Van BLA Casablanca naar BLA Chefchaouen
Door: Dees
Blijf op de hoogte en volg bendeesonderweg
21 Maart 2019 | Marokko, Chefchaouene
Wij zijn alweer sinds 26 oktober 2018 in Marokko en we zijn sinds 12 januari 2019 op de talenschool in Casablanca . Inmiddels wonen we met 7 personen in ons appartement: Linda uit de Verenigde Staten (de vrijwilligers coördinator); Alejandro uit Mexico; Santiago uit Peru; Faruq uit de Verenigde Staten; Dimitri uit Griekenland en Ben en Dees uit Nederland. Dimitri (een wiskundige) is de laatste aanwinst. Deze Griek vertelde dat hij al 2 en een half jaar in Nederland woont en wel in Eindhoven. Natuurlijk werd er ook samen gepraat over de financiële en maatschappelijke situatie in Griekenland. Dat het beter zou gaan met het land is volgens Dimitri theorie; in ‘daily life’ zijn er nog genoeg problemen. In z’n algemeenheid vinden wij het fijner om met jongens samen te wonen dan met meiden. Onze ervaring is dat de dames - met alle respect - er vaker een puinhoop van maken.
Nog steeds bevalt het goed op talenschool British Language Academy. De contacten met de studenten, de docenten en de internationale vrijwilligers zijn erg leuk. Op onze talenschool werkt ook een zekere Ghalil. Hij is de ‘personal assistant’ van direkteur Harim. Deze Ghalil spreekt Arabisch (voornamelijk een bepaald soort dialect) en Frans. Zijn Engels is niet al te best. Dat geldt ook voor het meisje achter de balie, zijnde Houda.
Vele ‘topics’ passeren de revue gedurende de conversatielessen. Soms moeten de cursisten vragen stellen aan ons, zijnde de vrijwilligers/de ‘guestspeakers’, soms stellen wij vragen aan ‘our students’. Op een gegeven moment kregen wij (Ben en Dees) een compliment van een cursist. Wij zouden niet alleen een goede uitspraak hebben qua British English, maar wij waren ook in staat om te luisteren en dat ontbrak vaak bij de jonge vrijwilligers (aldus onze cursist). Qua niveau van de cursisten, gaat onze voorkeur duidelijk uit naar pre-intermediate, intermediate/advanced level, omdat je dan mooie gesprekken kunt voeren, maar goed…ook de beginnersgroepen en elementary level zijn natuurlijk aan de orde en vanzelfsprekend zijn we even enthousiast om met hen de beginselen van het Engels te oefenen.
Voorbeelden van onderwerpen op het gebied van de communicatie: What are your plans for the next summer?; Racism; Jobs and work/Activities in your job (met bijvoorbeeld vragen als: Welke banen worden onderbetaald in Marokko? Wat is je droombaan? enz.); What are your plans for the future?; Happiness; Introduce yourself; What is your favorite country?; Have you ever been in a bad situation that you can’t forget?; Have you ever yelled to someone (in public)?; Have you ever wanted to be someone else?; What are the things that your family members do that drive you mad?; What kind of person makes a bad flatmate?; What is your daily routine during the week and in the weekend?; Het valt mij op dat de cursisten voornamelijk geinteresseerd zijn in de achtergrond van ons, zijnde de internationale vrijwilligers. Uit welk land komen zij? Verschilt hun cultuur van de Marokkaanse cultuur? Kunnen zij vertellen over hun ervaringen? Als ik over Nederland vertel, dan maak ik het geografisch inzichtelijk door bijvoorbeeld de buurlanden te vermelden. Verder benoem ik alle positieve aspecten, zoals: High developed country, good technology, education and health care. A nice country, the biking country, a lot of water, beautiful flowers, no pollution etc. But…..there is a but…..…en dan vertel ik over het individualisme, het materialisme, de stress, de ‘time is money culture’. Dit is dan de springplank om te komen tot onze beslissing in 2004 om te stoppen met de rat-race in Nederland en de keuze om in Derde Wereldlanden als vrijwilliger te gaan werken. Ook de ‘values’ in ontwikkelingslanden komen dan ter sprake; values die al lang verdwenen zijn in het ‘rijke’ Westen. Als dit ter sprake komt, zie ik gelukkig eindelijk dat het kwartje valt en dat de cursisten inzien dat West-Europa en de Verenigde Saten niet ‘the paradises on earth’ zijn. De conclusie dat wij ons prettiger voelen in een ‘caring and sharing culture’ (zoals in Afrika, Zuid-Oost Azië en Latijns-Amerika) blijkt iedere keer weer een ‘eye-opener’ te zijn voor onze cursisten. Vanzelfsprekend moeten we ons ook aan de ‘topics’ van de teachers houden (en dat doen we dan ook altijd), maar het is mooi dat we dit mogen combineren met eigen ervaringen. Dit wordt ook aanbevolen door direkteur Harim en staat zelfs op de website van Workaway. Andere onderwerpen waren o.a.: Describe your best friend; Describe your physical appearance; Job description (één cursist moest een beroep in het Engels omschrijven en een andere cursist moest het beroep raden); Where are you going to this weekend?; Who is your favorite person?; What do you do to be happy?; When did you last travel? Where did you go?; Murder; 5 year challenge; Mindfulness (minder in de ‘doe-stand, meer in de zijn-stand’); Do you like children and why?; What do you do in your free time?; Food and eating; A typical day; The clock; Bij de beginners oefenen met naam, leeftijd, spellen, cijfers, nationaliteit, uiterlijke kenmerken, days of the week, months of the year, familymembers enz.; Hotel (waar ik uiteraard meer het accent legde op een hostal, Bed & breakfast en homewatchers, maar waar ‘our students’ alleen maar van kunnen dromen); Hotelproblems; Good and bad habits; Are you an early bird or a night owl?; What are the plans for the next weekend?; What are your current goals in life and how can you realize this?; Do you like sport?; Wars in the world; Compare your generation with former generations; Is telling lies allowed?; Oefenen met de adverbs of frequency; Oefenen met de descriptive adjectives; Oefenen met ability/to be able to/can/can not etc. Soms krijg je een andere opdracht. Zo moesten de cursisten een verhaaltje schrijven en dit mondeling voorlezen aan Linda en mij (Dees). Ik moest dit beoordelen. Daarna moesten de cursisten vragen aan mij stellen. En verder maar weer….Praten over New York, Rome, London, Paris; Praten over marriage enz.
