wil tijdens mijn lesgeven de altijd aanwezige passie voelen, maar deze bevlogenheid voel ik hier in ieder geval niet.

Ik besloot de proef op de som te nemen en vroeg toestemming om een paar lessen op mijn eigen manier in te mogen vullen. Ik kreeg groen licht. Dus: In ‘stage’10 geen Callan method, maar fototaal en fabels. Het kiezen van een foto en in het Engels uitleggen waarom je die bepaalde foto hebt gekozen maakte veel los. Cursiste Bea barstte zelfs in tranen uit. De foto van opspattend water werd geassocieerd met haar eigen leven…..een pad vol hobbels….a lot of problems.....Zij kon het ontzettend goed verwoorden in het Engels en gebruikte sprekende symboliek. Aangezien de rest van de klas haar Engels niet kon volgen, vroeg ik Bea om het even in het Portugees te zeggen tegen haar classmates. Al snikkend deed zij opnieuw haar verhaal, dit keer dus in het Portugees en een daverend applaus was haar beloning. Hierna fabels….de cursisten lagen aan m’n lippen…..Steeds weer kreeg ik te horen: ‘ It suits you’..’ Please can you tell us another fabel?’ Uiteraard vroeg ik de cursisten wat zij vonden van deze andere aanpak (geen Callan method) en in koor klonk het: ‘We liked it very much’…..it’s more creative and less robotic….De spijker op de kop! Toen ik Mattos liet weten dat de cursisten genoten hadden van mijn les (expressing themselves instead of repeating), lachte hij zuinig en zei: ‘Oh that’s nice’. Bovendien deelde ik Mattos mee dat ik wel kon merken dat de cursisten niet gewend waren om op deze manier te werken. Een reactie bleef uit………….

Een dag later herhaalde ik dit in een ander niveau en ook hier was het een groot succes……Open hands, symbol of praying; baby hand in an adult hand; footsteps on the beach; trees without leaves being autumn; new branches, new life; candles in a church; dancing people; working in offices; expressing love; begging on the street; disabled people; flower girl at a wedding; study; work; lonely people; making music; hospital; meetings; doing shopping; cleaning; fishing; biking; technology etc. etc. etc. Bij alle cursisten riepen de foto’s vele associaties op. Zo had Cida gekozen voor een foto van de winter en een foto van de lente en voor haar was dit een verwijzing naar haar eerste en haar tweede huwelijk. Bij een foto van een oma met een kleinkind probeerde zij de klas duidelijk te maken dat zij nu meer quality time kon doorbrengen met haar kleinzoon dan vroeger met haar eigen dochter. Cursiste Julia zag in een foto van een ouder echtpaar haar eigen ouders terug, die zo’n 34 jaar waren getrouwd; weliswaar door diepe dalen waren gegaan, maar nog altijd samen waren. Voor haar golden zij als een voorbeeld voor haar eigen huwelijk. Of een cursiste die bij een foto van fietsende mensen terug dacht aan de fietstochtjes die zij samen met haar vader had ondernomen, of….of….of….Ik werd deelgenoot gemaakt van vele mooie verhalen (voor zover hun Engels toereikend was uiteraard). De cursisten lieten mij weten dat zij nu ook veel meer te weten waren gekomen over het leven van hun medecursisten.

Inmiddels hebben de cursisten van ‘stage’ 5 hun ‘exams’ afgerond en zijn nu aangeland in ‘stage’ 6. Blije gezichten!

Wij kunnen het soms echt niet meer volgen hier. Cursiste Mikelly zat ‘zowel in ‘stage’ 5 als in ‘stage’ 10 en op zich is dit natuurlijk al vreemd, maar als je Mattos hiermee confronteert krijg je slechts prachtige blabla-verhalen te horen zonder enige motivatie. Toen wij Mattos lieten weten dat zij veel te zwak is voor die niveau’s en in onze beleving naar ‘ stage 2’ zou moeten, liet hij weten dat hij dit niet ging voorstellen, omdat hij deze teruggang niet kon ‘ verkopen’. En wat gebeurde er? Plotseling zat Mikelly toch in ‘stage’ 2. Zij was er zelf achter gekomen dat zij niet op de juiste plek had gezeten. Echter: Op dezelfde dag verscheen zij ook weer in niveau 5 (inmiddels 6)….wel is ze weg uit niveau 10….voor ons ontbreekt in ieder geval elke logica….Deze Mikelly probeerde mij (Dees) duidelijk te maken dat zij dol was op een baby in de familie en omdat zij het woord sister gebruikte, ging ik er even van uit dat haar zus een baby had gekregen. Niets bleek echter minder waar. De moeder van Mikelly had nog een dochtertje dat maar liefst 15 jaar in leeftijd scheelde met Mikelly zelf. Mikelly noemde haar kleine zusje dus my baby. Een leeftijdsverschil van 15 jaar tussen kinderen blijkt normaal te zijn in de Braziliaanse cultuur.

