Op naar Laos naar de ABC International Pre-school
Door: Desirée
Blijf op de hoogte en volg bendeesonderweg
28 Juni 2015 | Laos, Luang Prabang
Op naar Laos naar de ABC International Pre-school Juni 2015
Cambodja……bedankt….aukoen (zo klinkt het)…….bedankt…..aukoen……bye Cambodja….. hello to Laos…………….
De laatste dag in kindertehuis KSEDO in Siem Reap/Cambodja had nog een kippenvelmomentje……het moment waarop de kinderen het lied zongen: ‘We are the world, we are the children…..’
De laatste dagen in Cambodja werden we benaderd door het Everest English Center in Vietnam waar wij gewerkt hebben van begin oktober tot medio december 2014. Men had een opmerkelijk verzoek……Please Ben and Dees, we want you to come back to the center…….
Via Workaway hebben we natuurlijk ook veel nieuwe contacten gekregen. Soms worden we benaderd door andere Workawayers die geinteresseerd zijn geraakt in een project waar wij hebben gewerkt, omdat zij bijvoorbeeld onze feedback/onze review voor het betreffende project hebben gelezen. Wij krijgen dan het verzoek om meer te vertellen over onze ervaringen en op basis daarvan is het dus al een paar keer voorgekomen dat men koos voor een project waar wij gewerkt hebben.
Sophal van ons guesthouse in Siem Reap/Cambodja had ons laten weten dat hij ons op 1 juni naar het vliegveld zou brengen inclusief zijn hele gezin, zijnde echtgenote Din en de 2 zoontjes. Men wilde ons graag uitzwaaien. Echter: 2 dagen voor vertrek moesten zij plotseling vertrekken, omdat de oma van Sophal ziek bleek te zijn. Een reis van 2 tot 3 uur volgde en het was onduidelijk wanneer men terug zou keren naar Siem Reap. Dit betekende dus dat wij al op 30 mei afscheid moesten nemen van de mensen waar we 6 weken hadden vertoefd. Het afscheid ging zoals altijd weer gepaard met daverende hoofdpijn bij mij (Dees).
Laos in vogelvlucht
In het groene, bergachtige en mysterieuze Laos maak je kennis met het oude Indochina. Het land verkeerde lange tijd in afzondering en wordt pas sinds de jaren negentig bezocht. Laos is een stuk minder ontwikkeld en traditioneler dan haar buurlanden Thailand, China en Vietnam, maar voor veel mensen dé highlight van Zuidoost-Azië. Het authentieke karakter, de vriendelijke en landelijke sfeer, de spectaculaire rivieren, prachtige tempels en nog nauwelijks ontdekte plekken maken Laos tot een fantastische bestemming.
Een bezoek aan Laos is een stap terug in de tijd. Tachtig procent van de wegen zijn niet geasfalteerd, elektriciteit is nog lang niet overal aangesloten en de economie is voornamelijk afhankelijk van de landbouw. Tegelijkertijd is de natuur van Laos grotendeels onbedorven, zijn traditionele bergdorpjes nauwelijks ontdekt en de commercie heeft het land tot nu toe redelijk met rust gelaten. Laos is echt nog een land om te ontdekken.
Laos…..veel groen en oude tempels. In de hoge bergen liggen authentieke dorpen verscholen terwijl je in de grotere steden, zoals Luang Prabang en Vientiane, de Franse overheersing terugvindt in koloniale cafés met koffie en stokbroodjes brie.
In het noorden vaar je over de machtige Mekong door het schitterende landschap, maak je mooie trekkings door de bergen en bossen, langs kleine dorpjes en grotten en zoef je bij backpackersoord Vang Vieng de rivier af in een tube langs diverse barretjes.
In het zuiden van Laos zie je de tempelruïnes van Wat Phu Champasak, koffieplantages op het Bolaven Plateau, de mooiste waterval van het land bij Tat Fan en relax je in het schitterende Si Phan Don: een archipel van maar liefst vierduizend eilanden.
Laos werd meegesleurd in de Vietnam-oorlog, ongetwijfeld de donkerste passage uit de geschiedenis van Laos. Laos had zwaar te lijden onder de clandestiene bommentapijten die de VS dropte in het noorden en noordoosten van het land. Laos heeft de trieste titel van meest gebombardeerde land uit de geschiedenis verworven. De VS dropte op Laos meer bommen dan op alle landen samen in de Tweede Wereldoorlog. En dan te bedenken dat Laos officieel eigenlijk geen deel uitmaakte van het conflict..............
De munteenheid in Laos is de Kip: 10.000 Kip is ongeveer 1 Euro.
Laos is een land waar je tot rust komt. Dat is ook niet moeilijk dankzij de laid-back lifestyle en de mogelijkheid een paar van de beste biertjes van Azië achterover te slaan, Beer Lao, genietend van een ondergaande zon boven de Mekong... De Laotianen zelf zeggen: “Don't rush, come to Laos”.
Tot zover………
De vlucht Siem Reap/Cambodja-Luang Prabang/Laos duurde slechts 2 uur (16.55 uur-18.55 uur) en werd uitgevoerd door Vietnam Airlines. Er zaten slechts 13 mensen in het vliegtuig. De reis verliep zeer voorspoedig. We vertrokken al een half uur eerder dan gepland. Toen we waren geland en alle douane-formaliteiten hadden geregeld - waaronder a visa on arrival - gingen we met een taxi naar ons guesthouse, Vilayvanh genaamd. Aldaar aangekomen maakten we kennis met de manager, zijnde Douk. Daarna nog even iets gedronken in een soort jungle-bar, Utopia genaamd, maar daar hielden we het al snel voor gezien. Onze eerste indruk van onze accommodatie: Een jeugdhonk; een gezellige bende……even schakelen……even wennen……
2 juni: Op naar onze werkplek, zijnde de ABC International Pre-school……het zou 15 minuten lopen zijn…….wij konden het echter niet vinden. Vele malen gevraagd; iedereen glimlacht zeer vriendelijk, maar niemand verstaat Engels. Uiteindelijk een tuk-tuk driver benaderd en hij bracht ons naar de school….54 kinderen tussen de 1,5 en 5 jaar oud, verdeeld over 3 kleuterklassen……De school is in handen van de Belg Peter en zijn Laotiaanse vrouw Manichan. De naam Manichan is haar Laotiaanse naam. Zij heeft ook nog een andere naam en dat is Linda. Peter en Manichan/Linda hebben 2 kinderen, te weten een zoon van 8 jaar (David) en een dochter van 6 jaar (Diana). De kinderen van Peter en Manichan zitten op een Vietnamees-Laotiaanse school. Thuis spreekt het gezin Engels en Laotiaans. Peter en zijn gezin wonen op school. Wij kunnen met Peter Nederlands spreken en met Manichan en de kinderen Engels. Het betreft Montessori-onderwijs. Ook onze werkplek is even schakelen…..even wennen…….
De eerste dag maakten we niet alleen kennis met Peter en Manichan, maar ook met enkele Laotiaanse leerkrachten. De namen zijn grappig: Pie, Neck, Lack, Noy en Piem (althans zo klinkt het). Deze laatstgenoemden spreken geen woord Engels! In feite moeten wij als internationale vrijwilligers de Laotiaanse leerkrachten aansturing geven. Medio juni zal er een nieuwe lerares Engels komen, afkomstig uit de Filippijnen, die geen woord Laotiaans spreekt! Wij zullen dan de lerares Engels assisteren. Het zal improviseren worden op alle fronten! Gelukkig heeft de school veel lesmateriaal. Verder is er een prachtige ‘playground’, waar de kleintjes naar hartelust kunnen spelen. Deze speeltuin staat zelfs open voor publiek.
Om te beginnen verdiepten we ons maar eens in de achtergronden van Montessori: Heterogene groepen, vrijheid, zelfcorrectie, duurzame materialen e.d. Tevens werd het begin gemaakt voor een dagelijkse aanpak: Creating a Montessori Learning Environment; Practical life (brain & body development); Sensorial life (writing preparation & brain development); Cultural development (reading preparation & general development); Language (enriched reading & writing); Math (quantities, numerals, decimal system).
Wij ontbijten en lunchen op school (de home made food smaakt heerlijk); ’s avonds regelen we ons ‘supper’ zelf. Overal kun je goedkoop eten. Wat te denken van: Fried Basil leave met chicken/pork/shrimp/liver/fish or squid?
Op school wordt onder leiding van Peter ook Aikido-les gegeven, zowel aan kinderen als aan volwassenen. De eerste les die zijn vrouw Manichan volgde, leverde haar meteen pijn in de nek op en dit werd weer teniet gedaan door een masseuse. De lijfspreuk van de founder van Aikido luidt: ‘I want considerate people to listen to the voice of Aikido. It is not for correcting others; it is for correcting your own mind’.
Uiteraard moet iedereen op blote voeten lopen in de school. In alle Zuid-Oost Aziatische landen waar we hebben gewerkt en gewoond is dit een feit. Telkens weer vraag ik (Dees) of ik de uitzondering mag zijn, vanwege het feit dat ik snel last krijg van bacteriële infecties als ik op blote voeten loop. Natuurlijk respecteer ik de cultuur, maar toch…….Gelukkig mag ik zachte badslippers/slippers van rubber dragen.
Behalve wij zou er nog een andere vrijwilliger werkzaam zijn op de school van Peter, zijnde de jonge knaap Chris uit Engeland. De eerste paar dagen kwam hij echter niet opdagen. Toen wij arriveerden waren er net 2 andere vrijwilligers vertrokken. En die bewuste Chris? Die kwam helemaal niet meer opdagen en had Peter ook niet ingelicht over het feit dat hij niet meer zou komen.
Alle staatsscholen in Laos hebben 3 maanden vakantie (juni/juli/augustus) De private school van Peter en Manichan zijn slechts de laatste 2 weken van juli gesloten. De rest van de maanden zijn zij geopend en organiseren dan de zogenaamde zomerschool. Het is puur toeval dat de zomerschool begon op 2 juni, de dag dat wij ook gingen starten op deze ABC International Pre-school. Overigens: Het was maar goed dat we niet op 1 juni waren gestart, want dat bleek een ‘Public Holiday’ te zijn…Children’s Day…..
Het is met recht een internationale school….we horen de kleintjes Duits, Frans, Engels/Amerikaans, Laotiaans spreken. Voor de meesten echter is Laotiaans hun eerste taal en komen zij naar deze school om basic English te leren. Veel kinderen hebben 1 Laotiaanse ouder en bijvoorbeeld 1 ouder uit Duitsland, Frankrijk, Amerika enz.
In de hal van de school trof ik de volgende spreuk aan: Logic will get you from A to B. Imagination will take you everywhere. Imagination is everything. It is the preview of life’s coming attractions. Imagination is more important than knowledge.
Onderstaand een voorbeeld van een rooster. (Weliswaar een beetje vervormd, maar goed.....). Iedere dag moet je bijhouden wat je hebt gedaan in de lessen. Iedere week moet er een evaluatieformulier ingeleverd worden. Er wordt gewerkt met een week/maandthema. Het woord Anuban betekent kleuterklas. Wij krijgen de allerkleinsten (1,5 jaar) en de oudsten (5 jaar).