Allerlei verhalen vanuit de klas: Op een gegeven ogenblik vraagt een cursist aan mij (Dees): ‘Where is the perfect place on earth?’ Dit is typisch een vraag van onze Marokkaanse studenten die altijd op zoek zijn naar een perfect plaatje in hun vaak niet zo’n perfect alledaags leven. Ik probeer hem duidelijk te maken dat een perfecte plaats niet bestaat, maar dat je zelf je perfecte plek moet creeëren, waar dat ook moge zijn. Voor jou is dit dan op dat moment de perfecte plaats. Als Ben vertelt dat wij graag op alle 5 de lokaties van British Language Academy (BLA) willen werken (en we hebben er inmiddels al 3 gehad), wordt dit in eerste instantie als kennisgeving aangenomen. Dan vragen de cursisten aan Ben om te vertellen over zijn wereldwijde ervaringen. Als Ben meldt dat hij bijvoorbeeld op een talenschool in Vietnam heeft gewerkt, reageert een cursist als volgt: ‘So there was also a British Language Academy in Vietnam?’….Nee lieve cursist…niet alle talenscholen heten British Language Academy.…..pfff… En dan verschijnt er een cursist op krukken…ongelukje gehad tijdens het voetballen…maar zelfs op krukken wist hij de weg naar BLA te vinden…een gemotiveerde cursist dus….Het valt ons op dat onze cursisten vaak in superlatieven denken: Wat is het mooiste land? Wat is de beste baan? Maar ook bijvoorbeeld: Hoeveel talen spreek je? Hoeveel landen heb je bezocht? Bij hen gaat het meer om kwantiteit dan om kwaliteit. In een beginnersgroep waar geoefend moest worden met het spellen van woorden, zit een jong meisje. Deze Imane bleek het dochtertje te zijn van Ghalil, zijnde de rechterhand van direkteur Harim. Sommige cursisten vertellen ons dat zij familieleden hebben in Nederland…in één geval waren de betreffende familieleden behoorlijk ‘vernederlandst’ volgens onze cursiste, want in 7 jaar Nederland, hadden zij hun familie in Marokko niet meer bezocht en tsja…..dat past niet in de Marokkaanse cultuur, waar familie zeer belangrijk is. En dan….Soms moet je wel heel erg diep zuchten: Als het duidelijk wordt voor onze cursisten dat wij zeven jaar in Ghana hebben gewoond en gewerkt, krijgen we te horen: ‘But are the black people not dangerous?’….pfff….Soms moet je slikken: Als je bijvoorbeeld hoort dat onze jonge vrouwelijke Marokkaanse cursisten af en toe moeite hebben met ‘their Arabic world’, omdat zij bijvoorbeeld niet mogen reizen en ik me weer opnieuw realiseer hoe bevoorrecht wij zijn. (Vroeger als toerist; sinds 2004 als wereldwijde vrijwilliger). Als Ben in gesprek is met een groepje studenten valt het hem op dat zij erg kritisch zijn over de koning. Dat is uitzonderlijk, want men mag hier nooit kritiek uiten als het gaat om de koning van Marokko. En dan laat een cursist mij (Dees) weten dat hij naar Europa of de Verenigde Staten wil. Tsja, wie wil dat niet van ons publiek? Iedere dag weer krijgen we de verhalen te horen dat het bijna onmogelijk is voor de jeugd om na hun studie een baan te vinden. Het merendeel van ‘our students’ wil betere kansen krijgen in het buitenland. Vaak vallen de namen: Duitsland, Turkije, Canada. Op een gegeven moment vertelde ik over de inburgering van vluchtelingen in Nederland, het traject dat doorlopen moet worden en het feit dat deze mensen zijn gevlucht voor oorlogsgeweld in hun land. Hierop reageerde één van mijn cursisten wel erg kort door de bocht door te melden: ‘Wow, then I wish that the war will start in Morocco, so that I can get the Dutch nationality’....hahaha! Als een keer de vele bedelaars ter sprake komen, laten onze studenten weten dat 90% ‘fake’ is. Die zogenaamde bedelaars zouden aan het einde van een dag zo’n 50 dollar hebben gekregen. Het is interessant om de manier van denken tussen de internationale vrijwilligers en de Marokkaanse cursisten te vergelijken. Als er gesproken moet worden of liegen toegestaan is, reageren onze ‘Moroccan students’ allemaal identiek: Natuurlijk mag je liegen en zeker op je cv….hahaha! En nog één: Als je nog maar 2 weken te leven zou hebben, moet de dokter liegen en je doen laten geloven alsof je nog een lang leven voor je hebt. Zucht….typisch antwoorden die passen in een Derde Wereldland. Het moge duidelijk zijn dat wij, de volunteers, hier anders over denken………….Soms zijn onze cursisten erg direkt en stellen je persoonlijke vragen. Dat is geen enkel probleem. Altijd weer zeggen we: ‘You can ask us everything, except money’….hahaha! Zo werd ik (Dees) een keer benaderd met de vraag wat ik na zou laten na mijn dood. Ik vertelde dat roerende zaken naar maatschappelijke en educatieve instellingen gaan in Nederland en de rest zal geschonken worden aan een goed doel in de Derde Wereld. Dat past in ons gedachtengoed. It’s all for the poor children…Hierop liet één van mijn cursisten weten: ‘But teacher, I am also poor’……...hahaha!!! Vanzelfsprekend wordt er op British Language Academy Engels gesproken; soms echter wordt iets verduidelijkt in het Frans of in het Arabisch. De cursisten begroeten ons dus altijd in het Engels, doch sommigen gebruiken ook wel eens de Arabische variant, zijnde: Salam.
Sinds 10 februari volg ik (Dees) Spaanse les bij mijn collega vrijwilliger, zijnde Santiago uit Peru. Op 13 februari werd dit privéklasje uitgebreid met de Marokkaanse dames Sara en Oumaima. Deze beide docenten Engels op British Language Academy (die Arabisch, Frans en Engels spreken), waren - net als ik (Dees) - geinteresseerd in de Spaanse taal. Voor beiden was het hun eerste Spaanse les. Zelf mocht ik in het verleden al twee keer proeven aan deze taal. De eerste keer was in 2005 toen ik in Nicaragua enkele Spaanse lessen heb gevolgd en wel op de Latinamerican Spanish School in San Juan del Sur en de tweede keer was eind 2016 toen ik werkzaam was op British English Institute Blighty Bliss in ColombiaTunja. Mijn collega Engels aldaar, de Colombiaan Andres, gaf destijds de mogelijkheid aan de internationale vrijwilligers om Spaanse les bij hem te volgen en daar heb ik toen gehoor aan gegeven, net als nu dus bij de Peruaan Santiago in Marokko. Wij hebben afgesproken dat we 5x per week samenkomen; 4 keer op school (van maandag t/m. donderdag) en 1 keer thuis (op vrijdag voordat poetsvrouw Minouda de couscous serveert). In het weekend is er geen Spaanse les. Echter: In de praktijk komt er weinig van terecht. Santiago heeft telkens weer een ander excuus om de Spaanse les te laten vervallen. Wij hebben het idee dat onze weigering voor zijn financiële hulpvraag richting ons hieraan ten grondslag ligt. Jammer….Nou ja, geen Spaanse les, dan ook geen Nederlandse les (want daar had Santiago belangstelling voor)………Op zoek dus naar een andere Spanish teacher…..Aangezien vrijwilliger Alejandro ook Spaanstalig is (Mexico), lag het voor de hand om hem te vragen. Hoewel deze aardige knul bereid was om aan mijn verzoek te voldoen, heeft hij het eigenlijk te druk. Ik liet hem dan ook weten: ‘Feel free to say no’. Afgesproken werd dat we af en toe wat Spaans kunnen oefenen, maar voor echte structurele lessen is geen tijd. Het zij zo……En jawel hoor….zelfs af en toe een beetje Spaans oefenen ging niet door. Nou ja, er is altijd nog Duolingo via internet. De interesse is er zeker, maar momenteel is de noodzaak er niet, omdat we niet in een Spaanstalig land zijn. Verder is het nog onduidelijk waar ons volgende project zal zijn (als er nog een volgend project mag komen na de zomer van 2019). Echter: Aangezien de interesse er is, besluit ik toch om een account aan te maken bij Duolingo en te gaan starten cq de draad weer op te pakken voor wat betreft Spaans. Dit geschiedde op 26 februari. Voor mij is Spaanse les leuker dan bijvoorbeeld Arabische les. Als vrijwilligers van British Language Academy mogen wij gratis Arabische les volgen bij één van de docenten. Sara is bereid om deze lessen te verzorgen. Aangezien ik drie jaar geleden op British Language Academy in Berrechid van deze mogelijkheid gebruik heb gemaakt, laat ik het deze keer aan mij voorbij gaan. Destijds was Mohcine onze docent en hadden we een hele leuke groep met vrijwilligers die de lessen volgden. Hoewel het voor iedereen ‘a mission impossible’ was, heb ik er destijds wel van genoten. Nu echter is de situatie anders. Dus: Spaans volgen via internet.
Op 12 februari togen wij naar een lokale overdekte grote markt (Derb Sultan in het gebied T. Korea). De taxichauffeur bleek 2 jaar in Ghana te hebben gewerkt (overigens niet als taxichauffeur) en wel in Accra/Osu. Dat was natuurlijk wel heel bijzonder voor ons. Verder raakten we in gesprek met een vrouwelijke mede passagier en zij vertelde dat zij in Amsterdam was geweest, dat zij gestudeerd had in Parijs, maar dat zij terug had moeten keren naar Marokko, om zorg te dragen voor haar vader die financiële problemen had. Kortom: Mooie gesprekken in een taxi onderweg naar een gigantische markt…….…
14 februari: Valentine’s Day at British Language Academy…..Tussen de lessen door werd dit gevierd…...de balie en een klaslokaal waren versierd; er werd getrakteerd op chocola, koekjes en limonade. Zelfs de zoete rode Valentine’s taarten, de rode rozen en rode ballonnen in de vorm van een hart ontbraken niet…..hahaha! Iedereen kwam samen in een klaslokaal van waaruit de muziek schalde en waar vrijwilliger Alejandro als een ware entertainer ‘acte de présence’ gaf. By the way: Bovendien was er nog een jarige in ons midden, te weten teacher Meriem.