In ‘stage’ 2 zitten 4 mensen die met een zeer bijzonder doel de lessen volgen: Een broer (Cesar) en een zus (Sara) gaan binnenkort met hun partners Andrea en Leaton verhuizen naar Engeland om zich aldaar al dan niet definitief te vestigen. Eerst moeten zij daarvoor naar Italië, i.v.m. het ‘ paperwork’. Cear en Sara hebben beiden zowel de Braziliaanse als de Italiaanse nationaliteit. Cesar en Adriana hebben het plan om ongeveer 3 jaar naar Engeland te gaan; Sara en Laeton overwegen een definitief verblijf in Engeland (Londen). Uiteraard is dit een hele onderneming en hoewel het in mijn beleving overkomt als een onbezonnen avontuur, zijn zij er heilig van overtuigd dat het gaat lukken. Prima natuurlijk om er positief in te stappen, maar toch…….

Het schort hier behoorlijk aan communicatie en aan planning….Zomaar een paar voorbeelden: Wij (B&D) zijn alleen in het gebouw als er plotseling een man voor de buitenpoort staat en naar ons wenkt. Duidelijk is dat hij binnen gelaten wil worden. De man begint in het Portugees te kletsen en wij kunnen er geen touw aan vast knopen. Als hij op een grasmaaier wijst en op het hoge gras en wij zijn shirt zien met daarop het woord verde, gaan we combineren…..waarschijnlijk is het de tuinman….Wij stonden echter op het punt om naar de catering te gaan om onze lunch op te halen. Wij besluiten alle deuren af te sluiten en maken de poort voor de tuinman open, zodat hij wel aan zijn werk kan, doch niet de mogelijkheid heeft om naar binnen te glippen. Aangekomen bij de catering stuiten we op de volgende miscommunicatie: Wij hebben Mattos te kennen gegeven dat de hoeveelheid eten te veel voor ons is. Mattos heeft dit vervolgens terug gekoppeld naar het catering bedrijf. Eén dag gaat het goed; de volgende dag echter heeft de kleinere portie al weer plaats gemaakt voor een grotere portie….

’s Morgens halen we ons brood bij de bakker. Inmiddels kent de bakker ons dus wel. Als Ben in de rij staat bij de kassa, benadert de bakker zijn klanten en wijst daarbij naar Ben onder vermelding van: ‘Americano’. Als Ben hier ontkennend op reageert en ‘Holando’ vermeldt, haalt de bakker zijn schouders op. Hij lijkt te willen zeggen: ‘ Wat maakt het uit of je uit Amerika of uit Nederland komt; het is in ieder geval beter dan Brazilië’. Net zoals in Afrika en in Azië, geldt ook voor Zuid-Amerika: In de beleving van de mensen bestaan er slechts 2 continenten op deze aardbol die de moeite waard zijn en dat zijn: Amerika en Europa. Dat wij hier anders over denken, moge duidelijk zijn. Nog steeds probeeren we dan ook in ieder geval onze cursisten duidelijk te maken dat noch Amerika noch Europa het paradijs op aarde is.

In ‘ stage’ 2 probeer ik ook een beetje los te komen van de Callan method, al was het maar als warming up of als afsluiting van de les of als onderbreking halverwege de les….circle story…..I am packing my bag….a rope of words….zijn simpele manieren om even iets luchtigs te kunnen doen in een sessie van 3 uur Callan mehod. Zowel Ben als ik vinden de starre methode dodelijk vermoeiend.

Ons Portugees beperkt zich nog tot: Bom dia (good morning); obrigado (thanks); tchau (bye) e.d.

Op 22 januari werden we verrast door 2 cursisten. Allereerst bracht cursiste Paula een echte Braziliaanse lekkernij mee, te weten: Brigadeiro. Daarna trakteerde cursist Gil op een kaashapje. Geen idee waarom zij dit deden…..Misschien omdat het vrijdagavond was en Ben en ik nog tot ’ s avonds 22.00 uur moesten lesgeven….Hoe het ook zij: Erg attent uiteraard……….…..Een paar minuten voor sluitingstijd viel plotseling de stroom uit….de eerste keer lights off in Brazilië…..binnen no time was de elektriciteit echter weer terug, dus geen Ghanese praktijken! Een dag later werd echter duidelijk dat er verschillende airco’s niet meer functioneerden.

Cursist Aylon die vaak in de beginnersgroepen fungeert als vertaler is een ontzettend aardige knul. Hij vindt het ook niet erg om in ‘stage’ 2 te vertalen, want hij heeft een oogje op cursiste Paula. Hij liet ons weten: ‘She is very beautiful’…….