MONDAY
ວັນຈັນ TUESDAY
ວັນອັງຄານ WEDNESDAY
ວັນພຸດ THURSDAY
ວັນພະຫັດ FRIDAY
ວັນສຸກ
8.00–9.00
WELCOME & BREAKFAST
ຮັບເດັກ ແລະ ອາຫານເຊົ້າ
9.00–9.20
ANUBAN 0
ENGLISH CIRCLE
TIME
SONGS or RHYMES – DANCE OR MOVEMENTS OR GYM – INTRODUCING NEW MATERIAL – CIRCLE GAMES
SONGS or RHYMES – DANCE OR MOVEMENTS OR GYM – INTRODUCING NEW MATERIAL – CIRCLE GAMES
SONGS or RHYMES – DANCE OR MOVEMENTS OR GYM – INTRODUCING NEW MATERIAL – CIRCLE GAMES
SONGS or RHYMES – DANCE OR MOVEMENTS OR GYM – INTRODUCING NEW MATERIAL – CIRCLE GAMES
SONGS or RHYMES – DANCE OR MOVEMENTS OR GYM – INTRODUCING NEW MATERIAL – CIRCLE GAMES
9.20–10.00
ANUBAN 0
ENGLISH LESSON MONTESSORI PRACTICAL LIFE
LANGUAGE : ABC
INTRODUCING A NEW LETTER PER WEEK, PRE - WRITING OR WRITING USING : SONGS/RHYMES/
JIGSAWS/MATCHING/ TREASURE BAG/FLASH CARDS…/OBJECTS-CARDS/THEME OF THE MONTH
MONTESSORI
SENSORIAL
& NUMBERS
COLORS, SIZES, SOUNDS, SHAPES & NUMBERS, SMELL LANGUAGE : VOCABULARY
THEME OF THE MONTH
OPEN LESSON
(For the teacher)
10.00-11.00
FRUIT SNACK & OUTSIDE PLAY
11.00-11.15
ANUBAN 1
ENGLISH CIRCLE
TIME
SONGS or RHYMES – DANCE OR MOVEMENTS OR GYM – INTRODUCING NEW MATERIAL – CIRCLE GAMES
SONGS or RHYMES – DANCE OR MOVEMENTS OR GYM – INTRODUCING NEW MATERIAL – CIRCLE GAMES
SONGS or RHYMES – DANCE OR MOVEMENTS OR GYM – INTRODUCING NEW MATERIAL – CIRCLE GAMES
SONGS or RHYMES – DANCE OR MOVEMENTS OR GYM – INTRODUCING NEW MATERIAL – CIRCLE GAMES
SONGS or RHYMES – DANCE OR MOVEMENTS OR GYM – INTRODUCING NEW MATERIAL – CIRCLE GAMES
11.15-12.00
ANUBAN 1
ENGLISH LESSON
ພາສາອັງກິດ MONTESSORI PRACTICAL LIFE
LANGUAGE : ABC
INTRODUCING A NEW LETTER PER WEEK, PRE - WRITING OR WRITING USING : SONGS/RHYMES/
JIGSAWS/MATCHING/ TREASURE BAG/FLASH CARDS…/OBJECTS-CARDS/THEME OF THE MONTH
MONTESSORI
SENSORIAL & MATHS
COLORS, SIZES, SOUNDS, SHAPES & NUMBERS, SMELL CULTURAL : ART & SCIENCE
Health & Safety – Geography-Botany- Nature – USE the Theme of the month (week)
LANGUAGE : VOCABULARY
THEME OF THE MONTH
REPETITION & OPEN LESSON
12.00-14.00 LUNCH & NAP TIME
ອາຫານທ່ຽງ ແລະ ເຂົ້ານອນ
Voor ons is het programma dan afgesloten. De Laotiaanse teachers gaan nog even door:
Van 14.00-tot 15.00 uur: Refresh, outside play and snacktime.
Van 15.00-tot 15.40 uur: Serious learning.
Van 15.40-tot 16.00 uur: Singing-rhyming-recapitulation.
En dit is slechts een voorbeeld voor de Anuban 0 (kinderen van ongeveer 1,5 jaar) en de Anuban 1 (kinderen van ongeveer 2,5-3 jaar). Er is ook nog een rooster voor de Anuban 2 (kinderen van ongeveer 4-5 jaar).
Onze eerste dag- 2 juni - was voornamelijk een introduktiedag inclusief wegwijs worden in het Montessori lesmateriaal; een dag later begonnen we dan echt..…!!! Op onze eerste werkdag kregen we slecht nieuws uit Nederland: Onze huurder zal m.i.v. 31 augustus gaan vertrekken uit ons appartement.
Wij beginnen de dag met de allerkleinsten (1,5 jaar oud) en dat vinden we eerlijk gezegd niet zo leuk. Voor ons is dit veel te weinig omvattend. Gelukkig eindigen we met de oudste kleuters (5 jaar), maar ook deze kleintjes zijn voor ons eigenlijk veel te klein, maar goed…..we gaan het maar een kans geven. Natuurlijk hadden we liever oudere jeugd gehad, maar we waren al blij dat we dit project in Laos hadden gevonden.
Inmiddels hebben we leenfietsen van Peter gekregen, zodat we met de fiets van school naar ons guesthouse kunnen gaan en omgekeerd. Ook is het handig om een fiets te hebben om de omgeving te kunnen verkennen.
We zijn blij dat we er niet voor gekozen hebben om onze accommodatie op school te hebben, want dat had namelijk ook gekund. Echter: We hadden dan moeten overnachten in één van de klaslokalen en hadden iedere dag in alle vroegte onze slaapplek moeten omtoveren in klaslokaal en ’s avonds het klaslokaal weer moeten omtoveren in slaapplek. Zoals gezegd is onze accommodatie een guesthouse. Peter had echter ook laten weten dat hij eventueel nog een studio voor ons op het oog had, waar een Belg en een Duitser woonden. Samen vergeleken we de plussen en minnen van het guesthouse en de studio en besloten uiteindelijk om in het guesthouse te blijven. Bovendien mag je zonder werkvergunning eigenlijk niet in zelfstandige woonruimte wonen, maar moet je in bijvoorbeeld een guesthouse verblijven.
Wij zien hier veel jonge monniken. Zij zijn allen gehuld in een oranje gewaad. Vaak zijn het nog jonge kinderen van 7,8,9 jaar oud. Lijkt dus geen bewuste keuze om op zo’n jonge leeftijd al te hebben gekozen voor een leven als monnik. Navraag bij een student rechten maakte duidelijk dat het geen bewuste keuze is, maar het blijkt uit nood geboren te zijn. Deze jonge kinderen komen vaak uit arme gezinnen en de ouders sturen de kinderen dan naar de pagode/tempel, alwaar zij monnik kunnen worden en zodoende de mogelijkheid hebben om te gaan studeren. ‘s Ochtends gaan deze jonge monniken de straat op om te vragen voor aalmoezen.
Toen de vrouw van Peter, zijnde Manichan, zag dat Ben medicatie gebruikte voor zijn ‘high BP’, ging zij meteen naar de tuin om de bladeren van een bepaalde plant te plukken en bracht dit vervolgens aan de kook. Het sap kreeg Ben om op te drinken. Inmiddels heeft zij een hele grote fles voor hem van dit spul in de koelkast gezet.
Van Peter hebben we een USB-stick gekregen met daarop heel veel kinderliedjes/video’s e.d. Deze kunnen we rechtstreeks in de TV in het klaslokaal inpluggen en de les kan beginnen. De video’s van o.a. ‘dream English’ zijn zeer de moeite waard! Het is met recht: Learning by doing; liedjes in combinatie met acties/handelingen.
Tijdens een lesje cultural life (culture/nature), werden de beginselen van een natuurkundeles op speelse wijze bijgebracht: Which items are floating and which items are sinking? De kleintjes vonden het prachtig om allerlei voorwerpen in een bak water te leggen en met eigen ogen te zien of de voorwerpen bleven drijven of niet. We gingen zelfs de tuin in om blaadjes en steentjes te zoeken. Conclusie: Een muntstuk, een sleutel, een koraal en een flesje water zonken; de rest (vormpjes, blokjes, hout, plastic e.d.) bleef allemaal drijven.
Inmiddels de namenlijst van de kinderen ontvangen: In Anuban 0 zitten kinderen die - over het algemeen genomen - geboren zijn in 2012 en 2013. Wij proberen hun namen te onthouden: Anad, Dock Fai, Can, Lucas, Oskar, Nine, Njing, Arthit, Nick, Ton, Jdent, Minny, Maeck, Shogun, Tamew, Nawa. In Anuban 2 zitten de kinderen die veelal geboren zijn in 2010 en 2011, zoals: Lucy, Luca, Ning Nong, Photter, Tictu, Poppy, Mins, Alec, Nam Neung, Nam Saa, Alan, Mali, Othop, Lorenz (een Duits jongetje), Neuy. Aangezien we geen les geven in Anuban 1, zal ik verder maar geen namen meer noemen. Volgens mij leer ik bovengenoemde namen al nooit! De klas Anuban 0 is geel van kleur. Anuban 1 is groen en Anuban 2 is blauw.
Het Montessori-onderwijs is een compleet nieuwe ervaring……. Iedere les start met een warming up: Songs, rhymes, dance, gym, circle games, introducing new material etc. Vervolgens zijn er lessen op het gebied van practical life (control of movement/care of the person/care of the environment/grace and courtesy); sensorial life (sounds/colors/sizes/smell); language (ABC/pre-writing/matching/vocabulary/sounds of letters/theme/matching/flash cards/object cards); maths (shapes/numbers); cultural life (art/science/health/safety/geography/botany/nature); open lessons etc.
De materialen zijn duurzaam; er wordt eigenlijk geen papier gebruikt. De theoretische achtergronden vind ik (Dees) wel interessant; de toepassing in de dagelijkse praktijk lukt ook best. Echter: De doelgroep kan ons beiden niet bekoren. De kinderen zijn gewoon te jong. In de pauze wordt er gespeeld in de playground of in een ruimte waar een hele grote mat ligt. In de grote hal van de school eten alle kleintjes. Wij zelf eten in de keuken. Iedere week wordt er met een thema gewerkt. Onze eerste week stond in het teken van: It’s all about me/my body/my family/my friends. De topic van de tweede week was: Animals. En de thema’s van week 3 en 4 waren achtereenvolgens: Seasons en Food.
Enkele voorbeelden van een practical life lesson: Folding napkins, hand washing, table washing, walking in the room (walking around the circle, walking around a mat, walking around multiple mats, walking with a book on your head, walking with a tray etc.). Voorbeelden van een sensorial life lesson: Sound cylinders, colored tablets, pink-tower, coloring books, mystery bag, brown stairs etc.). Een paar voorbeelden van een cultural lesson: Floating or sinking, light and shadows, using a magnifying glass, water color paints, working with magnetism etc.) Voorbeelden van een language lesson: Sand paper letters en/of pre-writing with the sand tray en/of real writing en/of jigsaws en/of blindfold activities en/of storytelling en zo kunnen we nog wel een tijdje doorgaan. We zitten al helemaal in de Montessori-setting!
En dan krijgen we bericht van onze goede vriend Paul uit Ghana, i.v.m. het feit dat er overstromingen ten gevolge van zware regenval hebben plaatsgevonden in het Zuiden van het land. Wij hadden dit al op internet gelezen. Er waren zelfs mensen geweest die in de hoofdstad Accra bij een benzinestation hadden geschuild voor het overtollige water. Deze schuilplek echter bleek niet veilig te zijn, want een explosie bij dit fuel filling station maakte alsnog een einde aan het leven van velen. Paul liet blijken dat hij bang is dat ook het Noorden (Tamale) getroffen zal worden, want hij liet weten: …..we in the North are also expecting heavy storm, so we need your prayers………..
Beiden zijn wij niet gecharmeerd van honden en katten. Helaas is er hier geen gebrek aan loslopende honden en katten (zelfs op school is een kat). Niet alleen in Laos is dit het geval; in andere Zuid-Oost Aziatische landen wemelt het ook van deze viervoetige exemplaren. Op 6 juni gaat het bijna mis…….als we de was naar de buren van het guesthouse brengen - die een laundry service hebben - komt er een hond op Ben af, voorzien van een muilkorf. Alertheid alom! De baas van de wasserij probeert de hond weg te jagen, maar de hond heeft het blijkbaar op Ben gemunt en komt terug. Het beest maakt aanstalten om te bijten. Gelukkig verhindert de muilkorf dit. Ben voelt de muilkorf echter al tegen zijn achterbeen. Dan haalt de man van de wasserij een bezem en begint de hond te slaan. Op dat moment kan Ben ontsnappen……pff……….