Er zijn weer enkele veranderingen in het rooster: De extra classes lopen ten einde, deze intensieve cursussen zijn op 20 februari voorbij (op die dag is er een test); de vrije dag op vrijdag is weer teruggekeerd; op zondag zijn er nu 2 classes; teacher Meriem (die eigenlijk alleen op zaterdag lesgeeft), is nu tevens op dinsdag en donderdag op het taleninstituut.
Vrijwilliger Faruq is een zonderling; hij is zeer in zichzelf gekeerd en heeft geen sleutel van het appartement gekregen. Dat laatste is vreemd; de reden hiervan is ons onduidelijk. Dat hij geen sleutel heeft is niet alleen lastig voor hem, maar ook voor de andere mede vrijwilligers. Iedere keer moet iemand van ons de deur voor hem openen of sluiten. Faruq heeft bovendien geen contact met de andere vrijwilligers. Wellicht door onze leeftijd, levenservaring, manier van benaderen e.d. merken we dat hij af en toe wel richting ons komt. Dat het niet goed gaat met hem bleek weldra. Hij liet ons namelijk weten: ‘I don’t know what to do with my life, can you help me?’ Ben besloot om op neutraal terrein met hem te gaan praten en bood hem iets te drinken aan op een terras. Faruq ging heel even zitten, dronk niets, sprak binnensmonds (‘Problem with mother’) en mompelde slechts: ‘How do I know that I can trust you?’ Even later op school liet hij mij (Dees) weten: ‘Everything I wanted to discuss, I forgot and besides it was too noisy, so maybe another time at school or in the apartment’. Prima. Ik liet hem weten dat hij altijd een beroep op ons kon doen. Feel free! Al diezelfde avond op school kwam hij los en wel op een zeer bijzondere wijze. Hoewel hij geboren is in de USA (Chicago), is er ook een link met West-Afrika (Nigeria). Toen ik vertelde over mijn ervaringen in Nigeria, maar ook in Ghana, leek dit hem te raken. Op het moment dat ‘the food’ ter sprake kwam, verscheen er een grote glimlach op zijn gezicht…fufu, banku, TZ, cassave, yam e.d…..Meteen werden de plaatjes op internet erbij gezocht. Hij zuchtte diep en zei: ‘I have never seen it anymore since my youth’……..Dat West-Afrikaans eten dit gevoel bij hem teweeg kon brengen is natuurlijk wel speciaal. Dit alles speelde zich af op 14 februari. De dag later kwam de kater…..Sinds 15 februari is Faruq spoorloos……Hij is vertrokken met onbekende bestemming……..
Op zaterdag 16 februari worden de cursisten onderworpen aan het invullen van een ‘teacher evaluation form’. Uiteraard goed dat de docenten worden beoordeeld door ‘their students’. De antwoorden werden in het Arabisch opgeschreven. Wie weet worden wij, de guestspeakers/de international volunteers, ook wel beoordeeld door onze cursisten…?! Wellicht in de vorm van ‘a secret vote’……..dat zou leuk zijn.
Zaterdags is de drukste dag op het taleninstituut. Wij moeten opdraven in vele klassen….teachers Sara, Oumaima, Meriem, Soumia en Azzouz doen voortdurend een beroep op ons onder vermelding van: ‘Can you join my class please?’ De ene na de andere groep wordt bezocht. Het is heerlijk om te doen en we genieten volop. Op 16 februari werd de dag afgesloten met ‘oral tests’ voor elementary level van docent Azzouz. De mondelinge spreekvaardigheid moest beoordeeld worden door vrijwilligers Linda en Dees (Score tussen 0 en 20). Om de beurt kwamen de cursisten ons lokaal binnen, waar wij klaar zaten met namenlijsten, vragenlijsten e.d. De onderwerpen die de revue passeerden waren: Moroccan festivals; Food/eating habits; Music; Movies; Health care; Sports; Good habits and success; How to reach one’s goals; Travelling and tourism. De resultaten schommelden tussen 15 en 18 (van de 20).
En dan worden wij op 17 februari op straat aangesproken door een man. Het bleek te gaan om een oud cursist van ons van 3 jaar geleden van British Language Academy in Casablanca. Hij herkende ons meteen en sprak ons aan. Wij moesten weliswaar even nadenken, maar na enkele minuten herkenden wij hem ook. Wat een bijzondere ontmoeting! Hij wist zich zelfs nog een onderwerp te herinneren, waar hij destijds met Ben over had gesproken, te weten de democratie in Nederland. Wij nodigden hem uit voor een kop koffie in de stad en aldaar werd verder gepraat……..It’s a small world!
18 februari: Wij zijn 25 jaar getrouwd! Wij kregen een vrije dag om dit heuglijke feit te gaan vieren. En 3x raden waar we naar toe gingen? Juist ja….naar de zee…..hier in Casablanca…...Er was 1 minpuntje….regen, regen, regen, but okay…..zolang het dan maar stromen van zegen zijn…..hahaha! Deze showers of blessings concentreerden zich voornamelijk in de late ochtenduren cq vroege middaguren. Eerst met de tram en daarna lopen - tussen de buien door - en dus vaak schuilen (onder het genot van lekkernijen). Op een gegeven moment sloeg de wind onder de paraplu en was ook deze bescherming weg. Iemand van de vuilnisophaaldienst zag dit en gaf ons een hele grote ‘sac poubelle’ met als opschrift: ‘Tous pour une ville propre’…Hij maakte een grapje en liet weten dat wij 100 Euro moesten betalen om deze gigantisch grote vuilniszak te verkrijgen. Met deze grote plastic zak over ons hoofd togen we verder. En dan…hoera! Het wordt droog en de verdere dag bleef het droog en konden we zelfs de hele boulevard (Boulevard de la Corniche) aflopen tot aan de moskee Hassan de Tweede. De zee was behoorlijk onstuimig. Op de terugweg hielden we stop bij een Marokkaans restaurant, alwaar we pastilla aten. (Dees pastilla fruits de mer en Ben pastilla volaille). Overheerlijk! Met het personeel werd gezellig in het Frans gekeuveld en toen we lieten weten dat we 25 jaar getrouwd waren, vroeg men of de eerste 5 jaar of de laatste 5 jaar de beste jaren waren geweest….hahaha!
Aangezien wij op 18 februari geen extra class hadden kunnen doen, werd dit ingehaald op 19 februari, maar goed….op 20 februari waren de intensieve cursussen voorbij.
Onze Latijns-Amerikaanse huisgenoten Alejandro uit Mexico en Santiago uit Peru zijn aktieve baasjes. Naast het werk op talenschool British Language Academy, besteedt Alejandro veel tijd aan zijn ‘gym/workouts’ en aan het volgen van Franse les en is Santiago doende met het geven van Franse les aan Alejandro, of hij is doende met het verbeteren van zijn Engels, of hij tokkelt op een gitaar. Zij zijn ook grappig en hebben elkaar bijnamen gegeven: Alejandro wordt Meximouse genoemd en Santiago heeft als ‘nickname’ Perulama gekregen….….....hahaha!
Uiteraard wordt ook het Marokkaanse nieuws enigszins gevolgd. Zo lazen we bijvoorbeeld dat een Nederlandse journalist het land is uitgezet. (Marokko zou geen pottenkijkers kunnen gebruiken). En in de hoofdstad Rabat was de politie op de vuist gegaan met protesterende docenten. Laatstgenoemden wilden meer carrière mogelijkheden en een beter salaris. Toen de teachers richting Royal Palace gingen, greep de politie in; het koninklijk paleis moest beschermd worden.