In het gebouw wemelt het van de muskieten. Volgens de cursisten brengen de muskieten geen malaria over, maar wel dengue en zika en dus worden er heel wat muskieten doodgeslagen in de klas.

Het Zika-virus teistert momenteel grote delen van Zuid-en Midden Amerika. De ziekte, die wordt verspreid door muggen, tast mogelijk de hersenen van ongeboren baby’s aan. Vooral in Brazilië, het centrum van de huidige uitbraak, is dit een groot probleem. Sinds oktober vorig jaar werden zo’n 3900 baby’s geboren met een te kleine schedel en een verstandelijke beperking. Normaal gaat het om 150 kindjes in een heel jaar. Zwangere vrouwen lopen dan ook risico. Het virus is dus gevaarlijk voor ongeboren kinderen. Voor anderen is het virus niet gevaarlijk. De symptomen bij hen zijn koorts, huiduitslag, oogontsteking, gewrichtspijn en hoofdpijn. Patiënten hebben ongeveer twee tot zeven dagen nodig om te herstellen. Er bestaat geen vaccin tegen het zika-virus.

Zomaar even een weetje….Op 23 januari was het zo’n 33 graden met een enkele regen-of onweersbui.

Lichamelijke ongemakken…….Ben last van een pees in zijn been (gelukkig snel voorbij) en ik (Dees) gevallen en nog steeds verkouden, geen reuk en geen smaak, huiduitslag/hittebultjes e.d. Veel muskieten…ik (Dees) ben - zoals altijd - weer helemaal lek gestoken……uiteraard wordt er repellent gebruikt, maar dan nog……….Echter: De meeste last hebben wij beiden van een afmattende vermoeidheid……Wij zijn doodop, doodmoe………

Er komt hier niets van de grond….er wordt niet nagedacht…..er is geen planning……De dames achter de balie doen werkelijk de hele dag niets (behalve dan met hun mobiel spelen en films bekijken). Toen ik Aline vroeg of zij exemplaren voor examens kon uitprinten, werd ik slechts vriendelijk toe gelachen. Het beste kind spreekt geen woord Engels. Glacy (nichtje Mattos) begreep mij weliswaar, maar gaf mij de verkeerde prints…..zucht….Om elektriciteit/energie te sparen wezen wij Mattos op het feit dat de diepvries hoognodig ontdooid moest worden; je zag nog slechts grote broken ijs. Hij drukte op een knopje defrost en liep vervolgens weg om niet meer terug te keren. Gevolg was natuurlijk een compleet waterballet. Wij gaven nichtje Glacy de opdracht om dit schoon te maken. Het resultaat was wederom bedroevend…..zucht………

Het is bloedheet in de klaslokalen, aangezien de airco niet meer functioneert. Ben en ik gaven op 25 januari buiten les......(Overdag is dit mogelijk; ‘s avonds echter niet vanwege de muskieten). Gelukkig werd de airco op tijd gerepareerd, d.w.z. het bleek dat het euvel niet in de airco zat, doch in de elektriciteit. Mazzel voor Mattos, want nu kon zijn broer - die elektriciën is - het probleem oplossen en kostte het Mattos geen geld. Ook is er geen internet. De leverancier blijkt problemen te hebben, but…..they are working on it……….

Op 25 januari werden de cursisten van ‘ stage’ 2 onderworpen aan ‘ exams’ en daarna zullen zij gaan starten in ‘ stage’ 3. Wij zijn nu 2 weken op de talenschool van Mattos en hebben deze cursisten binnen 14 dagen dus aangetroffen in stage 1, 2 en 3. Het examen bestond uit een quiz (40 ja/nee vragen) een ‘vocabulary test’ met 40 vragen (wij vermelden een Engels woord en de cursisten moeten dit in het Portugees opschrijven) en tenslotte een ‘dictation’. En de resultaten? André: 4,5; Anaflavia: 5,5; Mikelly: 6,6; Ana Paula: 7,7; Sara: 4,7; Cesar: 5,1; Adriana: 3,6; Paula: 8,7; Aylon: 9,3.

‘Stage’ 4 krijgt ook een ‘ exam’ en deze cursisten gaan dan naar ‘ stage’ 5. Ook ‘ stage’ 10 moest er aan geloven en ook zij kregen een ‘ exam’ voorgeschoteld en zijn nu dan bevorderd tot ‘stage’ 11. Het is niet meer bij te houden, maar goed…..het is een intensieve cursus van 5 weken, dus het tempo ligt hoog.

Het net om Mattos heen begint zich te sluiten…..…... Er ligt een hoge elektriciteitsrekening die betaald moet worden en waarvoor de deadline een maand geleden al is verstreken. Als Mattos geld aan ons vraagt, is voor ons de maat vol. Als hij eens minder alcohol zou drinken, dan zou hij zijn rekeningen kunnen betalen……

Volgende maand meer….
Tot dan!
Ben en Dees