Ons eerste vrije weekend in Luang Prabang werd de omgeving per fiets verkend…..een waar food-paradise……..er is zelfs een straat omgedoopt tot ‘ foodstreet’. En soms duikt er zelfs een ‘French bakery’ op…….We zagen de Mekong rivier, prachtige pagodes/tempels en bezochten een park. Ook werd er een USB-stick aangeschaft, i.v.m. lesmateriaal voor de kleintjes. Hoewel we nauwelijks in Laos zijn gearriveerd, zijn de eerste contacten alweer gelegd met een volgend project in een volgend land. Een reisplanning kan daarvoor ook niet ontbreken. Als we naar het eerste ticket-office gaan, treffen we de baas aan die het volgen van een voetbalwedstrijd op TV belangrijker vindt dan klanten. Hij geeft nauwelijks antwoord op onze vragen en elke moeite lijkt te veel gevraagd. We besluiten dan ook om naar een tweede ticket-office te gaan. Dit keer krijgen we gelukkig te maken met een actieve vrouw die meedenkt en alles snel kan regelen. Wel zo prettig………
Het eerste Laotiaanse woord inmiddels geleerd, namelijk: bedankt; oftewel…..chop chai (uitspraak: kop kai) lai lai…..thank you very much.…!
Ons onderkomen in het guesthouse is ietwat basaal. Voorbeeld: Als je wilt douchen, moet je met de sproeier een klap tegen een schakelaar geven en dan maar hopen dat ie het doet………..verder gaan de lampen om de haverklap kapot en zitten we soms in ‘complete darkness’, maar…….we voelen ons er steeds meer thuis en hebben een goed contact met beheerder Douk, die samen met zijn zus het guesthouse runt. Ook is er een student rechten die bijspringt en ook met hem voeren we leuke gesprekken. Soms is er veel jeugd aanwezig, maar daar ondervinden we totaal geen hinder van. Wij vinden het eigenlijk best rustig.
Regen, regen, regen op 8 juni. De weg waar de nieuwe school aan ligt is een zandweg en deze was veranderd in een modderpoel. Onze slippers bleven steken in de modder. Buiten spelen in de pauze was dan ook niet aan de orde. Het kleine grut moest binnen vermaakt worden met o.a. een skippy ball race.
Op 15 juni begon de nieuwe lerares Engels, afkomstig uit de Filippijnen. Op 10 juni maakten we al kennis met haar. Zij heet Emma. Fijn dat we met haar Engels kunnen spreken, want met de Laotiaanse teachers kunnen we echt geen woord wisselen! Zij spreken namelijk geen woord Engels…..…In Anuban 0 waar wij met de allerkleinsten werken, zijn drie Laotiaanse juffen te vinden, te weten: Pie, Piem en Noj. In Anuban 2 (de oudste kleuters) werken we samen met de Laotiaanse leerkracht Neck. Laatstgenoemde vinden wij het meest aktief en betrokken. De Laotiaanse juf Lack staat in Anuban 1 en aangezien wij daar niet werken, is zij niet onze direkte collega. Wij zien haar slechts in de wandelgangen. Aangezien er nu een extra leerkracht is in de persoon van Emma, werd ons lesrooster besproken. Op 12 juni bogen Peter, Emma en wij beiden - als zijnde de vrijwilligers - ons over het inhoudelijke aspect van de timetable. Iedere dag zullen we vanaf nu samen komen om de les van de volgende dag voor Anuban 2 te bespreken. Aangezien ik (Dees) het programma al voor een hele week had gemaakt, zal mijn opzet als leidraad worden gebruikt. Emma is te vinden in Anuban 1 + 2 en Ben en ik nemen nog steeds Anuban 0 + 2 voor onze rekening (samen met de Laotiaanse teachers en nu dus ook samen met Emma, althans voor Anuban 2).
Ontbijt en lunch op onze school zijn heerlijk….van croque monsieur tot kokosnootmelk met rijstbloem en van tofu tot home-made pineapple jam en van sticky rice (plakrijst waar je een bolletje van maakt en met je handen moet eten) tot scrambled of fried egg of roerei en van nemkhao (een soort rijst-pannekoek; lijkt precies op een haring!) tot rijstsoep en van toasted bread en stokbrood met kaas en vleeswaren tot yoghurt met mango inclusief het sap van sugarcane en van noodle soup tot rijst, groente/vlees/vis en van meloen met kokosnootmelk en palmsuiker tot banana leave with fish or meat en van spaghetti tot…..nou ja….alles wat daar tussen in zit……………Het is duidelijk dat zowel Peter als Manichan erg van koken houden. Manichan liet ons weten: ‘I like it so much that you eat everything; a lot of volunteers they don’t like this or that, but you like all’. En dat is waar……wij zijn nu bijna 9 maanden weg uit Ghana en genieten al die tijd al (met uitzondering van 5 weken Nieuw-Zeeland) van die heerlijke Zuid-Oost Aziatische keuken. En dan maakt het voor ons niets uit of we eten in Vietnam, Maleisie, Cambodja of Laos, overal is het smullen……en dan denken we wel eens terug aan die eenzijdige voeding in Ghana en dat 7 jaren lang…..
En dan is het weer tijd om te pinnen bij de ATM. Ieder land heeft zo z’n eigen gebruiken. In Laos heeft men als betaalmiddel de Kip. 1 miljoen Kip is ongeveer 110 Euro. Het is dus een eitje om hier kortstondig miljonair te zijn…..hahaha! Bij de pinautomaat aangekomen, was op dat moment een bankemployé doende om de automaat vanaf de straatzijde te vullen. Een eerste gedachte die dan opkomt is: ‘Lijkt me veiliger om dit vanuit de binnenkant te doen’. Aan het deurtje onder de automaat hing een indrukwekkende sleutelbos. Achter het deurtje bevond zich de kluis. Deze kluis werd met een code geopend. Vervolgens werden er een vijftal bakken uit de automaat gehaald. Nieuwe bakken, volledig gevuld met bankbiljetten, stonden al klaar op het trottoir. Deze werden via geleiders in de automaat geschoven. Tenslotte werd er met een borsteltje driftig gepoetst in het mechanische gedeelte van de automaat. Stof is nu eenmaal een boosdoener. De mensen van de security die een oogje in het zeil moesten houden, leken zich niet te bekommeren om hun taak. Zij waren namelijk gezellig aan het kletsen en hadden weinig oog voor het vullen van de automaat. Dit alles nam 20 minuten in beslag. Als je deze situatie vergelijkt met Nederland, dan moet je toch wel even glimlachen……
Het centrum van Luang Prabang is gesitueerd rondom een berg, mount Phousi genaamd. Je fietst eigenlijk altijd rondom de berg. Boven op die berg (100 m. hoog) staat een tempel en daar kun je naar toe klimmen. ’s Morgens tref je daar monniken aan, waar je een gesprek mee aan kunt knopen.
Het is rainy season en dat betekent dus dat het soms behoorlijk hard regent. Op onze kamer is het vochtig; de kleding is klam geworden (conform Ghana). Zaten we in Cambodja in de stofwolken, hier in Laos hebben we te maken met vocht.
De vrouw van Peter, zijnde de Laotiaanse Manichan, is - naast hun ‘international school’ - ook nog parttime werkzaam bij een overheidsinstelling, Lanith genaamd (Lao National Institute of Tourism and Hospitality). Het is de bedoeling dat in de restaurants en bij de food sellers op de straat een controle komt op de kwaliteit van het voedsel. Indien men voldoet aan de eisen, krijgt men een certificaat. Verder staat Manichan op een lijst van 26 personen die een kans maken om begin 2016 uitgezonden te worden naar de UK voor een periode van 6 maanden. In de UK zal dan o.a. de Laotiaanse keuken worden geïntroduceerd en gepromoot. Spannend dus voor Manichan! (en voor Peter natuurlijk). En…..jawel hoor…..Manichan behoort tot de uitverkorenen en mag dus voor een half jaartje naar Londen.
Manichan is een lieve, wijze vrouw en we voeren waardevolle gesprekken in de keuken…..tussen alle bedrijven door……
Op 11 juni maakten we op de school van Peter kennis met de Nederlandse Ineke. Zij heeft samen met haar Nederlandse partner Olaf een butterfly park in Luang Prabang. Er werd dus even gezellig Nederlands gekletst. En wie weet gaan wij dit vlinderpark nog eens bezoeken tijdens onze periode in Laos (is vanwege onderhoud gesloten tot 20 juni) en zouden dit dan kunnen combineren met een bezoekje aan bekende watervallen, aangezien het vlinderpark van Olaf en Ineke vlakbij de watervallen ligt. Op 14 juni liepen we bij een travel agency naar binnen en daar was medewerker Sabou bereid om dit uitstapje op maat te verzorgen…….because you are volunteers, my uncle will bring you with the tuk-tuk…….Nou, we zullen zien……..
Als we over een paar maanden op verlof komen naar Nederland, wordt het tijd om naar de tandarts te gaan. Voor de tweede keer in 8 maanden tijd is er een stuk kies afgebroken bij Ben. (Steentjes in de rijst…..). Hoewel de tandarts in Laos dit klusje voor omgerekend zo’n 10 Euro zou kunnen klaren, geeft Ben toch maar de voorkeur aan de Nederlandse tandarts.
Bloeddrukmedicatie kopen in Laos….…....erg goedkoop, maar….voordat je er daadwerkelijk over kunt beschikken, gaan er veel fietstochtjes richting apotheek aan vooraf. De betreffende apotheek hier in Luang Prabang staat met een skype-verbinding in contact met de apotheek in de hoofdstad Vientiane. Na enkele weken is dan eindelijk de gevraagde hoeveelheid in Luang Prabang gearriveerd en wel per vliegtuig vanuit Vientiane. Blijkbaar vond men toch dat Ben wel erg lang op zijn bestelling had moeten wachten, want men liet hem weten:.…’Sorry mister Ben; it took too long…..’
Even naar de pedicure…..in een soort van achteraf schuurtje…..erg goedkoop. (Omgerekend 10.000 Kip, ongeveer 1 Euro).
Beetje kunst/cultuur happen…….een expositie bezocht (schilderkunst), in een fairtrade winkeltje annex eettentje, dat gerund wordt door een vrouw uit Canada. Verder het National Museum (Royal Palace) en de nightmarket bezocht. In dit museum is men erg strict. Blote armen worden niet getolereed, dus moest ik (Dees) voor 5.000 Kip (ongeveer 0,50 eurocent) een jasje lenen. Ook was er een expositie van de royal cars.
Op 15 juni begonnen we alweer aan onze derde schoolweek……….’s Morgens kwam de regen met bakken uit de lucht vallen en was het onmogelijk om met de fiets naar ons werk te gaan. De tuk-tuk bracht uitkomst. Wij - being the foreign volunteers - waren natuurlijk op tijd; dat gold echter niet voor alle Laotianen. In Ghana was het niet anders. Regen is een algemeen aanvaard excuus om later of helemaal niet te komen.
De Laotiaanse juf Neck van Anuban 2 heeft een opgezwollen wang. In onze beleving is het tijd om naar een tandarts te gaan, maar okay…this is Laos, dus Manichan (de Laotiaanse vrouw van Peter) ging eerst in de weer met de ‘natural herbs’, de ‘local treatment’ dus….Juf Neck kon nauwelijks lesgeven en legde haar hoofd op de tafel….en sliep….Gelukkig werd de pijn inclusief zwelling minder dankzij de ‘herbs’ van Manichan, maar toch kon een bezoekje aan de tandarts uiteindelijk niet ontbreken.