Op 21 februari togen we naar de haven van Casablanca, zijnde één van de grootste kunstmatige havens ter wereld. Het is de grootste haven van de Maghreb-landen en Noord-Afrika. Langs de haven loopt een prachtige drie kilometer lange pier vanwaar je een prachtig uitzicht hebt; de Moulay Youssef-pier. De haven van Casablanca is meer dan 605 hectaren groot en 8 kilometer lang. De haven ligt niet ver van de Hassan de Tweede moskee. ’s Avonds werden we geacht om een ‘oral exam’ af te nemen voor de cursisten van Elementary 1. Teacher Sara gaf ons de namenlijst cq de vragen en liet weten dat we moesten beoordelen tussen 0 en 100. Okay….een mondelinge test dus…..De cursisten moesten praten over: Describe your best friend; Describe your best trip. Sommige cursisten kwamen vrolijk en zelfverzekerd binnen; anderen waren zenuwachtig. En de resultaten? Tussen 65 en 85.
Op 22 februari kwam er weer een nieuwe vrijwilliger en wel in de persoon van Martin, een Nederlander die bijna zijn hele leven in Liverpool heeft gewoond. Deze massage therapeut annex meditatie-en yogaleraar die spiritualiteit, meditatie en ‘één zijn met de natuur’ hoog in het vaandel heeft staan, vertelde dat hij ook in een Tibetaans klooster in Schotland had gezeten. Zijnde in Marokko wil hij graag verder gaan met het leren van Arabisch. Martin werd naar onze accommodatie gebracht door Harim. Dit gaf ons de mogelijkheid om even met direkteur Harim te praten over onze nabije toekomst binnen British Language Academy. Wij zouden namelijk graag op alle BLA lokaties willen werken. Van de 5 scholen hebben we er inmiddels 3 gehad, doch we zijn in afwachting van een overplaatsing naar de nieuwe school in Casablanca en/of de nieuwe school in Chefchaouen. Hoewel we onze plannen via sms-jes al hadden kenbaar gemaakt, was het fijn om even face to face te kunnen praten.
Naar de medina gaan betekent vaak dat je wordt aangesproken door jan en alleman.….het komt erg opdringerig over….Toch zijn er altijd weer behulpzame mensen. Toen we op zoek gingen naar een schoenmaker, liep er iemand met ons mee en bracht ons naar de juiste plek. Deze man was er getuige van dat wij - als niet Marokkanen - constant werden lastig gevallen. In het Frans maakte hij een grapje en het kwam erop neer dat wij maar een pet moesten kopen met daarop de vermelding ‘Marokkaan’…op die manier zouden we de mensen op afstand kunnen houden….hahaha!
Vrijwilliger Dimitri ging een paar dagen naar Marrakech om enkele vrienden uit Griekenland te ontmoeten……en toen Dimitri terug was, ging vrijwilliger Alejandro er even tussenuit…..just for a little break………
25 februari: De cursisten van teacher Oumaima werden onderworpen aan een ‘exam’.
Op 26 februari hingen de uitslagen van een test ‘écrit’ en ‘oral’ op een bord in de gang van de talenschool. Dit betrof the students van teacher Sara, niveau Elementary 1. Wij hebben veel van deze mondelinge examens moeten afnemen. Plotseling kwam er een cursist naar mij (Dees) toe die het niet eens was met zijn score van 65 voor het ‘ oral’ exam, want….I can speak English very well……..En begin maart hingen de uitslagen op het bord van the students van teacher Azzouz en dit betrof niveau Elementary 2.
In de buurt van de medina wordt gebouwd. Op de tijdelijke omheiningen staan spreuken van bekende architecten. Deze spreuken wilde ik (Dees) natuurlijk overnemen. En hier komen ze dan…..Nous rêvions les plans, le dessin exprimait nos rêves (Michel Ecochard, architecte)….Quand une chose répond à un besoin, elle est belle (Le Corbusier, architecte)………La simplicité, c’est l’harmonie entre le beau, l’utile et le juste (Frank Lloyd Wright, architecte)…..
Op 28 februari nam ik (Dees) samen met docente Sara ‘a placement test’ af. Een nieuwe cursiste moest ingedeeld worden in het juiste niveau en dit betekende dat wij haar mondelinge en schriftelijke vaardigheden in het Engels moesten testen. Het betrof een vrouw van 45 (weduwe). Haar 2 kinderen waren werkzaam en studerend in Frankrijk, moeders was werkzaam als direktrice van een kappersschool en zij wilde graag Engels leren om te kunnen reizen met als doel het helpen van mensen wereldwijd. Welnu, dat laatste gedeelte van haar profiel sprak mij natuurlijk wel aan. Zij bracht het er goed van af qua spreken en schrijven en zou ingeschaald kunnen worden in een pre-intermediate level, ware het niet dat zij grammaticaal gezien dit niveau nog niet aankon. Daarom werd besloten om haar te laten starten in Elementary level.
Al onze mannelijke huisgenoten (met uitzondering van Ben) hebben een snor en een baard, totdat onze Mexicaan Alejandro plotseling besloot om zich te scheren….weg baard, weg snor en hallo blote billen face.
1 maart: Vrijwilliger Martin is bereid om meer te vertellen over yoga en meditatie en ik (Dees) volg een les hierin en wel op het dakterras. Deze Martin is pas kort bij ons in huis, maar heeft ons al allerlei suggesties aan de hand gedaan, variёrend van een boek dat hij heeft geschreven (Earth medicine), tot een trailor van de Truman Show, tot een verwijzing naar een Tibetaanse dokter, tot een verwijzing naar een vrijwilligersorganisatie in Tibet, Nepal en Zuid-Afrika, tot films over Buddha en Doing time doing Vipassana en een documentaire over Rumi, tot leuke tips voor het leren van Spaans, tot brainstormen over het eventueel uitgeven van een boek over mijn 13 jaar wereldwijd etc…..Heel attent en inspirerend….Ook heeft hij het dakterras schoongemaakt en heeft klusjesman Mohammed de ‘trash’ afgevoerd. Vervelend voor Martin is dat hij huiduitslag heeft gekregen….oorzaak vooralsnog onduidelijk…...Insekten? Muskieten? Matras? Dekens? Ook ik (Dees) ervaar enig ongemak, doch van veel mindere omvang en te verwaarlozen als ik het vergelijk met mijn Ghana jaren. Ik besloot even naar een apotheek te gaan en daar dacht men aan een allergie. Deze Martin heeft alles opgegeven in Liverpool en heeft zich als doel gesteld om Arabisch te leren en richting Midden Oosten te gaan. Hij heeft slechts nog een rugzak (misschien 2)….Dapper! Voor hem is bezit in ieder geval geen bult op je rug…………..
Mensen komen, mensen gaan…..In de nacht van 1 op 2 maart kwam er een passant voorbij, een vrijwilliger die slechts 1 nacht doorbracht in ons appartement. Hij was namelijk op weg naar British Language Academy lokatie Fes. Verder zou er op 2 maart een nieuwe vrijwilliger komen voor onze lokatie, maar deze persoon kwam niet opdagen. Wel namen we op 2 maart afscheid van teacher Oumaima. Zij heeft een andere baan gekregen en gaat dus BLA Casablanca verlaten. Het viel haar niet mee om iedereen gedag te zeggen, maar toen wij haar lieten weten dat het goed is om te switchen van baan, beaamde zij dit. Het was haar eigen keuze geweest om te stoppen op British Language Academy. En zoals altijd geldt: Als de ene deur zich sluit, gaat er een andere open……….! En op 3 maart begon de opvolgster van Oumaima, zijnde Fatima. In haar eerste week is zij slechts het weekend aanwezig, daarna zal zij vaker aanwezig zijn. Dit betekent dat er lessen moeten worden overgenomen in de week van 4 maart en Linda (de vrijwilligers coördinator) gaat dit doen.
Inmiddels is duidelijk geworden dat de uitgestelde excursie naar de woestijn van 24 t/m.27 januari zal plaatsvinden op 6 t/m. 9 april. In januari was het te koud, in april zal de temperatuur aangenamer zijn. En dan…slip of the pen of toch niet? Op een affiche op school stond vermeld dat British Language Academy een excursie zou organiseren naar Oukaimden op zondag 4 maart. Ik dacht nog even dat het een fout was, want zondag was het 3 maart en maandag 4 maart. Echter: Het bleek te gaan om 4 maart 2018. Een tripje dus van een jaar geleden…….