Wij vinden het prettig om in Anuban 2 samen te werken met Emma (de leerkracht Engels afkomstig uit de Filippijnen). Wij lieten Peter weten dat we samen een goed team vormen en by the way…..Emma is good due to class-management…………..! Echter: De tweede werkdag van Emma moest zij al verstek laten gaan……ziek…….stomach problems……………..
Toen ik de kleintjes van Anuban 2 liet weten dat juf Neck pijn had aan haar kies en juf Emma pijn had in haar maag en ik toevoegde: ‘So I have to do it all alone’, liet de kleine Mali van 4 jaar weten: ‘But teacher, then we can help you’…….
Juf Emma kwam op haar derde werkdag niet meer opdagen……zij had plotseling besloten om terug te gaan naar de Filippijnen. Zij voelde zich niet lekker, had een vervelende ervaring gehad in Laos en werd door haar vriend en ouders geadviseerd om terug te komen naar de Filippijnen. Tsja….in onze beleving erg jammer, maar goed….blijkbaar was het voor haar te moeilijk om haar thuissituatie tijdelijk los te laten. Hopelijk krijgt zij geen spijt van haar overhaaste beslissing als ze terug is in de Filippijnen. Waarom niet jezelf een kans geven en meer tijd om te wennen aan een ander land? Natuurlijk is het niet altijd gemakkelijk om in het buitenland te wonen en te werken, maar onze ervaring is dat je eigenlijk alleen maar wint in plaats van verliest. Het is juist heel goed om je comfort-zone te verlaten, maar ja…..dat zeggen wij na 10 jaar vijwilligerswerk wereldwijd.
De founders van de school, zijnde Peter (een Belg) en Manichan (een Laotiaanse) zijn fijne mensen. Wij hebben een goed contact samen en het klikt prima tussen ons. Wij wisselen veel informatie uit en voeren mooie gesprekken. Naarmate de tijd vordert voelen wij ons steeds meer thuis. De sfeer is erg gezellig. Manichan is erg gecharmeerd van de alternatieve geneeswijze. Haar droom is om een healing center te bouwen aan de Mekong rivier. Toen wij haar lieten weten: ‘But you have just built your school’, was haar reactie: ‘Oh no problem, I have a big plot where I can build again’. En dat terwijl de nieuwe school nog in de afwerkfase zit; nog steeds worden er dingen verfraaid e.d.
Tijdens de schoolpauze worden we geacht om allerlei aktiviteiten met het kleine grut te organiseren: Spelen op een mat; schoolyard games doen; school- speeltuin bezoeken e.d. Voor een groepje kinderen blijkt een grote schommel favoriet te zijn. In dit schuitje kunnen zeker 6 kinderen plaatsnemen. Deze swing is number one! En toen we er een fantasie-verhaal bij vertelden, was het feest helemaal compleet. Telkens weer vlogen we in ons zelf gefantaseerde vliegtuig de wereld over…….Op deze internationale school zitten ook een paar Franstalige kinderen. Eén van hen praat tijdens de fantasie vlucht honderduit in z’n moedertaal. Het is ontzettend grappig om dit kleine ventje Frans te horen praten.
Langs de kant van de weg zie je regelmatig Laotianen zitten op een stoel achter een tafeltje onder een parasol. Er wordt driftig geschreven. What is happening? Er worden loten verkocht. De loterij is bijzonder populair in Laos. Men houdt van kansspelen. Mensen klagen hier vaak dat ze geen geld hebben, maar men speelt wel altijd weer mee in die loterij.
Een komisch voorval……Ben wordt op straat aangesproken door een tuk-tuk driver en wel op de volgende wijze: ‘I have a beautiful lady for you to do boum-boum for only 300.000 Kip (ongeveer 33 Euro). Ben - ook altijd wel in voor een geintje - doet net of hij het niet goed verstaan heeft en zegt: ‘Come again please’. Als de tuk-tuk driver zijn zin herhaalt, wijst Ben op zijn trouwring en zegt: ‘Master, I have a wife; I am married’. Daarop reageert de tuk-tuk driver laconiek met de woorden: ‘Oh no problem sir’. Ben neemt afscheid met een schaterlach en laat de tuk-tuk driver in verwarring achter.
Beiden waarschijnlijk iets verkeerds gegeten, want we hebben buikklachten…....Ben voelt zich echt belabberd…..ik (Dees) kom er beter vanaf. Gelukkig duurde het slechts 1 dag.
Onze laatste week op de ABC International Pre-school begon op 22 juni……...Manichan liet ons weten: ‘We will miss you so much’ en dat is wederzijds. We hebben een ontzettend fijne band opgebouwd in de afgelopen maand. Na ons zullen er 2 nieuwe vrijwilligers starten en wel op 29 juni tot aan de grote vakantie, zijnde 17 juli. Dan gaat de school slechts 2 weken dicht. De nieuwe vrijwilligers komen uit Zuid-Afrika en verblijven ook in ons guesthouse.
De laatste dagen deed ik veel storytelling…….de kleintjes hingen aan mijn lippen…..
Een moeder van één van de leerlingen (Benny die als een leeuw over zijn jongere zusje waakt) kwam op 23 juni op school om te vragen wat haar kind een dag eerder op school had gegeten, want ze had het idee dat zoontje-lief een voedselvergiftiging had opgelopen. Tsjonge jonge…..wij kunnen begrijpen dat Peter en Manichan wel eens moe worden van alle ‘complaints’ van de ouders. In z’n algemeenheid verwacht men vaak wonderen….het kind moet in no time kunnen lezen, schrijven, Engels kunnen praten enz.enz. Even terug naar Benny: Benny en zijn zusje hebben een Laotiaanse moeder en een Duitse vader. Het is mooi om te zien hoe dit jongetje en dit meisje niet van elkaars zijde wijken. Zij zouden slechts voor een week naar de zomerschool komen, maar blijkbaar vinden zij het zo fijn op school, dat zij nog steeds blijven komen.
De school ligt aan een zandweg die nog helemaal gereconstrueerd moet worden. Onderdeel hiervan is de aanleg van een goot. Vooralsnog ligt er een plank over de goot en duwen wij iedere dag onze fiets over de plank. Echter: Op 23 juni konden we zelfs geen gebruik meer maken van de plank. De goot zelf stond nog in beton en was nog zacht. Geen probleem voor de Lao people….zij pakten onze fietsen en tilden deze boven hun hoofd over de goot en vervolgens hielpen zij deze 2 ‘oudjes’ (wij dus) met het springen over de goot.
En toen was het weer tijd om onze visa te verlengen….op naar de Immigratiedienst dus! Zij waren onlangs verhuisd, maar goed…..we konden dit in Luang Prabang verlengen en konden er met de fiets naartoe. Kwestie van formulier invullen, paspoorten en pasfoto’s inleveren en betalen en een dag later paspoorten ophalen inclusief stempel verlenging. De medewerkers waren niet echt aardig; een cursus klant-vriendelijkheid zou hier op z’n plaats zijn!
Langs de kant van de weg zien we vaak mensen zitten die bezig zijn met creative arts als het gaat om bloemschikken. Van bananenbladeren worden een soort feestmutsen gevouwen en afgezet met oranje bloemen (Afrikaantjes)…….
Engels spreken is hier voor de meeste mensen al een brug te ver en dat geldt tevens voor het Engels lezen en schrijven. Op een gegeven moment zag ik (Dees) bij een eettentje een bord staan met daarop de vermelding dat je voor een bepaalde vaste prijs kon eten. Men wilde duidelijk maken dat drankjes niet waren inbegrepen. In plaats van de vermelding except drinks, had men geschreven: accept drinks. Uiteraard kon ik het niet nalaten om de mensen te wijzen op dit foutje. Natuurlijk deed ik dit op een luchtige, humoristische manier. Blijkbaar werd het toch gewaardeerd dat ik hen opmerkzaam had gemaakt op de ‘mistake’, want ik werd uitgebreid bedankt (en dat was echt niet uit beleefdheid). Men vond het oprecht fijn dat zij nu zelf deze ‘slip of the pen’ konden corrigeren…
Even een schrijfblok kopen…..dat is geen kwestie van even…. als bijna niemand Engels spreekt….men blijft echter vriendelijk lachen en komt met van alles en nog wat aanzetten - van gum tot copieerpapier - maar uiteindelijk is de missie geslaagd.
Aan de keukentafel bij Manichan (Laotiaanse) en Peter (Belg) hebben we heel wat bijzondere gesprekken mogen voeren, met name over de cultuurverschillen tussen Zuid-Oost Azië en Europa…….a lot of funny, but also serious and personal stories.......O, wat blijven cultuurverschillen toch boeiend en wat zou er - in z’n algemeenheid - veel meer begrip zijn als mensen weredlwijd beter op de hoogte waren van cultuurverschillen.
Onze laatste les was op 26 juni. Partir c’est mourir un peu……Een afscheidsontbijtje en een afscheidslunch; spullen inleveren; iedereen gedag zeggen; groepsfoto’s maken en een certificaat in ontvangst nemen, met daarop de vermelding ESL teacher. Toen we vroegen wat ESL inhield, kregen we te horen: English Second Language Teacher…..hahaha!!!
En daarna? Welnu, we plakken er nog een weekje Laos aan! Eerst wordt de 63e verjaardag van Ben gevierd op 29 juni en dit heuglijke feit gaat gepaard met een excursie naar een vlinderpark en een bezoek aan de watervallen en wordt afgesloten met een etentje. Die verdere week zullen we een paar gastlessen gaan geven bij o.a. de boeddhistische monniken. Dit clubje hebben we gevonden via Big Brother Mouse, een project dat leesonderwijs in Laos bevordert. 2x daags kun je hier als vrijwilliger terecht om Engelse conversatie te geven. (De eigenaar van Big Brother Mouse blijkt een ouder te zijn van een leerling van de ABC International Pre-school).
7 juli is de dag dat we Laos gaan verlaten. Het was de bedoeling dat we naar Myanmar zouden gaan. Hoewel we via Workaway een heel mooi project hadden gevonden (language centre), heeft de host helaas nooit gereageerd. We zijn toen op zoek gegaan naar andere projecten (niet via Workaway, maar via worldwide orphanage searching). Echter: Dit werd afgeraden door de locale contactpersonen. Veiligheid zou bijvoorbeeld niet gegarandeerd kunnen worden. Ook heeft Nepal lange tijd op ons lijstje gestaan en daar waren we zelfs al welkom in een kindertehuis. Dit was een Workaway project. Echter: Vanwege de recente aardbeving (en), uiteindelijk toch besloten om ook Nepal te schrappen. Dit alles ten faveure van Thailand. In Thailand/Bangkok zullen we 2 maanden gaan werken op een internationale school. Dit project hadden we vorig jaar al gevonden. Lange tijd werd over en weer gemaild om een geschikte periode te vinden die voor beide partijen passend zou zijn. Uiteindelijk werd vastgelegd dat we van 6 augustus tot 4 september konden komen. Nu echter Myanmar (juli) en Nepal (september) niet doorgaan, hebben we gevraagd of we niet een maandje eerder mochten komen op het project in Thailand. We wisten echter dat de maand juli moeilijk zou zijn vanwege schoolvakantie, maar we hadden geluk….….in juli kunnen we in de library en in de office werken en in augustus (de geplande periode 6 augustus-4 september) kunnen we dan lesgeven. Opgelost dus!!!!!
En dit was dan alweer onze periode in Laos…….in het begin was het even wennen, maar al heel snel raakten we vertrouwd met het Montessori systeem en met het wonen en werken in Luang Prabang en op deze manier kunnen we dus weer een prachtige ervaring toevoegen aan alle voorafgaande bijzondere ervaringen!
Warme groet,
B&D
Cambodja……bedankt….aukoen (zo klinkt het)…….bedankt…..aukoen……bye Cambodja….. hello to Laos…………….
De laatste dag in kindertehuis KSEDO in Siem Reap/Cambodja had nog een kippenvelmomentje……het moment waarop de kinderen het lied zongen: ‘We are the world, we are the children…..’
De laatste dagen in Cambodja werden we benaderd door het Everest English Center in Vietnam waar wij gewerkt hebben van begin oktober tot medio december 2014. Men had een opmerkelijk verzoek……Please Ben and Dees, we want you to come back to the center…….
Via Workaway hebben we natuurlijk ook veel nieuwe contacten gekregen. Soms worden we benaderd door andere Workawayers die geinteresseerd zijn geraakt in een project waar wij hebben gewerkt, omdat zij bijvoorbeeld onze feedback/onze review voor het betreffende project hebben gelezen. Wij krijgen dan het verzoek om meer te vertellen over onze ervaringen en op basis daarvan is het dus al een paar keer voorgekomen dat men koos voor een project waar wij gewerkt hebben.
Sophal van ons guesthouse in Siem Reap/Cambodja had ons laten weten dat hij ons op 1 juni naar het vliegveld zou brengen inclusief zijn hele gezin, zijnde echtgenote Din en de 2 zoontjes. Men wilde ons graag uitzwaaien. Echter: 2 dagen voor vertrek moesten zij plotseling vertrekken, omdat de oma van Sophal ziek bleek te zijn. Een reis van 2 tot 3 uur volgde en het was onduidelijk wanneer men terug zou keren naar Siem Reap. Dit betekende dus dat wij al op 30 mei afscheid moesten nemen van de mensen waar we 6 weken hadden vertoefd. Het afscheid ging zoals altijd weer gepaard met daverende hoofdpijn bij mij (Dees).
Laos in vogelvlucht
In het groene, bergachtige en mysterieuze Laos maak je kennis met het oude Indochina. Het land verkeerde lange tijd in afzondering en wordt pas sinds de jaren negentig bezocht. Laos is een stuk minder ontwikkeld en traditioneler dan haar buurlanden Thailand, China en Vietnam, maar voor veel mensen dé highlight van Zuidoost-Azië. Het authentieke karakter, de vriendelijke en landelijke sfeer, de spectaculaire rivieren, prachtige tempels en nog nauwelijks ontdekte plekken maken Laos tot een fantastische bestemming.
Een bezoek aan Laos is een stap terug in de tijd. Tachtig procent van de wegen zijn niet geasfalteerd, elektriciteit is nog lang niet overal aangesloten en de economie is voornamelijk afhankelijk van de landbouw. Tegelijkertijd is de natuur van Laos grotendeels onbedorven, zijn traditionele bergdorpjes nauwelijks ontdekt en de commercie heeft het land tot nu toe redelijk met rust gelaten. Laos is echt nog een land om te ontdekken.
Laos…..veel groen en oude tempels. In de hoge bergen liggen authentieke dorpen verscholen terwijl je in de grotere steden, zoals Luang Prabang en Vientiane, de Franse overheersing terugvindt in koloniale cafés met koffie en stokbroodjes brie.
In het noorden vaar je over de machtige Mekong door het schitterende landschap, maak je mooie trekkings door de bergen en bossen, langs kleine dorpjes en grotten en zoef je bij backpackersoord Vang Vieng de rivier af in een tube langs diverse barretjes.
In het zuiden van Laos zie je de tempelruïnes van Wat Phu Champasak, koffieplantages op het Bolaven Plateau, de mooiste waterval van het land bij Tat Fan en relax je in het schitterende Si Phan Don: een archipel van maar liefst vierduizend eilanden.
Laos werd meegesleurd in de Vietnam-oorlog, ongetwijfeld de donkerste passage uit de geschiedenis van Laos. Laos had zwaar te lijden onder de clandestiene bommentapijten die de VS dropte in het noorden en noordoosten van het land. Laos heeft de trieste titel van meest gebombardeerde land uit de geschiedenis verworven. De VS dropte op Laos meer bommen dan op alle landen samen in de Tweede Wereldoorlog. En dan te bedenken dat Laos officieel eigenlijk geen deel uitmaakte van het conflict..............
De munteenheid in Laos is de Kip: 10.000 Kip is ongeveer 1 Euro.
Laos is een land waar je tot rust komt. Dat is ook niet moeilijk dankzij de laid-back lifestyle en de mogelijkheid een paar van de beste biertjes van Azië achterover te slaan, Beer Lao, genietend van een ondergaande zon boven de Mekong... De Laotianen zelf zeggen: “Don't rush, come to Laos”.
Tot zover………
De vlucht Siem Reap/Cambodja-Luang Prabang/Laos duurde slechts 2 uur (16.55 uur-18.55 uur) en werd uitgevoerd door Vietnam Airlines. Er zaten slechts 13 mensen in het vliegtuig. De reis verliep zeer voorspoedig. We vertrokken al een half uur eerder dan gepland. Toen we waren geland en alle douane-formaliteiten hadden geregeld - waaronder a visa on arrival - gingen we met een taxi naar ons guesthouse, Vilayvanh genaamd. Aldaar aangekomen maakten we kennis met de manager, zijnde Douk. Daarna nog even iets gedronken in een soort jungle-bar, Utopia genaamd, maar daar hielden we het al snel voor gezien. Onze eerste indruk van onze accommodatie: Een jeugdhonk; een gezellige bende……even schakelen……even wennen……
2 juni: Op naar onze werkplek, zijnde de ABC International Pre-school……het zou 15 minuten lopen zijn…….wij konden het echter niet vinden. Vele malen gevraagd; iedereen glimlacht zeer vriendelijk, maar niemand verstaat Engels. Uiteindelijk een tuk-tuk driver benaderd en hij bracht ons naar de school….54 kinderen tussen de 1,5 en 5 jaar oud, verdeeld over 3 kleuterklassen……De school is in handen van de Belg Peter en zijn Laotiaanse vrouw Manichan. De naam Manichan is haar Laotiaanse naam. Zij heeft ook nog een andere naam en dat is Linda. Peter en Manichan/Linda hebben 2 kinderen, te weten een zoon van 8 jaar (David) en een dochter van 6 jaar (Diana). De kinderen van Peter en Manichan zitten op een Vietnamees-Laotiaanse school. Thuis spreekt het gezin Engels en Laotiaans. Peter en zijn gezin wonen op school. Wij kunnen met Peter Nederlands spreken en met Manichan en de kinderen Engels. Het betreft Montessori-onderwijs. Ook onze werkplek is even schakelen…..even wennen…….
De eerste dag maakten we niet alleen kennis met Peter en Manichan, maar ook met enkele Laotiaanse leerkrachten. De namen zijn grappig: Pie, Neck, Lack, Noy en Piem (althans zo klinkt het). Deze laatstgenoemden spreken geen woord Engels! In feite moeten wij als internationale vrijwilligers de Laotiaanse leerkrachten aansturing geven. Medio juni zal er een nieuwe lerares Engels komen, afkomstig uit de Filippijnen, die geen woord Laotiaans spreekt! Wij zullen dan de lerares Engels assisteren. Het zal improviseren worden op alle fronten! Gelukkig heeft de school veel lesmateriaal. Verder is er een prachtige ‘playground’, waar de kleintjes naar hartelust kunnen spelen. Deze speeltuin staat zelfs open voor publiek.
Om te beginnen verdiepten we ons maar eens in de achtergronden van Montessori: Heterogene groepen, vrijheid, zelfcorrectie, duurzame materialen e.d. Tevens werd het begin gemaakt voor een dagelijkse aanpak: Creating a Montessori Learning Environment; Practical life (brain & body development); Sensorial life (writing preparation & brain development); Cultural development (reading preparation & general development); Language (enriched reading & writing); Math (quantities, numerals, decimal system).
Wij ontbijten en lunchen op school (de home made food smaakt heerlijk); ’s avonds regelen we ons ‘supper’ zelf. Overal kun je goedkoop eten. Wat te denken van: Fried Basil leave met chicken/pork/shrimp/liver/fish or squid?
Op school wordt onder leiding van Peter ook Aikido-les gegeven, zowel aan kinderen als aan volwassenen. De eerste les die zijn vrouw Manichan volgde, leverde haar meteen pijn in de nek op en dit werd weer teniet gedaan door een masseuse. De lijfspreuk van de founder van Aikido luidt: ‘I want considerate people to listen to the voice of Aikido. It is not for correcting others; it is for correcting your own mind’.
Uiteraard moet iedereen op blote voeten lopen in de school. In alle Zuid-Oost Aziatische landen waar we hebben gewerkt en gewoond is dit een feit. Telkens weer vraag ik (Dees) of ik de uitzondering mag zijn, vanwege het feit dat ik snel last krijg van bacteriële infecties als ik op blote voeten loop. Natuurlijk respecteer ik de cultuur, maar toch…….Gelukkig mag ik zachte badslippers/slippers van rubber dragen.
Behalve wij zou er nog een andere vrijwilliger werkzaam zijn op de school van Peter, zijnde de jonge knaap Chris uit Engeland. De eerste paar dagen kwam hij echter niet opdagen. Toen wij arriveerden waren er net 2 andere vrijwilligers vertrokken. En die bewuste Chris? Die kwam helemaal niet meer opdagen en had Peter ook niet ingelicht over het feit dat hij niet meer zou komen.
Alle staatsscholen in Laos hebben 3 maanden vakantie (juni/juli/augustus) De private school van Peter en Manichan zijn slechts de laatste 2 weken van juli gesloten. De rest van de maanden zijn zij geopend en organiseren dan de zogenaamde zomerschool. Het is puur toeval dat de zomerschool begon op 2 juni, de dag dat wij ook gingen starten op deze ABC International Pre-school. Overigens: Het was maar goed dat we niet op 1 juni waren gestart, want dat bleek een ‘Public Holiday’ te zijn…Children’s Day…..
Het is met recht een internationale school….we horen de kleintjes Duits, Frans, Engels/Amerikaans, Laotiaans spreken. Voor de meesten echter is Laotiaans hun eerste taal en komen zij naar deze school om basic English te leren. Veel kinderen hebben 1 Laotiaanse ouder en bijvoorbeeld 1 ouder uit Duitsland, Frankrijk, Amerika enz.
In de hal van de school trof ik de volgende spreuk aan: Logic will get you from A to B. Imagination will take you everywhere. Imagination is everything. It is the preview of life’s coming attractions. Imagination is more important than knowledge.
Onderstaand een voorbeeld van een rooster. (Weliswaar een beetje vervormd, maar goed.....). Iedere dag moet je bijhouden wat je hebt gedaan in de lessen. Iedere week moet er een evaluatieformulier ingeleverd worden. Er wordt gewerkt met een week/maandthema. Het woord Anuban betekent kleuterklas. Wij krijgen de allerkleinsten (1,5 jaar) en de oudsten (5 jaar).