Teaching zit in mijn dna; it’s in my blood; in mijn beleving heb ik de mooiste baan van de wereld: Ik kan lesgeven, ik kan mensen helpen en ik ben in een ontwikkelingsland. Voor mij de perfecte combinatie! Het is eindeloos genieten!!!!!
Soms komen er oud vrijwilligers voorbij….zoals op 3 maart….Op die zondag troffen we Elisa en Meriam (dit keer zonder Maria). Alle drie de dames studeren Arabisch in Rabat.
Wij staan te popelen om te vertrekken. Inmiddels is duidelijk geworden dat de talenschool British Language Academy (BLA) in Chefchaouen bijna van start zal gaan. Direkteur Harim heeft laten weten dat een docente momenteel een training volgt en als zij daar mee klaar is, dan zou BLA Chefchaouen spoedig operationeel kunnen worden. Laten we het hopen, want wij hebben ontzettend veel zin om te beginnen op de lokatie in Chefchaouen. Echter: De berichten blijven tegenstrijdig…..Op een gegeven moment krijgen we te horen van Ghalil (rechterhand van direkteur Harim) dat het nog minstens een maand gaat duren voordat Chefchaouen operationeel is, maar toch heeft Ghalil ook goed nieuws: Wij mogen gaan starten op de nieuwe school in Casablanca! Nou, dat is ook prima, want beide lokaties staan nog op ons wensenlijstje!
Als wij op maandagavond 5 maart de school verlaten, staat buiten plotseling direkteur Harim voor onze neus. Hij heeft twee vrijwilligers bij zich, te weten Joe en Cary, een ouder echtpaar uit de Verenigde Staten. Harim bracht deze nieuwkomers naar de nieuwe BLA lokatie in Casablanca. Nu konden wij meteen Harim aanspreken over het feit dat Ghalil (zijn ‘rechterhand’) ons had laten weten dat wij - Ben en Dees – maandag 11 maart konden gaan verhuizen naar de nieuwe BLA school in Casablanca. En ja hoor hoera….dit werd bevestigd door Harim. Voor transport zal worden gezorgd. Op de bovenste verdieping van de school is een douche aanwezig en één van de twee toestemmingen was inmiddels ook in bezit, aldus Harim. Het zou gaan om toestemming van een ‘ local authority’ en ‘the ministery of education’. Dat er slechts 1 toestemming is, zou geen probleem zijn. Mocht men moeilijk doen, dan zou Harim melden dat wij spoedig zouden gaan vertrekken naar Chefchaouen. En dat laatste is uiteraard correct. Waarschijnlijk zullen we ongeveer een maand werkzaam zijn op de nieuwe lokatie in Casablanca en kunnen we daarna nog een paar maanden naar de nieuwe school in Chefchaouen. Op die manier hebben we dan alle 5 de BLA lokaties in Marokko gehad en dat was ons doel!!!!!!!!
De oude BLA lokatie in Casablanca bevindt zich in hartje stad; de nieuwe lokatie is gelokaliseerd in een buitenwijk. Onze laatste week in hartje stad werd dan ook benut om dingen te regelen die wellicht op de nieuwe plek moeilijker te realiseren zijn. Enkele voorbeelden: Naar een laboratorium gaan om te laten prikken op cholesterol; bloeddrukmedicatie kopen; bloeddruk laten opmeten enz.
Inmiddels hebben we al veel ‘Moroccan dishes’ geproefd: Couscous, tagine, zalouk, rfisa, sefa, pastilla en mkila.
Als we vroeg op school zijn, helpen we soms de teacher met het voorbereiden van een aktiviteit, bijvoorbeeld getallen in letters opschrijven of een telefoon in het Frans beantwoorden…………
Op 6 maart vond er een grote protestdemonstratie (leraren) plaats in de stad en ook pal voor de deur van ons taleninstituut.
Een vreemde gewaarwording….Vrijwilliger Martin had ons laten weten dat hij richting Marrakech zou gaan. Hij had aldaar een ander project gevonden, dat beter bij hem zou passen, maar…dat hij in de vroege ochtend van 8 maart zomaar ‘out of the blue’ zou vertrekken zonder gedag te zeggen, dat hadden we niet verwacht. Strange….verschillende vrijwilligers zijn van het ene op het andere moment vertrokken….dit is al nummer 3….
Tot op het laatste moment blijft het onduidelijk hoe laat we gaan vertrekken op maandag 11 maart. Telkens weer moeten we Harim en Ghalil achter de broek zitten. Concreet gebeurt er niets. Het is om stapeldol van te worden. Wij wachten al maanden om te kunnen verkassen van de oude naar de nieuwe lokatie (Haycharifa) in Casablanca. Wellicht is Harim bezig om een kamer voor ons op school in te richten. Waarom is het zo moeilijk om een tijdstip af te spreken? Wij zijn zeer flexibel. Het maakt ons niets uit of het ’s ochtends, ’s middags of ’s avonds wordt. En als de schoolbus ons niet kan verhuizen, dan regelen we wel een taxi. Voor ons is het enige dat telt: Verhuizen op 11 maart. Wij hebben nu lang genoeg gewacht……….
8 maart: Journée internationale des droits des femmes.
Op de valreep maken we op de oude lokatie nog kennis met een nieuwe teacher die zal gaan werken op de nieuwe lokatie van British Language Academy in Haycharifa. Haar naam is Nisrine en met haar zullen we dan gaan samenwerken. Uiteraard gaan we kennismaken met vele andere teachers, maar nu hebben we in ieder geval al een gezicht bij deze docente. En natuurlijk hebben we al kennis gemaakt met Fatima, ook een nieuwe docente, die zowel op de oude als op de nieuwe lokatie in Casablanca is begonnen.
En dan…..….niet te geloven maar waar…..….De nieuwe school in Casablanca gaat niet door voor ons!!!!!!! Op 8 maart laat direkteur Harim ons plotseling telefonisch weten dat de plannen wederom zijn gewijzigd. Hij heeft het volgende voorstel: Zondagochtend 10 maart om 6.00 uur wil hij ons komen ophalen met de schoolbus om samen naar de nieuwe school in Chefchaouen te gaan!!!! Wow! Hij moest die dag toch naar Chefchaouen en wil dit combineren door ons daar naar toe te brengen. Niet alleen wij, ook een nieuwe teacher en twee volunteers zullen dan in de schoolbus zitten en samen gaan we dan richting Chefchaouen. Hier hebben we maanden op gewacht, maar eindelijk is het dan zover. De nieuwe British Language Academy in Chefchaouen gaat de deuren openen en wij zullen de eerste vrijwilligers zijn. Geweldig! Bovendien komt het geografisch mooi uit, aangezien ons visum verloopt op 11 april. Dan moeten we wederom naar de Spaanse exclave Ceuta en dit is vanuit Chefchaouen veel gemakkelijker te bereiken. Toch hopen we om ook nog op de nieuwe BLA school in Casablanca te kunnen werken en wellicht kan dit dan aan het einde van onze 8 maanden Marokko plaatsvinden. Mede gelet op het vliegveld in Casablanca, is het tevens handiger om in Casablanca te eindigen.
Wij moesten dus wel even een sprintje trekken om alles te regelen. Op school hingen we de volgende notitie op: To the students, the teachers, the volunteers and all the other people of British Language Academy (BLA): We say goodbye to all of you! Instead of going to the new BLA school in Casablanca (Haycharifa), we go to the new BLA school in Chefchaouen. We want to thank you for the nice time we spent together and we wish you all the best! Warm greetings, Ben and Desirée. The worldwide volunteers from The Netherlands.
Ook werden vele mensen persoonlijk gedag gezegd, niet alleen op school en ‘thuis’, maar ook in de stad Casablanca. Vele omhelzingen, vele goede wensen……….……!