MONDAY
ວັນຈັນ TUESDAY
ວັນອັງຄານ WEDNESDAY
ວັນພຸດ THURSDAY
ວັນພະຫັດ FRIDAY
ວັນສຸກ
8.00–9.00
WELCOME & BREAKFAST
ຮັບເດັກ ແລະ ອາຫານເຊົ້າ
9.00–9.20
ANUBAN 0
ENGLISH CIRCLE
TIME
SONGS or RHYMES – DANCE OR MOVEMENTS OR GYM – INTRODUCING NEW MATERIAL – CIRCLE GAMES
SONGS or RHYMES – DANCE OR MOVEMENTS OR GYM – INTRODUCING NEW MATERIAL – CIRCLE GAMES
SONGS or RHYMES – DANCE OR MOVEMENTS OR GYM – INTRODUCING NEW MATERIAL – CIRCLE GAMES
SONGS or RHYMES – DANCE OR MOVEMENTS OR GYM – INTRODUCING NEW MATERIAL – CIRCLE GAMES
SONGS or RHYMES – DANCE OR MOVEMENTS OR GYM – INTRODUCING NEW MATERIAL – CIRCLE GAMES
9.20–10.00
ANUBAN 0
ENGLISH LESSON MONTESSORI PRACTICAL LIFE
LANGUAGE : ABC
INTRODUCING A NEW LETTER PER WEEK, PRE - WRITING OR WRITING USING : SONGS/RHYMES/
JIGSAWS/MATCHING/ TREASURE BAG/FLASH CARDS…/OBJECTS-CARDS/THEME OF THE MONTH
MONTESSORI
SENSORIAL
& NUMBERS
COLORS, SIZES, SOUNDS, SHAPES & NUMBERS, SMELL LANGUAGE : VOCABULARY
THEME OF THE MONTH
OPEN LESSON
(For the teacher)
10.00-11.00
FRUIT SNACK & OUTSIDE PLAY
11.00-11.15
ANUBAN 1
ENGLISH CIRCLE
TIME
SONGS or RHYMES – DANCE OR MOVEMENTS OR GYM – INTRODUCING NEW MATERIAL – CIRCLE GAMES
SONGS or RHYMES – DANCE OR MOVEMENTS OR GYM – INTRODUCING NEW MATERIAL – CIRCLE GAMES
SONGS or RHYMES – DANCE OR MOVEMENTS OR GYM – INTRODUCING NEW MATERIAL – CIRCLE GAMES
SONGS or RHYMES – DANCE OR MOVEMENTS OR GYM – INTRODUCING NEW MATERIAL – CIRCLE GAMES
SONGS or RHYMES – DANCE OR MOVEMENTS OR GYM – INTRODUCING NEW MATERIAL – CIRCLE GAMES
11.15-12.00
ANUBAN 1
ENGLISH LESSON
ພາສາອັງກິດ MONTESSORI PRACTICAL LIFE
LANGUAGE : ABC
INTRODUCING A NEW LETTER PER WEEK, PRE - WRITING OR WRITING USING : SONGS/RHYMES/
JIGSAWS/MATCHING/ TREASURE BAG/FLASH CARDS…/OBJECTS-CARDS/THEME OF THE MONTH
MONTESSORI
SENSORIAL & MATHS
COLORS, SIZES, SOUNDS, SHAPES & NUMBERS, SMELL CULTURAL : ART & SCIENCE
Health & Safety – Geography-Botany- Nature – USE the Theme of the month (week)
LANGUAGE : VOCABULARY
THEME OF THE MONTH
REPETITION & OPEN LESSON
12.00-14.00 LUNCH & NAP TIME
ອາຫານທ່ຽງ ແລະ ເຂົ້ານອນ
Voor ons is het programma dan afgesloten. De Laotiaanse teachers gaan nog even door:
Van 14.00-tot 15.00 uur: Refresh, outside play and snacktime.
Van 15.00-tot 15.40 uur: Serious learning.
Van 15.40-tot 16.00 uur: Singing-rhyming-recapitulation.
En dit is slechts een voorbeeld voor de Anuban 0 (kinderen van ongeveer 1,5 jaar) en de Anuban 1 (kinderen van ongeveer 2,5-3 jaar). Er is ook nog een rooster voor de Anuban 2 (kinderen van ongeveer 4-5 jaar).
Onze eerste dag- 2 juni - was voornamelijk een introduktiedag inclusief wegwijs worden in het Montessori lesmateriaal; een dag later begonnen we dan echt..…!!! Op onze eerste werkdag kregen we slecht nieuws uit Nederland: Onze huurder zal m.i.v. 31 augustus gaan vertrekken uit ons appartement.
Wij beginnen de dag met de allerkleinsten (1,5 jaar oud) en dat vinden we eerlijk gezegd niet zo leuk. Voor ons is dit veel te weinig omvattend. Gelukkig eindigen we met de oudste kleuters (5 jaar), maar ook deze kleintjes zijn voor ons eigenlijk veel te klein, maar goed…..we gaan het maar een kans geven. Natuurlijk hadden we liever oudere jeugd gehad, maar we waren al blij dat we dit project in Laos hadden gevonden.
Inmiddels hebben we leenfietsen van Peter gekregen, zodat we met de fiets van school naar ons guesthouse kunnen gaan en omgekeerd. Ook is het handig om een fiets te hebben om de omgeving te kunnen verkennen.
We zijn blij dat we er niet voor gekozen hebben om onze accommodatie op school te hebben, want dat had namelijk ook gekund. Echter: We hadden dan moeten overnachten in één van de klaslokalen en hadden iedere dag in alle vroegte onze slaapplek moeten omtoveren in klaslokaal en ’s avonds het klaslokaal weer moeten omtoveren in slaapplek. Zoals gezegd is onze accommodatie een guesthouse. Peter had echter ook laten weten dat hij eventueel nog een studio voor ons op het oog had, waar een Belg en een Duitser woonden. Samen vergeleken we de plussen en minnen van het guesthouse en de studio en besloten uiteindelijk om in het guesthouse te blijven. Bovendien mag je zonder werkvergunning eigenlijk niet in zelfstandige woonruimte wonen, maar moet je in bijvoorbeeld een guesthouse verblijven.
Wij zien hier veel jonge monniken. Zij zijn allen gehuld in een oranje gewaad. Vaak zijn het nog jonge kinderen van 7,8,9 jaar oud. Lijkt dus geen bewuste keuze om op zo’n jonge leeftijd al te hebben gekozen voor een leven als monnik. Navraag bij een student rechten maakte duidelijk dat het geen bewuste keuze is, maar het blijkt uit nood geboren te zijn. Deze jonge kinderen komen vaak uit arme gezinnen en de ouders sturen de kinderen dan naar de pagode/tempel, alwaar zij monnik kunnen worden en zodoende de mogelijkheid hebben om te gaan studeren. ‘s Ochtends gaan deze jonge monniken de straat op om te vragen voor aalmoezen.
Toen de vrouw van Peter, zijnde Manichan, zag dat Ben medicatie gebruikte voor zijn ‘high BP’, ging zij meteen naar de tuin om de bladeren van een bepaalde plant te plukken en bracht dit vervolgens aan de kook. Het sap kreeg Ben om op te drinken. Inmiddels heeft zij een hele grote fles voor hem van dit spul in de koelkast gezet.
Van Peter hebben we een USB-stick gekregen met daarop heel veel kinderliedjes/video’s e.d. Deze kunnen we rechtstreeks in de TV in het klaslokaal inpluggen en de les kan beginnen. De video’s van o.a. ‘dream English’ zijn zeer de moeite waard! Het is met recht: Learning by doing; liedjes in combinatie met acties/handelingen.
Tijdens een lesje cultural life (culture/nature), werden de beginselen van een natuurkundeles op speelse wijze bijgebracht: Which items are floating and which items are sinking? De kleintjes vonden het prachtig om allerlei voorwerpen in een bak water te leggen en met eigen ogen te zien of de voorwerpen bleven drijven of niet. We gingen zelfs de tuin in om blaadjes en steentjes te zoeken. Conclusie: Een muntstuk, een sleutel, een koraal en een flesje water zonken; de rest (vormpjes, blokjes, hout, plastic e.d.) bleef allemaal drijven.
Inmiddels de namenlijst van de kinderen ontvangen: In Anuban 0 zitten kinderen die - over het algemeen genomen - geboren zijn in 2012 en 2013. Wij proberen hun namen te onthouden: Anad, Dock Fai, Can, Lucas, Oskar, Nine, Njing, Arthit, Nick, Ton, Jdent, Minny, Maeck, Shogun, Tamew, Nawa. In Anuban 2 zitten de kinderen die veelal geboren zijn in 2010 en 2011, zoals: Lucy, Luca, Ning Nong, Photter, Tictu, Poppy, Mins, Alec, Nam Neung, Nam Saa, Alan, Mali, Othop, Lorenz (een Duits jongetje), Neuy. Aangezien we geen les geven in Anuban 1, zal ik verder maar geen namen meer noemen. Volgens mij leer ik bovengenoemde namen al nooit! De klas Anuban 0 is geel van kleur. Anuban 1 is groen en Anuban 2 is blauw.
Het Montessori-onderwijs is een compleet nieuwe ervaring……. Iedere les start met een warming up: Songs, rhymes, dance, gym, circle games, introducing new material etc. Vervolgens zijn er lessen op het gebied van practical life (control of movement/care of the person/care of the environment/grace and courtesy); sensorial life (sounds/colors/sizes/smell); language (ABC/pre-writing/matching/vocabulary/sounds of letters/theme/matching/flash cards/object cards); maths (shapes/numbers); cultural life (art/science/health/safety/geography/botany/nature); open lessons etc.
De materialen zijn duurzaam; er wordt eigenlijk geen papier gebruikt. De theoretische achtergronden vind ik (Dees) wel interessant; de toepassing in de dagelijkse praktijk lukt ook best. Echter: De doelgroep kan ons beiden niet bekoren. De kinderen zijn gewoon te jong. In de pauze wordt er gespeeld in de playground of in een ruimte waar een hele grote mat ligt. In de grote hal van de school eten alle kleintjes. Wij zelf eten in de keuken. Iedere week wordt er met een thema gewerkt. Onze eerste week stond in het teken van: It’s all about me/my body/my family/my friends. De topic van de tweede week was: Animals. En de thema’s van week 3 en 4 waren achtereenvolgens: Seasons en Food.
Enkele voorbeelden van een practical life lesson: Folding napkins, hand washing, table washing, walking in the room (walking around the circle, walking around a mat, walking around multiple mats, walking with a book on your head, walking with a tray etc.). Voorbeelden van een sensorial life lesson: Sound cylinders, colored tablets, pink-tower, coloring books, mystery bag, brown stairs etc.). Een paar voorbeelden van een cultural lesson: Floating or sinking, light and shadows, using a magnifying glass, water color paints, working with magnetism etc.) Voorbeelden van een language lesson: Sand paper letters en/of pre-writing with the sand tray en/of real writing en/of jigsaws en/of blindfold activities en/of storytelling en zo kunnen we nog wel een tijdje doorgaan. We zitten al helemaal in de Montessori-setting!
En dan krijgen we bericht van onze goede vriend Paul uit Ghana, i.v.m. het feit dat er overstromingen ten gevolge van zware regenval hebben plaatsgevonden in het Zuiden van het land. Wij hadden dit al op internet gelezen. Er waren zelfs mensen geweest die in de hoofdstad Accra bij een benzinestation hadden geschuild voor het overtollige water. Deze schuilplek echter bleek niet veilig te zijn, want een explosie bij dit fuel filling station maakte alsnog een einde aan het leven van velen. Paul liet blijken dat hij bang is dat ook het Noorden (Tamale) getroffen zal worden, want hij liet weten: …..we in the North are also expecting heavy storm, so we need your prayers………..
Beiden zijn wij niet gecharmeerd van honden en katten. Helaas is er hier geen gebrek aan loslopende honden en katten (zelfs op school is een kat). Niet alleen in Laos is dit het geval; in andere Zuid-Oost Aziatische landen wemelt het ook van deze viervoetige exemplaren. Op 6 juni gaat het bijna mis…….als we de was naar de buren van het guesthouse brengen - die een laundry service hebben - komt er een hond op Ben af, voorzien van een muilkorf. Alertheid alom! De baas van de wasserij probeert de hond weg te jagen, maar de hond heeft het blijkbaar op Ben gemunt en komt terug. Het beest maakt aanstalten om te bijten. Gelukkig verhindert de muilkorf dit. Ben voelt de muilkorf echter al tegen zijn achterbeen. Dan haalt de man van de wasserij een bezem en begint de hond te slaan. Op dat moment kan Ben ontsnappen……pff……….
Ons eerste vrije weekend in Luang Prabang werd de omgeving per fiets verkend…..een waar food-paradise……..er is zelfs een straat omgedoopt tot ‘ foodstreet’. En soms duikt er zelfs een ‘French bakery’ op…….We zagen de Mekong rivier, prachtige pagodes/tempels en bezochten een park. Ook werd er een USB-stick aangeschaft, i.v.m. lesmateriaal voor de kleintjes. Hoewel we nauwelijks in Laos zijn gearriveerd, zijn de eerste contacten alweer gelegd met een volgend project in een volgend land. Een reisplanning kan daarvoor ook niet ontbreken. Als we naar het eerste ticket-office gaan, treffen we de baas aan die het volgen van een voetbalwedstrijd op TV belangrijker vindt dan klanten. Hij geeft nauwelijks antwoord op onze vragen en elke moeite lijkt te veel gevraagd. We besluiten dan ook om naar een tweede ticket-office te gaan. Dit keer krijgen we gelukkig te maken met een actieve vrouw die meedenkt en alles snel kan regelen. Wel zo prettig………
Het eerste Laotiaanse woord inmiddels geleerd, namelijk: bedankt; oftewel…..chop chai (uitspraak: kop kai) lai lai…..thank you very much.…!
Ons onderkomen in het guesthouse is ietwat basaal. Voorbeeld: Als je wilt douchen, moet je met de sproeier een klap tegen een schakelaar geven en dan maar hopen dat ie het doet………..verder gaan de lampen om de haverklap kapot en zitten we soms in ‘complete darkness’, maar…….we voelen ons er steeds meer thuis en hebben een goed contact met beheerder Douk, die samen met zijn zus het guesthouse runt. Ook is er een student rechten die bijspringt en ook met hem voeren we leuke gesprekken. Soms is er veel jeugd aanwezig, maar daar ondervinden we totaal geen hinder van. Wij vinden het eigenlijk best rustig.
Regen, regen, regen op 8 juni. De weg waar de nieuwe school aan ligt is een zandweg en deze was veranderd in een modderpoel. Onze slippers bleven steken in de modder. Buiten spelen in de pauze was dan ook niet aan de orde. Het kleine grut moest binnen vermaakt worden met o.a. een skippy ball race.
Op 15 juni begon de nieuwe lerares Engels, afkomstig uit de Filippijnen. Op 10 juni maakten we al kennis met haar. Zij heet Emma. Fijn dat we met haar Engels kunnen spreken, want met de Laotiaanse teachers kunnen we echt geen woord wisselen! Zij spreken namelijk geen woord Engels…..…In Anuban 0 waar wij met de allerkleinsten werken, zijn drie Laotiaanse juffen te vinden, te weten: Pie, Piem en Noj. In Anuban 2 (de oudste kleuters) werken we samen met de Laotiaanse leerkracht Neck. Laatstgenoemde vinden wij het meest aktief en betrokken. De Laotiaanse juf Lack staat in Anuban 1 en aangezien wij daar niet werken, is zij niet onze direkte collega. Wij zien haar slechts in de wandelgangen. Aangezien er nu een extra leerkracht is in de persoon van Emma, werd ons lesrooster besproken. Op 12 juni bogen Peter, Emma en wij beiden - als zijnde de vrijwilligers - ons over het inhoudelijke aspect van de timetable. Iedere dag zullen we vanaf nu samen komen om de les van de volgende dag voor Anuban 2 te bespreken. Aangezien ik (Dees) het programma al voor een hele week had gemaakt, zal mijn opzet als leidraad worden gebruikt. Emma is te vinden in Anuban 1 + 2 en Ben en ik nemen nog steeds Anuban 0 + 2 voor onze rekening (samen met de Laotiaanse teachers en nu dus ook samen met Emma, althans voor Anuban 2).
Ontbijt en lunch op onze school zijn heerlijk….van croque monsieur tot kokosnootmelk met rijstbloem en van tofu tot home-made pineapple jam en van sticky rice (plakrijst waar je een bolletje van maakt en met je handen moet eten) tot scrambled of fried egg of roerei en van nemkhao (een soort rijst-pannekoek; lijkt precies op een haring!) tot rijstsoep en van toasted bread en stokbrood met kaas en vleeswaren tot yoghurt met mango inclusief het sap van sugarcane en van noodle soup tot rijst, groente/vlees/vis en van meloen met kokosnootmelk en palmsuiker tot banana leave with fish or meat en van spaghetti tot…..nou ja….alles wat daar tussen in zit……………Het is duidelijk dat zowel Peter als Manichan erg van koken houden. Manichan liet ons weten: ‘I like it so much that you eat everything; a lot of volunteers they don’t like this or that, but you like all’. En dat is waar……wij zijn nu bijna 9 maanden weg uit Ghana en genieten al die tijd al (met uitzondering van 5 weken Nieuw-Zeeland) van die heerlijke Zuid-Oost Aziatische keuken. En dan maakt het voor ons niets uit of we eten in Vietnam, Maleisie, Cambodja of Laos, overal is het smullen……en dan denken we wel eens terug aan die eenzijdige voeding in Ghana en dat 7 jaren lang…..
En dan is het weer tijd om te pinnen bij de ATM. Ieder land heeft zo z’n eigen gebruiken. In Laos heeft men als betaalmiddel de Kip. 1 miljoen Kip is ongeveer 110 Euro. Het is dus een eitje om hier kortstondig miljonair te zijn…..hahaha! Bij de pinautomaat aangekomen, was op dat moment een bankemployé doende om de automaat vanaf de straatzijde te vullen. Een eerste gedachte die dan opkomt is: ‘Lijkt me veiliger om dit vanuit de binnenkant te doen’. Aan het deurtje onder de automaat hing een indrukwekkende sleutelbos. Achter het deurtje bevond zich de kluis. Deze kluis werd met een code geopend. Vervolgens werden er een vijftal bakken uit de automaat gehaald. Nieuwe bakken, volledig gevuld met bankbiljetten, stonden al klaar op het trottoir. Deze werden via geleiders in de automaat geschoven. Tenslotte werd er met een borsteltje driftig gepoetst in het mechanische gedeelte van de automaat. Stof is nu eenmaal een boosdoener. De mensen van de security die een oogje in het zeil moesten houden, leken zich niet te bekommeren om hun taak. Zij waren namelijk gezellig aan het kletsen en hadden weinig oog voor het vullen van de automaat. Dit alles nam 20 minuten in beslag. Als je deze situatie vergelijkt met Nederland, dan moet je toch wel even glimlachen……
Het centrum van Luang Prabang is gesitueerd rondom een berg, mount Phousi genaamd. Je fietst eigenlijk altijd rondom de berg. Boven op die berg (100 m. hoog) staat een tempel en daar kun je naar toe klimmen. ’s Morgens tref je daar monniken aan, waar je een gesprek mee aan kunt knopen.
Het is rainy season en dat betekent dus dat het soms behoorlijk hard regent. Op onze kamer is het vochtig; de kleding is klam geworden (conform Ghana). Zaten we in Cambodja in de stofwolken, hier in Laos hebben we te maken met vocht.
De vrouw van Peter, zijnde de Laotiaanse Manichan, is - naast hun ‘international school’ - ook nog parttime werkzaam bij een overheidsinstelling, Lanith genaamd (Lao National Institute of Tourism and Hospitality). Het is de bedoeling dat in de restaurants en bij de food sellers op de straat een controle komt op de kwaliteit van het voedsel. Indien men voldoet aan de eisen, krijgt men een certificaat. Verder staat Manichan op een lijst van 26 personen die een kans maken om begin 2016 uitgezonden te worden naar de UK voor een periode van 6 maanden. In de UK zal dan o.a. de Laotiaanse keuken worden geïntroduceerd en gepromoot. Spannend dus voor Manichan! (en voor Peter natuurlijk). En…..jawel hoor…..Manichan behoort tot de uitverkorenen en mag dus voor een half jaartje naar Londen.
Manichan is een lieve, wijze vrouw en we voeren waardevolle gesprekken in de keuken…..tussen alle bedrijven door……
Op 11 juni maakten we op de school van Peter kennis met de Nederlandse Ineke. Zij heeft samen met haar Nederlandse partner Olaf een butterfly park in Luang Prabang. Er werd dus even gezellig Nederlands gekletst. En wie weet gaan wij dit vlinderpark nog eens bezoeken tijdens onze periode in Laos (is vanwege onderhoud gesloten tot 20 juni) en zouden dit dan kunnen combineren met een bezoekje aan bekende watervallen, aangezien het vlinderpark van Olaf en Ineke vlakbij de watervallen ligt. Op 14 juni liepen we bij een travel agency naar binnen en daar was medewerker Sabou bereid om dit uitstapje op maat te verzorgen…….because you are volunteers, my uncle will bring you with the tuk-tuk…….Nou, we zullen zien……..
Als we over een paar maanden op verlof komen naar Nederland, wordt het tijd om naar de tandarts te gaan. Voor de tweede keer in 8 maanden tijd is er een stuk kies afgebroken bij Ben. (Steentjes in de rijst…..). Hoewel de tandarts in Laos dit klusje voor omgerekend zo’n 10 Euro zou kunnen klaren, geeft Ben toch maar de voorkeur aan de Nederlandse tandarts.
Bloeddrukmedicatie kopen in Laos….…....erg goedkoop, maar….voordat je er daadwerkelijk over kunt beschikken, gaan er veel fietstochtjes richting apotheek aan vooraf. De betreffende apotheek hier in Luang Prabang staat met een skype-verbinding in contact met de apotheek in de hoofdstad Vientiane. Na enkele weken is dan eindelijk de gevraagde hoeveelheid in Luang Prabang gearriveerd en wel per vliegtuig vanuit Vientiane. Blijkbaar vond men toch dat Ben wel erg lang op zijn bestelling had moeten wachten, want men liet hem weten:.…’Sorry mister Ben; it took too long…..’
Even naar de pedicure…..in een soort van achteraf schuurtje…..erg goedkoop. (Omgerekend 10.000 Kip, ongeveer 1 Euro).
Beetje kunst/cultuur happen…….een expositie bezocht (schilderkunst), in een fairtrade winkeltje annex eettentje, dat gerund wordt door een vrouw uit Canada. Verder het National Museum (Royal Palace) en de nightmarket bezocht. In dit museum is men erg strict. Blote armen worden niet getolereed, dus moest ik (Dees) voor 5.000 Kip (ongeveer 0,50 eurocent) een jasje lenen. Ook was er een expositie van de royal cars.
Op 15 juni begonnen we alweer aan onze derde schoolweek……….’s Morgens kwam de regen met bakken uit de lucht vallen en was het onmogelijk om met de fiets naar ons werk te gaan. De tuk-tuk bracht uitkomst. Wij - being the foreign volunteers - waren natuurlijk op tijd; dat gold echter niet voor alle Laotianen. In Ghana was het niet anders. Regen is een algemeen aanvaard excuus om later of helemaal niet te komen.
De Laotiaanse juf Neck van Anuban 2 heeft een opgezwollen wang. In onze beleving is het tijd om naar een tandarts te gaan, maar okay…this is Laos, dus Manichan (de Laotiaanse vrouw van Peter) ging eerst in de weer met de ‘natural herbs’, de ‘local treatment’ dus….Juf Neck kon nauwelijks lesgeven en legde haar hoofd op de tafel….en sliep….Gelukkig werd de pijn inclusief zwelling minder dankzij de ‘herbs’ van Manichan, maar toch kon een bezoekje aan de tandarts uiteindelijk niet ontbreken.
Wij vinden het prettig om in Anuban 2 samen te werken met Emma (de leerkracht Engels afkomstig uit de Filippijnen). Wij lieten Peter weten dat we samen een goed team vormen en by the way…..Emma is good due to class-management…………..! Echter: De tweede werkdag van Emma moest zij al verstek laten gaan……ziek…….stomach problems……………..
Toen ik de kleintjes van Anuban 2 liet weten dat juf Neck pijn had aan haar kies en juf Emma pijn had in haar maag en ik toevoegde: ‘So I have to do it all alone’, liet de kleine Mali van 4 jaar weten: ‘But teacher, then we can help you’…….