Grappige situatie in een eettentje: Een klein meisje blijft mij (Dees) maar aanstaren. Waarschijnlijk zijn mijn blauwe ogen hier weer debet aan. Zij blijft kijken en kijken. Als ik haar vriendelijk toelach, springt ze op, haar ouders verbouwereerd achterlatend, rent naar mij toe en zoent mij op m’n wang……Zo lief……..Nog een situatie in de stad: Aan een kraampje met vers sinasappelsap raakten we in gesprek met de verkoper, zijnde een man uit Barcelona. Toen hij begreep dat wij uit Nederland kwamen, viel de naam Johan Cruijf. Laatstgenoemde werd de hemel ingeprezen door deze Spanjaard. Volgens hem zou de naam van de zoon - Jordi Cruijf - goed zijn voor mucho dinero…………….
De laatste dag op school was op 9 maart en dat was behoorlijk intens op alle fronten. Wij spraken in iedere klas een afscheidswoord uit en blijkbaar als dank zong een cursiste plotseling een lied van Céline Dion voor ons; een andere cursist liet weten: ‘You only give and give and give’……..En dan worden we opgeschrikt door het bericht dat een dag eerder één van onze cursisten plotseling is overleden aan een hartinfarct. Op het mededelingenbord had men zijn foto geplaatst met de volgende tekst: ‘We are sad to learn (?) of the death of Saifeddine Benmezouara, our student, classmate and friend. We will miss you’……Waren wij hier behoorlijk van onder de indruk (regelmatig met hem gesproken tijdens de conversatielessen), de mensen van BLA lieten het bericht gelaten over zich heen komen….Tsja….verschil in cultuur…….net als in Ghana hoort de dood hier veel meer bij het leven dan bij ons.
10 maart 2019: Vertrek vanuit Casablanca naar Chefchaouen!!!!! Chefchaouen, een schilderachtig, rustig plaatsje in het Rif-gebergte en helemaal in het blauw geschilderd! Wij zullen daar de eerste vrijwilligers worden van British Language Academy! Wow! Harim zou ons om 6.00 uur komen ophalen, maar dat werd een klein half uurtje later. Wij waren echt blij dat we konden vertrekken uit onze accommodatie boven een bordeel. En ook de miljoenenstad Casablanca lieten we graag achter ons (vuil, lawaai, druk, vervuiling). Het was de eerste keer dat wij gebruik maakten van de schoolbus van British Language Academy. De bus werd bestuurd door de ‘personal assistant’ van direkteur Harim, zijnde Ghalil (die op de oude lokatie in Casablanca werkt). Behalve Harim, Ghalil en wij, zaten er nog 3 mensen in de bus, te weten: Fatima (de nieuwe docente Engels voor Chefchaouen), Bushra (een vrijwilligster van de nieuwe lokatie in Casablanca, die ongeveer 5 dagen wilde doorbrengen in Chefchaouen alvorens terug te vliegen naar huis) en Marianne (een vrijwilligster van de lokatie Berrechid, die 1 dagje Chefchaouen had gepland). Fatima (21) is Marokkaanse; zij heeft Engels gestudeerd en zij zal de eerste docent worden op ‘onze’ nieuwe school in Chefchaouen. Naast haar baan als docente Engels is zij aktief voor kansarme vrouwen in de community. Zij helpt deze vrouwen met life skills, geeft training, geeft Arabische les e.d. Bushra (23) is van origine afkomstig uit Pakistan en heeft daar tot haar zesde levensjaar gewoond. Vanaf haar zesde woont zij in Engeland (Birmingham). Zij is in juli 2018 afgestudeerd als ‘medical engineer’ en is nu een jaar ‘on travelling’. Marianne (29) komt uit Frankrijk en heeft ‘culture et communication’ gestudeerd. Interessante mensen dus. Iedereen was slaperig op dit vroege uur en een lange busrit volgde. Onderweg werd gestopt voor een sanitaire stop en een koffie met een crêpe. Toen we na zo’n 5 uur rijden in Chefchaouen arriveerden, werd eerst een foto gemaakt van een prachtig ‘vue panoramique’ (dit uitkijkpunt over het mooie blauwe Chefchaouen hadden Ben en ik al gezien toen wij met Kerst en Oud en Nieuw hier waren). Op naar de school….! (ook deze nieuwe school hadden wij destijds al bezocht met een zekere Mahmoud, die destijds voor direkteur Harim in Chefchaouen het aanspreekpunt was. Nu echter bleek Mahmoud op de lokatie Berrechid te zijn). Toen wij op school arriveerden, bleek al spoedig dat deze Mahmoud ons destijds weliswaar het hele schoolgebouw had laten zien, doch niet een separate ruimte beneden met slaapkamers, keuken, badkamer e.d. En wat bleek? Direkteur Harim had voor zijn eerste Chefchaouen vrijwilligers, te weten Ben en Dees, een kamer beneden geregeld. Dit tevens met het oog op de incontinentieproblemen van Ben. Op deze manier zaten we vlakbij toilet en douche en hoefden we niet veel trappen te lopen, want trappen lopen is een ‘must’ in Chefchaouen. Niet alleen in het lieflijke plaatsje zelf, maar ook op de gigantisch grote school met 4 verdiepingen.
Bij aankomst togen we naar het separate gebouw en nog niet naar het hoofdgebouw. In dit separate gebouw zijn 4 slaapkamers. 1 kamer voor Ben en Dees; 1 kamer voor Charif (onze contactpersoon, die tevens een reisbureau runt); 1 kamer voor Bilar (de kok); 1 kamer voor twee mensen uit Maleisiё (die 3 maanden een cursus Arabisch/Islam/Koran volgen). Met deze mensen delen we keuken, wasruimte, badkamer en toilet. Aangezien Harim en Ghalil niet op dezelfde dag konden terugrijden naar Casablanca, bleven zij ook overnachten. De jongelui (docente Fatima en de vrijwilligers Bushra en Marianne) sliepen boven in het hoofdgebouw. Natuurlijk werd eerst het immens grote gebouw bekeken. Zovele klaslokalen, slaapkamers, douches, toiletten…..De studenten en de vrijwilligers die gaan komen hebben een zee van ruimte. Helemaal bovenaan is een ‘ rooftop’ en dit dakterras geeft een schitterend uitzicht op de blauwe plaats Chefchaouen. Het werd een dag van wachten, wachten, wachten…Ook had ik (Dees) nog geluk: Boven mijn hoofd hing een lamp die plotseling naar beneden viel. De glasscherven vielen rakelings langs mij heen. Oké, wachten dus….Zoals gewoonlijk werd er niets uitgelegd en er werd niet gecommuniceerd. Je wordt gewoon op een stoel gezet en iedereen is in afwachting van wat komen gaat, maar concreet gebeurt er niets. Direkteur Harm had ons verteld dat wij allen een les zouden moeten bijwonen van teacher Fatima om haar te beoordelen op haar didactische vaardigheden. Dat dit spannend was voor de lieve Fatima moge duidelijk zijn. Echter: Harim is Harim en dit betekent dat hij voortdurend zijn plannen wijzigt. Die man is echt niet te volgen. Het ene moment is het zus en het andere moment is het zo. Concreet: Fatima heeft de hele dag gewacht voor niets; haar proefles ging niet door. Vanzelfsprekend was dit erg sneu voor Fatima, aangezien zij ook vooruit wilde. Zij is doende met haar voorbereiding voor haar nieuwe baan en had verwacht dat zij deze zondag kon gebruiken voor haar planning aangaande de verdere invulling hiervan. Zij had graag met Harim hierover willen brainstormen. Helaas liet Harim Fatima aan haar lot over en is zij nog in afwachting van verdere instructies van haar baas, zijnde Harim. Direkteur Harim werd die zondag o.a. in beslag genomen door een ‘meeting’ met zijn zakelijke partner (een oude man). Harim gaat het schoolgebouw huren en is in onderhandeling. Deze ‘cooperation’ gaat niet van een leien dakje. Het partnership baart Harim soms zorgen. Wij krijgen flarden van zijn verhalen mee….’I don’t trust this old man; everyone wants to see money; they bribe; it’s corruption; I am waiting for the final permission; the local authorities are delaying’…blablabla…..Maar uh…….....Hoe kun je een school starten zonder dat je toestemming hebt? Een typisch Nederlandse vraag, die totaal niet relevant is in Marokko. Hoe het ook zij: Wij zullen vanuit Chefchaouen telefonisch contact houden met Harim.
Harim is ontzettend druk met 5 talenscholen en een baan op een public school. Die zondag middag 10 maart nam hij wel de tijd om vele verhalen te vertellen. Zo liet hij weten dat hij wel eens meer dan 350 sollicitatiebrieven had gekregen op een baan voor docent Engels. Hij vertelde dat hij absoluut geen tijd heeft om die brieven te lezen, dus wat doet hij dan? Hij wacht net zo lang tot een sollicitant hem belt en vervolgens nodigt Harim deze persoon dan uit voor een gesprek. Het is dus slim om te bellen. De kandidaten willen allemaal dolgraag een baan hebben en smeken hem soms om de job….’They cry, they kiss my feet’…..Ook vertelde Harim over zijn achtergrond. Hij komt uit een arm gezin. Zijn ‘personal assistant’ echter, zijnde Ghalil kent hij al vanaf zijn jeugd en deze Ghalil kwam uit een rijker milieu. Echter: Nu zijn de rollen omgekeerd. Toen de vader van Ghalil stierf, was er niemand die zijn zaak kon overnemen. Op een gegeven moment zat Ghalil aan de grond en vroeg aan zijn jeugdvriend Harim of hij voor hem mocht werken en aldus geschiedde.
Gaande de tijd worden meer dingen duidelijk. Waarom is er een kok aanwezig? Het blijkt dat er cursussen Arabisch/Islam/Koran worden gegeven. Deze cursisten moeten onderdak hebben en worden voorzien van eten. Het immens grote gebouw zal dus niet alleen worden gebruikt als British Language Academy voor Engels (en wellicht Frans), maar dus ook voor ‘Arabic classes’ en dit laatste komt uit de koker van de oude man waarmee Harim een partnership heeft. Wij maakten kennis met de teacher Arabic, zijnde Elabderahnane, een aardige man die ons meteen uitnodigde om bij hem thuis couscous te komen eten. Op dit moment zijn er 4 cursisten aanwezig voor de Arabische lessen. Alle vier deze mensen komen uit Maleisië en blijven 3 maanden in Marokko (tot 4 april). Twee van hen (twee jonge jongens) wonen naast ons op een kamer beneden. De andere twee mensen uit Maleisiё slapen boven en dit betreft een echtpaar. Zij krijgen niet alleen les in de Arabische taal (Classic Arabic), maar ook in de Koran, Islamic studies etc. De docent Arabisch komt ’s ochtends en heet dus Elabderahnane. Voor de onderdelen Islamic Studies en Koran zijn twee teachers aanwezig en wel de broers Ahmed en Eismaille en zij geven ‘s middags en/of ’s avonds les. Ahmed en Eismaille waren even afwezig geweest, vanwege een begrafenis van een oom. Beiden slapen nu ook beneden en wel op de kamer van Bilar (de kok). Bilar moest dus zijn kamer afstaan cq delen met Ahmed en Eismaille. Het gaat allemaal erg gemakkelijk. Bilar kan ook altijd slapen op de kamer van Charif. Wij vroegen ons af waarom de vier mensen uit Maleisiё überhaupt belangstelling hebben voor ‘Arabic/Islamic/Koran classes’. Welnu, het echtpaar uit Maleisiё (4 dochters thuis) doet dit vanwege ‘religion’. Zij zijn moslims en willen weten wat zij bidden als zij de Koran lezen. Zij willen echt de originele Arabische versie van de Koran bestuderen en niet een Engelstalige versie. Voor wat betreft de jongelui: Eén jongen is gestuurd door zijn moeder; de andere jongen is gestuurd door zijn vader. Tsja….dat hoort ook weer bij de cultuur. Of je het leuk vindt of niet, je hebt je ouders te gehoorzamen. Zij volgen de lessen dus niet vanuit hun eigen intrinsieke motivatie en dat lijkt ons niet goed. Eén van de jonge jongens is 18 jaar en zijn plannen voor de toekomst zijn: Islamic studies studeren in het Midden Oosten. Hoe het ook zij: Deze cursisten Arabisch moeten betalen voor accommodatie, eten en lessen. De vrijwilligers van Harim (wij dus) mogen ‘meeliften’ met de kok (uiteraard tegen betaling). Kok Bilar kookt heerlijk. Driemaal daags eten we met z’n allen aan tafel op de eerste verdieping. Aangezien wij voor Harim gratis werken krijgen wij gratis accommodatie (de Workaway formule). Het ontbijt staat gepland om 9.30 uur; de lunch om 14.30 uur en het avondeten om 20.30 uur. Niet gezond om zo laat te eten en met een volle maag naar bed te gaan. Wij probeerden dus om ‘dinner’ eerder te laten plaatsvinden…en….20.30 uur werd 20.00 uur….niet echt een vooruitgang, maar goed….En dan blijkt dat er weer sprake was van miscommunicatie. Het is erg lastig dat Bilar en Charif alleen maar Arabisch kunnen praten. Aangezien ik (Dees) degene was geweest die had voorgesteld om ‘s avonds eerder te eten, was kok Bilar er van uit gegaan dat alleen wij twee (Ben en Dees) om 20.00 uur wilden eten. De andere mensen aten dus gewoon om 20.30 uur. Met hulp van teacher Fatima die kon vertalen van Engels naar Arabisch maakte ik duidelijk dat wij dan toch de voorkeur geven aan samen eten en dan moet dinner dus maar om 20.30 uur gehandhaafd blijven. Middels vertaalster Fatima werd bovendien duidelijk gemaakt dat in de islam-religie het avondeten pas mag plaatsvinden nadat de ‘ prayers’ zijn geweest. Ja, je moet het maar weten….niemand die iets uitlegt…….
Natuurlijk moesten er ook veel praktische zaken worden geregeld: Sleutel maingate, copieёn paspoorten (voor de politie en voor de oude man, zijnde de zakelijke partner van Harim), 1 maand vooruit betalen voor eten, ontvangst certificaten van onze periode in Casablanca, onze kamer moest heringedeeld worden, 1x per week zal er iemand komen die schoonmaakt enz. Als we vragen hebben moeten we ons richten tot Charif (onze contactpersoon) of tot Bilar (de kok). Echter: Beide jonge mannen spreken slechts Arabisch, dus dat schiet niet op! Met handen en voeten moet er dus gecommuniceerd worden, maar hoera….dankzij de Google translator wordt ook dit probleempje opgelost.
Vaak worden dingen uitgesteld en doorgeschoven naar morgen…juist ja….het woord tomorrow kennen zij wel….en achter iedere zin volgt steevast: Inch’Allah; by His Grace, met andere woorden: Als God (sorry Allah) het wil……..
Grappig misverstand: Direkteur Harim belde ons op om te vertellen dat hij ons ‘certificate’ over de periode Casablanca, op het bed had gelegd van Charif. Dit certificaat was uiteraard in het Engels. Aangezien Charif geen Engels kan lezen, bracht hij dit - in zijn ogen belangrijk document, in onze ogen slechts een leuk souvenir - naar de oude man, zijnde de zakelijke partner van Harim. Toen het duidelijk werd voor Charif dat dit certificaat voor Ben en Dees was, werd het opgehaald bij de oude baas en aan ons overhandigd.
Onze contactpersoon Charif (Arabische naam) heeft ook een Franse naam en wel Mohammed Amrani. Hij runt een reisbureau (You travel) met de hoofdvestiging in Casablanca. Het was blijkbaar nog even onduidelijk voor Charif dat wij vrijwilligers zijn en geen toeristen, want hij kwam al snel aanzetten met een excursie van 8 dagen voor 320 Euro. Voor hem zijn buitenlanders gewoon toeristen en die moet je commercieel benaderen en hij zag ons dus als een gewillig verkoopobject. Met behulp van de google translator hielp Bushra (de vrijwilligster die zo’n 5 dagen in Chefchaouen doorbrengt alvorens richting huis te keren) onze Charif snel uit zijn droom….hahaha!
Buiten is het heerlijk weer; binnen in het gebouw is het echter steenkoud. Overdag warm, ’s nachts koud. Net zoals in Fes doet de warmwaterzak weer dienst! (In Casablanca heb ik deze niet nodig gehad). Er is sprake van een droge lucht; schrale lippen zijn het gevolg.