Juf Emma kwam op haar derde werkdag niet meer opdagen……zij had plotseling besloten om terug te gaan naar de Filippijnen. Zij voelde zich niet lekker, had een vervelende ervaring gehad in Laos en werd door haar vriend en ouders geadviseerd om terug te komen naar de Filippijnen. Tsja….in onze beleving erg jammer, maar goed….blijkbaar was het voor haar te moeilijk om haar thuissituatie tijdelijk los te laten. Hopelijk krijgt zij geen spijt van haar overhaaste beslissing als ze terug is in de Filippijnen. Waarom niet jezelf een kans geven en meer tijd om te wennen aan een ander land? Natuurlijk is het niet altijd gemakkelijk om in het buitenland te wonen en te werken, maar onze ervaring is dat je eigenlijk alleen maar wint in plaats van verliest. Het is juist heel goed om je comfort-zone te verlaten, maar ja…..dat zeggen wij na 10 jaar vijwilligerswerk wereldwijd.
De founders van de school, zijnde Peter (een Belg) en Manichan (een Laotiaanse) zijn fijne mensen. Wij hebben een goed contact samen en het klikt prima tussen ons. Wij wisselen veel informatie uit en voeren mooie gesprekken. Naarmate de tijd vordert voelen wij ons steeds meer thuis. De sfeer is erg gezellig. Manichan is erg gecharmeerd van de alternatieve geneeswijze. Haar droom is om een healing center te bouwen aan de Mekong rivier. Toen wij haar lieten weten: ‘But you have just built your school’, was haar reactie: ‘Oh no problem, I have a big plot where I can build again’. En dat terwijl de nieuwe school nog in de afwerkfase zit; nog steeds worden er dingen verfraaid e.d.
Tijdens de schoolpauze worden we geacht om allerlei aktiviteiten met het kleine grut te organiseren: Spelen op een mat; schoolyard games doen; school- speeltuin bezoeken e.d. Voor een groepje kinderen blijkt een grote schommel favoriet te zijn. In dit schuitje kunnen zeker 6 kinderen plaatsnemen. Deze swing is number one! En toen we er een fantasie-verhaal bij vertelden, was het feest helemaal compleet. Telkens weer vlogen we in ons zelf gefantaseerde vliegtuig de wereld over…….Op deze internationale school zitten ook een paar Franstalige kinderen. Eén van hen praat tijdens de fantasie vlucht honderduit in z’n moedertaal. Het is ontzettend grappig om dit kleine ventje Frans te horen praten.
Langs de kant van de weg zie je regelmatig Laotianen zitten op een stoel achter een tafeltje onder een parasol. Er wordt driftig geschreven. What is happening? Er worden loten verkocht. De loterij is bijzonder populair in Laos. Men houdt van kansspelen. Mensen klagen hier vaak dat ze geen geld hebben, maar men speelt wel altijd weer mee in die loterij.
Een komisch voorval……Ben wordt op straat aangesproken door een tuk-tuk driver en wel op de volgende wijze: ‘I have a beautiful lady for you to do boum-boum for only 300.000 Kip (ongeveer 33 Euro). Ben - ook altijd wel in voor een geintje - doet net of hij het niet goed verstaan heeft en zegt: ‘Come again please’. Als de tuk-tuk driver zijn zin herhaalt, wijst Ben op zijn trouwring en zegt: ‘Master, I have a wife; I am married’. Daarop reageert de tuk-tuk driver laconiek met de woorden: ‘Oh no problem sir’. Ben neemt afscheid met een schaterlach en laat de tuk-tuk driver in verwarring achter.
Beiden waarschijnlijk iets verkeerds gegeten, want we hebben buikklachten…....Ben voelt zich echt belabberd…..ik (Dees) kom er beter vanaf. Gelukkig duurde het slechts 1 dag.
Onze laatste week op de ABC International Pre-school begon op 22 juni……...Manichan liet ons weten: ‘We will miss you so much’ en dat is wederzijds. We hebben een ontzettend fijne band opgebouwd in de afgelopen maand. Na ons zullen er 2 nieuwe vrijwilligers starten en wel op 29 juni tot aan de grote vakantie, zijnde 17 juli. Dan gaat de school slechts 2 weken dicht. De nieuwe vrijwilligers komen uit Zuid-Afrika en verblijven ook in ons guesthouse.
De laatste dagen deed ik veel storytelling…….de kleintjes hingen aan mijn lippen…..
Een moeder van één van de leerlingen (Benny die als een leeuw over zijn jongere zusje waakt) kwam op 23 juni op school om te vragen wat haar kind een dag eerder op school had gegeten, want ze had het idee dat zoontje-lief een voedselvergiftiging had opgelopen. Tsjonge jonge…..wij kunnen begrijpen dat Peter en Manichan wel eens moe worden van alle ‘complaints’ van de ouders. In z’n algemeenheid verwacht men vaak wonderen….het kind moet in no time kunnen lezen, schrijven, Engels kunnen praten enz.enz. Even terug naar Benny: Benny en zijn zusje hebben een Laotiaanse moeder en een Duitse vader. Het is mooi om te zien hoe dit jongetje en dit meisje niet van elkaars zijde wijken. Zij zouden slechts voor een week naar de zomerschool komen, maar blijkbaar vinden zij het zo fijn op school, dat zij nog steeds blijven komen.
De school ligt aan een zandweg die nog helemaal gereconstrueerd moet worden. Onderdeel hiervan is de aanleg van een goot. Vooralsnog ligt er een plank over de goot en duwen wij iedere dag onze fiets over de plank. Echter: Op 23 juni konden we zelfs geen gebruik meer maken van de plank. De goot zelf stond nog in beton en was nog zacht. Geen probleem voor de Lao people….zij pakten onze fietsen en tilden deze boven hun hoofd over de goot en vervolgens hielpen zij deze 2 ‘oudjes’ (wij dus) met het springen over de goot.
En toen was het weer tijd om onze visa te verlengen….op naar de Immigratiedienst dus! Zij waren onlangs verhuisd, maar goed…..we konden dit in Luang Prabang verlengen en konden er met de fiets naartoe. Kwestie van formulier invullen, paspoorten en pasfoto’s inleveren en betalen en een dag later paspoorten ophalen inclusief stempel verlenging. De medewerkers waren niet echt aardig; een cursus klant-vriendelijkheid zou hier op z’n plaats zijn!
Langs de kant van de weg zien we vaak mensen zitten die bezig zijn met creative arts als het gaat om bloemschikken. Van bananenbladeren worden een soort feestmutsen gevouwen en afgezet met oranje bloemen (Afrikaantjes)…….
Engels spreken is hier voor de meeste mensen al een brug te ver en dat geldt tevens voor het Engels lezen en schrijven. Op een gegeven moment zag ik (Dees) bij een eettentje een bord staan met daarop de vermelding dat je voor een bepaalde vaste prijs kon eten. Men wilde duidelijk maken dat drankjes niet waren inbegrepen. In plaats van de vermelding except drinks, had men geschreven: accept drinks. Uiteraard kon ik het niet nalaten om de mensen te wijzen op dit foutje. Natuurlijk deed ik dit op een luchtige, humoristische manier. Blijkbaar werd het toch gewaardeerd dat ik hen opmerkzaam had gemaakt op de ‘mistake’, want ik werd uitgebreid bedankt (en dat was echt niet uit beleefdheid). Men vond het oprecht fijn dat zij nu zelf deze ‘slip of the pen’ konden corrigeren…
Even een schrijfblok kopen…..dat is geen kwestie van even…. als bijna niemand Engels spreekt….men blijft echter vriendelijk lachen en komt met van alles en nog wat aanzetten - van gum tot copieerpapier - maar uiteindelijk is de missie geslaagd.
Aan de keukentafel bij Manichan (Laotiaanse) en Peter (Belg) hebben we heel wat bijzondere gesprekken mogen voeren, met name over de cultuurverschillen tussen Zuid-Oost Azië en Europa…….a lot of funny, but also serious and personal stories.......O, wat blijven cultuurverschillen toch boeiend en wat zou er - in z’n algemeenheid - veel meer begrip zijn als mensen weredlwijd beter op de hoogte waren van cultuurverschillen.
Onze laatste les was op 26 juni. Partir c’est mourir un peu……Een afscheidsontbijtje en een afscheidslunch; spullen inleveren; iedereen gedag zeggen; groepsfoto’s maken en een certificaat in ontvangst nemen, met daarop de vermelding ESL teacher. Toen we vroegen wat ESL inhield, kregen we te horen: English Second Language Teacher…..hahaha!!!
En daarna? Welnu, we plakken er nog een weekje Laos aan! Eerst wordt de 63e verjaardag van Ben gevierd op 29 juni en dit heuglijke feit gaat gepaard met een excursie naar een vlinderpark en een bezoek aan de watervallen en wordt afgesloten met een etentje. Die verdere week zullen we een paar gastlessen gaan geven bij o.a. de boeddhistische monniken. Dit clubje hebben we gevonden via Big Brother Mouse, een project dat leesonderwijs in Laos bevordert. 2x daags kun je hier als vrijwilliger terecht om Engelse conversatie te geven. (De eigenaar van Big Brother Mouse blijkt een ouder te zijn van een leerling van de ABC International Pre-school).
7 juli is de dag dat we Laos gaan verlaten. Het was de bedoeling dat we naar Myanmar zouden gaan. Hoewel we via Workaway een heel mooi project hadden gevonden (language centre), heeft de host helaas nooit gereageerd. We zijn toen op zoek gegaan naar andere projecten (niet via Workaway, maar via worldwide orphanage searching). Echter: Dit werd afgeraden door de locale contactpersonen. Veiligheid zou bijvoorbeeld niet gegarandeerd kunnen worden. Ook heeft Nepal lange tijd op ons lijstje gestaan en daar waren we zelfs al welkom in een kindertehuis. Dit was een Workaway project. Echter: Vanwege de recente aardbeving (en), uiteindelijk toch besloten om ook Nepal te schrappen. Dit alles ten faveure van Thailand. In Thailand/Bangkok zullen we 2 maanden gaan werken op een internationale school. Dit project hadden we vorig jaar al gevonden. Lange tijd werd over en weer gemaild om een geschikte periode te vinden die voor beide partijen passend zou zijn. Uiteindelijk werd vastgelegd dat we van 6 augustus tot 4 september konden komen. Nu echter Myanmar (juli) en Nepal (september) niet doorgaan, hebben we gevraagd of we niet een maandje eerder mochten komen op het project in Thailand. We wisten echter dat de maand juli moeilijk zou zijn vanwege schoolvakantie, maar we hadden geluk….….in juli kunnen we in de library en in de office werken en in augustus (de geplande periode 6 augustus-4 september) kunnen we dan lesgeven. Opgelost dus!!!!!
En dit was dan alweer onze periode in Laos…….in het begin was het even wennen, maar al heel snel raakten we vertrouwd met het Montessori systeem en met het wonen en werken in Luang Prabang en op deze manier kunnen we dus weer een prachtige ervaring toevoegen aan alle voorafgaande bijzondere ervaringen!
Warme groet,
B&D
-
28 Juni 2015 - 10:47
Henk/Drude Wamsteker:
Beste mensen,
Wat een enorm goede verslagen van alle gebeurtenissen schrijven jullie! Heel fijn om te lezen dat iedereen
steeds zo enthousiast is maar onbegrijpelijk dat het zo moeilijk is om een werkvergunning of verblijfsvergunning te krijgen?? In Nederland kan men zo in en uit gaan heb je het idee?
Laat weten wanneer jullie weer naar Nl komen, wij willen jullie dolgraag nog eens ontmoeten!
Hartelijke groeten en wederom veel succes en vooral plezier in Laos!!
Henk/Drude Wamsteker
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