In de bergen wordt hier veel wiet geteelt. Het kan dan ook gebeuren dat mensen je op straat vragen om cannabis te kopen en dit laten zij dan vergezeld gaan van: ‘Then you will have a relaxing evening’…..hahaha!
Zomaar een leuk weetje: Een bepaald klein cake-je heeft een speciale naam, te weten: One kiss….
En dan verschijnt plotseling de oude man of tewel El Haj - in de Marokkaanse djellaba met puntmuts -, die de twee vrijwilligers van Harim wel eens wil ontmoeten. Hij is in gezelschap van een jonge knaap. Laatstgenoemde spreekt slechts Arabisch. De oude man spreekt Arabisch en Spaans, doch ook een beetje Frans. Geen idee hoe het kwam, maar er was een klik-gevoel. Met een mix van talen werd gecommuniceerd. Onze handen werden meermaals gedrukt, we werden toegelachen en op de schouders geklopt en soms bulderde de oude man van het lachen. De non-verbale communicatie was overduidelijk. Wij waren door de selectie gekomen…hahaha! Mijn blauwe ogen deden wederom wonderen, want de oude baas bleef maar naar mijn ogen wijzen. Ik maakte in het Nederlands een geintje richting Ben en zei: ‘Volgens mij zit het nu wel goed met die toestemming waarop Harim aan het wachten is’.
Deze eerste kennismaking met de oude man (Ali Raissauni) kreeg een follow-up op 12 maart. Wij bezochten zijn huis vlakbij onze school in de medina en….wij waren met stomheid geslagen. Het huis is niet te beschrijven. De familie woont in een huis dat gebouwd is door een voorvader (Sherif Ali Bin Rachid) en dateert uit 1471. Het betreft het allereerste huis dat gebouwd is in Chefchaouen. Deze familie Raissauni zal ongetwijfeld één van de rijkste mensen zijn uit Chefchaouen. Het is mooi dat zij kansarme mensen mee laten delen in hun welvaart, want zij organiseren geregeld sociale aktiviteiten. Het betreft een soort Social Association (Zaouia). Wij zagen niet alleen de oude baas weer, maar maakten bovendien kennis met zijn vrouw en met 2 van zijn 3 zonen, zijnde Achmed en Jamal. De andere zoon Sadik en de enige dochter waren niet aanwezig. De dochter woont niet meer thuis. Achmed heeft Islamic studies en literatuur gestudeerd; de studie van Jamal betrof de geschiedenis van Chefchaouen. Verder spreekt hij goed Engels en runt een hotel (Dar Chefchaouen). De entree leek op een cour, een soort grote binnenplaats in Marokkaanse stijl (te vergelijken met een Riad). Een riad is een traditioneel Marokkaans huis met een atrium of binnentuin. Riads waren de huizen van het rijkere deel van de burgerij. Deze staan vaak in de oude, ommuurde delen van de stad (de medina), maar komen ook voor op het platteland. Het concept van een riad is gericht op privacy, met name voor de vrouwen en op bescherming tegen het weer. Het gebouw is opgebouwd rond een atrium en heeft meestal enkele verdiepingen. Vaak bevindt zich rondom deze binnenplaats op elke verdieping een galerij. De kamers zijn rondom het atrium gegroepeerd, De muren zijn bedekt met pleister, mozaïek of islamitische kalligrafie. Op de binnenplaats staan vaak planten, bomen en een fontein. De buitenmuren van de riad hebben kleine ramen. Het hele ontwerp past binnen de standpunten van de islam omtrent de privacy van vrouwen. Welnu, in deze ambiance vond een nadere kennismaking plaats. Blijkbaar had pa de invulling van deze kennismaking overgelaten aan zoon Jamal, want hij sprak met ons. Pa begroette ons wederom zeer uitbundig en verdween weer en moeders de vrouw zat gezellig in een grote schaal met graan de lelijke pitjes eruit te halen. Wij gingen dus aan de babbel met Jamal en introduceerden onszelf: Wij komen uit Nederland, hebben daar gewerkt als docente Frans en maatschappelijk werker en zijn sinds 2004 wereldwijde vrijwilligers in de sociaal-educatieve sector). Ook bespraken wij de mogelijkheden om British Language Academy te promoten (flyers uitdelen in Chefchaouen; een peptalk houden op scholen om te wijzen op het belang van het leren van de Engelse taal). Na vers sinasappelsap gedronken te hebben dat geserveerd werd door personeel, stelde Jamal voor om ons de bibliotheek te laten zien….en toen wisten we echt niet wat we zagen….kamers vol met boeken en oude documenten, o.a. over de plaats Chefchaouen. Wij klauterden over de stenen trappen omhoog en de ene na de andere kamer stonden vol met archiefdozen. Zo ver het oog reikte…boeken, documenten, archiefdozen……. Met een glimlach gaven wij de volgende suggestie: Wellicht een idee om dit alles te digitaliseren en/of onder te brengen in een museum? Jamal deelde onze mening en liet weten dat zij hierover aan het nadenken zijn. Deze familie heeft zelfs een eigen moskee en een eigen kerkhof. Het was een zeer bijzondere ontmoeting en Jamal liet weten dat we altijd welkom waren in dit familiehuis en dat hij bereid was om samen met ons een plan van aanpak te maken voor wat betreft de start van talenschool British Language Academy.
O, wat is Chefchaouen toch mooi! Het is net een plaatje uit een sprookjesboek…...... Zó schilderachtig, zó blauw, zó rustig….Een pittoresk lieflijk plaatsje. En onze school bevindt zich in het hart van deze feeёrieke wereld, in de medina, in de bergen (Rif mountains). Wat een voorrecht om op deze lokatie de allereerste vrijwilligers te mogen zijn van British Language Academy!!!!!!! Wellicht hebben we dit te danken aan het feit dat we in het verleden al voor Harim hebben gewerkt en nu zijn teruggekeerd of misschien heeft hij wel gekozen voor ons, omdat wij wellicht zijn oudste vrijwilligers zijn…………hahaha!
Op straat raakten we in gesprek met een echtpaar uit Australiё, David en Mary, die 7 jaar hadden uitgetrokken om over de wereld te varen. Inmiddels hadden zij 2 jaar erop zitten. Zij lieten weten dat zij eigenlijk liever vrijwilligers wilden zijn, zodat zij ook iets voor anderen zouden kunnen betekenen en niet alleen maar bezig waren om als toeristen in een zeilboot rond te dobberen, want…’of we dat nog 5 jaar volhouden is nog maar de vraag’, aldus David en Mary. Welnu, zij vonden in ons dus wel de juiste gesprekspartner. In vogelvlucht vertelden wij over onze ervaringen en gaven hen uiteindelijk de site van Workaway en met deze verwijzing waren zij erg blij. Zij vroegen ons of wij ons nooit onveilig hadden gevoeld. Ons antwoord was nee, maar dat zij die vraag stelden leek ons plausibel. Midden op zee zouden wij ons in ieder geval niet veilig voelen.
Het gebouw is, zoals eerder gezegd, immens groot. Op een gegeven moment hoorden wij vanuit een lokaal dat er muziek werd gemaakt door een grote groep vrouwen. Nieuwsgierige Ben wilde een kijkje nemen en stak zijn hoofd even om de deur. Hij kreeg stellig de indruk dat een man niet welkom was, een no go area dus voor het mannelijk geslacht. Toen ik (Dees) later ging kijken, werd ik van harte welkom geheten. Ik kreeg een stoel aangeboden en raakte in gesprek met een Marokkaanse vrouw die vertelde dat het om een ‘soirée de la religion’ ging. Na het muzikale gedeelte werd er gebeden…...
Tot de volgende keer!
Hartelijke groet,
Ben en Desirée
-
23 Maart 2019 - 06:54
Eddy En Anna:
We zijn weer helemaal bij . Leuk om te lezen wat jullie allemaal beleven.
Hier gaat het allemaal z’n gangetje.
Wij genieten dat alles weer groen gaat worden en de voorjaars bloemen
Gaan bloeien .
Veel plezier en tot de volgende keer.
Lieve groet,
Eddy en Anna
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley